‘Kosogi an Boot Mo asin Magpakakosog Kang Marhay’

‘Kosogi an boot mo asin magpakakosog kang marhay. Si Jehova na saimong Dios nasa kaibanan mo.’​—JOS. 1:​7-9, NW.

ANO AN ISISIMBAG NINDO?

Sa anong mga paagi nagpaheling nin kosog nin boot si Enoc asin Noe?

Paano masasabing an nagkapirang babae kan suanoy na mga panahon halimbawa nin pagtubod asin kosog nin boot?

Anong mga halimbawa nin hoben na makosog an boot an nakapahangang marhay sa saimo?

1, 2. (a) Ano an kaipuhan kun beses tanganing padagos na makapamuhay nin matanos? (b) Ano an sisiyasaton niato?

AN KOSOG nin boot kabaliktaran nin takot, supog, asin katalawan. An tawong makosog an boot puede niatong iladawan na makosog, daing takot, o pusoan pa ngani. Minsan siring, kun beses an kosog nin boot kaipuhan man tangani sanang padagos na makapamuhay nin matanos aroaldaw.

² An nagkapirang nasambitan sa Biblia mayong takot kan nasa masakiton na mga kamugtakan. An iba nagpaheling nin kosog nin boot sa mga kamugtakan na komun sa mga lingkod ni Jehova sa pangkagabsan. Ano an manonodan niato sa mga halimbawa sa Biblia nin kosog nin boot? Paano magigin makosog an satong boot?

MGA SAKSING MAKOSOG AN BOOT SA BAKONG DIOSNON NA KINABAN

 3. Ano an ihinula ni Enoc dapit sa mga bakong diosnon?

³ Kinaipuhan an kosog nin boot tanganing magin saksi ni Jehova sa tahaw nin maraot na mga tawo digdi sa daga bago kan Baha kan panahon ni Noe. Pero, si Enoc, ‘an ikapito magpoon ki Adan,’ pusoan na nagpahayag kan makahulang mensaheng ini: ‘Uya, an Kagurangnan nagdatong na kaibahan an manampulong ribo kan saiyang mga banal, sa paggibo nin paghokom sa gabos, asin tanganing pamateon an gabos na maraot kan saindang mga gibo nin katampalasanan na saindang ginibo sa katampalasanan, asin kan gabos na matagas na bagay na ipinagtaram tumang saiya kan mga tampalasan na parakasala.’ (Jud. 14, 15) Si Enoc nagtaram sa paaging garo baga nangyari na, huling seguradong maootob an hulang iyan. Asin an bakong diosnon na mga tawo talagang nagadan sa delubyo na lakop sa globo!

 4. Sa ibong nin anong mga kamugtakan si Noe ‘naglakaw kaiba nin Dios’?

⁴ Nangyari an Baha kan 2370 B.C.E., labing 650 taon pakalihis kan ministeryo ni Enoc bilang propeta. Mientras tanto, si Noe namundag, nagpamilya, asin nagtogdok kan arka kaiba kan saiyang mga aki. An maraot na mga anghel nagsulot nin pisikal na hawak, nag-agom nin magagayon na babae, asin nagin ama kan mga Nefilim. Dugang pa, naggrabe an karatan nin tawo, asin an daga napano nin kadahasan. (Gen. 6:​1-5, 9, 11) Sa ibong nin siring na mga kamugtakan, ‘si Noe naglakaw kaiba nin Dios’ asin pusoan na nagpatotoo bilang “parahulit nin katanosan.” (Basahon an 2 Pedro 2:​4, 5.) Kaipuhan niato an kaagid na kosog nin boot sa huring mga aldaw na ini.

NAGPAHELING SINDA NIN PAGTUBOD ASIN KOSOG NIN BOOT

 5. Paano si Moises nagpaheling nin pagtubod asin kosog nin boot?

⁵ Si Moises halimbawa nin pagtubod asin kosog nin boot. (Heb. 11:​24-27) Poon 1513 sagkod 1473 B.C.E., ginamit sia nin Dios tanganing pangenotan an mga Israelita paluwas sa Egipto asin giyahan sinda sa kaawagan. Nakamate si Moises na kulang an saiyang kakayahan para sa asignasyon na ini, alagad inako nia iyan. (Ex. 6:12) Sia asin an saiyang tugang na si Aaron paorootrong nag-atubang sa maringis na Faraon nin Egipto asin makosog an boot na nagpaisi kan Sampulong Damat, na paagi kaiyan ipinasupog ni Jehova an mga dios nin Egipto asin ilinigtas an banwaan Nia. (Ex., kap. 7-12) Nagpaheling si Moises nin pagtubod asin kosog nin boot huling pirme siang sinusuportaran nin Dios, arog niato.​—Deut. 33:27.

 6. Kun uusisaon kita nin sekular na mga autoridad, paano kita makakapagpatotoo nin may kosog nin boot?

⁶ Kaipuhan niato an kosog nin boot na siring kan ki Moises huling sinabi ni Jesus: ‘Dadarahon kamo sa atubang nin mga gobernador asin nin mga hade dahel sa sako, sa pagpatotoo sa sainda asin sa mga Gentil. Alagad kun ikatao na ninda kamo, dai kamo mahadit kun paano o kun ano an sasabihon nindo; huli ta sa oras man sanang iyan ipagkakatalaga saindo an saindong sasabihon. Huli ta bako kamo an nagtataram, kundi an espiritu nin saindong Ama an nagtataram sa saindo.’ (Mat. 10:​18-20) Kun uusisaon kita nin sekular na mga autoridad, tatabangan kita kan espiritu ni Jehova na magpatotoo na may paggalang, pagtubod, asin kosog nin boot.​—Basahon an Lucas 12:​11, 12.

 7. Taano ta si Josue nagin makosog an boot asin mapanggana?

⁷ Huli sa regular na pag-adal kan Ley nin Dios, nag-orog an pagtubod asin kosog nin boot ni Josue, na kasalihid ni Moises. Kan 1473 B.C.E., an Israel andam nang maglaog sa Dagang Panuga. ‘Kosogi an boot mo asin magpakakosog kang marhay,’ an ipinagboot nin Dios. Paagi sa pagsunod sa Ley, si Josue magawe nin may kadonongan asin magigin mapanggana. “Dai ka makubhanan o masindak,” an sabi sa saiya, “huli ta si Jehova na saimong Dios nasa kaibanan mo saen ka man paduman.” (Jos. 1:​7-9, NW) Siertong napakosog si Josue kan mga tataramon na iyan! Asin seguradong kaibanan nia an Dios, huling nasakop an kadaklan na parte kan Dagang Panuga sa laog sana nin anom na taon​—kan 1467 B.C.E.

PUSOAN NA MGA BABAE NA NANINDOGAN

 8. Anong halimbawa nin pagtubod asin kosog nin boot an maheheling niato ki Rahab?

⁸ Sa nag-aging mga siglo, dakol na babaeng makosog an boot an nanindogan bilang pusoan na mga parasamba ni Jehova. Halimbawa, an patotot na si Rahab kan Jerico nagtubod sa Dios, na makosog an boot na itinago an duwang espiya na isinugo ni Josue, dangan ilinagalag an mga tawohan kan hade kan siudad na iyan. Ilinigtas sia asin an saiyang kasararo sa harong kan sakopon kan mga Israelita an Jerico. Binayaan ni Rahab an saiyang makasalan na pamumuhay, maimbod na nagsamba ki Jehova, asin nagin apoon kan Mesiyas. (Jos. 2:​1-6; 6:​22, 23; Mat. 1:​1, 5) Binendisyonan nanggad sia huli sa saiyang pagtubod asin kosog nin boot!

 9. Paano si Debora, Barac, asin Jael nagpaheling nin kosog nin boot?

⁹ Pagkagadan ni Josue kan mga 1450 B.C.E., an mga hokom an nagpaotob nin hustisya sa Israel. An mga Israelita 20 taon nang inaapi ni Hadeng Jabin kan Canaan kan gamiton nin Dios an propetisang si Debora tanganing motibaron si Hokom Barac na humiro tumang sa hade. Tiniripon ni Barac an 10,000 na lalaki sa Bukid nin Tabor asin andam na siang makipaglaban sa hepe militar ni Jabin na si Sisera, na luminaog sa sulogan na kababan nin Cison kaiba an hukbo kaini asin an 900 na karuwaheng panglaban kaiyan. Kan an mga Israelita magmartsa pasiring sa kaplanodohan sa kababan, pinangyari nin Dios na biglang magbaha kaya nagin malaboy sa lugar nin ralaban asin an mga karuwahe kan mga Cananeo dai nakahiro. An mga tawohan ni Barac nanggana asin “an bilog na kampo ni Sisera nahulog sa tarom nin espada.” Si Sisera mismo nagpaili sa tolda ni Jael, alagad ginadan sia kaini kan sia nagtotorog. Kaoyon kan makahulang mga tataramon ni Debora ki Barac, an “nakakapagayon na bagay” kan kapangganahan na ini napaduman sa babaeng si Jael. Huling si Debora, Barac, asin Jael naggawe nin may kosog nin boot, an Israel “dai na naribok giraray sa laog nin kuarentang taon.” (Hok. 4:​1-9, 14-22; 5:​20, 21, 31, NW) Dakol na diosnon na lalaki asin babae an nagpaheling nin kaagid na pagtubod asin kosog nin boot.

AN SATONG MGA TATARAMON PUEDENG MAGPAKOSOG NIN BOOT

10. Taano ta masasabing an satong mga tataramon puedeng magpakosog nin boot?

¹⁰ An satong mga sinasabi puedeng magpakosog sa boot nin mga kapwa parasamba ki Jehova. Kan ika-11 siglo B.C.E., sinabihan ni Hadeng David an saiyang aking si Salomon: ‘Pakosoga an saimong isip asin magmakosog ka, asin bugtakan iyan sa gibo. Dai ka matakot, dai ka man mangluya, huli ta an Dios na si Jehova, na sakuyang Dios, mapapa saimo. Dai ka nia babayaan, dai ka man nia isisikwal, sagkod na matapos mo an bilog na manongod sa paglingkod sa harong ni Jehova.’ (1 Cron. 28:20) Si Salomon guminawe nin may kosog nin boot asin itinogdok nia an magayon na templo ni Jehova sa Jerusalem.

11. Ano an nagin epekto sa buhay nin sarong tawo kan mga tataramon nin Israelitang daragita na makosog an boot?

¹¹ Kan ikasampulong siglo B.C.E., an mga tataramon nin Israelitang daragita na makosog an boot nagin bendisyon sa sarong leproso. An daragitang ini nagin bihag nin sarong grupo nin mga parasalakat asin nagin surugoon kan leprosong hepe kan hukbo nin Siria na si Naaman. Huling naaraman kan daragita an manongod sa mga milagro na ginibo ni Jehova paagi ki Eliseo, sinabihan nia an agom ni Naaman na kun an agom kaini maduman sa Israel, papaomayan ini kan propeta nin Dios. Si Naaman nagduman nanggad sa Israel, milagrosong naomayan, asin nagin parasamba ni Jehova. (2 Ha. 5:​1-3, 10-17) Kun ika sarong hoben na namomoot sa Dios siring kan daragita, puede niang pakosogon an boot mo na makapagpatotoo sa mga maestra, kapwa estudyante, asin iba pa.

12. Ano an nagin epekto kan mga tataramon ni Hadeng Ezekias sa saiyang mga nasasakopan?

¹² An angay na mga tataramon sa mga panahon nin peligro puedeng magpakosog nin boot. Kan an mga Asirio magmartsa tumang sa Jerusalem kan ikawalong siglo B.C.E., sinabihan ni Hadeng Ezekias an saiyang mga nasasakopan: ‘Magmakosog kamo asin magin kamong mga pusoan. Dai kamo matakot, ni mangluya huli kan hade sa Asiria, ni sa bilog na kadakolan na kaibahan nia; huli ta igwa nin orog kadakol sa satuya ki kan sa saiya. Nasa saiya an takyag na laman, kundi sa satuya uya si Jehova na satuyang Dios sa pagtabang sa satuya, asin sa pakipag-iwal sa satuyang mga laban.’ Paano inako an mga tataramon na iyan? Iyo, ‘napakosog an banwaan sa mga tataramon ni Ezekias’! (2 Cron. 32:​7, 8) An kaagid na mga tataramon puedeng makapaorog kan sato mismong kosog nin boot asin kan iba pang mga Kristiano kun kita pinepersegir.

13. Anong halimbawa nin kosog nin boot an maheheling niato sa mayordomo ni Hadeng Achab na si Abdias?

¹³ Kun beses naheheling an kosog nin boot paagi sa dai pagtaram. Kan ikasampulong siglo B.C.E., an mayordomo ni Hadeng Achab na si Abdias makosog an boot na itinago an sanggatos na propeta ni Jehova nin ‘manlimalimang polo sa lungib’ tanganing dai sinda magadan sa pagboot kan maraot na si Reyna Jezabel. (1 Ha. 18:4) Arog kan may takot sa Dios na si Abdias, an dakol sa maimbod na mga lingkod ni Jehova sa presenteng panahon makosog an boot na prinotehiran an mga kapagtubod paagi sa dai pagtao nin impormasyon manongod sa sainda sa mga nagpepersegir.

SI ESTER​—SARONG REYNA NA MAKOSOG AN BOOT

14, 15. Paano si Reyna Ester nagpaheling nin pagtubod saka kosog nin boot, asin may anong resulta?

¹⁴ Si Reyna Ester nagpaheling nin dakulang pagtubod asin kosog nin boot kan an mga Judio sa bilog na Imperyo nin Persia kan ikalimang siglo B.C.E. mameligrong mapara huli sa pakana kan maraot na si Haman. Bakong makangangalas na sinda nagtangis saka nag-ayuno asin siertong namibi nin bilog nindang puso! (Est. 4:​1-3) Napurisaw na marhay si Reyna Ester. An saiyang pinsan na si Mardocheo nagpadara sa saiya nin kopya kan ley na nag-aautorisar sa lagdoan na paggadan asin pinagbotan siang umatubang sa hade tanganing makimaherak na tabangan an saiyang mga kapwa Judio. Alagad ipinapagadan an siisay man na minaduman sa hade na dai man ipinapaapod.​—Est. 4:​4-11.

¹⁵ Pero, sinabihan ni Mardocheo si Ester: ‘Kun mag-alo [o magsilensio] ka, magkakaigwa nin ginhawa asin katiwasayan an mga Judio hale sa ibang lugar. Alagad siisay an nakakaisi kun baga para sa panahon na ini pinaabot ka sa kahadean?’ Pinakiolayan ni Ester si Mardocheo na tiriponon an mga Judio sa Susan asin mag-ayuno para sa saiya. ‘Ako man mag-aayuno,’ an sabi nia, ‘asin malaog ako sa hade, minsan bakong bagay sa pagboot; asin kun mapahamak ako, mapapahamak ako.’ (Est. 4:​12-17) Si Ester huminiro na may kosog nin boot, asin ipinapaheling sa librong inginaran sa saiya na ilinigtas nin Dios an saiyang banwaan. Sa panahon niato, an linahidan na mga Kristiano asin an nagdusay na kairiba ninda nagpapaheling nin kaagid na kosog nin boot kun nag-aagi nin pagbalo​—asin an “Naghihinaniog kan pamibi” pirme nindang kaiba.​—Basahon an Salmo 65:2; 118:6.

“KOSOGAN NINDO AN SAINDONG BOOT”

16. Anong halimbawa an ipinaheling ni Jesus para sa mga hoben?

¹⁶ Sa sarong pangyayari kan enot na siglo C.E., an 12 anyos na si Jesus nanompongan sa templo, na ‘nagtutukaw sa tahaw nin mga paratokdo asin naghihinanyog saka naghahapot sa sainda.’ Dugang pa, ‘an gabos na nakadangog saiya nagngaralas sa saiyang pakasabot asin sa saiyang mga simbag.’ (Luc. 2:​41-50) Minsan ngani hoben pa, si Jesus igwa kan pagtubod asin kosog nin boot na kaipuhan tanganing maghapot sa mas may edad na mga paratokdo sa templo. An paggirumdom sa halimbawa ni Jesus matabang sa mga hoben sa Kristianong kongregasyon na lubos na aprobetsaran an mga oportunidad na gumibo nin pagdepensa o ‘pagsimbag sa gabos na naghahapot nin katanosan dapit kan saindang paglaom.’​—1 Ped. 3:15.

17. Taano ta sinadol ni Jesus an saiyang mga disipulo na ‘kosogan an saindang boot,’ asin taano ta kaipuhan kitang humiro na may kosog nin boot?

¹⁷ Sinadol ni Jesus an iba na ‘kosogan an saindang boot.’ (Mat. 9:​2, 22, NW) Sinabihan nia an saiyang mga disipulo: ‘Uya, an oras madatong, asin nagdatong na, na kamo magkakawararak, lambang saro sa saiyang sadiri, asin babayaan ako nindo; alagad minsan siring dai ako nagsasaro-saro [o nagsosolo], huli ta an Ama nasa kaibahan ko. An mga bagay na ini itinaram ko saindo, tanganing sa sako magkaigwa kamo nin katiwasayan. Sa kinaban igwa kamo nin kamondoan, alagad mag-orogma kamo [“kosogan nindo an saindong boot,” NW]; nadaog ko an kinaban.’ (Juan 16:​32, 33) Arog kan enot na mga parasunod ni Jesus, ikinakaongis man kita kan kinaban, alagad dai kita magin arog kan kinaban. An paghorophorop sa kosog nin boot kan Aki nin Dios matao sa sato nin kosog nin boot na magdanay na daing digta kan kinaban na ini. Dinaog nia an kinaban, asin magigibo man niato iyan.​—Juan 17:16; Sant. 1:27.

“KOSOGI AN BOOT MO!”

18, 19. Anong ebidensia nin pagtubod asin kosog nin boot an ipinaheling ni apostol Pablo?

¹⁸ Si apostol Pablo nagtagal nin dakol na pagbalo. Sa sarong pangyayari, gagadanon kutana sia kan mga Judio sa Jerusalem, alagad ilinigtas sia kan mga soldados nin Roma. Kan banggi, “an Kagurangnan nagtindog sa kataed nia, asin nagsabi, Maogma ka [“Kosogi an boot mo,” NW]: huli ta siring sa pagsaksi mo dapit sako sa Jerusalem, siring man kaipuhan na ika magsaksi man sa Roma.” (Gui. 23:11) Iyan mismo an ginibo ni Pablo.

¹⁹ Daing takot na sinaway ni Pablo an ‘nangongorog na mga apostol,’ na naghingoang raoton an kongregasyon sa Corinto. (2 Cor. 11:5; 12:11) Bakong arog ninda, may masasabi siang patunay kan pagigin apostol nia​—pagkabilanggo, mga paghampak, peligrosong mga pagbiahe, iba pang mga peligro, pagkagutom, pagkapaha, asin mga bangging daing torog, saka paghadit para sa mga kapagtubod. (Basahon an 2 Corinto 11:​23-28.) Pambihirang halimbawa iyan nin pagtubod asin kosog nin boot​—an gabos na iyan patunay nin kosog na hale sa Dios!

20, 21. (a) Magtao nin halimbawa na nagpapaheling na kaipuhan niatong kosogan an satong boot. (b) Sa anong mga kamugtakan tibaad kaipuhan niatong magpaheling nin kosog nin boot, asin sa ano kita makakasierto?

²⁰ Bakong gabos na Kristiano mag-aagi nin grabeng persekusyon. Pero, an gabos kaipuhan na magpakapusoan tanganing makaya an mga kadepisilan sa buhay. Halimbawa: May sarong hoben na lalaki sa Brazil na miembro nin gang. Kan mag-adal sia nin Biblia, nasabotan nia na kaipuhan niang gumibo nin mga pagbabago, alagad sa parate, ginagadan an siisay man na minahale sa gang na iyan. Sia namibi asin naggamit nin mga teksto tanganing ipaheling sa lider kun taano ta dai na sia puedeng magdanay sa gang. An hoben tinogotan na humale na dai nin ano man na padusa, asin sia nagin parahayag kan Kahadean.

²¹ Kaipuhan an kosog nin boot tanganing ihulit an maogmang bareta. Kaipuhan nin Kristianong mga hoben an kualidad na ini tanganing mapagdanay ninda an integridad sa eskuelahan. Tibaad kaipuhan an kosog nin boot sa paghagad nin bakasyon sa sekular na trabaho tanganing maatenderan an gabos na sesyon nin kombension. Apuera sa mga nasambit, dakol pang situwasyon an nangangaipo nin kosog nin boot. Minsan siring, ano man an mga kadepisilan na inaatubang niato, dadangogon ni Jehova an satong ‘mga pamibi nin pagtubod.’ (Sant. 5:15) Asin seguradong ikakatao nia sa sato an saiyang banal na espiritu tanganing ‘kumosog an boot niato asin magin makosog na marhay’!

[Ritrato sa pahina 11]

Si Enoc makosog an boot na naghulit sa bakong diosnon na kinaban

[Ritrato sa pahina 12]

Makosog an boot ni Jael