Mateo

13 Kan aldaw na iyan, naghali si Jesus sa harong asin nakatukaw siya sa gilid kan dagat. 2 Asin tiniripunan siya nin kadakul na tawo kaya naglunad siya sa sarong sakayan saka nagtukaw, asin an gabos na tawo nakatindog sa baybayon. 3 Dangan nagtukdo siya sa sainda nin dakul na bagay paagi sa mga ilustrasyon,* na nagsasabi: “Uya! May sarong parasabwag na nagluwas tanganing magsabwag. 4 Mantang nagsasabwag siya, an nagkapirang banhi napaduman sa gilid kan dalan, asin nag-arabot an mga gamgam saka tinuruka iyan. 5 An iba napaduman sa magapong lugar kun sain hababaw an daga, asin tulos na nagturubo an mga iyan huli ta bakong hararom an daga. 6 Alagad kan magsirang an aldaw, nagkabaralad an mga iyan, asin nagkaruluyos iyan huli ta daing gamot. 7 An iba man napaduman sa may matunok na mga tanom, asin an mga tanom na ini nagdarakula saka pinuot an mga banhing nagturubo. 8 An iba pa napaduman sa marahay na daga, asin an mga iyan nagpuon na mamunga, ining saro 100 an bunga, idtong saro 60, asin an saro pa 30. 9 An may talinga magdangog.”

10 Kaya nagdurulok an mga disipulo asin nagsabi sa saiya: “Taano ta nagtataram ka sa sainda paagi sa mga ilustrasyon?” 11 Bilang simbag sinabi niya: “Itinatao sa saindo an pakasabot sa sagradong mga hilom* kan Kahadian kan kalangitan, pero dai iyan itinatao sa sainda. 12 Huli ta sa siisay man na igwa, dakul pa an itatao sa saiya, asin magigin abunda siya; alagad sa siisay man na mayo, maski an yaon sa saiya kukuanon pa sa saiya. 13 Iyan an dahilan kaya nagtataram ako sa sainda paagi sa mga ilustrasyon; huli ta sinda naghihiling pero dai nakakamaan, asin nagdadangog pero dai naghihimati, saka dai man ninda iyan nasasabutan. 14 Asin nauutob sa sainda an propesiya ni Isaias. An sabi kaiyan: ‘Madadangog nanggad nindo pero dai lamang nindo iyan masasabutan, asin mahihiling nanggad nindo pero dai lamang nindo mamamaanan. 15 Huli ta an puso kan banwaan na ini nawaran na nin pakamati, asin paagi sa saindang mga talinga nagdadangog sinda na daing paghimati, asin pinipirong ninda an saindang mga mata, tanganing dai sinda nuarin man makahiling paagi sa mga mata ninda asin makadangog paagi sa mga talinga ninda saka makasabot kaiyan paagi sa mga puso ninda dangan magbakli asin paumayan ko sinda.’

16 “Minsan siring, maugma kamo huli ta nakakahiling an saindong mga mata asin nakakadangog an saindong mga talinga. 17 Huli ta sinisigurado ko sa saindo, dakul na propeta asin matanos na tawo an nagmawot na mahiling an mga bagay na namamasdan nindo pero dai ninda iyan nahiling, saka nagmawot na madangog an mga bagay na nadadangog nindo pero dai ninda iyan nadangog.

18 “Ngunyan danguga nindo an ilustrasyon manungod sa tawong nagsabwag nin banhi. 19 Kun an siisay man nakakadangog kan tataramon manungod sa Kahadian pero dai iyan nasasabutan, an saro na maraot minaabot asin inaagaw an naisabwag sa saiyang puso; ini idtong nakasabwag sa gilid kan dalan. 20 Kun manungod sa nakasabwag sa magapong lugar, ini an saro na nakakadangog kan tataramon asin tulos na minaako kaiyan na may kagaya-gayahan. 21 Alagad, huli ta dai iyan nakagamot sa saiya, nagpapadagos siya nin halipot na panahon, asin pag-abot nin kasakitan o pagpersegir huli kan tataramon, tulos siyang nawawaran nin pagtubod diyan. 22 Kun manungod sa nakasabwag sa may matunok na mga tanom, ini an saro na nakakadangog kan tataramon, alagad an kahaditan kan sistemang ini nin mga bagay* saka an mapandayang kapangyarihan nin kayamanan minapuot kan tataramon, asin dai iyan nagigin mabunga. 23 Kun manungod sa nakasabwag sa marahay na daga, ini an saro na nakakadangog kan tataramon saka nakakasabot kaiyan, asin talagang namumunga, ining saro 100 an bunga, idtong saro 60, asin an saro pa 30.”

24 Nagsaysay siya nin saro pang ilustrasyon sa sainda, na nagsasabi: “An Kahadian kan kalangitan ikakaagid sa sarong tawo na nagsabwag nin marahay na banhi sa saiyang uma. 25 Mantang tururog an mga tawo, an saiyang kaiwal nag-abot asin nagsabwag man nin mga duot sa sinabwagan kan trigo dangan naghali. 26 Kan an trigo magsupang asin mamunga, naglataw man an mga duot. 27 Kaya an mga uripon kan kagharong nagdulok asin nagsabi sa saiya, ‘Kagurangnan, bakong nagsabwag ka nin marahay na banhi sa saimong uma? Kun siring, paano nangyaring igwa iyan nin mga duot?’ 28 Sinabi niya sa sainda, ‘Sarong kaiwal, sarong tawo, an guminibo kaini.’ Sinabi sa saiya kan mga uripon, ‘Kun siring, gusto mong magluwas kami asin garabuton iyan?’ 29 Sinabi niya, ‘Dai, ta tibaad sa paggabot nindo kan mga duot, magabot man nindo an mga trigo. 30 Pabayaing sabay na magtalubo an mga iyan sagkod sa aranihan, asin sa panahon na iyan, sasabihon ko sa mga paragapas: Tipunon nguna nindo an mga duot asin burugkuson iyan tanganing suluon; dangan tipunon nindo an trigo sa sakuyang kamalig.’”

31 Nagsaysay siya nin saro pang ilustrasyon sa sainda, na nagsasabi: “An Kahadian kan kalangitan nakakaagid sa sarong pisog nin mustasa na kinua nin sarong tawo asin itinanom sa saiyang daga. 32 Iyan sa katunayan an pinakasadit sa gabos na banhi, pero pag nagtalubo iyan, iyan an pinakadakula sa gabos na tanom na piggugulay asin nagigin sarong kahoy, kaya an mga gamgam sa kalangitan minadiyan asin nagigin istaran ninda an mga sanga kaiyan.”

33 Isinaysay niya sa sainda an saro pang ilustrasyon: “An Kahadian kan kalangitan nakakaagid sa lebadura na kinua nin sarong babayi asin isinalak sa tulong darakulang takad nin harina sagkod na nag-usbog an bilog na masa.”

34 An gabos na bagay na ini itinaram ni Jesus sa mga tawo paagi sa mga ilustrasyon. Sa katunayan, dai siya sa sainda nakikipag-ulay na mayo nin ilustrasyon, 35 tanganing mautob an itinaram paagi sa propeta na nagsabi: “Bubukahon ko an sakuyang nguso na may mga ilustrasyon; ipapahayag ko an mga bagay na nakatago puon pa sa pagkaestablisar.”*

36 Dangan pagkapahalia sa mga tawo, naglaog siya sa harong. An mga disipulo niya nagdulok sa saiya asin nagsabi: “Ipaliwanag mo sa samuya an ilustrasyon kan mga duot sa uma.” 37 Bilang simbag sinabi niya: “An parasabwag kan marahay na banhi iyo an Aki nin tawo; 38 an uma iyo an kinaban. Kun manungod sa marahay na banhi, ini an mga aki kan Kahadian, pero an mga duot iyo an mga aki kan saro na maraot, 39 asin an kaiwal na nagsabwag kan mga iyan iyo an Diyablo. An aranihan iyo an pagtatapos nin sarong sistema nin mga bagay,* asin an mga paragapas mga anghel. 40 Kaya, kun paanong an mga duot tinitipon asin sinusulo sa kalayo, magigin siring man kaiyan sa pagtatapos kan sistema nin mga bagay.* 41 Isusugo kan Aki nin tawo an saiyang mga anghel, asin hahalion ninda sa saiyang Kahadian an gabos na bagay na nagigin dahilan na magkasala an iba* saka hahalion man ninda diyan an mga tawong naggigibo nin karatan, 42 asin iaapon ninda sinda sa nagkakalayong hurno. Duman mangyayari an saindang pagtangis asin an pagragot kan saindang mga ngipon. 43 Sa panahon na iyan, an mga matanos masirang na siring kaliwanag kan aldaw sa Kahadian kan saindang Ama. An may talinga magdangog.

44 “An Kahadian kan kalangitan nakakaagid sa sarong kayamanan na nakatago sa daga, na nakua nin sarong tawo saka itinago niya giraray; asin huli sa saiyang kagaya-gayahan, naghali siya saka ipinabakal an gabos na pagsadiri niya asin binakal an dagang idto.

45 “Sa giraray an Kahadian kan kalangitan nakakaagid sa sarong nagbibiyaheng negosyante na naghahanap nin marahay na klaseng mga perlas. 46 Kan makakua siya nin sarong perlas na may dakulang halaga, naghali siya asin ipinabakal niya tulos an gabos na bagay na sadiri niya asin binakal iyan.

47 “Sa giraray an Kahadian kan kalangitan nakakaagid sa sarong hikot na ihinulog sa dagat asin nagtitipon nin gabos na klaseng sira. 48 Kan mapano iyan, binutong ninda iyan pasiring sa baybayon, asin pagkatukaw, tiniripon ninda sa mga lalagan an mga marahay na klase, alagad inapon ninda an mga dai puwedeng kakanon. 49 Arog kaiyan an mangyayari sa pagtatapos kan sistema nin mga bagay.* Isusugo an mga anghel asin isusuway ninda an mga maraot hali sa mga matanos 50 asin iaapon an mga iyan sa nagkakalayong hurno. Duman mangyayari an saindang pagtangis asin an pagragot kan saindang mga ngipon.

51 “Nasabutan nindo an buot sabihon kan gabos na bagay na ini?” Sinabi ninda sa saiya: “Iyo.” 52 Dangan sinabi niya sa sainda: “Kun siring kaiyan, an lambang paratukdo na natukduan manungod sa Kahadian kan kalangitan nakakaagid sa sarong tawo, an kagharong, na nagluluwas nin mga bagay na bago asin luma hali sa saiyang sarayan nin kayamanan.”

53 Pagkatapos na sabihon ni Jesus an mga ilustrasyon na ini, naghali siya duman. 54 Pag-abot niya sa sadiri niyang lugar, nagpuon siyang magtukdo sa sainda sa sinagoga ninda, kaya napangalas sindang marhay asin nagsarabi: “Sain nakua kan tawong ini an saiyang kadunungan asin an kapangyarihan na gumibo kan mga milagrong ini? 55 Bakong iyo ini su aki kan karpintero? Bakong an pangaran kan saiyang ina Maria, tapos an mga tugang niyang lalaki iyo si Santiago, si Jose, si Simon, saka si Judas? 56 Asin an mga tugang niyang babayi, bakong gabos sinda nakaistar sa lugar ta? Kaya paano siya nagkaigwa kan gabos na bagay na ini?” 57 Dahil kaiyan, habo nindang magtubod sa saiya. Alagad sinabi ni Jesus sa sainda: “An sarong propeta tinatawan nin onra sa gabos na lugar apuwera sa sadiri niyang banwa asin sa sadiri niyang harong.” 58 Asin dai siya naggibo duman nin dakul na milagro* huli sa saindang kawaran nin pagtubod.