Mga Hapot Hale sa mga Parabasa

Nakipagtipan daw si Jehova ki Abraham sa Ur o sa Haran?

An kaenot-enoteng pagkasaysay manongod sa pakipagtipan ni Jehova ki Abraham manonompongan sa Genesis 12:​1-3, na nagsasabi: “Si Jehova nagsabi ki Abram: ‘Humale ka sa saimong daga asin sa saimong mga paryente patin sa harong kan saimong ama pasiring sa daga na ipaheheling ko sa saimo; asin magibo ako nin dakulang nasyon hale sa saimo . . . Asin an gabos na pamilya kan daga magbebendisyon nanggad kan saindang sadiri paagi sa saimo.’”a Posibleng marhay na ginibo ni Jehova an pakipagtipan na ini ki Abraham mantang an huri nasa Ur asin kinompirmar nia liwat iyan kan si Abraham nasa Haran.

Kan enot na siglo, nasambitan ni Esteban an pagboot ni Jehova na maninigong bumalyo si Abraham sa Canaan. Kaolay an Sanhedrin, sia nagsabi: “An Dios nin kamurawayan nagpaheling sa satong apoon na si Abraham kan sia yaon sa Mesopotamia, bago sia nag-istar sa Haran, asin sinabi nia sa saiya, ‘Humale ka sa saimong daga asin sa saimong mga paryente patin paduman ka sa daga na ipaheheling ko sa saimo.’” (Gibo 7:​2, 3) Si Abraham sa kapoonpooni taga Ur, asin siring kan ipinarisa ni Esteban, dian nia enot na nadangog an pagboot na dumuman sa Canaan. (Genesis 15:7; Nehemias 9:7) Dai sinambit ni Esteban an pakipagtipan nin Dios ki Abraham, alagad sa Genesis 12:​1-3, an tipan na iyan konektado sa pagboot na dumuman sa Canaan. Kaya makatanosan na maniwala na ginibo ni Jehova an pakipagtipan ki Abraham sa Ur.

Minsan siring, an maingat na pagbasa kan pagkasaysay sa Genesis nagsusuherir na inotro ni Jehova an saiyang tipan ki Abraham sa Haran, kun paanong inotro asin idinetalye nia an mga aspekto kaiyan sa nagkapirang okasyon sa Canaan. (Genesis 15:5; 17:​1-5; 18:18; 22:16-​18) Segun sa Genesis 11:​31, 32, an ama ni Abraham, si Tare, naghale sa Ur pasiring sa Canaan, kaiba si Abraham, Sara, asin Lot. Nakaabot sinda sa Haran asin nagdanay duman sagkod na magadan si Tare. Si Abraham nag-erok nin harohalawig sa Haran kaya sia nagkaigwa nin awad-awad na kayamanan. (Genesis 12:5) Asin nagdatong an panahon, si Nacor, tugang na lalaki ni Abraham, nagbalyo man duman.

Pakatapos irekord an kagadanan ni Tare, an Biblia nagbabareta kan mga tataramon ni Jehova ki Abraham asin nagsabi pa: “Sa puntong iyan si Abram huminale siring sa isinabi sa saiya ni Jehova.” (Genesis 12:4) Huli kaini, an Genesis 11:31–​12:4 nagtatao kan matibay na impresyon na sinabi ni Jehova an mga tataramon na nasusurat sa Genesis 12:​1-3 pagkagadan ni Tare. Kun iyan totoo, si Abraham naghale sa Haran asin nagbalyo sa daga na sinabi ni Jehova bilang pagsunod sa sarong pagboot na nadangog nia pa sana, siring man sa saro na enot niang nadangog dakol na taon na an nakaagi sa Ur.

Segun sa Genesis 12:​1, pinagbotan ni Jehova si Abraham: “Humale ka sa saimong daga asin sa saimong mga paryente patin sa harong kan saimong ama.” May panahon na an “daga” ni Abraham iyo an Ur, asin an “harong” kan saiyang ama yaon duman. Minsan siring, ibinalyo kan ama ni Abraham an saiyang kasararo sa harong sa Haran, asin inapod ni Abraham an lugar na iyan na saiyang daga. Kan, pakalihis nin dakol na taon sa Canaan, sinugo nia an saiyang mayordomo na dumuman sa ‘saiyang daga asin sa saiyang mga paryente’ tangani na humanap nin agom na babae para ki Isaac, an mayordomo nagduman sa “siudad ni Nacor” (magsalang sa Haran o sa sarong lugar na harani dian). (Genesis 24:​4, 10) Duman nanompongan kan mayordomo si Rebeca sa mga paryente ni Abraham, an dakulang pamilya ni Nacor.​—Genesis 22:20-​24; 24:​15, 24, 29; 27:​42, 43.

Sa saiyang pahayag sa Sanhedrin, si Esteban nagsabi dapit ki Abraham: “Pagkagadan kan ama nia, pinapangyari nin Dios na ibalyo an saiyang istada sa dagang ini na ineerokan nindo ngonyan.” (Gibo 7:4) Ipinaririsa kaini na si Jehova nakikomunikar ki Abraham sa Haran. Makatanosan na maniwala na kan okasyon na idto inotro ni Jehova an saiyang pakipagtipan ki Abraham siring kan ibinareta sa Genesis 12:​1-3, mantang an tipan nagkaepekto kan si Abraham bumalyo sa Canaan. Sa siring, an pag-estudyar kan gabos na katunayan naggigiya sa konklusyon na posibleng marhay na ginibo ni Jehova an saiyang pakipagtipan ki Abraham sa Ur asin kinompirmar nia liwat iyan sa Haran.

[Nota sa Ibaba]