Sunem—Mamimidbid sa Pagkamoot Asin Kadahasan
SA TIMOG nin Galilea, sa pinakasirangan kan hababang kaplanodohan nin Jezreel, yaon an siudad nin Sunem. An sadit na siudad na ini naeksperyensiahan an duwa sa pinakamakahulogan na mga ralaban sa kasaysayan kan Biblia, alagad bantog man iyan bilang an lugar na namundagan kan duwang babae na nagin halimbawa nin maimbod na pagkamoot.
Nasa likod kan Sunem an bolod na pinaniniwalaan na iyo an More, mantang sa ibong kan kaplanodohan, mga otso kilometros an rayo, yaon an Bukid nin Gilboa. Sa pag-oltanan kan duwang bolod na idto, igwa nin sarong matubig, mabungang daga—saro sa pinakamabungang mga rehion sa bilog na Israel.
An matubang na puerang lugar na ini sa palibot kan Sunem itinatao an pinangyarihan kan saro sa pinakakawiliwiling mga estorya nin pagkamoot na isinaysay kasuarin man—An Awit ni Salomon. An awit na ini nagsasaysay manongod sa sarong magayon na daragita sa puerang lugar na mas gustong magpakasal sa saiyang kaibaibang pastor imbes na akoon an alok ni Hadeng Salomon na magin saro sa saiyang mga agom. Ginamit ni Salomon an gabos niang kadonongan asin kayamanan tanganing makamtan an saiyang puso. Paorootro na inomaw nia sia: “Siisay an babaeng ini na nagdudungaw na arog kan kaagahon, magayon na arog kan kabilogan nin bulan, dalisay na arog kan nagsisinag na aldaw.” Asin nanuga sia na papaingustohan nia ini kan gabos na alahas na maiimahinar kaini.—Awit ni Salomon 1:11; 6:10.
Tanganing panamiton sia kan makahadeng buhay, pinaiba sia ni Salomon pasiring sa Jerusalem bilang kabtang kan saiyang grupo nin mga surugoon, na kaibanan kan 60 sa saiyang pinakamarahay na mga soldados. (Awit ni Salomon 3:6-11) Pinadagos nia sia sa saiyang makahadeng palasyo, sarong palasyo na kahangahangang marhay kaya kan maheling iyan kan reyna nin Seba, “nawaran sia nin espiritu.”—1 Hade 10:4, 5.
Alagad an daragitang taga-Sunem maimbod sa solteritong pastor. “Kun ano an mansanas sa tahaw kan mga kahoy sa kadlagan,” an sabi nia, “siring an sakuyang namomotan.” (Awit ni Salomon 2:3) Maggayagaya si Salomon sa rinibo niang ubasan. An sarong ubasan—kaiba kan saiyang namomotan—supisyente na para sa saiya. Dai matatanyog an saiyang pagkamoot.—Awit ni Salomon 8:11, 12.
May saro pang magayon na babae na nag-iistar sa Sunem. Mayo kitang aram dapit sa saiyang pisikal na itsura, alagad seguradong magayon an saiyang puso. Sinasabi kan Biblia na ‘linimitaran nia an saiyang sadiri’—o nagpakasakit—tanganing makapagtao ki propeta Eliseo nin regular na kakanon asin dadagosan.—2 Hade 4:8-13.
Maiimahinar niato si Eliseo na may pagpasalamat na minapuli pakatapos nin sarong halawig, mapagal na pagbaklay, sa sadit na kuarto sa atop na inandam ninda mag-agom para sa saiya. Posible na parate siang nagdadalaw sa saindang harong, huling an saiyang ministeryo luminawig nin 60 taon. Taano ta nag-insistir an Sunamitang ini na umistar si Eliseo sa saindang harong kada pag-agi nia duman? Huling pinahahalagahan nia an gibohon ni Eliseo. An mapakumbaba, bakong makisadiring propetang ini nagserbing konsensia kan nasyon, na pinagigirumdom an mga hade, saserdote, asin ordinaryong mga tawo kan saindang obligasyon na maglingkod ki Jehova.
Mayong duwa-duwa na an Sunamita saro sa mga tawong nagigirumdoman ni Jesus kan sia magsabi: “An minaako sa sarong propeta huli ta sia propeta maako nin balos nin propeta.” (Mateo 10:41) Tinawan ni Jehova nin espesyal na balos an matatakton sa Dios na babaeng ini. Maski ngani sia dakol nang taon na baog, nangaki sia nin sarong aking lalaki. Pakalihis nin mga taon tinabangan man sia nin Dios kan mandestroso nin grabe an pitong taon na gutom sa nasyon. An nakapahihiro sa boot na pagkasaysay na ini nagpapagirumdom sa sato na an kabootan na ipinaheheling niato sa mga lingkod nin Dios nungkang dai naririparo kan satong langitnon na Ama.—2 Hade 4:13-37; 8:1-6; Hebreo 6:10.
Duwang Pangultimong Ralaban
Dawa ngani nagigirumdoman an Sunem bilang an erokan kan duwang maimbod na babaeng ini, naeksperyensiahan man kaiyan an duwang ralaban na nakaliwat sa direksion kan kasaysayan kan mga Israelita. May pinakamarahay na lugar nin ralaban na kaharani—an kaplanodohan sa pag-oltanan kan mga bolod nin More asin Gilboa. An mga komandante sa militar kan mga panahon kan Biblia perming nagkakampo kun saen igwa nin dakol na suplay nin tubig, halangkaw na daga para sa proteksion, asin, kun posible, sarong halangkaw na puesto na natatanaw an sarong marang kapatagan na may bastanteng espasyo sa pagmaniobra kan mga tropa, kabayo, asin karuwahe. An Sunem asin Gilboa nagtatao nin siring na mga bentaha.
Kan panahon kan mga hokom, an hukbo nin 135,000 na Midianita, Amalequita, asin iba pa nagkakampo sa kaplanodohan sa atubangan nin More. An saindang mga kamelyo “siring kadakol kan mga baybay na nasa baybayon.” (Hokom 7:12) Sa ibong kan kaplanodohan, kataed kan bubon nin Harod sa pamitisan kan Bukid nin Gilboa, nakaatubang sa sainda an mga Israelita sa pangengenot ni Hokom Gedeon, na igwa sana nin 32,000 na soldados.
Kan mga aldaw bago nin ralaban, an mag-ibong na lado pinagmamaigotan na paluyahon an boot kan kada saro. An mga kadaklan nin nangangantsaw na mga tropa, panguerrang mga kamelyo, karuwahe, asin kabayo puedeng makapatakot sa mga soldados sa impanteriya. Daing pagduda, an mga Midianita—na nakapuesto na mientras na nag-oorganisar an mga Israelita—makatatakot na helingon. Kan maghapot si Gedeon, “Siisay an natatakot asin nagtatakig?” dos-tersio sa saiyang hukbo an nagsimbag paagi sa pag-abandonar sa lugar nin ralaban.—Hokom 7:1-3.
Dies mil na sanang tropa kan mga Israelita ngonyan an nakatorohok sa ibong kan kaplanodohan sa 135,000 na kaiwal na soldados, asin dai nahaloy ininaan ni Jehova an kabilangan kan mga soldados na Israelita na magin 300 na sana. Sinusunod an kaugalean kan mga Israelita, an sadit na grupong ini binangabanga sa tolong grupo. Nagtatago sa kadikloman, nagsuruhaysuhay sinda asin puminuesto sa tolong kampi kan kampo kan mga kaiwal. Dangan sa pagboot ni Gedeon, pinarasa kan 300 an mga dulay na pinagtagoan kan saindang mga karaba, iinitaas an mga karabang idto, asin nagkururahaw, “An espada ni Jehova asin ni Gedeon!” Hinuyop ninda an saindang mga amodyong asin padagos na naghuhuyop. Sa kadikloman, an nakubhanan na saralak na grupo nin mga soldados naghona na 300 na grupo an nagsasalakay sa sainda. Pinagralabanlaban ni Jehova an saro tumang sa saro, asin “an bilog na kampo nagdaralagan asin nagkururahaw patin nagdurulag.”—Hokom 7:15-22; 8:10.
An ikaduwang ralaban nangyari harani sa Sunem kan panahon ni Hadeng Saul. Ibinabareta kan Biblia na “an mga Filisteo nagtiripon asin nagduruman patin nagtorogdok nin kampo sa Sunem. Kaya tiniripon ni Saul an bilog na Israel asin nagtorogdok sinda nin kampo sa Gilboa,” siring kan ginibo kan hukbo ni Gedeon mga taon bago kaini. Alagad si Saul, bakong arog ki Gedeon, kakadikit kan pagtitiwala ki Jehova, na mas ginusto pang magkonsulta sa sarong patagolainan sa En-dor. Kan maheling nia an kampo kan mga Filisteo, “natakot sia, asin an saiyang puso nagpoon na magtakig nin makuri.” Sa suminunod na ralaban, nagdurulag an mga Israelita asin nadaog na marhay. Pareho nagadan si Saul asin Jonatan.—1 Samuel 28:4-7; 31:1-6.
Sa paaging iyan na an kasaysayan nin Sunem namidbid pareho sa pagkamoot asin kadahasan, pagtiwala ki Jehova asin pagsarig sa mga demonyo. Sa kapatagan na ini, duwang babae an nagpaheling nin daing pagliwatliwat na pagkamoot asin pagkamapag-istimar, asin duwang namomoon na Israelita an nakipaglaban sa pangultimong mga ralaban. An gabos na apat na halimbawa nag-iilustrar kan importansia nin pananarig ki Jehova, na nungkang nasusudya na balosan an mga naglilingkod sa saiya.
[Retrato sa pahina 31]
Baryo nin Sulam sa presente sa lugar kan suanoy na Sunem, na nasa likod an More
[Pasasalamat para sa pinagkuanan]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.