Pagmidbid sa Tamang Klase nin Mensahero
“Ako . . . an Saro na nagpapangyaring magin totoo an tataramon kan saiyang lingkod, asin an Saro na lubos na nag-ootob sa hatol kan saiyang mga mensahero.”—ISAIAS 44:25, 26.
1. Paano ipinamimidbid ni Jehova an tamang klase nin mga mensahero, asin paano nia ibinubuyagyag an mga falso?
SI JEHOVA DIOS an Kaharohalangkaweng Parapamidbid sa saiyang tunay na mga mensahero. Ipinamimidbid nia sinda paagi sa pagpangyari na magkatotoo an mga mensaheng ipinaaabot nia paagi sa sainda. Si Jehova iyo man an Dakulang Parabuyagyag sa falsong mga mensahero. Paano nia sinda ibinubuyagyag? Sinusudya nia an saindang mga tanda asin prediksion. Sa paaging ini ipinaheheling nia na sinda mga parahula na nagsadiring magnombra, na an mga mensahe sa katotoohan gikan sa saindang sadiring falsong mga pangangatanosan—iyo, sa saindang mangmang, makalaman na kaisipan!
2. Anong dai pagkaoroyon nin mga mensahero an nangyari kan mga panahon kan mga Israelita?
2 Si Isaias asin Ezequiel kapwa naghingako na mga mensahero ni Jehova Dios. Totoo daw? Helingon niato. Si Isaias naghula sa Jerusalem poon kan mga 778 B.C.E. sagkod kan mga pakalihis nin 732 B.C.E. Si Ezequiel nadistiero sa Babilonya kan 617 B.C.E. Sia naghula sa saiyang mga tugang na Judio duman. An duwang propeta pareho mapusong nagpaisi na lalaglagon an Jerusalem. An ibang mga propeta nagsabi na ini dai itotogot nin Dios na mangyari. Sairisay an napatunayan na tamang klase nin mga mensahero?
Ibinubuyagyag ni Jehova an Falsong mga Propeta
3, 4. (a) Anong duwang magkatumang na mensahe an ipinaabot sa mga Israelita sa Babilonya, asin paano ibinuyagyag ni Jehova an sarong falsong mensahero? (b) Ano an sinabi ni Jehova na mangyayari sa falsong mga propeta?
3 Si Ezequiel, mantang nasa Babilonya, tinawan nin bisyon kan nangyayari sa templo sa Jerusalem. Sa may palaog sa sirangan na tata kaiyan igwa nin 25 lalaki. Kabilang sa sainda an duwang prinsipe, si Jaazanias asin Pelatias. Paano sinda minansay ni Jehova? An Ezequiel 11:2, 3 minasimbag: “Aki nin tawo, iyo ini an mga lalaking nagpapakana nin karatan asin nagtatao nin maraot na hatol tumang sa siudad na ini; na nagsasarabing, ‘Bako daw na harani na an pagtogdok nin mga harong?’” An pangahas na mga mensaherong ini nin katoninongan nagsasarabi, ‘Daing peligro sa Jerusalem. Tara, madali na kitang magtorogdok dian nin dakol pang harong!’ Kaya sinabihan nin Dios si Ezequiel na humula nin kabaliktaran tumang sa nagpuputik na mga propetang ini. Sa bersikulo 13 kan kapitulo 11, sinasabi sa sato ni Ezequiel an nangyari sa saro sa sainda: “Nangyari na pakapaghula ko tolos nagadan si Pelatias na aking lalaki ni Benaya.” Ini posibleng nangyari huli ta si Pelatias iyo an pinakaprominente asin maimpluwensiang prinsipe patin an pangenot na parasamba sa idolo. An saiyang biglang pagkagadan nagpatunay na sia sarong falsong propeta!
4 An paggadan ni Jehova ki Pelatias dai nakapapondo sa iba pang falsong propeta sa pagputik sa ngaran nin Dios. An mga paradayang ini nagpadagos sa saindang rungaw na dalan nin pagtaram nin prediksion tumang sa kabotan nin Dios. Kaya sinabihan ni Jehova Dios si Ezequiel: “Herak man kan mangmang na mga propeta, na nagsusunod sa saindang sadiring espiritu, mantang mayo man sindang naheling!” Arog ni Pelatias, sinda ‘mawawara’ huli sa pangahas na pag-imahinar para sa Jerusalem nin “bisyon nin katoninongan, mantang mayo man nin katoninongan.”—Ezequiel 13:3, 15, 16.
5, 6. Apisar kan gabos na falsong mensahero, paano nabindikar si Isaias bilang sarong tunay na propeta?
5 Kun manongod ki Isaias, nagkatotoo an gabos niang mensahe nin Dios manongod sa Jerusalem. Kan tig-init nin 607 B.C.E., linaglag kan mga Babilonyo an siudad asin dinarang bihag sa Babilonya an mga Judiong natada. (2 Cronica 36:15-21; Ezequiel 22:28; Daniel 9:2) Napapondo daw kan mga kalamidad na ini an falsong mga propeta sa daing kamanungdanan na pagparatabil sa banwaan nin Dios? Dai, ipinadagos iyan kan nagpuputik na mga mensaherong idto!
6 Garo baga kulang pa ini, an desterradong mga Israelita puede man na maimpluwensiahan nin mahambog na mga parahula, paratoodtood, asin astrologo sa Babilonya. Minsan siring, pinatunayan ni Jehova na an gabos na falsong mensaherong ini nasudyang mga mangmang, na binabaliktad an mga bagay. Pag-abot nin panahon ipinaheling nia na si Ezequiel iyo an saiyang tunay na mensahero, arog ni Isaias. Inotob ni Jehova an gabos na itinaram nia paagi sa sainda, siring sa saiyang ipinanuga: “Sinusudya ko an mga tanda kan mga nagtataram na daing kamanungdanan, asin ako an Saro na nagpaparungaw sa mga paratoodtood; an Saro na minapabirik sa madonong na mga tawo, asin an Saro na minagibo sa saindang kaaraman na magin kamangmangan; an Saro na nagpapangyaring magin totoo an tataramon kan saiyang lingkod, asin an Saro na lubos na nag-ootob sa hatol kan saiyang mga mensahero.”—Isaias 44:25, 26.
Nakakukubhan na mga Mensahe Manongod sa Babilonya Asin Jerusalem
7, 8. Anong ipinasabong na mensahe an dara ni Isaias para sa Babilonya, asin ano an kahulogan kan saiyang mga tataramon?
7 Gagabaon an Juda asin Jerusalem, na mayo nin tawong mag-eerok, sa laog nin 70 taon. Minsan siring, ipinahayag ni Jehova paagi ki Isaias asin Ezequiel na itotogdok liwat an siudad asin eerokan an daga sa eksaktong panahon na ihinula nia! Makangangalas na prediksion ini. Taano? Huli ta an Babilonya midbid na nungkang nagpapatalingkas nin mga preso. (Isaias 14:4, 15-17) Kaya siisay an posibleng makapatalingkas sa mga bihag na ini? Siisay an makadadaog sa makosog na Babilonya, na may darakulang lanob asin sistema nin pandepensang salog? Kaya iyan kan Makakamhan sa gabos na si Jehova! Asin sinabi nia na gigibohon nia iyan: “Ako . . . an Saro na nagsasabi sa kararoman [an boot sabihon, an pandepensang katubigan kan siudad], ‘Maalang ka; asin pamamarahon ko an gabos mong salog’; an Saro na nagsasabi dapit ki Ciro, ‘Sia an sakong pastor, asin an gabos na sakong ikinaoogma saiyang lubos na ootobon’; minsan sa sakuyang pagsabi manongod sa Jerusalem, ‘Hihirahayon sia,’ asin manongod kan templo, ‘Itotogdok an saimong pundasyon.’”—Isaias 44:25, 27, 28.
8 Isip-isipa iyan! An Salog Eufrates, na sarong tunay na makangingirhat na olang para sa mga tawo, para ki Jehova siring sana sa sarong toro nin tubig sa ibabaw nin sarong mainiton na bagay. Bigla, an olang maaalang! Mabagsak an Babilonya. Minsan ngani mga 150 taon pa bago mamundag si Ciro na Persiano, ipinahula ni Jehova ki Isaias an pagdaog kan hadeng ini sa Babilonya asin an pagpatalingkas sa mga bihag na Judio paagi sa pag-autorisar nia sa saindang pagbalik tanganing itogdok liwat an Jerusalem asin an templo kaiyan.
9. Siisay an nginaranan ni Jehova bilang saiyang ahente sa pagkastigo sa Babilonya?
9 Maheheling niato an hula na ini sa Isaias 45:1-3: “Iyo ini an isinabi ni Jehova sa saiyang linahidan, ki Ciro, na an toong kamot sakuyang kinaptan, sa pagsakop nin mga nasyon sa atubangan nia, . . . sa pagbukas sa atubangan nia kan mga pintong duwa kadahon, tanganing minsan an mga tata dai magkapirintoan: ‘Maeenot ako sa saimo, asin papatagon ko an mga kalangkawan sa daga. Gagabaon ko an mga tatang kalongkaki, asin babarion ko an mga pamarat na batbat. Asin itatao ko sa saimo an mga kayamanan sa kadikloman asin an natatagong kayamanan sa mga tagoan, tangani na maisihan mo na ako si Jehova, an Saro na nag-aapod sa saimo sa saimong ngaran.’”
10. Sa anong paagi na ‘linahidan’ si Ciro, asin paano sia nakaolay ni Jehova labing sanggatos na taon pa bago sia mamundag?
10 Mangnoha na kinakaolay ni Jehova si Ciro na garo baga sia buhay na. Kaoyon ini kan sinabi ni Pablo na si Jehova “nag-aapod sa mga bagay na dai pa na garo baga iyo na.” (Roma 4:17) Siring man, si Ciro ipinamimidbid nin Dios bilang “saiyang linahidan.” Taano ta ginibo nia iyan? Total, an halangkaw na saserdote ni Jehova nungkang nagbubo nin banal na lanang panlahid sa payo ni Ciro. Totoo, alagad ini makahulang paglahid. Iyan nagpaparisa nin pagbugtak sa sarong espesyal na katongdan. Kaya puedeng apodon nin Dios na paglahid an patienot na pagnombra nia ki Ciro.—Ikomparar an 1 Hade 19:15-17; 2 Hade 8:13.
Inootob nin Dios an mga Tataramon kan Saiyang mga Mensahero
11. Taano an mga nag-eerok sa Babilonya ta nakamateng tiwasay?
11 Kan panahon na sinalakay ni Ciro an Babilonya, an mga siudadano dian nakamamate na sinda ligtas na marhay asin tiwasay. An saindang siudad napalilibotan nin hararom asin mahiwas na trintserang nagpoprotehir, an Salog Eufrates. Sa inaagihan kan salog sa laog kan siudad, igwa nin diretsong duongan sa sirangan na pangpang kan salog. Tanganing isuhay iyan sa siudad, si Nabucodonosor nagtogdok nin inapod niang “dakulang lanob, na arog sa bukid na dai puedeng hiroon . . . An alitoktok kaiyan [saiyang] ilinangkaw na siring kalangkaw nin bukid.”a An lanob na ini igwa nin mga tata na may darakulang pintong kalongkaki. Tanganing malaog iyan, kaipuhan na sakaton nin saro an bakilid hale sa gilid kan salog. Bakong makangangalas na an mga preso sa Babilonya nawaran na nin paglaom na mapatalingkas pa!
12, 13. Paano nagkatotoo an mga tataramon ni Jehova paagi sa saiyang mensaherong si Isaias kan daogon ni Ciro an Babilonya?
12 Alagad bakong an mga bihag na Judio na may pagtubod ki Jehova! Igwa sinda nin maliwanag na paglaom. Paagi sa saiyang mga propeta, an Dios nanuga na patatalingkason sinda. Paano inotob nin Dios an saiyang panuga? Pinagbotan ni Ciro an saiyang mga hukbo na pasukion an Salog Eufrates sa sarong lugar nagkapirang kilometro sa amihanan nin Babilonya. Sa siring, an pangenot na depensa kan siudad nagin haros alang na salog. Kan kritikal na bangging idto, an mga pintong duwa kadahon sa may pangpang kan Eufrates daing ingat na binayaan na bukas kan nagbuburat na mga nag-oorogma sa Babilonya. Dai literal na ginaba ni Jehova an mga pintong kalongkaki; ni binari nia an mga pamarat na batbat, alagad an saiyang makangangalas na pagmaniobra na papagdanayon iyan na bukas asin daing barat nagkaigwa nin kaparehong epekto. Daing serbi an mga lanob kan Babilonya. An mga tropa ni Ciro dai na kinaipuhan na gumamit nin hagdan tanganing makalaog. Si Jehova naenot ki Ciro, na hinahale an “mga kalangkawan sa daga,” iyo, an gabos na olang. Si Isaias napatunayan na tunay na mensahero nin Dios.
13 Kan biyong masakop ni Ciro an siudad, an gabos na kayamanan kaiyan napasaiya, kabale idtong mga itinago sa madiklom, natatagong mga kuarto. Taano ta ginibo ini ni Jehova Dios para ki Ciro? Tanganing maaraman nia na si Jehova, ‘an Saro na nag-aapod sa saiya sa saiyang ngaran,’ iyo an Dios nin tunay na hula asin an Soberanong Kagurangnan kan uniberso. Maaaraman nia na iinareglo nin Dios na sia mapasa kapangyarihan tanganing patalingkason an Saiyang banwaan, an Israel.
14, 15. Paano niato naaaraman na utang ni Ciro ki Jehova an saiyang panggana tumang sa Babilonya?
14 Hinanyoga an mga tataramon ni Jehova ki Ciro: “Huli sa sakong lingkod na si Jacob asin ki Israel na sakong pinili, ika inapod ko ngani sa saimong ngaran; tinawan taka nin ngaran na may onra, minsan ngani dai mo ako namidbid. Ako si Jehova, asin mayo na nin iba. Apuera sa sako mayo nin Dios. Hahabayan taka, minsan dai mo ako namidbid, tanganing an mga tawo makaisi poon sa pagsirang kan aldaw asin poon sa pagsolnop kaiyan na mayo nang iba apuera sa sako. Ako si Jehova, asin mayo na nin iba. Naggigibo nin liwanag asin naglalalang nin kadikloman, naggigibo nin katoninongan [an boot sabihon, para sa saiyang desterradong banwaan] asin naglalalang nin kalamidad [para sa Babilonya], ako, si Jehova, an naggigibo kan gabos na bagay na ini.”—Isaias 45:4-7.
15 Utang ni Ciro ki Jehova an pakadaog nia sa Babilonya, huli ta Sia an nagpakosog sa saiya tanganing gibohon an ikinaoogma Nia tumang sa maraot na siudad na idto asin patalingkason an Saiyang bihag na banwaan. Sa paggibo kaini, inapodan ni Jehova an saiyang kalangitan na magpaoran nin matanos na mga impluwensia o puersa. Inapodan nia an saiyang daga na bumuka asin magpaluwas nin matanos na mga pangyayari asin kaligtasan para sa saiyang desterradong banwaan. Asin an saiyang piguratibong kalangitan asin daga suminunod sa pagboot na ini. (Isaias 45:8) Labing sanggatos na taon pagkagadan nia, si Isaias ikinapaheling na tunay na mensahero ni Jehova!
An Maogmang Bareta kan Mensahero Para sa Sion!
16. Anong maogmang bareta an ikababalangibog sa gabang siudad nin Jerusalem kan madaog an Babilonya?
16 Alagad bako sana iyan. An Isaias 52:7 nagsasabi dapit sa maogmang bareta para sa Jerusalem: “Abaang gayon sa ibabaw kan kabukidan kan mga bitis kan nagdadara nin maogmang bareta, an nagbabalangibog nin katoninongan, an nagdadara nin maogmang bareta dapit sa orog karahay, an nagbabalangibog nin kaligtasan, an nagsasabi sa Sion: ‘An saimong Dios nagin hade na!’” Imahinara kun gurano kanakaoogma na makaheling nin sarong mensahero na nagdadangadang sa Jerusalem hale sa kabukidan! Sierto na igwa siang bareta. Ano iyan? Iyan maogmang bareta para sa Sion. Baretang katoninongan, iyo, bareta kan marahay na boot nin Dios. Itotogdok na liwat an Jerusalem asin an templo kaiyan! Asin an mensahero nagbabalangibog na may mapangganang entusiasmo: “An saimong Dios nagin hade na!”
17, 18. Paano nakaapektar sa mismong ngaran ni Jehova an pagdaog ni Ciro sa Babilonya?
17 Kan togotan ni Jehova an mga Babilonyo na laglagon an saiyang tipikong trono na tinukawan kan mga hade sa linya ni David, tibaad garo baga bako na Siang Hade. Si Marduk, an pangenot na dios sa Babilonya, minalataw na iyo na an hade. Minsan siring, kan an Babilonya daogon kan Dios nin Sion, ipinaheling nia an saiyang unibersal na pagkasoberano—na sia an kadarudakulaing Hade. Asin tanganing idoon an katunayan na ini, an Jerusalem, “an siudad kan dakulang Hade,” ititindog giraray, kaiba an templo kaiyan. (Mateo 5:35) Kun dapit sa mensahero na nagdara kan siring na maogmang bareta, minsan ngani an saiyang mga bitis maalpog, maati, asin may bakrus, sa mga mata kan mga namomoot sa Sion asin sa Dios kaiyan, iyan magayonon!
18 Sa makahulang sentido, an pagbagsak kan Babilonya nangahulogan na natindog na an kahadean nin Dios asin an nagdadara kan maogmang bareta sarong parabalangibog kan katunayan na iyan. Dugang pa, an suanoy na paradarang ini nin mensahe, na ihinula paagi ki Isaias, ipinanganino an sarong mensahero nin mas mamuraway na maogmang bareta—mas mamuraway huli sa dakulaon an halagang laog kaiyan asin sa tema kaiyan dapit sa Kahadean, na may makangangalas na mga implikasyon para sa gabos na tawong may pagtubod.
19. Anong mensahe manongod sa daga nin Israel an itinao ni Jehova paagi ki Ezequiel?
19 Si Ezequiel tinawan man nin entusiastikong mga hula nin pagbabalik. Sia naghula: “Iyo ini an isinabi kan Soberanong Kagurangnan na Jehova, ‘. . . papaontokan ko man an mga siudad, asin an mga ginaba hihirahayon. Asin an mga tawo masarabi nanggad: “An daga duman na nawaran nin laog nagin siring sa hardin nin Eden.”’”—Ezequiel 36:33, 35.
20. Anong maogmang sadol an makahulang itinao ni Isaias sa Jerusalem?
20 Kan bihag duman sa Babilonya, an banwaan nin Dios nagmomondo huli sa Sion. (Salmo 137:1) Ngonyan, puede na sindang maggayagaya. Si Isaias nagsadol: “Mag-ogma kamo, magkururahaw kamo sa kagayagayahan na durungan, kamong mga gabang lugar sa Jerusalem, ta rinanga ni Jehova an saiyang banwaan; tinubos nia an Jerusalem. Ilinuwas ni Jehova an saiyang banal na takyag sa atubangan kan mga mata kan gabos na nasyon; asin an gabos na pagdolonan kan daga kaipuhan na makaheling sa pagliligtas kan satong Dios.”—Isaias 52:9, 10.
21. Paano naotob an mga tataramon sa Isaias 52:9, 10 pagkadaog kan Babilonya?
21 Iyo, an piniling banwaan ni Jehova igwa nin dakulang rason na maggayagaya. Eerokan na ninda liwat ngonyan an dati gabang mga lugar na idto, na gigibohon iyan na magin siring sa hardin nin Eden. “Ilinuwas ni Jehova an saiyang banal na takyag” para sa sainda. Tinikon nia an saiyang manggas, sabi ngani, tanganing magtrabaho na ibalik sinda sa saindang namomotan na sadiring daga. Bako ining sadit, dai naririsang pangyayari sa kasaysayan. Dai, naheling kan gabos na tawong nabubuhay kan panahon na idto an ‘nakaluwas na takyag’ nin Dios na may ginigibong puersa sa mga aktibidad nin tawo tanganing papangyarihon an makangangalas na pagliligtas sa sarong nasyon. Tinawan sinda nin dai mapagdududahan na prueba na si Isaias asin Ezequiel tunay na mga mensahero ni Jehova. Dai nin siisay man na puedeng magduda na an Dios nin Sion iyo an solamenteng nabubuhay asin tunay na Dios sa bilog na daga. Sa Isaias 35:2, mababasa niato: “Igwa nin mga makaheheling kan kamurawayan ni Jehova, kan kagayonan kan satong Dios.” An mga nag-ako sa pruebang ini kan pagka-Dios ni Jehova nagsaramba sa saiya.
22. (a) Sa ano kita puedeng magpasalamat ngonyan? (b) Taano ta maninigo na kita nangorognang magpasalamat na ibinubuyagyag ni Jehova an falsong mga mensahero?
22 Maninigo nanggad kitang magpasalamat na ipinamimidbid ni Jehova an saiyang tunay na mga mensahero! Tunay nanggad na sia “an Saro na nagpapangyaring magin totoo an tataramon kan saiyang lingkod, asin an Saro na lubos na nag-ootob sa hatol kan saiyang mga mensahero.” (Isaias 44:26) An mga hula dapit sa pagbabalik na itinao nia ki Isaias asin Ezequiel nagpapamuraway sa saiyang dakulang pagkamoot, dai na kutana maninigong kabootan, asin pagkaherak sa saiyang mga lingkod. Sierto nanggad, angay na itao ki Jehova an gabos niatong pag-omaw huli kaini! Asin kita ngonyan maninigo na nangorognang magpasalamat na ibinubuyagyag nia an falsong mga mensahero. Ini huli ta dakol sinda ngonyan sa kinaban. An saindang palabaw na mga mensahe nag-iignoro sa ipinaising mga katuyohan ni Jehova. Tatabangan kita kan masunod na artikulo na mamidbid an falsong mga mensahero na iyan.
[Nota sa ibaba]
a The Monuments and the Old Testament, ni Ira Maurice Price, 1925.
Ikapaliliwanag daw Nindo?
◻ Paano ipinamimidbid ni Jehova an saiyang tunay na mga mensahero?
◻ Paagi ki Isaias, siisay an nginaranan ni Jehova bilang saiyang ahente sa pagdaog sa Babilonya?
◻ Paano naotob an mga hula ni Isaias na naglaladawan kan pagkadaog nin Babilonya?
◻ Ano an marahay na resulta sa ngaran ni Jehova kan pagkadaog kan Babilonya?
[Retrato sa pahina 9]
An Babilonya garo baga dai madadaog kun para sa mga nasyon kan kaaldawan ni Ezequiel