Hinalat Ninda an Mesiyas
“An magña tauo naghaharalat, asin an gabos naghohorophorop sa saindang magña puso dapit ki Juan, kun baga sia iyo an Cristo [“Mesiyas,” The Emphatic Diaglott].”—LUC. 3:15.
1. Anong paisi nin sarong anghel an nadangog nin nagkapirang pastor?
BANGGI na kaidto. An mga pastor nasa luwas, na nagbabantay sa mga aripompon ninda. Nabigla nanggad sinda kan magpaheling an anghel ni Jehova harani sa sainda asin magliwanag an palibot ninda huli sa kamurawayan nin Dios! Hinanyoga! Itinao kan anghel an nakakaogmang proklamasyon na ini: “Dai kamo magkatarakot; ta uya, dinadarahan ko kamo nin magña marahay na bareta nin dakulang kaogmahan na manonogñod sa gabos na tauo: Huli ta namundag sa saindo gñunian dian . . . an sarong Paraligtas, na iyo si Cristo na Kagurangnan,” an saro na iyo an magigin Mesiyas. Manonompongan kan mga pastor an omboy na ini sa kaharaning banwaan mantang nakahigda sa sarong bahogan. Bigla na sana, “sarong kadaklan nin hukbong lagñitnon” an nagpoon na mag-omaw ki Jehova, na nagsasabi: “Kamurawayan sa Dios sa kaoroitaasi, asin sa daga katoninogñan sa magña tauo na saiyang naoogmahan.”—Luc. 2:8-14.
2. Ano an boot sabihon kan “Mesiyas,” asin paano sia mamimidbid?
2 Siempre, aram kan Judiong mga pastor na an pinapanongdan kan “Mesiyas,” o “Cristo,” iyo an “Linahidan” nin Dios. (Ex. 29:5-7) Alagad, ano an gigibohon ninda tanganing orog pang makanood asin makombensir an iba na an omboy na nasambitan kan anghel iyo an magigin Mesiyas na ninombrahan ni Jehova? Kaipuhan nindang siyasaton an mga hula na yaon sa Hebreong Kasuratan saka ikomparar ini sa mga aktibidad asin pamumuhay kan aking ini.
Taano ta Naghahalat an mga Tawo?
3, 4. Paano niato sasaboton an Daniel 9:24, 25?
3 Huli sa mga sinabi asin ginibo ni Juan na Bautisador kan sia maghulit dakol na taon pakalihis kaiyan, nag-isip-isip an nagkapira kun baga nag-abot na an Mesiyas. (Basahon an Lucas 3:15.) Posible na tama an pakasabot nin nagkapira kaidto sa Mesiyanikong hula may koneksion sa “pitong polong semana.” Kun siring, posibleng naaraman ninda kun noarin malataw an Mesiyas. An sarong kabtang kan hula nagsabi: “Pagpoon kan pagluas kan tataramon sa pagbago asin pagpatindog kan Jerusalem sagkod sa Mesias na Principe, maagui an pitong semana asin anom na polo may duang semana.” (Dan. 9:24, 25) Dakol na nag-espesyalisar sa Biblia an minaoyon na ini mga semana nin mga taon. Halimbawa, arog kaini an sinasabi kan Marahay na Bareta Biblia sa Daniel 9:24: “Kwatro syentos nubentang taon an itinalaan.”
4 Ngonyan, aram kan mga lingkod ni Jehova na an 69 semana, o 483 na taon, sa Daniel 9:25 nagpoon kan 455 B.C.E. kan si Nehemias autorisaran ni Hadeng Artajerjes kan Persia na ibalik sa dati asin itogdok liwat an Jerusalem. (Neh. 2:1-8) An mga semanang iyan natapos pakalihis nin 483 na taon, kan 29 C.E., kan si Jesus na taga Nazaret bautismohan asin lahidan nin banal na espiritu, na sa siring nagin an Mesiyas.—Mat. 3:13-17.a
5. Anong mga hula an pag-oolayan niato ngonyan?
5 Pag-olayan niato ngonyan an pira sana sa dakol na iba pang hula mapadapit sa Mesiyas na naotob sa pagkamundag, enot na mga taon nin buhay, asin ministeryo ni Jesus. Mayong duda na papakosogon kaini an pagtubod niato sa propetikong tataramon nin Dios. Magtatao man iyan nin malinaw na ebidensia na si Jesus nanggad an haloy nang hinahalat na Mesiyas.
Ihinula an Enot na mga Taon kan Buhay Nia
6. Ipaliwanag kun paano naotob an Genesis 49:10.
6 Mamumundag an Mesiyas sa tribo nin Juda sa Israel. Kan naghihingagdan na an patriarkang si Jacob, sia naghula mantang binebendisyonan an mga aki nia: “Dai hahaleon an cetro ki Juda, asin ta an [naggigibo] kan magña pagboot [“baston kan komandante,” NW] nasa saiyang magña bitis, sagkod na omabot si [Silo]; asin ta makikisumaro saiya an magña banuaan.” (Gen. 49:10) Dakol na Judiong nag-espesyalisar sa Biblia kaidto an naniwala na an pinanonongdan kan mga tataramon na iyan iyo an Mesiyas. Poon sa pamamahala kan Judeanong Hade na si David, an setro (soberaniya bilang hade) asin an baston kan komandante (kapangyarihan na magboot) yaon sa tribo nin Juda. An ‘Silo’ nangangahulogan na “Sia na Saiya Iyan; Sia na Kagsadiri Kaiyan.” An sa hadeng dinastiya kan Juda matatapos ki ‘Silo’ bilang an permanenteng Paramana kan pagkahade, huling sinabi nin Dios ki Zedequias, an huring Judeanong hade, na itatao an pamamahala sa saro na may legal na deretso dian. (Ezeq. 21:26, 27) Pagkatapos ki Zedequias, si Jesus an solamenteng naggikan ki David na pinanugaan kan katongdan bilang hade. Bago mamundag si Jesus, nagsabi ki Maria an anghel na si Gabriel: “[Si Jehova Dios] matao sa saiya kan trono ni David na saiyang ama: Asin sia maghahade sa harong ni Jacob sagkod lamang; asin dai nin katapusan an saiyang kahadean.” (Luc. 1:32, 33) Si Silo siertong iyo si Jesu-Cristo, na naggikan ki Juda asin David.—Mat. 1:1-3, 6; Luc. 3:23, 31-34.
7. Saen namundag an Mesiyas, asin taano ta pambihira ini?
7 Mamumundag an Mesiyas sa Betlehem. “Ika [Betlehem Efrata], minsan ika sadang sa magña rinibo kan Juda,” an isinurat ni propeta Miqueas, “sa saimo [maluwas] sakuya an maguiguin Kagurangnan sa Israel: asin an . . . luluasan [nia] pagpoon sa pagpoon, sa magña aldao na daing katapusan.” (Miq. 5:2) An Mesiyas mamumundag sa banwaan sa Judea na Betlehem, na minalataw na dating inaapod na Efrata. Minsan ngani nakaistar sa Nazaret an ina ni Jesus na si Maria asin an saiyang kag-ampon na ama na si Jose, sarong dekreto kan Roma para sa pagparehistro an dahelan kan pagpasiring ninda sa Betlehem, na duman namundag si Jesus kan 2 B.C.E. (Mat. 2:1, 5, 6) Pambihira nanggad na kaotoban nin hula!
8, 9. Ano an ihinula manongod sa pagkamundag kan Mesiyas asin sa mga mangyayari pagkatapos kaiyan?
8 An Mesiyas ipapangaki nin sarong birhen. (Basahon an Isaias 7:14.) An Hebreong termino na bethu·lahʹ nangangahulogan na “birhen,” alagad ibang termino (ʽal·mahʹ) an ginamit sa Isaias 7:14. Ihinula dian na “an mabining babae [ha·ʽal·mahʹ]” mangangaki nin omboy na lalaki. An terminong ʽal·mahʹ ginamit sa daragang si Rebeca bago sia ikasal. (Gen. 24:16, 43) Paagi sa pagpasabong, ginamit ni Mateo an Griegong termino para sa “birhen” (par·theʹnos) kan isurat nia an pagkaotob kan Isaias 7:14 may koneksion sa pagkamundag ni Jesus. An kagsurat kan Ebanghelyo na si Mateo asin Lucas nagsabi na si Maria daraga o birhen na nagbados paagi sa espiritu nin Dios.—Mat. 1:18-25; Luc. 1:26-35.
9 Gagadanon an saradit na aki pagkamundag kan Mesiyas. May kaagid na nangyari dakol na siglo bago kaini kan magboot an Faraon kan Egipto na iapon sa Salog nin Nilo an mga omboy na lalaking Hebreo. (Ex. 1:22) Alagad nangorognang mahalagang mangnohon an Jeremias 31:15, 16, na dian sinasabi na si Raquel nagtatangis huli sa saiyang mga aking lalaki na dinara sa “daga kan kaiual.” An pagtangis nia nadangog sagkod sa harayong lugar na Rama, na nasa Benjamin, sa amihanan kan Jerusalem. Ipinaheling ni Mateo na naotob an sinabi ni Jeremias kan magboot si Hadeng Herodes na gadanon an saradit na aking lalaki sa Betlehem asin sa kataraed na lugar kaiyan. (Basahon an Mateo 2:16-18.) Imahinara an grabeng kamondoan sa lugar na iyan!
10. Ipaliwanag kun paano naotob ki Jesus an Oseas 11:1.
10 Arog kan mga Israelita, an Mesiyas aapodon hale sa Egipto. (Os. 11:1) Bago kan pagboot ni Herodes na paggadan, ininstruksionan nin sarong anghel si Jose asin Maria na magduman sa Egipto kaiba si Jesus. Sinda nagdanay duman “sagkod sa pagkagadan ni Herodes: tagñaning maotob idtong isinabi [ni Jehova] sa gñoso nin profeta [si Oseas], na an sabi, Sa Egipto inapod ko an sakong aki.” (Mat. 2:13-15) Siempre, dai puedeng minaniobra mismo ni Jesus an arin man sa ihinulang mga pangyayari na konektado sa pagkamundag nia asin sa enot na mga taon kan buhay nia.
Pinonan kan Mesiyas an Ministeryo Nia!
11. Paano iinandam an dalan para sa Linahidan ni Jehova?
11 Kaipuhan na andamon an dalan para sa Linahidan nin Dios. Ihinula ni Malaquias na si “Elias na profeta” an magibo kaini, na aandamon an puso kan banwaan para sa pag-abot kan Mesiyas. (Basahon an Malaquias 4:5, 6.) Sinabi mismo ni Jesus na an “Elias” na ini iyo si Juan na Bautisador. (Mat. 11:12-14) Asin sinabi ni Marcos na inotob kan ministeryo ni Juan an propetikong mga tataramon ni Isaias. (Isa. 40:3; Mar. 1:1-4) Dai iinareglo ni Jesus na andamon ni Juan an dalan para sa Saiya paagi sa paggibo kan gibohon na arog kan ki Elias. An aktibidad kan ihinulang “Elias” na ini nahaman kaoyon kan kabotan nin Dios bilang paagi tanganing mamidbid an Mesiyas.
12. Anong sugo an makakatabang na mamidbid an Mesiyas?
12 An sarong sugo hale sa Dios nakatabang na mamidbid an Mesiyas. Sa sinagoga sa Nazaret, an banwaan na duman si Jesus pinadakula, binasa nia an rolyo ni Isaias asin iinaplikar sa saiyang sadiri an mga tataramon na: “An Espiritu [ni Jehova] nasa sako, huli ta linahidan nia ako na maghulit nin magña marahay na bareta sa magña dukha: Isinobol nia ako na magbalagñibog kan pagbutas sa magña bihag, asin kan pagpamuklat sa magña buta, na magbutas kan magña kinolog, na magbalagñibog kan magayagayang taon [ni Jehova].” Huling si Jesus talaga an Mesiyas, sia tama sanang makapagsabi: “Gñunian naotob na an surat na ini sa saindong magña taligña.”—Luc. 4:16-21.
13. Paano ihinula an pampublikong ministeryo ni Jesus sa Galilea?
13 Ihinula an pampublikong ministeryo kan Mesiyas sa Galilea. Mapadapit sa “daga ni [Zebulun], asin sa daga ni [Neftali] . . . sa Galilea kan magña nacion,” si Isaias nagsurat: “Si banuaan na naglalakao sa magña kadikloman [nakaheling] nin dakulang liuanag: si magña nagoorontok sa daga nin limpoy nin kagadanan, nakahiling nin liuanag na [suminirang] sa sainda.” (Isa. 9:1, 2) Pinonan ni Jesus sa Galilea an pampublikong ministeryo nia, mantang nakaistar sa Capernaum, na duman dakol na nag-iistar sa Zebulun asin Neftali an nakinabang sa espirituwal na liwanag na dinara nia sa sainda. (Mat. 4:12-16) Sa Galilea, itinao ni Jesus an nakakapukaw sa isip na Sermon sa Bukid, pinili an mga apostol nia, ginibo an enot niang milagro, asin posibleng marhay na duman sia nagpaheling sa labing 500 na disipulo pagkabuhay liwat sa saiya. (Mat. 5:1–7:27; 28:16-20; Mar. 3:13, 14; Juan 2:8-11; 1 Cor. 15:6) Sa siring, inotob nia an hula ni Isaias paagi sa paghulit sa “daga ni [Zebulun], asin sa daga ni [Neftali].” Siempre, ihinulit man ni Jesus an mensahe kan Kahadean sa iba pang lugar sa Israel.
Ihinula an Iba Pang Aktibidad kan Mesiyas
14. Sa anong paagi naotob ki Jesus an Salmo 78:2?
14 An Mesiyas mataram paagi sa mga parabola, o ilustrasyon. An salmistang si Asaf nag-awit: “Bubukahon an sakuyang gñoso sa halimbaua [“matalinhagang kasabihan,” NW].” (Sal. 78:2) Paano niato naaraman na si Jesus an pinanonongdan kan hulang ini? Huling sinabi iyan ni Mateo. Pagkasaysay ni Jesus nin mga ilustrasyon na dian iinagid nia an Kahadean sa nagtatalubong pisog nin mustasa asin sa lebadura, si Mateo nagsabi: “Kun bakong sa halimbawa [“ilustrasyon,” NW], dai [si Jesus] nagtaram sainda: Ta gñaning maotob idtong isinabi sa gñoso nin profeta, na an sabi, Bubukason ko an sakong gñoso sa magña halimbawa [“ilustrasyon,” NW]; isasabi ko an magña bagay na natatago magpoon kan paglalagña kan kinaban.” (Mat. 13:31-35) An matalinhagang mga kasabihan, o parabola, kaiba sa epektibong mga paagi nin pagtotokdo ni Jesus.
15. Ipaliwanag kun paano naotob an Isaias 53:4.
15 Dadarahon kan Mesiyas an mga kamatean niato. Ihinula ni Isaias: “Totoong gayong dinara nia an satuyang magña helang, asin tinios nia an satuyang magña kakologan.” (Isa. 53:4) Sinabi ni Mateo na pagkatapos na paomayan ni Jesus an panugangan na babae ni Pedro, pinaomayan man nia an iba tanganing “maotob an isinabi sa gñoso nin profeta Isaias, na an sabi, Sia man sana an nagkua kan satong magña kaluyahan, asin nagdara kan satong magña kahelagñan.” (Mat. 8:14-17) Asin saro sana ini sa dakol na nakarekord na pagpaomay ni Jesus sa mga may helang.
16. Paano ipinaheling ni apostol Juan na inotob ni Jesus an Isaias 53:1?
16 Sa ibong kan gabos na karahayan na ginibo kan Mesiyas, dakol an dai matubod sa saiya. (Basahon an Isaias 53:1.) Tanganing ipaheling an pagkaotob kan hulang ini, si apostol Juan nagsurat: “Minsan [si Jesus] nagguibo nin siring kadakol na magña tanda sa atubang ninda, dai sinda nagturubod sa saiya: Tagñaning maotob an tataramon na sinabi ni Isaias na profeta, [Jehova], siisay an nagtubod kan samong bareta? Asin sa kiisay ipinahayag an takiag [ni Jehova]?” (Juan 12:37, 38) Siring man, pira sana an nagtubod sa maogmang bareta manongod ki Jesus, an Mesiyas, durante kan ministeryo ni Pablo.—Roma 10:16, 17.
17. Paano ipinaheling ni Juan an kaotoban kan Salmo 69:4?
17 An Mesiyas ikakaongis na mayong dahelan. (Sal. 69:4) Kinotar ni apostol Juan si Jesus na nagsasabi: “Kun ako dai nagguibo sa tahao [kan banwaan] nin magña guibo na dai pa naguinibo nin siisay man, dai kutana sinda nagkaigua nin kasalan: alagad gñunian sinda nagpakahiling asin nagkaorogñis na sako asin sa sakong Ama. Alagad ini nangyayari tagñaning maotob an tataramon na nasusurat sa saindang katogonan [“Ley,” NW], Sinda nagkaorogñis sako [na] dai nin dahelan.” (Juan 15:24, 25) Sa parate, an “Ley” nanonongod sa bilog na Kasuratan. (Juan 10:34; 12:34) Pinatunayan kan mga pagkasaysay sa Ebanghelyo na ikinaongis si Jesus, lalo na kan Judiong mga namomoon sa relihion. Dugang pa, si Cristo nagsabi: “Dai kamo maoogñisan kan kinaban; alagad ako naoogñisan kaiyan, huli ta ako nagpapatotoo dapit [dian], na an . . . magña guibo [kaiyan] maraot.”—Juan 7:7.
18. Anong dugang pang pagsiyasat an siertong mapakosog kan pagtubod niato na si Jesus an Mesiyas?
18 Nakakasierto an mga parasunod ni Jesus kan enot na siglo na sia an Mesiyas, huling inotob nanggad nia an mga hula dapit sa Mesiyas na nasa Hebreong Kasuratan. (Mat. 16:16) Arog kan nasabotan niato, an nagkapira sa mga ini naotob durante kan enot na mga taon kan buhay asin ministeryo ni Jesus na taga Nazaret. Sisiyasaton niato sa sunod na artikulo an iba pang hula dapit sa Mesiyas. Paagi sa mapagngayongayong paghorophorop niato kaiyan, siertong mapapakosog an pagtubod niato na talagang si Jesu-Cristo an Mesiyas na ninombrahan kan satong langitnon na Ama, si Jehova.
[Nota sa Ibaba]
a Para sa detalyadong paliwanag dapit sa “pitong polong semana,” helingon an apendise sa pahina 197-199 kan librong Ano Man Nanggad an Itinotokdo kan Biblia?
Ano an Isisimbag Nindo?
• Anong mga hula an naotob may koneksion sa pagkamundag ni Jesus?
• Paano iinandam an dalan para sa Mesiyas?
• Anong propetikong mga tataramon sa Isaias kapitulo 53 an naotob ki Jesus?