Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan II
Kapitulo Beinte-Uno: Naglalakop sa Bilog na Kinaban an Tunay na Pagsamba
1. Anong nakaparirigon sa boot na mensahe an yaon sa Isaias kapitulo 60?
AN KAPITULO 60 kan Isaias isinurat bilang sarong nakapupukaw sa boot na drama. Sa enot na mga bersikulo, an satong atension nakukua nin sarong nakapupukaw sa boot na eksena. Sunod-sunod na mga pangyayari an marikas na kasunod kaini, na ginigiyahan kita sa nakapupukaw sa boot na kulminasyon. Ilinaladawan kan kapitulo sa makolor na mga pananaram an pagbabalik sa dati kan tunay pagsamba sa suanoy na Jerusalem asin an paghiwas kan tunay na pagsamba ngonyan sa bilog na kinaban. Dugang pa, itinotokdo kaini an daing sagkod na mga bendisyon na nakatagama para sa gabos na maimbod na nagsasamba sa Dios. Puedeng magkaigwa nin kabtang an kada saro sa sato sa kaotoban kan kawiliwiling kabtang na ini kan hula ni Isaias. Kun siring maingat niatong siyasaton iyan.
Nagsisirang an Liwanag sa Kadikloman
2. Ano an ipinagboot sa sarong babae na nakalaob sa kadikloman, asin taano ta may pagkaapurado na sia kumuyog?
2 An enot na mga tataramon kan kapitulong ini kan Isaias ipinanonongod sa sarong babae na nasa mamondong kamugtakan. Minalataw na sia nakalaob sa daga sa tahaw nin kadikloman. Bigla na sana, tuminaros an liwanag sa kaduloman kan magkurahaw si Jehova paagi ki Isaias: “Tumindog ka, O babae, pasiranga an liwanag, huli ta an saimong liwanag nagdatong na asin sa saimo an mismong kamurawayan ni Jehova suminirang.” (Isaias 60:1) Iyo, maninigong tumindog an “babae” asin ipabanaag an kamurawayan nin Dios! Taano daw ta may pagkaapurado ini? An hula nagpapadagos: “Uya! an kadikloman mismo makalalakop sa daga, asin an mahibog na kaduloman sa mga nasyon; alagad sa saimo si Jehova masirang, asin sa saimo an saiyang kamurawayan maheheling.” (Isaias 60:2) Sa kapakinabangan kan mga nasa palibot nia na nagkakapkap pa sa kadikloman, an “babae” dapat na ‘magpasirang nin liwanag.’ Ano an magigin resulta? “An mga nasyon maduruman nanggad sa saimong liwanag, asin an mga hade sa kaliwanagan kan saimong pagsirang.” (Isaias 60:3) Nasa enot na mga tataramon na ini an pinakasumaryo kan ipaliliwanag nin mas detalyado sa kasunod na mga bersikulo—an tunay na pagsamba dapat na makalakop sa bilog na kinaban!
3. (a) Siisay an “babae”? (b) Taano ta nakalaob sa kadikloman an “babae”?
3 Minsan ngani nagtataram manongod sa mga pangyayari sa ngapit, sinasabi ni Jehova sa “babae” na “nagdatong na” an saiyang liwanag. Idinodoon kaini na siertong maootob an hula. An “babae” na nasambitan iyo an Sion, o Jerusalem, an kabisera kan Juda. (Isaias 52:1, 2; 60:14) An siudad nagrerepresentar sa bilog na nasyon. Sa panahon kan enot na kaotoban kan hulang ini, an “babae” nanompongan na nakalaob sa kadikloman, na nagin kamugtakan nia poon kan laglagon an Jerusalem kan 607 B.C.E. Minsan siring, kan 537 B.C.E., nagbalik sa Jerusalem an sarong fiel na natatada kan nadistierong mga Judio asin ibinalik an dalisay na pagsamba. Sa katapustapusi, pinasirang ni Jehova an liwanag sa saiyang “babae,” asin an saiyang nakabalik na banwaan nagin gikanan nin kaliwanagan sa tahaw kan mga nasyon na madiklom sa espirituwal.
Sarong Mas Dakulang Kaotoban
4. Siisay ngonyan sa daga an nagrerepresentar sa “babae,” asin kiisay pa minaaplikar an makahulang mga tataramon?
4 An satong interes sa makahulang mga tataramon na ini bako sanang sa kaotoban kaiyan sa suanoy na Jerusalem. Ngonyan an langitnon na “babae” ni Jehova irinerepresentar sa daga kan “Israel nin Dios.” (Galacia 6:16) Sa panahon kan pag-eksister kaini, poon kan Pentecostes 33 C.E. sagkod ngonyan, an espirituwal na nasyon na ini nakaabot na sa total na 144,000 na linahidan nin espiritung mga miembro, “na binakal hale sa daga” asin may esperansang mamahala kaiba ni Cristo sa langit. (Kapahayagan 14:1, 3) An kaotoban kan Isaias kapitulo 60 sa presenteng aldaw nakasentro sa mga kabilang sa 144,000 na nabubuhay sa daga durante kan “huring mga aldaw.” (2 Timoteo 3:1) An hula may labot man sa mga kaiba kan linahidan na mga Kristianong ini, an “dakulang kadaklan” nin “ibang karnero.”—Kapahayagan 7:9; Juan 10:11, 16.
5. Kasuarin nanompongan kan natatadang mga miembro kan Israel nin Dios na sinda nakalaob sa kadikloman, asin kasuarin suminirang sa sainda an liwanag ni Jehova?
5 Sa laog nin halipot na panahon kan enot na mga taon nin 1900, nanompongan kan mga kabilang sa Israel nin Dios na yaon pa sa daga na sinda nakalaob sa kadikloman, sabi ngani. An enot na guerra mundial natapos na sinda nasa kamugtakan na simbolikong ilinadawan sa libro nin Kapahayagan—an saindang bangkay nakahutad “sa tinampo kan dakulang siudad na sa espirituwal na sentido inaapod Sodoma asin Egipto.” (Kapahayagan 11:8) Minsan siring, kan 1919 pinasirang ni Jehova sa sainda an saiyang liwanag. Bilang reaksion, tuminindog sinda asin ipinabanaag an liwanag nin Dios, na daing takot na ibinabalangibog an maogmang bareta kan Kahadean nin Dios.—Mateo 5:14-16; 24:14.
6. Ano an nagin reaksion kan kinaban sa pankagabsan sa pagbalangibog kan sa hadeng presensia ni Jesus, alagad sairisay an naakit sa liwanag ni Jehova?
6 Huling naimpluwensiahan ni Satanas, an poon kan “mga namamahala sa kinaban sa kadikloman na ini,” hinaboan kan katawohan sa pankagabsan an paisi kan sa hadeng presensia ni Jesu-Cristo, “an liwanag kan kinaban.” (Efeso 6:12; Juan 8:12; 2 Corinto 4:3, 4) Minsan siring, minilyon an naakit sa liwanag ni Jehova, kaiba an “mga hade” (an mga nagin linahidan na paramana kan langitnon na Kahadean) asin “mga nasyon” (an dakulang kadaklan nin ibang karnero).
Nagbubunga nin Odok sa Pusong Kagayagayahan an Paghiwas
7. Anong nakaoogmang eksena an naheling kan “babae”?
7 Binibilog an tema na yaon sa Isaias 60:3, pinagbotan pa ni Jehova an “babae”: “Tingkalagan an saimong mga mata sa palibot asin helinga!” Kan sumunod an “babae,” sarong nakaoogmang eksena an naheling nia—papuli na an saiyang mga aki! “Sinda gabos tiniripon; sinda nagdorolok sa saimo. Gikan sa harayo an saimong mga aking lalaki nag-aarabot, asin an saimong mga aking babae na aatamanon sa gilid.” (Isaias 60:4) An internasyonal na pagbalangibog kan Kahadean na nagpoon kan 1919 nagbunga nin rinibo pang linahidan na “mga aking lalaki” asin “mga aking babae” na iiniba sa Israel nin Dios. Sa paaging ini si Jehova naggibo nin paagi tanganing makompleto an ihinulang kabilangan na 144,000, na mamamahala kaiba ni Cristo.—Kapahayagan 5:9, 10.
8. Ano an dahelan kan kaogmahan kan Israel nin Dios poon 1919?
8 An pagdakol na ini nagbunga nin paggayagaya. “Sa panahon na iyan ika makaheheling asin tunay na makintab, asin an saimong puso tunay na magtatakig asin madakula, huli ta sa saimo madolok an kayamanan kan dagat; an mismong mga kayamanan kan mga nasyon mapadigdi sa saimo.” (Isaias 60:5) An pagtipon sa mga linahidan durante kan mga taon nin 1920 asin 1930 nagbunga nin dakulang kaogmahan sa Israel nin Dios. Pero, nagkaigwa sinda nin dugang pang dahelan na maggayagaya. Nangorogna poon kan kabangaan kan mga taon nin 1930, an mga tawong dati kabtang kan “dagat” nin katawohan na siblag sa Dios nagluwas hale sa gabos na nasyon tanganing sumamba kaiba kan Israel nin Dios. (Isaias 57:20; Haggeo 2:7) An mga tawong ini dai naglilingkod sa Dios segun sa sadiri nindang kagustohan. Imbes, minadolok sinda sa “babae” nin Dios asin nagigin kabtang kan nagkakasararong aripompon nin Dios. Bilang resulta, an gabos na lingkod nin Dios nakikikabtang sa pagpahiwas kan tunay na pagsamba.
Nagtiripon sa Jerusalem an mga Nasyon
9, 10. Sairisay an naheheling na nagtitiripon sa Jerusalem, asin paano sinda inaako ni Jehova?
9 Naggagamit nin mga ilustrasyon na pamilyar sa mga katemporanyo ni Isaias, ilinaladawan ni Jehova an paghiwas. Mantang nagtatanaw hale sa saiyang marahay na kinamumugtakan sa Bukid nin Sion, minasdan nguna kan “babae” an naaabot kan pananaw sa sirangan. Ano an naheling nia? “Matatahoban ka nin may kargang dakol na kamelyo, an ogbon pang mga kamelyong lalaki nin Midian asin nin Efa. An gabos na hale sa Seba—sinda maarabot. Madarara sinda nin bulawan asin kamangyan. Asin mapahayag sinda nin mga pag-omaw ki Jehova.” (Isaias 60:6) An mga karaban nin mga kamelyo na ginagamit kan biaherong mga negosyante hale sa manlaenlaen na tribo nag-aagi sa mga tinampo na pasiring sa Jerusalem. (Genesis 37:25, 28; Hokom 6:1, 5; 1 Hade 10:1, 2) May mga kamelyo sa gabos na lugar, na garo baha na nakalalantop sa daga! An mga karaban may darang mamahalon na mga regalo, na nagpapaheling na matoninong an intension kan mga komersiante. Gusto nindang sambahon si Jehova asin magtao sa saiya kan pinakamarahay na ikadodolot ninda.
10 Bako sanang an mga negosyanteng ini an nag-aarabot. “An gabos na kahayopan nin Kedar—iyan titiponon sa saimo. An mga karnero sa Nebaiot—an mga iyan maglilingkod sa saimo.” Iyo, an mga tribo nin mga pastor nagbibiahe man pasiring sa Jerusalem. May dara sindang mga regalo na saindang pinakamahalagang mga rogaring—mga aripompon nin karnero—asin ipinepresentar an saindang sadiri bilang mga paralingkod. Paano sinda aakoon ni Jehova? Sia nagsasabi: “An mga iyan may pag-aprobar na masarakat sa ibabaw kan sakuyang altar, asin pagagayonon ko an sakuyang harong nin kagayonan.” (Isaias 60:7) Inaako ni Jehova an saindang mga regalo, na gagamiton sa dalisay na pagsamba.—Isaias 56:7; Jeremias 49:28, 29.
11, 12. (a) Anong eksena an naheling kan “babae” mantang nagtatanaw sia sa solnopan? (b) Taano ta kadakol kan naghihidali pasiring sa Jerusalem?
11 Sinasabihan ngonyan ni Jehova an “babae” na magheling sa naaabot kan pananaw sa solnopan, asin sia naghapot: “Sairisay ining nagrurulupad na garo panganoron, asin garo mga salampati sa mga gaha kan saindang harong-harong?” Si Jehova mismo nagsimbag: “Sa sakuya padagos na maglalaom an mga isla, siring man an mga barko kan Tarsis arog kan enot, tanganing darahon an saimong mga aking lalaki hale sa harayo, na kaiba an saindang pirak asin an saindang bulawan, sa ngaran ni Jehova na saimong Dios asin sa Banal kan Israel, ta ika saiyang pinagayon.”—Isaias 60:8, 9.
12 Imahinara na kamo nagtitindog sa kataed kan “babae,” na nagtatanaw sa solnopan sa ibong kan Dakulang Dagat. Ano an natatanaw nindo? Sarong harayong panganoron nin puting mga tuldok na nagrurulupadlupad sa ibabaw kan tubig. Garo sinda mga gamgam, alagad mantang nagrarani an mga ini, naheheling nindo na mga barko palan ini na nakabiklad an mga layag. Sinda “hale sa harayo.”a (Isaias 49:12) Kadakol na barko an naglalayag nin marikas pasiring sa Sion kaya garo na iyan sarong bunyog nin papuling mga salampati. Taano daw ta naghihidali an grupong ini nin mga barko? Galaga ining ihatod an mga karga kaining mga nagsasamba ki Jehova hale sa hararayong duongan. Tunay nanggad, an mga bagong abot—mga Israelita sagkod taga ibang daga, hale sa sirangan o solnopan asin hale sa harani o harayong kadagaan—naghihidali pasiring sa Jerusalem tanganing idusay an saindang sadiri asin gabos nindang rogaring sa ngaran ni Jehova, an saindang Dios.—Isaias 55:5.
13. Sa presenteng mga panahon, sairisay an “mga aking lalaki” asin “mga aking babae,” asin sairisay an “mga kayamanan kan mga nasyon”?
13 Abaang buhay na marhay na paglaladawan an ipininta kan Isaias 60:4-9 manongod sa pambilog na kinaban na paghiwas na nangyari kan ponan kan “babae” ni Jehova na pasirangon an liwanag sa tahaw kan kadikloman kan kinaban na ini! Enot na nag-arabot an “mga aking lalaki” asin “mga aking babae” kan langitnon na Sion, an mga nagin linahidan na Kristiano. Kan 1931 an mga ini nagpamidbid sa publiko bilang Mga Saksi ni Jehova. Dangan sarong panganoron nin mga mahoyo, “an mismong mga kayamanan kan mga nasyon” asin “an kayamanan kan dagat,” naghidali tanganing makiayon sa natatadang mga tugang ni Cristo.b Ngonyan an gabos na lingkod na ini ni Jehova na hale sa apat na kanto kan globo asin hale sa gabos na klase nin pamumuhay nakikiiba sa Israel nin Dios sa pag-omaw sa saindang Soberanong Kagurangnan, si Jehova, asin sa pagpamuraway kan saiyang ngaran bilang an kadarudakulaing ngaran sa bilog na uniberso.
14. Paanong an mga bagong abot ‘masarakat sa ibabaw kan altar nin Dios’?
14 Pero ano an boot sabihon na an mga bagong abot na ini hale sa mga nasyon ‘masarakat sa ibabaw kan altar nin Dios’? An atang ibinubugtak sa altar. Si apostol Pablo naggamit nin pananaram na may labot sa atang kan sia nagsurat: “Ako nakikimaherak sa saindo . . . na idolot nindo an saindong hawak na siring sa buhay na atang, banal, inaako nin Dios, sarong sagradong paglilingkod na igwa kan saindong kakayahan na mangatanosan.” (Roma 12:1) An tunay na mga Kristiano andam na itao an saindang panahon asin kosog. (Lucas 9:23, 24) Idinudusay ninda an saindang panahon, kosog, asin mga abilidad sa pagsuportar sa dalisay na pagsamba. (Roma 6:13) Sa paggibo kaiyan, nagtatao sinda nin inaakong atang nin pag-omaw sa Dios. (Hebreo 13:15) Kanigoan kanakaoogma na minilyon na nagsasamba ki Jehova ngonyan, mga hoben sagkod gurang, an ginibo an saindang personal na mga kamawotan na magin segunda na sana sa intereses kan Kahadean nin Dios! Ipinaheheling ninda an tunay na espiritu nin pagsakripisyo kan sadiri.—Mateo 6:33; 2 Corinto 5:15.
Nakikikabtang sa Pagpahiwas an mga Bagong Abot
15. (a) Kan suanoy na mga panahon, paano ipinahayag an pagkaherak ni Jehova mapadapit sa mga taga ibang daga? (b) Sa presenteng mga panahon, paano nakikabtang an “mga taga ibang daga” sa pagtogdok kan tunay na pagsamba?
15 An mga bagong abot nagdodolot kan saindang mga rogaring sagkod kan saindang personal na paglilingkod bilang pagsuportar sa “babae” ni Jehova. “Mga taga ibang daga an matogdok kan saimong mga lanob, asin an saindang mga hade maglilingkod sa saimo; huli ta sa sakuyang gurobgutob linugad taka, alagad ta sa sakuyang marahay na boot kaheherakan taka nanggad.” (Isaias 60:10) Ipinahayag an pagkaherak ni Jehova kan ikaanom na siglo B.C.E. kan an mga taga ibang daga nagtabang sa pagtogdok sa Jerusalem. (Esdras 3:7; Nehemias 3:26) Sa mas dakulang kaotoban ngonyan, an “mga taga ibang daga,” an dakulang kadaklan, nagsusuportar sa linahidan na natatada sa pagtogdok kan tunay na pagsamba. Nagtatabang sinda sa pagpaoswag nin Kristianong mga kualidad sa saindang mga estudyante sa Biblia asin sa siring pinaririgon an Kristianong mga kongregasyon asin pinakokosog an garo siudad na “mga lanob” kan organisasyon ni Jehova. (1 Corinto 3:10-15) Nagtotogdok man sinda sa literal na paagi, na mahigos na nagtatrabaho sa pagtogdok nin mga Kingdom Hall, Assembly Hall, asin mga pasilidad kan Bethel. Sa siring nakikiayon sinda sa saindang linahidan na mga tugang sa pag-asikaso kan mga pangangaipo kan naghihiwas na organisasyon ni Jehova.—Isaias 61:5.
16, 17. (a) Paano napagdadanay na bukas an “mga tata” kan organisasyon nin Dios? (b) Paano naglingkod sa Sion an “mga hade”? (c) Ano an mangyayari sa mga naghihingoang serahan an “mga tata” na gusto ni Jehova na papagdanayon na bukas?
16 Kada taon bilang resulta kan espirituwal na programa nin pagtotogdok, ginatos na ribong “taga ibang daga” an minapoon na makiasosyar sa organisasyon ni Jehova, asin bukas an dalan para sa dakol pa. Si Jehova nagsasabi: “An saimong mga tata papagdadanayon nanggad na pirmeng bukas; iyan dai pipintoan dawa sa aldaw o sa banggi, tanganing darahon sa saimo an mga kayamanan kan mga nasyon, asin an saindang mga hade iyo an mangengenot.” (Isaias 60:11) Pero siisay an “mga hade” na nangengenot sa pagdara kan mga kayamanan kan mga nasyon pasiring sa Sion? Kan suanoy na panahon pinahiro ni Jehova an puso kan nagkapirang namamahala na ‘maglingkod’ sa Sion. Halimbawa, si Ciro an nangenot sa pagpapuli kan mga Judio sa Jerusalem tanganing itogdok liwat an templo. Kan huri, nagkontribwir si Artajerjes nin kayamanan asin sinugo si Nehemias na itogdok liwat an mga lanob kan Jerusalem. (Esdras 1:2, 3; Nehemias 2:1-8) Tunay nanggad na “an puso nin hade garo mga sapa nin tubig sa kamot ni Jehova.” (Talinhaga 21:1) Kayang pahiroon kan satong Dios dawa makapangyarihan na mga namamahala tanganing humiro kaoyon kan saiyang kabotan.
17 Sa presenteng mga panahon hiningoa kan dakol na “hade,” o sekular na mga autoridad, na serahan an “mga tata” kan organisasyon ni Jehova. Minsan siring, an iba naglingkod sa Sion paagi sa paggibo nin mga desisyon na nakatabang na papagdanayon na bukas an “mga tata” na idto. (Roma 13:4) Kan 1919, binutasan kan sekular na mga autoridad si Joseph F. Rutherford asin an saiyang kairiba sa bakong makatanosan na pagkabilanggo. (Kapahayagan 11:13) “Hinalon” kan mga gobyerno nin tawo an baha nin paglamag na binutasan ni Satanas pagkatapos na ibagsak sia hale sa langit. (Kapahayagan 12:16) An nagkapirang gobyerno sinuportaran an pagpabaya sa relihion, kun beses partikularmente para sa Mga Saksi ni Jehova. An klaseng ini nin paglilingkod nagpagin mas madali para sa mga kadaklan nin mahohoyo na makaagi sa bukas na “mga tata” pasiring sa organisasyon ni Jehova. Asin kumusta man an mga paratumang na naghihingoang serahan an “mga tata” na iyan? Nungka sindang magigin mapanggana. Manongod sa sainda nagsasabi si Jehova: “An arin man na nasyon asin an arin man na kahadean na dai maglilingkod sa saimo mapapara; asin an mga nasyon daing pagkasudyang matutunaw.” (Isaias 60:12) Gabos na nakikilaban tumang sa “babae” nin Dios—baga man sinda mga indibiduwal o organisasyon—mapapara sa nagdadangadang na guerra nin Armagedon sa pinakahaloy.—Kapahayagan 16:14, 16.
18. (a) Ano an boot sabihon kan panuga na magigin matubang an mga kahoy sa Israel? (b) Ano an ‘namumugtakan kan bitis ni Jehova’ ngonyan?
18 Pakatapos kan patanid na ini nin paghokom, an hula minabalik sa mga panuga nin pagkapamuraway asin prosperidad. Kaolay an saiyang “babae,” sinabi ni Jehova: “Sa saimo an mismong kamurawayan nin Libano maabot, an enebro, an fresno asin an sipres na durungan, tanganing pagayonon an lugar kan sakuyang santuaryo; asin papamurawayon ko an mismong namumugtakan kan sakuyang mga bitis.” (Isaias 60:13) An marambong na mga kahoy simbolo nin kagayonan asin pagkamabunga. (Isaias 41:19; 55:13) An mga pananaram na “santuaryo” asin “namumugtakan kan sakong bitis” sa bersikulong ini nanonongod sa templo sa Jerusalem. (1 Cronica 28:2; Salmo 99:5) Minsan siring, ipinaliwanag ni apostol Pablo na an templo sa Jerusalem sarong tipikong ladawan na nagseserbing anino nin sarong mas dakulang espirituwal na templo, an areglo para sa pagdolok ki Jehova sa pagsamba basado sa atang ni Cristo. (Hebreo 8:1-5; 9:2-10, 23) Pinamumuraway ngonyan ni Jehova an ‘namumugtakan kan saiyang bitis,’ an daganon na mga patyo kan dakulang espirituwal na templong ini. An mga ini nagin kawiliwiling marhay kaya naaakit kaiyan an mga tawo hale sa gabos na nasyon na makikabtang sa tunay na pagsamba duman.—Isaias 2:1-4; Haggeo 2:7.
19. Ano an mapipiritan na rekonoseron kan mga nagkokontra, asin noarin ninda ini gigibohon sa pinakahaloy?
19 Ibinabalik ngonyan an saiyang atension sa mga nagkokontra, si Jehova nagsasabi: “Madorolok sa saimo an mga aki kan mga nagpapasakit sa saimo, na naghuhuruhod; asin an gabos na dai nagpapaheling nin paggalang sa saimo maluhod sa mismong dapan kan saimong mga bitis, asin aapodon ka nindang an siudad ni Jehova, an Sion kan Banal kan Israel.” (Isaias 60:14) Iyo, sa pagkaheling kan marikas na pagdakol asin kan marahayon na pamumuhay na ibinubunga kan bendisyon nin Dios sa saiyang banwaan, an nagkapirang nagkokontra mapipiritan na humuruhod asin mag-apod sa “babae.” An boot sabihon, mapipiritan sindang rekonoseron—sa Armagedon sa pinakahaloy—na an linahidan na natatada asin an mga kaiba ninda tunay na nagrerepresentar sa langitnon na organisasyon nin Dios, “an siudad ni Jehova, an Sion kan Banal kan Israel.”
Paggamit kan Makukuang mga Rekurso
20. Anong dakulang pagbabago nin kamugtakan an naeeksperyensiahan kan “babae”?
20 Kanigoan kadakulang pagbabago nin kamugtakan an naeeksperyensiahan kan “babae” ni Jehova! Si Jehova nagsasabi: “Imbes na ika magin saro na biyong pinabayaan asin ikinaongis, na mayo lamang nin tawong minaagi, ibubugtak taka pa ngani na bagay na ikakapag-orgolyo sagkod sa panahon na daing talaan, sarong labi-labing kagayagayahan sa sunod-sunod na kapag-arakian. Asin totoong sususohon mo an gatas kan mga nasyon, asin masuso ka sa daghan nin mga hade; asin sierto na mamimidbid mo na ako, si Jehova, an saimong Paraligtas, asin an Makapangyarihan na Saro ni Jacob iyo an saimong Paratubos.”—Isaias 60:15, 16.
21. (a) Paano nagin sarong “bagay na ikakapag-orgolyo” an suanoy na Jerusalem? (b) Anong mga bendisyon an nakamtan kan linahidan na mga lingkod ni Jehova poon kan 1919, asin paano ninda sinuso “an gatas kan mga nasyon”?
21 Sa laog nin 70 taon, an suanoy na Jerusalem nawara sa mapa, sabi ngani, “na mayo lamang nin tawong minaagi.” Alagad poon kan 537 B.C.E., pinaistaran liwat ni Jehova sa mga tawo an siudad, na ginigibo iyan na “bagay na ikakapag-orgolyo.” Kaagid kaiyan, sa paghinanapos kan enot na guerra mundial, naeksperyensiahan kan Israel nin Dios an sarong peryodo nin kamondoan kaya an pagmate ninda sinda “biyong pinabayaan.” Alagad kan 1919, binalukat ni Jehova an saiyang linahidan na mga lingkod hale sa pagkabihag, asin poon kaidto binendisyonan nia sinda nin dai pang kaagid na paghiwas asin espirituwal na prosperidad. Sinuso kan saiyang banwaan “an gatas kan mga nasyon,” na ginagamit an mga rekurso hale sa mga nasyon para sa pagpaoswag kan tunay na pagsamba. Halimbawa, an madonong na paggamit nin modernong teknolohiya nagpangyari na magin posible an pagtradusir asin pagpublikar nin mga Biblia asin literatura sa Biblia sa ginatos na lenguahe. Bilang resulta, ginatos na ribo taon-taon an nag-aadal nin Biblia kaiba kan Mga Saksi ni Jehova asin nakakanood na si Jehova, paagi ki Cristo, iyo an saindang Paraligtas asin Paratubos.—Gibo 5:31; 1 Juan 4:14.
Organisasyonal na Pag-oswag
22. Anong espesyal na klase nin pag-oswag an ipinanuga ni Jehova?
22 Kasabay kan pagdakol nin kabilangan kan banwaan ni Jehova an organisasyonal na pag-oswag. Si Jehova nagsasabi: “Kasalihid kan kalongkaki dadarahon ko digdi an bulawan, asin kasalihid kan batbat dadarahon ko digdi an pirak, asin kasalihid kan kahoy, kalongkaki, asin kasalihid kan mga gapo, batbat; asin nonombrahan ko an katoninongan bilang saimong mga paraataman asin an katanosan bilang saimong mga paratao nin trabaho.” (Isaias 60:17) An pagsalida nin kalongkaki na magin bulawan sarong pag-oswag, asin totoo man iyan sa ibang materyales na nasambitan digdi. Kaoyon kaini, an banwaan ni Jehova nakaeeksperyensia nin pinaoswag na organisasyonal na mga areglo durante kan huring mga aldaw.
23, 24. Anong pinaoswag na organisasyonal na mga areglo an naeksperyensiahan kan banwaan ni Jehova poon kan 1919?
23 Kan 1919, an mga kongregasyon may kamagurangan asin mga diakono na ineelehir sa demokratikong paagi. Poon kan taon na idto, sarong direktor sa paglilingkod an ninombrahan sa teokratikong paagi tanganing magdirehir sa mga aktibidad sa paglilingkod sa langtad sa kongregasyon, alagad may mga pangyayari na an nagkapirang elehidong kamagurangan nagkontra sa direktor sa paglilingkod. Kan 1932, nagbago an mga bagay-bagay. Paagi sa magasin na Torrengbantayan, tinawan nin instruksion an mga kongregasyon na pondohon na an pag-elehir nin kamagurangan asin mga diakono. Imbes, sinda maelehir nin sarong komite sa paglilingkod na matabang sa direktor sa paglilingkod. Sarong dakulang pag-oswag iyan.
24 Kan 1938, dakol pang “bulawan” an dinara kan maaprobaran na gabos na lingkod sa kongregasyon dapat na nombrahan sa teokratikong paagi. An pag-administrar sa kongregasyon ipinagkatiwala sa sarong lingkod sa kompanya (kan huri, lingkod sa kongregasyon) asin sa laen-laen na lingkod na nagtatabang sa saiya, na gabos ninombrahan sa irarom kan pangangataman kan “fiel asin may diskresion na oripon.”c (Mateo 24:45-47) Minsan siring, kan 1972 naheling na an sono sa Kasuratan na paagi nin pangangataman sa sarong kongregasyon iyo an paagi sa grupo nin kamagurangan imbes na paagi sa sarong tawo. (Filipos 1:1) Nagkaigwa nin iba pang mga pagbabago sa kongregasyon sagkod sa Namamahalang Grupo. An sarong halimbawa kan huring nasambitan naheling kan Oktubre 7, 2000, kan ianunsiar na an mga miembro kan Namamahalang Grupo na naglilingkod bilang mga direktor kan Watch Tower Society of Pennsylvania asin kan asosyadong mga korporasyon boluntad na binutasan an saindang katongdan. Sa paaging ini, an Namamahalang Grupo, na nagrerepresentar sa fiel asin may diskresion na oripon, makatatao nin orog na atension sa pag-asikaso sa espirituwal na pangangataman kan “kongregasyon nin Dios” asin kan kairiba kaiyan, an ibang karnero. (Gibo 20:28) An gabos na areglong ini pag-oswag. Pinakosog kaiyan an organisasyon ni Jehova asin binendisyonan an saiyang mga parasamba.
25. Siisay an nasa likod kan organisasyonal na pag-oswag kan banwaan ni Jehova, asin anong mga pakinabang an inani ninda?
25 Siisay an nasa likod kan mga pag-oswag na ini? Ini daw huli sa organisasyonal na abilidad o madonong na pag-iisip nin nagkapirang tawo? Dai, huli ta si Jehova nagsabi: “Dadarahon ko digdi an bulawan.” An gabos na pag-oswag na ini resulta nin paggiya nin Dios. Mantang an banwaan ni Jehova nagsusunod sa saiyang paggiya asin naggigibo nin mga pagbabago, sinda nag-aani nin mga pakinabang. An katoninongan nangingibabaw sa tahaw ninda, asin an pagkamoot sa katanosan nagtutulod sa sainda na paglingkodan sia.
26. Anong tanda na nagpapamidbid sa tunay na mga Kristiano an naririparo dawa kan mga nagkokontra?
26 An katoninongan na tao nin Dios nagbubunga nin mga pagliliwat. Si Jehova nanunuga: “Dai na madadangog sa saimong daga an kadahasan, pagraot o kagabaan sa laog kan saimong mga kasagkodan. Asin aapodon mo nanggad an saimong sadiring mga lanob na Kaligtasan asin an saimong mga tata na Kaomawan.” (Isaias 60:18) Totoo nanggad iyan! Inaadmitir dawa kan mga nagkokontra na an pagigin matoninong lataw na tanda kan tunay na mga Kristiano. (Miqueas 4:3) An katoninongan na ini sa Dios asin sa tahaw mismo kan Mga Saksi ni Jehova an nagpapangyari tangani na an balang lugar nin Kristianong pagtiripon magin nakagiginhawang oasis sa sarong madahas na kinaban. (1 Pedro 2:17) Panamit iyan kan abundang katoninongan na maeksister kun an gabos na nag-eerok sa daga magin nang “mga tawong tinokdoan ni Jehova.”—Isaias 11:9; 54:13.
An Mamuraway na Liwanag kan Pag-oyon nin Dios
27. Anong dayaday na liwanag an nagsisirang sa “babae” ni Jehova?
27 Ilinadawan ni Jehova an kosog kan liwanag na nagsisirang sa Jerusalem kan sabihon nia: “Para sa saimo an saldang bako nang an liwanag kun aldaw, asin para sa liwanag an mismong bulan dai na matao saimo nin ilaw. Asin si Jehova an magigin para sa saimo ilaw na magdadanay nin daing talaan, asin an saimong Dios iyo an magigin saimong kagayonan. An saimong saldang dai na masolnop, ni masadit man an saimong bulan; huli ta si Jehova iyo an magigin para sa saimo ilaw na magdadanay nin daing talaan, asin matatapos na an mga aldaw kan saimong pagmondo.” (Isaias 60:19, 20) Si Jehova padagos na magigin “ilaw na magdadanay nin daing talaan” para sa saiyang “babae.” Sia dai noarin man “masolnop” na arog kan saldang o “masadit” na arog kan bulan.d An saiyang dayaday na liwanag nin pag-oyon nagsisirang sa linahidan na mga Kristiano, an mga representanteng tawo kan “babae” nin Dios. Sinda, kaiba kan dakulang kadaklan, nagkakamit nin siring kalaad na sirang nin espirituwal na liwanag kaya mayo nin kadikloman sa kamugtakan nin politika o ekonomiya na makapaluluya kaiyan. Asin may kompiansa sinda sa maogmang ngapit na ibinugtak ni Jehova sa atubangan ninda.—Roma 2:7; Kapahayagan 21:3-5.
28. (a) Ano an ipinanuga mapadapit sa nagbalik na mga nag-eerok sa Jerusalem? (b) Ano an sinadiri kan linahidan na mga Kristiano kan 1919? (c) Sagkod noarin sasadirihon kan mga matanos an daga?
28 Mapadapit sa mga nag-eerok sa Jerusalem, sinabi pa ni Jehova: “Kun manongod sa saimong banwaan, sinda gabos magigin matanos; sagkod sa panahon na daing talaan sasadirihon ninda an daga, an supang kan sakuyang tinanom, an ginibo kan sakuyang mga kamot, tanganing ako mapagayon.” (Isaias 60:21) Kan an Israel sa laman bumalik hale sa Babilonya, ‘sinadiri ninda an daga.’ Alagad sa kasong iyan, an “panahon na daing talaan” luminuwas na sagkod kaidtong enot na siglo C.E. kan laglagon kan mga hukbo nin Roma an Jerusalem asin an estadong Judio. Kan 1919, an natatada kan linahidan na mga Kristiano luminuwas sa espirituwal na pagkabihag asin sinadiri an sarong espirituwal na daga. (Isaias 66:8) An dagang ini, o rona nin aktibidad, igwa nin paraisong espirituwal na prosperidad na dai malihis. Bakong arog kan suanoy na Israel, an espirituwal na Israel bilang sarong grupo dai magigin bakong fiel. Dugang pa, magkakaigwa man nin pisikal na kaotoban an hula ni Isaias kun an daga magin nang sarong literal na paraiso na may “nagsosopay na katoninongan.” Dangan sasadirihon kan mga matanos na may daganon na paglaom an daga sagkod lamang.—Salmo 37:11, 29.
29, 30. Paanong “an sadit” nagin “sangribo”?
29 Manonompongan sa pagtatapos kan Isaias kapitulo 60 an sarong solemneng panuga, na ginagarantiyahan ni Jehova kan saiyang sadiring ngaran. Sinabi nia: “An sadit mismo magigin sangribo, asin an sadangoton magigin makosog na nasyon. Ako mismo, si Jehova, maparikas kaiyan sa kapanahonan kaiyan.” (Isaias 60:22) Kan an nagkasuruway na mga linahidan makabalik sa aktibidad kan 1919, sinda kaidto “an sadit.”e Alagad duminakol an kabilangan ninda kan darahon sa sainda an natatadang espirituwal na mga Israelita. Asin nagin makangangalas an pagdakol kan ponan nang tiponon an dakulang kadaklan.
30 Dai nahaloy, an katoninongan asin katanosan na nag-eeksister sa tahaw kan banwaan nin Dios nakaakit sa kadakol na sadiosan an puso kaya “an sadit” literal na nagin sarong “makosog na nasyon.” Ngonyan mas dakol pa an populasyon kaini kisa dakol na independienteng estado sa kinaban. Malinaw nanggad, ginigiyahan ni Jehova, paagi ki Jesu-Cristo, an gibohon na pan-Kahadean asin pinarikas iyan. Kawiliwili nanggad na maheling an paghiwas kan tunay na pagsamba sa bilog na kinaban asin magkaigwa nin kabtang dian! Iyo, sarong kagayagayahan na masabotan na an pag-oswag na ini nagtatao nin kamurawayan ki Jehova, na naghula kan mga bagay na ini haloyon nang panahon an nakaagi.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Posibleng marhay na an Tarsis yaon kaidto sa midbid ngonyan na España. Minsan siring, segun sa nagkapirang reperensia, an pananaram na “mga barko kan Tarsis” nanonongod sa klase nin mga barko—“mga barko sa dagat na haralangkaw an layag”—na “may kakayahan na maglayag pasiring sa Tarsis,” sa ibang pagtaram, mga barkong ibinibilang na angay sa haralawig na pagbiahe sa hararayong duongan.—1 Hade 22:48.
b Minsan ngani igwa na nin aktibo asin maigot na mga Kristiano na may daganon na paglaom na asosyado sa Israel nin Dios bago pa an 1930, risang-risang nagpoon na dumakol an saindang kabilangan kan mga taon nin 1930.
c Kan mga aldaw na idto, mga kompanya an apod sa lokal na mga kongregasyon.
d Si apostol Juan naggamit nin kaagid na pananaram sa pagladawan kan “bagong Jerusalem,” an 144,000 sa saindang langitnon na kamurawayan. (Kapahayagan 3:12; 21:10, 22-26) Angay ini, huli ta an “bagong Jerusalem” nagrerepresentar sa gabos na miembro kan Israel nin Dios pakatapos nindang akoon an saindang langitnon na balos, na magigin kaiba ni Jesu-Cristo sa pagigin pangenot na kabtang kan “babae” nin Dios, “an Jerusalem sa itaas.”—Galacia 4:26.
e Kan 1918 an promedyong kabilangan kan mga nakikabtang sa paghuhulit kan tataramon kada bulan mayo pang 4,000.