Tawan nin Atension an Makangangalas na mga Gibo nin Dios

“Dakol na bagay an saimo mismong ginibo, O Jehova na sakong Dios, an saimo nganing makangangalas na mga gibo asin an saimong mga paghorophorop sa samo; mayo nin ikakabaing saimo.”​—SALMO 40:5.

1, 2. Ano an ebidensia niato dapit sa makangangalas na mga gibo nin Dios, asin maninigo ining magpahiro sa sato na gibohon an ano?

KUN binabasa nindo an Biblia, madali nindong maheheling na an Dios naggibo nin makangangalas na mga bagay para sa saiyang suanoy na banwaan, an Israel. (Josue 3:5; Salmo 106:​7, 21, 22) Maski ngani sa presente dai na nag-iinterbenir si Jehova sa siring na paagi sa mga gibo-gibo nin tawo, naheheling niato sa palibot niato an kadakol na prueba kan saiyang makangangalas na mga gibo. Kaya may dahelan kitang umayon sa salmista sa pagsabing: “Kanigoan kadakol kan saimong mga gibo, O Jehova! Iyan gabos ginibo mo sa kadonongan. An daga pano kan saimong mga ginibo.”​—Salmo 104:24; 148:1-5.

² Iniignoro o sinasayumahan ngonyan nin dakol an malinaw na ebidensiang iyan kan mga aktibidad kan Kaglalang. (Roma 1:20) Minsan siring, marahay na pensaron niato iyan asin gumibo kita nin mga konklusyon may koneksion sa kamugtakan niato sa atubangan kan Kaglalang asin sa obligasyon niato sa saiya. An Job kapitulo 38 sagkod 41 marahayon na pantabang digdi, ta dian dinara ni Jehova sa atension ni Job an nagkapirang aspekto kan Saiyang makangangalas na mga gibo. Estudyare an nagkapirang balidong isyu na pinalataw nin Dios.

Mga Gibo na Makapangyarihan Asin Makangangalas

 3. Siring kan nakasurat sa Job 38:​22, 23, 25-​29, an Dios naghapot manongod sa anong mga bagay?

³ Sarong beses, naghapot an Dios ki Job: “Ano nakalaog ka na sa mga tambobong kan niebe, o naheling mo na minsan an mga tambobong kan graniso, na sakuyang itinagama para sa panahon nin kasakitan, para sa aldaw nin ralaban asin guerra?” Sa dakol na parte kan satong daga, an niebe asin graniso kabtang na nin buhay. An Dios nagpadagos: “Siisay an buminanga sa agihan para sa baha asin sa dalan para sa nagdadagoldol na maitom na panganoron nin bagyo, tanganing magpaoran sa daga na mayo nin tawo, sa kaawagan na mayo nin daganon na tawo, tanganing panigoan an mga lugar na binabagyo asin daing tawo asin tanganing patuboon an doot na magsupang? Igwa daw nin ama para sa oran, o siisay an kag-aki sa mga tagdo kan ambon? Kiisay na tulak aktuwal na minaluwas an yelo, asin kun manongod sa ambon nin langit na nagyeyelo, siisay man nanggad an nangangaki kaiyan?”​—Job 38:​22, 23, 25-29.

4-6. Sa anong kahulogan bakong kompleto an aram nin tawo dapit sa niebe?

⁴ An nagkapira na nag-eerok sa sarong sosyedad na marikas an dalagan nin mga bagay-bagay asin dapat na magbiahe tibaad mansayon sana an niebe bilang kaolangan. Pero, an dai mabilang na iba pa ikinaoogmang marhay an niebe, na dahel kaiyan nagkakaigwa nin sarong magayonon na lugar kun tiglipot na nagbubukas nin mga oportunidad para sa espesyal na mga aktibidad. Nasa isip an hapot nin Dios, may personal na aram daw kamo dapit sa niebe, dawa sa kun ano an itsura kaiyan? Iyo, aram ta an itsura nin dakol na niebe, tibaad paagi sa mga retrato nin bolod nin niebe o huli ta aktuwal na kitang nakaheling nin kadakol na niebe. Alagad kumusta man an indibiduwal na mga pidaso nin niebe? Aram daw nindo an itsura kaiyan, na siniyasat na nindo iyan sa gikanan kaiyan?

⁵ May mga tawo na dakol nang dekada an ginamit sa pag-adal asin pagretrato nin mga pidaso nin niebe. An sarong pidaso nin niebe puedeng kompuesto nin sanggatos na pinong kristal nin yelo na may laen-laen na magagayon na disenyo. An librong Atmosphere nagsasabi: “An daing katapusan na pagkalaenlaen nin mga pidaso nin niebe aram na marhay, asin minsan ngani an mga sientipiko nag-iinsistir na mayo nin ley nin naturalesa na nagbabawal na magduplikar iyan, mayong nanompongan noarin man na duwang magkaparehong pidaso nin niebe. An sarong dakulaon na pagsiyasat ginibo ni . . . Wilson A. Bentley, na naggamit nin labing 40 taon sa pagsiyasat asin pagretrato sa mga pidaso nin niebe paagi sa mikroskopyo na dai man lamang nakanompong nin duwa na eksaktong magkapareho.” Asin dawa kun, sa bihirang kaso, may duwa na garo baga magkaagid, talaga daw na maliliwat kaiyan an ngangalasan kan dakolon na pagkakalaenlaen kan mga pidaso nin niebe?

⁶ Girumdoma an hapot nin Dios: “Ano nakalaog ka na sa mga tambobong kan niebe?” An paghona kan dakol an mga panganoron iyo an tambobong nin niebe. Maiimahinar daw nindo an pagduman sa mga tambobong na ini tanganing imbentaryohon an mga pidaso nin niebe sa daing katapusan na pagkalaenlaen kaiyan asin tanganing pag-adalan kun paano iyan nabilog? An sarong ensiklopedya sa siensia nagsasabi: “An naturalesa asin ginikanan kan nukleo nin yelo, na kaipuhan tanganing papangyarihon an pagyelo nin mga tagdo sa panganoron sa mga temperatura na mga -40°F (-40°C), bako pa man giraray malinaw.”​—Salmo 147:​16, 17; Isaias 55:​9, 10.

 7. Gurano kakompleto an kaaraman nin tawo manongod sa oran?

⁷ O kumusta man an oran? Hinapot nin Dios si Job: “Igwa daw nin ama para sa oran, o siisay an kag-aki sa mga tagdo kan ambon?” An iyo man sanang ensiklopedya sa siensia nagsasabi: “Huli sa pagigin komplikado kan mga paghiro kan atmospera asin an dakolon na pagliwatliwat nin alisngaw asin partikula kan doros, garo baga imposibleng gumibo nin detalyado, pankagabsan na teoriya kun paano nagkakaigwa nin mga panganoron asin pag-oran.” Sa mas simpleng pagtaram, an mga sientista nagtao nin detalyadong mga teoriya, alagad talagang dai ninda lubos na ikapaliwanag an oran. Pero, aram nindo na an mahalagang marhay na oran nahoholog, na binabaribian an daga, binubuhay an mga pananom, ginigibong posible asin nakaoogma an buhay.

 8. Taano ta angay an mga tataramon ni Pablo na nakasurat sa Gibo 14:17?

⁸ Dai daw kamo maoyon sa nagin konklusyon ni apostol Pablo? Sinadol nia an iba pa na helingon sa makangangalas na mga gibong ini an patotoo manongod sa Saro na nasa likod kaiyan. Si Pablo nagsabi dapit ki Jehova Dios: “Dai nia pinabayaan an saiyang sadiri na dai nin saksi sa bagay na sia guminibo nin marahay, na tinatawan kamo nin oran hale sa langit asin mabungang mga panahon, na biyong binabasog an saindong mga puso nin kakanon asin kaogmahan.”​—Gibo 14:17; Salmo 147:8.

 9. Paano ipinaheheling kan makangangalas na mga gibo nin Dios an saiyang dakulang kapangyarihan?

⁹ Daing duda na an Paragibo nin siring kamakangangalas asin kapakipakinabang na mga gibo igwa nin daing katapusan na kadonongan asin dakulaon na kapangyarihan. Kun dapit sa saiyang kapangyarihan, isip-isipa ini: Sinasabi na igwa nin mga 45,000 na bagyong may kikilat asin dagoldol kada aldaw, labing 16 milyones sa sangtaon. Nangangahulogan ini na mga 2,000 an nangyayari sa oras mismong ini. An komplikadong mga panganoron sa sarong bagyong may kikilat asin dagoldol nagpoprodusir nin enerhiya na katimbang nin sampulo o labi pa kan mga bomba nuklear na ihinolog kan Guerra Mundial II. Naheheling nindo an nagkapira kan enerhiyang iyan bilang kikilat. Apuera sa pagigin makangingirhat, an kikilat totoong nakatatabang na makaprodusir nin mga porma nin nitroheno na nakakaabot sa daga, kun saen sinusupsup iyan kan mga tinanom bilang natural na abono. Kaya an kikilat enerhiya na ipinaheling, alagad nagtatao man iyan nin tunay na mga pakinabang.​— Salmo 104:​14, 15.

Anong Epekto sa Saindo?

10. Ano an isisimbag nindo sa mga hapot na yaon sa Job 38:33-38?

¹⁰ Imahinara na kamo nasa kamugtakan ni Job, na hinahapot kan Makakamhan sa gabos na Dios. Posibleng marhay na maoyon kamo na an kadaklan na tawo daing gayo iniintindi an makangangalas na mga gibo nin Dios. Ihinahapot sa sato ni Jehova an mga hapot na mababasa ta sa Job 38:33-​38. “Naaraman mo daw an mga regulasyon kan kalangitan, o ikabubugtak mo daw sa daga an autoridad kaiyan? Ikalalangkaw mo daw an saimong tingog sa panganoron, tanganing an kadakol na paitaas-pababang tubig mismo makatahob sa saimo? Ikasusugo mo daw an mga kikilat tanganing iyan lumakaw asin magsabi sa saimo, ‘Uya kami!’? Siisay an nagbugtak nin kadonongan sa mga suon nin panganoron, o siisay an nagtao nin pakasabot sa nangyayari sa langit? Siisay an makabibilang nin eksakto sa mga panganoron na may kadonongan, o an mga dulay nin tubig sa langit​​—siisay an makatutumba kaiyan, kun an kabokabo minabolos na garo sa tinunaw na masa, asin an mga kumol na daga nagkakadurukotan?”

11, 12. Ano an nagkapirang bagay na nagpapatunay na an Dios iyo an Paragibo nin makangangalas na mga gibo?

¹¹ Tinokar ta an pipira sana kan mga punto na ibinangon ni Eliu ki Job, asin pinag-olayan ta an nagkapirang hapot na pinasimbag ni Jehova ki Job na “siring sa sarong pusog na lalaki.” (Job 38:3) Sinasabi tang “nagkapira” huli ta sa kapitulo 38 asin 39, isinentro nin Dios an atension sa iba pang lataw na aspekto nin paglalang. Halimbawa, an mga konstelasyon sa kalangitan. Siisay an nakakaaram kan gabos na ley kaiyan, o mga regulasyon? (Job 38:31-​33) Dinara ni Jehova an atension ni Job sa nagkapira sa mga hayop​—an leon asin uwak, an bukidnon na kanding asin an sebra, an layas na toro asin an avestruz, an makosog na kabayo asin an agila. Garo man sana hinapot nin Dios si Job kun sia an nagtao sa manlaenlaen na hayop na ini kan saindang mga karakteristiko, na nagtotogot sa sainda na mabuhay asin dumakol. Puedeng maogma kamo sa pag-adal kan mga kapitulong ini, nangorogna kun mahilig kamo sa mga kabayo o iba pang hayop.​—Salmo 50:​10, 11.

¹² Puede man nindong siyasaton an Job kapitulo 40 asin 41, kun saen pinasimbag giraray ni Jehova ki Job an mga hapot manongod sa duwang partikular na linalang. Masasabotan ta na ini an hipopotamo (Behemot), na dakulaon asin pusog an hawak, asin an masakit daogon na buwaya sa Nilo (Leviatan). An balang saro ngangalasan sa paglalang na maninigong tawan nin atension. Helingon ta ngonyan kun ano an maninigong magin mga konklusyon niato.

13. Ano an nagin epekto ki Job kan paghapot nin Dios, asin paano maninigong makaapektar sa sato an bagay na ini?

¹³ Ipinaheheling sa sato kan Job kapitulo 42 an nagin epekto ki Job kan paghapot nin Dios. Bago kaiyan si Job sobra an atension na itinatao sa saiyang sadiri asin sa iba. Alagad huling inako an pagkorehir na maririsa sa mga hapot nin Dios, binago ni Job an saiyang pag-iisip. Sia nagtuga: “Namidbid ko na kaya mong [si Jehova] gibohon an gabos, asin mayo nin kaisipan na dai mo mahihimo. ‘Siisay ining nagpapalibog kan hatol na mayo nin kaaraman?’ Kun siring ako nagtaram, alagad dai ko nasasabotan an mga bagay na makangangalas na marhay para sa sakuya, na dai ko aram.” (Job 42:​2, 3) Iyo, pakatapos na tawan nin atension an mga gibo nin Dios, sinabi ni Job na an mga bagay na ini makangangalas na marhay para sa saiya. Pakatapos na repasohon an mga ngangalasan na ini sa paglalang, kita maninigo man na humanga sa kadonongan asin kapangyarihan nin Dios. Sa anong katuyohan? Basta sana daw maghanga sa dakulaon na kapangyarihan asin kakayahan ni Jehova? O maninigo daw na kita mapahiro nin lihis pa dian?

14. Ano an nagin reaksion ni David sa makangangalas na mga gibo nin Dios?

¹⁴ Bueno, sa Salmo 86, maheheling ta an kaagid na mga pananaram ni David, na sa sarong mas naenot na salmo nagsabi: “An kalangitan nagpapahayag kan kamurawayan nin Dios; asin an gibo kan saiyang mga kamot ipinagsasaysay kan kahiwasan. An sunod-sunod na aldaw nagpapaluwas nin tataramon, asin an sunod-sunod na banggi nagpapaheling nin kaaraman.” (Salmo 19:​1, 2) Alagad orog pa dian an ginibo ni David. Sa Salmo 86:​10, 11, mababasa ta: “Ika dakula asin naggigibo nin mga ngangalasan; ika an Dios, ika sana. Tokdoi ako, O Jehova, dapit sa saimong dalan. Ako maglalakaw sa saimong katotoohan. Gibohang saro an sakong puso na matakot sa saimong ngaran.” An may pagkangirhat na paggalang ni David sa Kaglalang huli sa gabos Niang makangangalas na gibo kabale an tamang reberensial na pagkatakot. Masasabotan nindo kun taano. Habo ni David na paanggoton an Saro na may kakayahan na gumibo kan makangangalas na mga gibong ini. Habo ta man.

15. Taano ta angay an reberensial na pagkatakot ni David sa Dios?

¹⁵ Siertong narealisar ni David na huling an Dios igwa asin nagkokontrol nin dakulaon na kapangyarihan, puede niang gamiton iyan tumang sa siisay man na angay na mag-ako kan pagdesaprobar nia. Para sa sainda, iyan tanda nin nagdadangadang na maraot. Hinapot nin Dios si Job: “Ano nakalaog ka na sa mga tambobong kan niebe, o naheling mo na minsan an mga tambobong kan graniso, na sakuyang itinagama para sa panahon nin kasakitan, para sa aldaw nin ralaban asin guerra?” An niebe, graniso, bagyong oran, doros, asin kikilat yaon gabos sa saiyang arsenal. Asin kanigoan kamakangangalas an kapangyarihan kan mga puersang iyan nin naturalesa!​—Job 38:​22, 23.

16, 17. Ano an nag-iilustrar kan makangingirhat na kapangyarihan nin Dios, asin paano nia ginamit an kapangyarihan na iyan kan nakaagi?

¹⁶ Tibaad natatandaan nindo an nagkapirang lokal na kalamidad na resulta kan saro sa mga ini​—bagyo, buwawi, bagyong graniso, o biglang pagbaha. Bilang ilustrasyon, sa paghinanapos kan taon 1999, sarong dakulaon na bagyo an tuminama sa timog-solnopan nin Europa. Sinorpresa kaiyan maski an mga may kabatidan sa kamugtakan nin panahon. An doros kan bagyo uminabot nin 200 kilometro por ora, na rinibong atop an binaraklas, tinurumba an darakulaon na poste nin koryente, asin binaralintong an mga trak. Probaring iladawan ini sa isip: An peryodong iyan kan bagyo ginarabot o binarari an mga 270 milyones na kahoy, 10,000 sa mismong parke kan Versailles, sa luwas kan Paris. Minilyon na harong an nawaran nin koryente. Haros 100 an nagadan. Iyan gabos nangyari sa halipot na peryodo. Kanigoan na puersa!

¹⁷ Tibaad sabihon nin saro na an mga bagyo palaen, daing nagdidirehir, daing nagkokontrol na mga pangyayari. Pero, ano daw an puedeng mangyari kun an Saro na makapangyarihan sa gabos gumibo nin makangangalas na mga gibo paagi sa paggamit kan siring na mga puersa sa kontrolado, dinidirehiran na paagi? May ginibo na siang arog kaiyan kaidtong kaaldawan ni Abraham, na nakaaram na an Hokom kan bilog na daga tinimbang an karatan nin duwang siudad, an Sodoma asin Gomorra. Maraoton an mga iyan kaya an mga inagrangay huli dian nakaabot sa Dios, na tinabangan an gabos na matanos na makadulag sa kondenadong mga siudad na iyan. An kasaysayan nagbabareta: “Dangan nagpaoran si Jehova nin asupre asin kalayo hale ki Jehova, gikan sa kalangitan,” sa mga siudad na idto. Makangangalas na gibo idto, na ilinigtas an mga matanos asin linaglag an mga grabe karaot.​—Genesis 19:24.

18. Anong makangangalas na mga bagay an sinasabi sa Isaias kapitulo 25?

¹⁸ Sa huri, an Dios nagpaluwas nin hudisyal na desisyon tumang sa suanoy na siudad nin Babilonya, na puedeng iyo an siudad na nasasambitan sa Isaias kapitulo 25. An Dios naghula na an sarong siudad magigin kagabaan: “Ginibo mo an siudad na sarong tambak nin mga gapo, an may kutang banwaan na kagabaan, an torreng erokan nin mga estranghero na magin bako nang siudad, na dai na itotogdok liwat sagkod sa panahon na daing katapusan.” (Isaias 25:2) An mga namamasyar sa presenteng aldaw sa lugar kan Babilonya puedeng magpatunay na ini nangyari nanggad. An pagkalaglag daw kan Babilonya nagkanorongod sana? Dai. Imbes, puede tang akoon an ebalwasyon ni Isaias: “O Jehova, ika an sakuyang Dios. Pinamumuraway taka, inoomaw ko an saimong ngaran, huli ta naggibo ka nin makangangalas na mga bagay, mga hatol poon kan enot na mga panahon, sa pagigin fiel, sa pagigin mapagtitiwalaan.”​—Isaias 25:1.

Makangangalas na mga Gibo sa Ngapit

19, 20. Anong kaotoban kan Isaias 25:​6-8 an malalaoman niato?

¹⁹ Inotob nin Dios kan nakaagi an hula na nasa enotan, asin mahiro sia sa makangangalas na paagi sa ngapit. Sa kontekstong ini, kun saen nasasambitan ni Isaias an “makangangalas na mga bagay” nin Dios, maheheling niato an sarong masasarigan na hula na maootob pa, kun paanong naotob an paghokom sa Babilonya. Anong ‘makangangalas na bagay’ an ipinanunuga? An Isaias 25:6 nagsasabi: “Si Jehova kan mga hukbo magibo nanggad para sa gabos na banwaan, sa bukid na ini, nin bangkete nin matatabang putahe, bangkete nin arak na laon, nin matatabang putahe na pano nin hotok, nin arak na laon, sinara.”

²⁰ An hula na iyan garantisadong maootob sa bagong kinaban na ipinanuga nin Dios, na haranihon na sa sato. Sa panahon na iyan, an katawohan makagiginhawa na sa mga problema na nagpapagabat sa kadakol ngonyan. Sa katunayan, an hula sa Isaias 25:​7, 8 naggagarantiya na gagamiton nin Dios an saiyang kapangyarihan sa paglalang tanganing gibohon an saro sa pinakamakangangalas na mga gibo sa gabos na panahon: “Totoong hahalonon nia an kagadanan sagkod lamang, asin papahidon nanggad kan Soberanong Kagurangnan na Jehova an mga luha sa gabos na lalauogon. Asin an langhad sa saiyang banwaan hahaleon nia sa bilog na daga, huli ta si Jehova mismo an nagtaram kaiyan.” Kan huri si apostol Pablo nagkotar sa tekstong iyan asin iinaplikar iyan sa pagbuhay liwat nin Dios sa mga gadan. Magigin nanggad iyan makangangalas na gibo!​—1 Corinto 15:51-54.

21. Anong makangangalas na mga gibo an gigibohon nin Dios para sa mga gadan?

²¹ An saro pang dahelan kun taano ta mawawara an mga luha nin kamondoan iyo na hahaleon na sa mga tawo an saindang pisikal na mga kamatean. Kan si Jesus nasa daga, dakol siang pinaomayan​—ibinalik an pagheling kan mga buta, an pagdangog kan mga bongog, an bagsik kan mga biadi. An Juan 5:5-9 nagsasaysay na pinaomayan nia an sarong lalaki na 38 taon nang pilay. Naghona an mga nagmamasid na ini sarong ngangalasan, o makangangalas na gibo. Asin iyo talaga! Minsan siring, sinabi sa sainda ni Jesus na magigin orog na makangangalas an pagbuhay nia sa mga gadan: “Dai kamo magngalas kaini, huli ta an oras maabot na an gabos na nasa mga lolobngan na girumdoman makadadangog kan saiyang tingog asin maruluwas, idtong naggiribo nin marahay sa pagkabuhay liwat sa buhay.”​—Juan 5:​28, 29.

22. Taano ta makakaasa na may paglaom an mga dukha asin nasasakitan nin makuri?

²² Seguradong mangyayari iyan huli ta an saro na nanunuga kaiyan iyo si Jehova. Makasisierto kamo na kun saiya nang gamiton asin maingat na direhiran an dakulang kapangyarihan nia sa pagpaomay, an resulta magigin makangangalas. Sinasabi kan Salmo 72 an gigibohon nia paagi sa saiyang Aki na Hade. Dangan an mga matanos mamumurak. Magigin lakop an katoninongan. Ililigtas nin Dios an mga dukha asin nagsasakit nin makuri. Nanunuga sia: “Magkakaigwa nin abundang tipasi sa ibabaw kan daga; maglilipwas sa alitoktok kan kabukidan. An saiyang bunga magigin siring kan sa [suanoy na] Libano, asin an mga hale sa siudad mamumurak na siring kan pananom sa daga.”​—Salmo 72:16.

23. An makangangalas na mga gibo nin Dios maninigo na magpahiro sa sato na gibohon an ano?

²³ Malinaw nanggad, may dahelan kita na tawan nin atension an gabos na makangangalas na gibo ni Jehova​—an ginibo nia kan nakaagi, an ginigibo nia ngonyan, asin an gigibohon nia sa harani nang ngapit. “Pag-omawon si Jehova Dios, an Dios nin Israel, na iyo sana an naggigibo nin makangangalas na mga gibo. Asin pag-omawon an saiyang mamuraway na ngaran sagkod sa panahon na daing katapusan, asin makapano logod an saiyang kamurawayan sa bilog na daga. Amen asin Amen.” (Salmo 72:​18, 19) Maninigo na iyan magin regular na tema kan satong entusiastikong pakikipag-olay sa mga paryente asin iba pa. Iyo, “ipahayag [niato] sa mga nasyon an saiyang kamurawayan, sa gabos na banwaan an saiyang makangangalas na mga gibo.”—Salmo 78:3,4; 96:3,4.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Paano idinodoon kan mga hapot na iinatubang ki Job an mga limitasyon kan kaaraman nin tawo?

• Anong mga halimbawa kan makangangalas na mga gibo nin Dios na itinampok sa Job kapitulo 37-​41 an hinahangaan nindo?

• Ano an maninigong magin reaksion niato pakatapos na estudyaran an nagkapira sa makangangalas na mga gibo nin Dios?

[Mga ritrato sa pahina 10]

Ano an konklusyon nindo manongod sa dakolon na pagkakalaenlaen kan mga pidaso nin niebe asin sa makangingirhat na puersa nin kikilat?

[Credit Line]

snowcrystals.net

[Mga ritrato sa pahina 13]

Gibohon na regular na kabtang kan saindong pakikipag-olay an makangangalas na mga gibo nin Dios