Si Jehova Linapnot an Saiyang Espada!

“An gabos na laman kaipuhan na makaaram na ako mismo, si Jehova, luminapnot kan sakong espada sa sarungan kaiyan.”—EZEQUIEL 21:5.

 1. Tumang kiisay na ginamit ni Jehova an saiyang espada sa Juda asin Israel?

AN ESPADA ni Jehova tama sanang pumukaw nin makuring takot sa saiyang mga kaiwal. Alagad kan gamiton nia iyan tumang sa mga parakasala sa mga kahadean nin Juda asin Israel, talaga daw na aram ninda kun ano an nangyayari? Iyo, ipinaaram sa sainda na linapnot ni Jehova an saiyang simbolikong espada sa sarungan kaiyan.—Esdras 9:6-9; Nehemias 1:8; 9:26-30.

 2. Ano an isinabi ni Jehova manongod sa saiyang “espada,” na nagpapalataw nin anong mga hapot?

² Paagi sa saiyang propeta asin bantay na si Ezequiel, an Dios nagsabi: “An gabos na laman kaipuhan na makaaram na ako mismo, si Jehova, luminapnot kan sakong espada sa sarungan kaiyan.” (Ezequiel 21:5) Kaidto sana daw na suanoy na mga panahon aplikado an mga tataramon na iyan? O iyan daw may kahulogan para sa sato?

Mga Hula Manongod sa Paghokom sa Jerusalem

 3. Ano an isinabi ni Ezequiel sa mga desterrado sa Babilonya, asin ano an modernong katimbang kaini?

³ Naglarga giraray an karuwahe ni Jehova, asin naliwat man an namumugtakan ni Ezequiel. Garo baga an arog-karuwaheng langitnon na organisasyon nin Dios nagbalyo sa sarong lugar para sa pagmamasid sa itaas kan Bukid nin mga Olibo. Duman ihinula ni Jesus an kalaglagan na nag-abot sa Jerusalem kan 70 C.E., kalaglagan na naghuhula kan katapusan nin Kakristianohan. (Marcos 13:1-20) Sa bisyon, si Ezequiel dinara hale sa salog nin Kebar, pero paagi sa espiritu nin Dios ibinalik sia ngonyan sa saiyang harong sa pagkadistiyero sa Babilonya. Duman isinabi nia sa ibang mga desterrado ‘an gabos na ipinaheling sa saiya ni Jehova.’ Siring man, an linahidan na “bantay” nin Dios asin an kairibang saksi ngonyan nagpapahayag kan gabos na ipinahayag sa sainda kan Nakasakay sa langitnon na karuwahe.—Ezequiel 11:22-25.

 4. Ano an reaksion kan desterradong mga Judio sa simbolikong mga akto ni Ezequiel?

⁴ Paagi sa simbolikong mga akto, ipinaheling ni Ezequiel sa Judiong mga desterrado na nagdadangadang an nasyonal na kapahamakan. (Basahon an Ezequiel 12:1-7.) An propeta nagdara nin “mga dara-dara para sa pagkadistiyero” tanganing ipaheling an pipirang kasangkapan na mapapasan nin mga nabihag. Dai na mahahaloy makalalakop an makuring takot sa nasasalikopan na Jerusalem. Minsan ngani dai isinaboot nin dakol an siring na mga patanid, kaipuhan na sabihan ni Ezequiel an banwaan: “Dai na iyan ididigson.” Ngonyan man linalapastangan an banal na mga patanid asin hula, alagad dakula an magigibo niato tanganing tabangan an mga naghahanap nin katotoohan na manarig sa kaotoban kaiyan. —Ezequiel 12:8-28.

 5. Mantang nagdadangadang na “an aldaw ni Jehova,” anong mga pagdenunsiar an maninigo?

⁵ An mga dai naghihinanyog sa bantay ni Jehova kaipuhan na makaaram na mamamatean ninda an “espada” nin Dios. Kaya pinagdenunsiar an mga responsable sa sanang mga paghona manongod sa katiwasayan nin Jerusalem asin Juda. An falsong mga propeta ibinaing sa mapanlaglag na mga lobo, asin ipinaliwanag na an mga putikon pinipinturahan an nagliligaligang mga lanob, o basang na mga proyekto, kan banwaan. Pinagdenunsiar man an falsong mga propetisa. “An aldaw ni Jehova” nagdadangadang, asin an saiyang lalauogon tumang sa mga ‘huminarayo sa saiya,’ an boot sabihon, ‘idinudusay an saindang sadiri parayo sa pagsunod sa Dios.’ Kun kita dusay ki Jehova, tunay na noarin man dai niato mamawoton na rumayo sa saiyang banal na paglilingkod—Ezequiel 13:1–14:11.

 6. May tawo daw na makapagliligtas sa nalagalag na mga taga-Juda, asin ano an itinotokdo kaini sa sato?

⁶ Siisay daw an makapagliligtas sa nalagalag na mga taga-Juda? Minsan an matanos na si Noe, Daniel, asin Job dai makapagliligtas sa sainda kun ipaabot na nin Dios an saiyang mga paghokom sa daga. Kun siring, tangani kitang maligtas, kaipuhan na isaabaga niato an satong personal na paninimbagan sa Dios asin otobon an saiyang kabotan.—Ezequiel 14:12-23; Roma 14:12.

 7. Sa ano ibinaing an Juda, pero ano an ibubugtak nin Dios para sa mga maimbod?

⁷ Huli sa saiyang mga habitanteng bakong maimbod, an Juda ibinaing sa lagalag na poon nin ubas na mayo nin marahay na bunga asin angay sana sa kalayo. (Ezequiel 15:1-8) Ibinaing man sia sa aking napurot na ilinigtas nin Dios sa Egipto asin inataman sagkod na magdaraga. Kinua sia ni Jehova bilang agom na babae, alagad ta sia nagsamba sa falsong mga dios asin malalaglag huli sa saiyang espirituwal na pagsambay. Alagad, sa mga maimbod an Dios ‘mabugtak nin tipan na magdadanay sagkod sa panahon na daing katapusan’—an bagong tipan sa espirituwal na Israel.—Ezequiel 16:1-63; Jeremias 31:31-34; Galacia 6:16.

 8. (a) Sa ano ibinaing an Babilonya asin Egipto? (b) Paano kita maninigong maapektaran kan pagbalga ni Zedequias sa saiyang sumpa?

⁸ Sumunod, an mga hade sa Babilonya asin Egipto ibinaing sa darakulang agila. An saro binari an saporo nin sarong sedro paagi sa paghale ki Hadeng Joachin asin pagsalida ki Zedequias sa saiya. Minsan ngani si Zedequias nanumpa na magmamaimbod ki Nabucodonosor, binalga nia iyan, na naghahagad nin militar na tabang sa hade nin Egipto, an saro pang dakulang agila. Kun inarang ni Zedequias an ngaran nin Dios sa panunumpa, an pagbalga dian nagdara nin kalanghadan ki Jehova. An bagay na kita puwedeng magdara nin langhad sa Dios maninigong makaolang sato sa dai pag-otob sa satong tataramon. Kanigoan kadakula kan pribilehiyo niato na darahon an banal na ngaran bilang mga Saksi ni Jehova!—Ezequiel 17:1-21.

 9, 10. (a) Anong hula an nasusurat sa Ezequiel 17:22-24, alagad ano an dapat na gibohon tangani kitang makinabang sa kaotoban kaiyan? (b) Siisay an responsable sa mga resulta kan satong gawe?

⁹ Sumunod an nakapakokosog nin boot na hula sa Mesiyas. (Basahon an Ezequiel 17: 22-24.) Digdi, an “supang” iyo an Mesiyanikong Hade, si Jesu-Cristo. Itinanom ni Jehova sa langitnon na Bukid nin Sion, sia magigin “halangkawon na sedro,” burabod nin proteksion asin bendisyon sa saiyang paghade sa daga. (Kapahayagan 14:1) Ini tunay na maninigong makapakosog sa satong boot.

¹⁰ Alagad, tanganing makinabang kita sa kaotoban kan hula sa Mesiyas, kaipuhan na papagdanayon niato an marahay na relasyon ki Jehova. An mga kapwa desterrado ni Ezequiel malinaw na naghona na sinda may marahay na relasyon sa Dios asin ibinasol sa saindang mga apoon an saindang mga kasakitan. Alagad ipinaliwanag kan propeta na an lambang saro responsable sa mga resulta kan saiyang gawe. (Ezequiel 18:1-29; ikomparar an Jeremias 31:28-30.) Sumunod an sarong pakimaherak. (Basahon an Ezequiel 18:30-32.) Iyo, si Jehova maheherakon sa nagsosolsol asin dai nawiwili sa kagadanan nin siisay man. Kun siring, an Dios nagsasabi: “Bumirik kamo asin mabuhay, O kamo banwaan.”—Ikomparar an 2 Pedro 3:9.

11. Sa ano ibinaing an mga namomoon sa Juda, asin ano an mangyayari sa saiya kun tamaan na sia kan “espada” ni Jehova?

¹¹ Sa sarong panambitan sa pagkapukan nin Juda, an saiyang mga hade ibinaing sa mga ogbon na leon. Si Hadeng Joacaz nagadan sa pagkadistiyero sa Egipto, si Joaquim nabihag ni Nabucodonosor, asin si Joachin idinistiyero sa Babilonya. An sumunod na ibinugtak ni Nabucodonosor sa trono nin Juda iyo si Zedequias, alagad ta sia nagrebelde. Ultimo, siring sa nalalaom na leon, si Zedequias dinarang bihag sa Babilonya. Oyon sa makahulang panambitan, kan 607 B.C.E., an Juda nagin laglag na poon nin ubas, “asin mayo nin nakua sa saiyang posog na sogkod, setro sa paghade.” Tinamaan sia kan “espada” ni Jehova!—Ezequiel 19:1-14; Jeremias 39:1-7.

12. (a) Kapareho kan saindang mga apoon, anong kasalan an ginibo kan mga katemporanyo ni Ezequiel? (b) Taano ta naghapot an banwaan kun baga si Ezequiel dai naggigibo nin mga talinhaga, asin anong patanid an itinatao kaini para sa sato?

¹² Dinolok nin “mga lalaki sa kamagurangan nin Israel,” itinaram ni Ezequiel an mensahe nin Dios. Ipinaliwanag nia na minsan ngani ilinigtas ni Jehova an mga Israelitas sa Egipto asin itinao sa sainda an Saiyang Pagboot, iyan isinikwal ninda asin nagsamba sinda sa mga ladawan. Mantang an mga kontemporanyo ni Ezequiel nagkasala man nin siring, an Dios maghohokom tumang sa sainda. Malinaw na huli sa pagduda asin bakong huli ta dai ninda nasasabotan an boot sabihon ni Ezequiel, an banwaan naghapot: “Bako daw na sia naggigibo nin mga talinhaga?” Sa dai mahahaloy maaaraman ninda na an mensahe kan propeta bakong talinhaga sana. Ini maninigong magpatanid sato na noarin man dai pagdudahan an kaotoban kan mga patanid sa Kasuratan.—Ezequiel 20:1-49.

Si Jehova na Parapakilaban

13. An “espada” nin Dios nangangahulogan nin ano, asin ano an ipapaaram sa “gabos na laman” kun gamiton na an espadang iyan?

¹³ Kan ikapitong taon kan pagkadistiyero (kan Ab 10, 611 B.C.E.), mayo na nin duwa may kabangang taon an natatada bago pumoon “an ralaban sa aldaw ni Jehova” tumang sa Juda asin Jerusalem. (Ezequiel 13:5; 20:1) Helinga an isinabi ngonyan ni Jehova na Parapakilaban paagi ki Ezequiel. (Basahon an Ezequiel 21: 1-5.) An “espada” nin Dios nangangahulogan kan daganon na ahensia na gagamiton nia, alagad puwedeng kaiba dian an saiyang langitnon, garo-karuwaheng organisasyon. An “matanos” asin “maraot” na mga habitante nin Juda asin Israel, saka an mga nasyon na may maraot na boot sa banwaan nin Dios, mapupukan sa tarom kan “espada” nin Dios. Tunay nanggad, “an gabos na laman” paaaramon na si Jehova nakikipaglaban sa sainda.

14. (a) Kapareho ni Ezequiel, sa ano inaapod an atension kan linahidan na mga saksi ni Jehova? (b) Ano an nagpaparisa na an mga namomoon sa Kakristianohan dai makadudulag sa “espada” nin Dios?

¹⁴ Kapareho ni Ezequiel, an linahidan na mga saksi ni Jehova ngonyan nag-aapod kan atension sa “espada” na gagamiton nin Dios tumang sa mga miembro nin Kakristianohan, na an sakop iyo an antitipikong “daga nin Israel.” Sa dai na mahahaloy an “espadang” iyan mamamatean kan “gabos na laman paghale sa timog sagkod sa amihanan,” kan gabos na naggigibo nin falsong relihiyon. An mga may pagkompiar sa sadiri kan kaaldawan ni Ezequiel mayo nin dahelan na mag-ogma, na iniisip na an “espada” ni Jehova dai ‘maorganisar nin pangadan’ tumang sa sainda. Isinikwal kan “espadang” iyan an makahadeng setro kan kahadean nin Juda, kun paanong isinikwal kaiyan an gabos na iba pang “kahoy,” o setro. Kaya segurado na an mga namomoon sa Kakristianohan dai paliligtason kan ahensia sa pangadan nin Dios. —Ezequiel 21:6-17.

15. Anong pangyayari mapadapit ki Nabucodonosor an nagpapaheling na mayo nin siisay man na makaoolang sa “espada” ni Jehova?

¹⁵ An hula ni Ezequiel nagpapaheling na mayo nin siisay man, pati mga demonyo, na makaoolang sa “espada” ni Jehova. (Basahon an Ezequiel 21:18-22.) Minsan ngani si Hadeng Nabucodonosor magamit nin sa demonyong pagtoodtood, sisiertohon ni Jehova na an hade nin Babilonya magmartsa tumang sa Jerusalem, bakong tumang sa mas maluyang kabesera nin Amon na Raba. Sa sarong lalagan pipilion ni Nabucodonosor an sarong pana na markado para sa Jerusalem. Magamit sia nin terafim (posibleng saradit na idolo na pormang tawo) asin mahanap nin mga tanda sa katoy nin ginadan na hayop. Alagad sa ibong nin pagtoodtood, sia maduman sa kabesera nin Juda asin sasalikopan iyan. Totoo, si Nabucodonosor nakipagtipan ki Hadeng Zedequias. Alagad huli sa paglapas ninda sa sumpa, si Zedequias asin an ibang Judio “dadakopon sa kamot” asin dadarahon na bihag sa Babilonya.—Ezequiel 21:23, 24.

16. (a) Ano an nangyari bilang kaotoban kan Ezequiel 21:25-27? (b) Kasuarin nagpoon an Panahon nin mga Hentil, asin iyan natapos sa anong pangyayari?

¹⁶ Huli sa pagrebelde, linugad ni Zedequias an saiyang sadiri sa nakagagadan na paagi. (Basahon an Ezequiel 21:25-27.) Kan haleon sa trono an hade nin Juda, hinale an makahadeng diadema asin korona. (2 Hade 25:1-7) An “halangkaw” na kahadean nin Juda ‘ibinaba’ paagi sa pagkalaglag kan 607 B.C.E. Sa siring an “hababang” mga kahadean na Hentil ‘ilinangkaw,’ na pinabayaan sindang mamahala sa daga na mayo kan pangugunlabot nin sarong tipikong kahadean nin Dios. (Deuteronomio 28:13, 15, 36, 43, 44) Kaya nagpoon “an itinalaan na mga panahon nin mga nasyon”—an Panahon nin mga Hentil—na natapos kan 1914 kan itao nin Dios an pagkahade ki Jesu-Cristo, ‘an may legal na katanosan’ dian. (Lucas 21: 20-24; Salmo 110:1, 2; Daniel 4:15-28; 7:13, 14) Mantang nasa langitnon na trono si Jesus, dai mababatayan nin Hentil na mga nasyon an isinisimbolo kan suanoy na Jerusalem, an Kahadean kan legal na eridero ni David.—Hebreo 12:22.

17. Anong “kaputikan“ an ipinahahayag kaidto nin mga propeta nin Amon?

¹⁷ An mga propeta sa Amon nagsasarabi na an kabesera nin Amon, an Raba, makasasalbar sa panlaglag kan espada ni Nabucodonosor. Alagad ta ini “kaputikan,” ta an bilog na nasyon nin Amon gagabaon. Sa satong kaaldawan, ipinagboot nin Dios na an pagkalaglag kan mga nasyon masunod sa pagkalaglag nin Kakristianohan, kun paanong an Raba linaglag kasunod kan Jerusalem.—Ezequiel 21:28-32; Kapahayagan 16:14-16.

Binista an Jerusalem

18. Huli sa anong mga kasalan na inatake ni Ezequiel an Jerusalem, asin ano an maninigong magin reaksion niato digdi?

¹⁸ Itinataram liwat an tataramon ni Jehova, inatake ni Ezequiel an Jerusalem huli sa mga kasalan na arog baga kan pagpabolos nin dugo, pagsamba sa ladawan, malaswang gawe, pandadaya, asin pakalingaw sa Dios. An may kasalan sa dugong mga prinsipe nia inabuso an kapangyarihan sagkod sa hudisyal na paggadan, asin an mga parapakaraot hinahale an saindang mga kaiwal paagi sa putik na pagsahot sa sainda. Huli sa siring na mga kasalan, an mga taga-Jerusalem magkakawararak. An kaaraman manongod digdi maninigong magpakosog sa satong desisyon na likayan an pag-abuso sa kapangyarihan, malaswang gawe, pagbalobagi, asin iba pang magagabat na kasalan.—Ezequiel 22:1-16.

19. Paano tutunawon an mga taga-Juda, asin taano ta kaipuhan sindang paraon?

¹⁹ Tutunawon man ni Jehova an mga taga-Juda sa sarong horno. Ini bakong tanganing linigan sinda sa pagdalisay kundi tunawon sinda sa saiyang naglalaad na kaanggotan. (Ezequiel 22:17-22) An paghokom na ini maninigo nanggad sa nagkakasapakat na mga propeta, tampalasan na mga saserdote, paslong mga prinsipe, asin maraot na mga tawo. Gabos inatake. Mantang mayo ni saro sa sainda na naninindogan sa katanosan, tutunawon sinda nin Dios sa kalayo kan saiyang kabangisan.—Ezequiel 22:23-31.

An Padusa Maninigo

20. Sa anong simbolikong mga babae ibububo an kaanggotan nin Dios, asin anong mga detalye an ikatatao nindo kun siisay sinda?

²⁰ An pagbubo kan kaanggotan nin Dios sumunod na irenepresentar nin paghokom sa duwang simbolikong babae na nagkasala nin espirituwal na pagsambay. An saro si Ohola, an sampulong-tribong kahadean nin Israel na an kabesera Samaria. Sia “an matua” ta kompuwesto sia kan kadaklan na tribo nin Israel, kaiba an mga gikan sa matuang mga aki ni Jacob, si Ruben asin Simeon. An tugang nia si Oholiba, an duwang-tribong Juda na an kabesera Jerusalem. An Ohola nangangahulogan “An Saiyang Tolda.” An Oholiba nangangahulogan “An Sakuyang Tolda Nasa Saiya,” na angay ta an tolda, o templo, nin Dios yaon sa Juda.—Ezequiel 23:1-4.

21. Sa ano naghanap nin seguridad si Ohola, na nagtatao nin anong patanid sa sato?

²¹ Si Ohola (Israel) nawara kan sia ibagsak kan mga Asirio kan 740 B.C.E. Ano an ginibo nia? (Basahon an Ezequiel 23:5-7.) Si Ohola daing pagtubod na naghanap nin seguridad sa politikal na mga pakikialyansa, alagad ta ini nagbunga kan pag-arog nia sa falsong pagsamba kan saiyang mga kaalyado, kaya ‘dinigtaan nia an saiyang sadiri paagi sa saindang marigsok na mga ladawan.’ Nakakanood nin leksion sa espirituwal na pagsambay ni Ohola, maninigo kitang mag-ingat sa kinabanon na mga pakikiamistad na puwedeng makaraot sa satong pagtubod.—Santiago 4:4; 1 Juan 2:15-17.

22. Kapareho ni Ohola asin Oholiba, ano an ginigibo nin Kakristianohan, alagad ano an mangyayari saiya?

²² Huli sa pagigin orog pang makasalan sa saiyang tugang, si Oholiba (Juda) nag-agi nin nasyonal na kalamidad sa kamot nin Babilonya kan 607 B.C.E. An saiyang mga aki napukan sa tarom nin espada o dinarang bihag, asin napasopog sia sa tahaw nin mga nasyon. Kapareho ni Ohola asin Oholiba, an Kakristianohan naggigibo nin espirituwal na pagsambay, kasalan sa pagheling kan Dios na hinihingako niang sinasamba. An Protestantismo, na kadakol kan denominasyon, dinigtaan an sadiri paagi sa komersial asin politikal na mga kapangyarihan kan kinaban nin orog pa sa saiyang matuang tugang, an Romano Katolisismo. Kaya, sisiertohon ni Jehova na an bilog na Kakristianohan malaglag. Sa siring maaaraman nin mga tawo na sia an Soberanong Kagurangnan na Jehova. Pakokosogon an satong determinasyon na isikwal an salang pakikiamistad sa kinaban kun gigirumdomon niato na sa dai na mahahaloy an mga katood nin Kakristianohan bibirikon sia asin gigibohon sa saiya an sentensia nin Dios bilang pangenot na kabtang kan Dakulang Babilonya, an pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon.—Ezequiel 23:8-49; Kapahayagan 17:1-6, 15-18.

Namungnan an mga Parasaginsagin

23. Paano irenepresentar an Jerusalem sa mensahe nin Dios ki Ezequiel kan paghinanapos nin Disyembre kan 609 B.C.E., asin ano an mangyayari saiya?

²³ Kan mismong aldaw sa paghinanapos nin Disyembre na ponan ni Nabucodonosor an saiyang 18-bulan na pagsalikop sa Jerusalem (Tebeth 10, 609 B.C.E.), tinawan nin Dios si Ezequiel nin saro pang mensahe na may klarong paglaladawan. Dian, an nasasalikopan na Jerusalem ilinadawan bilang kaldero na dian ‘lalagaon’ an mga tagasiudad. An moral na karigsokan nagtao nin “takla” sa simbolikong kalderong iyan. “Pidaso por pidaso,” an mga parakasala iluluwas sa Jerusalem, asin an saiyang kasakitan dai matatapos sagkod na sia malaglag. Hinokoman ni Jehova an Jerusalem sono sa saiyang maraot na mga gibo, asin kaipuhan siang laglagon, kun paanong an Kakristianohan kaipuhan man na laglagon.—Ezequiel 24:1-14.

24. (a) Taano si Ezequiel ta dai nagpaheling nin kamondoan kan magadan an saiyang agom? (b) Kun tumama na sa saiya an “espada” ni Jehova, ano an magigin reaksion nin Kakristianohan, asin ano an maaaraman nia?

²⁴ Sumunod, si Ezequiel kaipuhan na gumawe sa palaen na paagi. (Basahon an Ezequiel 24:15-18.) Taano an propeta ta dai nagpaheling nin kamondoan kan magadan an saiyang agom? Tanganing ipaheling kun gurano mamumungnan an mga Judio sa pagkalaglag nin Jerusalem, kan mga nag-iistar dian, asin kan templo. Bastante na an isinabi ni Ezequiel manongod sa mga bagay na ini asin dai na sia liwat mataram kan mensahe nin Dios sagkod na ibareta sa saiya an pagbagsak nin Jerusalem. Siring man, an Kakristianohan asin an saiyang parasaginsagin na mga relihiyonista mamumungnan sa panahon kan saindang pagkalaglag. Asin pagpoon kan “dakulang kahorasaan,” an isinabi na kan linahidan na grupong bantay manongod sa saiyang katapusan bastante na. (Mateo 24:21) Alagad pagtama kan “espada” nin Dios sa Kakristianohan, an namungnan na mga relihiyonistang iyan asin an iba pa ‘makaaaram na sia si Jehova.’—Ezequiel 24:19-27.

Ano an Isisimbag Nindo?

❑ Ano an nangyari kan gamiton ni Jehova an saiyang “espada” tumang sa Juda asin Israel?

❑ Paano kita maninigong maapektaran kan pagbalga ni Zedequias sa saiyang sumpa ki Nabucodonosor?

❑ Ano an kahulogan kan “espada” nin Dios?

❑ Anong pangyayari mapadapit ki Nabucodonosor an nagpapaheling na mayo nin siisay man na makaoolang sa “espada” ni Jehova?

❑ Ano an nangyari bilang kaotoban sa Ezequiel 21:25-27?

❑ Ano an ipinanganino kan dai pagpaheling ni Ezequiel nin kamondoan kan magadan an saiyang agom?

[Ritrato sa pahina 18]

Kan si Hadeng Zedequias balgahon an saiyang sumpa ki Nabucodonosor asin dinarang bihag, anong hula an nagpoon na mautob?