Tawan nin Atension an Hula ni Daniel!
Kapitulo Nuebe: Siisay an Mamamahala sa Kinaban?
1-3. Isaysay an pangatorogan asin mga bisyon ni Daniel kan enot na taon kan pagreynar ni Belsasar.
AN NAKABIBIHAG nin atension na hula ni Daniel ibinabalik kita ngonyan sa enot na taon ni Hadeng Belsasar nin Babilonya. Haloy nang desterrado si Daniel sa Babilonya, alagad nungka na sia nag-urong-sulong sa saiyang integridad ki Jehova. Ngonyan na sia nasa mga 70 na an edad, an fiel na propeta nakaheling nin “sarong pangatorogan asin mga bisyon kan saiyang payo sa saiyang higdaan.” Asin kanigoan an pakapakubhan sa saiya kan mga bisyon na idto!—Daniel 7:1, 15.
2 “Helinga duman!” an kagsing ni Daniel. “Pinapaalon kan apat na doros kan kalangitan an mahiwas na dagat. Asin apat na darakulaon na hayop an minatunga hale sa dagat, na an lambang saro laen man sa iba.” Abaa kapambihirang mga hayop! An enot leon na may pakpak, asin an ikaduwa garo oso. Dangan suminunod an sarong leopardo na may apat na pakpak asin apat na payo! An pambihira an kosog na ikaapat na hayop may darakulang ngipon na batbat asin sampulong sungay. Sa tahaw kan sampulong sungay kaiyan may naglataw na “sadit” na sungay na may “mga mata na arog kan mga mata nin tawo” asin “ngoso na nagtataram nin palabaw na mga bagay.”—Daniel 7:2-8.
3 An mga bisyon ni Daniel napaduman ngonyan sa langit. An Suanoy kan mga Aldaw mamuraway na nagtutukaw sa trono bilang Hokom sa langitnon na Hokoman. “Manriboribo an padagos na naglilingkod sa saiya, asin manampulong ribo sa manampulong ribo an padagos na nagtitirindog sa atubangan nia.” Hinokoman nin bakong paborable an mga hayop, saiyang hinale sa sainda an pamamahala asin linaglag an ikaapat na hayop. An nagdadanay na pamamahala sa “mga banwaan, mga grupo nasyonal asin mga lenguahe” itinao sa “saro na kaagid sa aki nin tawo.”—Daniel 7:9-14.
4. (a) Siisay an hinagadan ni Daniel nin masasarigan na impormasyon? (b) Taano ta mahalaga para sa sato an naheling asin nadangog ni Daniel kan bangging idto?
4 “Kun manongod sa sako,” sabi ni Daniel, “an sakong espiritu napurisaw sa laog huli kaiyan, asin an mismong mga bisyon kan sakong payo nagpoon na makapakubhan sa sako.” Kaya naghagad sia sa sarong anghel nin “masasarigan na impormasyon manongod sa gabos na ini.” Tunay nanggad na itinao sa saiya kan anghel “an mismong interpretasyon kan mga bagay.” (Daniel 7:15-28) An naheling asin nadangog ni Daniel kan bangging idto interesanteng marhay para sa sato, ta sinumaryo kaiyan an maabot na mga pangyayari sa kinaban sagkod sa satong panahon na an “saro na kaagid sa aki nin tawo” tatawan nin pamamahala sa gabos na ‘banwaan, grupo nasyonal asin lenguahe.’ Sa tabang kan Tataramon asin espiritu nin Dios, puede man niatong masabotan an kahulogan kan makahulang mga bisyon na ini.a
MAY APAT NA HAYOP NA TUMINUNGA HALE SA DAGAT
5. Ano an isinisimbolisar kan madoros na dagat?
5 “Apat na darakulaon na hayop an minatunga hale sa dagat,” sabi ni Daniel. (Daniel 7:3) Ano an isinisimbolisar kan madoros na dagat? Pakalihis nin mga taon, si apostol Juan nakaheling nin sarong pito an payo na mabangis na hayop na tuminunga hale sa “dagat.” An dagat na iyan nagrepresentar sa “mga banwaan asin mga kadaklan asin mga nasyon patin mga tataramon”—an kadakol na katawohan na an boot harayo sa Dios. Kun siring, an dagat angay na simbolo kan kadakol na katawohan na siblag sa Dios.—Kapahayagan 13:1, 2; 17:15; Isaias 57:20.
6. Ano an ilinaladawan kan apat na hayop?
6 “Kun manonongod sa darakulaon na hayop na ini,” sabi kan anghel nin Dios, “huli ta sinda apat, igwa nin apat na hade na matindog hale sa daga.” (Daniel 7:17) Malinaw nanggad, sinabi kan anghel na an apat na hayop na naheling ni Daniel “apat na hade.” Sa siring, an mga hayop na ini nangangahulogan nin mga kapangyarihan pankinaban. Alagad arin?
7. (a) Ano an sinasabi nin nagkapirang komentarista sa Biblia manongod sa pangatorogan-bisyon ni Daniel na apat na hayop asin sa pangatorogan ni Hadeng Nabucodonosor na imahen na grabe kadakula? (b) Ano an irinerepresentar kan balang saro sa apat na kabtang na metal kan imahen?
7 An mga komentarista sa Biblia parateng ikinokonektar an pangatorogan-bisyon ni Daniel na apat na hayop sa pangatorogan ni Nabucodonosor na imahen na grabe kadakula. Halimbawa, sinasabi kan The Expositor’s Bible Commentary: “An kapitulo 7 [nin Daniel] kaagid kan kapitulo 2.” An The Wycliffe Bible Commentary nagsasabi: “Sa pankagabsan pinagkakaoroyonan na an pagkasunodsunod nin apat na soberaniyang Hentil . . . kapareho digdi [sa Daniel kapitulo 7] kan kinokonsiderar sa [Daniel] kapitulo 2.” An apat na kapangyarihan pankinaban na irinerepresentar kan apat na metal sa pangatorogan ni Nabucodonosor iyo an Imperyo nin Babilonya (payong bulawan), Medo-Persia (daghan asin mga takyag na pirak), Grecia (tulak asin mga paang tanso), asin Imperyo nin Roma (mga tabay na batbat).b (Daniel 2:32, 33) Helingon niato kun paano an mga kahadean na ini katimbang kan apat na darakulaon na hayop na naheling ni Daniel.
MAISOG NA SIRING SA LEON,MALIKSI NA SIRING SA AGILA
8. (a) Paano ilinadawan ni Daniel an enot na hayop? (b) Anong imperyo an irinepresentar kan enot na hayop, asin paano iyan guminawe na kapareho nin leon?
8 Abaa kapambihirang mga hayop an naheling ni Daniel! Sa pagladawan sa saro, sinabi nia: “An enot kapareho nin sarong leon, asin iyan may mga pakpak nin agila. Padagos akong nagheling sagkod na nagabot an mga pakpak kaiyan, asin iyan iinitaas hale sa daga asin pinatindog sa duwang bitis kapareho nin sarong tawo, asin tinawan iyan kan puso nin sarong tawo.” (Daniel 7:4) An hayop na ini nagladawan sa iyo man sanang pamamahala na irinepresentar kan payong bulawan kan imahen na grabe kadakula, an Kapangyarihan Pankinaban nin Babilonya (607-539 B.C.E.). Kapareho nin sarong naninibang “leon,” maringis na siniba kan Babilonya an mga nasyon, pati an banwaan nin Dios. (Jeremias 4:5-7; 50:17) Garo may mga pakpak nin agila, an “leon” na ini marikas na nag-abante sa agresibong pangongongkistar.—Lamentacion 4:19; Habacuc 1:6-8.
9. Anong mga pagbago an inagihan kan garo leon na hayop, asin paano iyan naapektaran kan mga ini?
9 Pag-abot nin panahon, “nagabot” an mga pakpak kan napapalaen na leon na may pakpak. Sa paghinanapos kan pamamahala ni Hadeng Belsasar, an Babilonya nawaran kan rikas kaiyan sa pangongongkistar asin kan garo leon na supremasiya kaiyan sa mga nasyon. Iyan arog na sana karikas nin sarong tawo na duwa an bitis. Nag-ako “kan puso nin sarong tawo,” iyan luminuya. Mayo na kan “puso kan leon,” an Babilonya dai na makahirong garo hade “sa tahaw kan mga hayop sa kadlagan.” (Ikomparar an 2 Samuel 17:10; Miqueas 5:8.) Dinaog iyan nin saro pang dakulaon na hayop.
DAI NAIINGGUSTOHAN SIRING SA OSO
10. Anong dinastiya nin mga namamahala an isinimbolisar kan “oso”?
10 “Helinga duman!” sabi ni Daniel, “saro pang hayop, an ikaduwa, na iyan kapareho nin sarong oso. Asin iyan nakaitaas sa sarong hirog, asin may tolong gusok sa ngoso kaiyan sa pag-oltanan kan mga ngipon kaiyan; asin ini an sinasabi ninda dian, ‘Bangon, kakan nin dakol na karne.’” (Daniel 7:5) An hade na isinisimbolisar kan “oso” iyo man sana an irinepresentar kan daghan asin mga takyag na pirak kan dakulang imahen—an dinastiya kan mga namamahala sa Medo-Persia (539-331 B.C.E.) poon ki Dario na Medo saka ki Cirong Dakula asin natapos ki Dario III.
11. Ano an kahulogan kan pagigin nakaitaas sa sarong hirog kan oso asin kan pagkaigwa kaiyan nin tolong gusok sa ngoso kaiyan?
11 An simbolikong oso “nakaitaas sa sarong hirog,” tibaad sa pag-andam na sumalakay asin daogon an mga nasyon asin sa siring mapagdanay an kapangyarihan sa kinaban. O tibaad an intension kan posisyon na ini ipaheling na an Persianong dinastiya nin mga namamahala dodominaron an solamenteng hade na taga Media, si Dario. An tolong gusok na nasa pag-oltanan kan mga ngipon kan oso puedeng mangahulogan kan tolong direksion na iyan nangongkistar. An “osong” Medo-Persiano nagpaamihanan tanganing bihagon an Babilonya kan 539 B.C.E. Dangan iyan nagpasolnopan sa bilog na Asia Minor asin pasiring sa Tracia. Ultimo, an “oso” nagpatimog sa pagkongkistar sa Egipto. Mantang kun beses an kabilangan na tolo nagsisimbolisar sa pagigin sigido, an tolong gusok puede man na magdoon kan kahanaban sa pangongongkistar kan simbolikong oso.
12. Ano an ibinunga kan pagkuyog kan simbolikong oso sa pagboot na: “Bangon, kakan nin dakol na karne”?
12 Sinalakay kan “oso” an mga nasyon bilang reaksion sa mga tataramon na: “Bangon, kakan nin dakol na karne.” Sa pagsiba sa Babilonya segun sa kabotan nin Dios, an Medo-Persia nasa posisyon na gumibo nin mahalagang paglilingkod sa banwaan ni Jehova. Asin iyo man nanggad! (Helingon an “A Tolerant Monarch,” sa pahina 149 kan librong Pay Attention to Daniel’s Prophecy!) Paagi ki Cirong Dakula, Dario I (Dariong Dakula), asin Artajerjes I, tinawan nin katalingkasan kan Medo-Persia an Judiong mga bihag nin Babilonya asin tinabangan sinda na itogdok liwat an templo ni Jehova saka hirahayon an mga lanob nin Jerusalem. Pag-abot nin panahon, an Medo-Persia namahala sa labing 127 distrito hurisdiksional, asin an agom ni Reyna Ester, si Assuero (Jerjes I), “hade hale sa India sagkod sa Etiopia.” (Ester 1:1) Minsan siring, nagdadangadang na an pagbangon nin saro pang hayop.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Para sa pagkaklaro asin tanganing malikayan an pagkaotro, isasaro niamo an mga bersikulong nagpapaliwanag na yaon sa Daniel 7:15-28 sa bersikulo-por-bersikulong pag-estudyar sa mga bisyon na nasusurat sa Daniel 7:1-14.
b Helingon an Kapitulo 4 kan librong Pay Attention to Daniel’s Prophecy!
ANO AN NAMANSAYAN NINDO?
• Ano an isinisimbolisar kan kada saro sa ‘apat na darakulaon na hayop na minatunga hale sa dagat’?
• Ano an “sadit” na sungay?
• Paano rinibok an “mga banal” kan simbolikong sadit na sungay durante kan Guerra Mundial I?
• Ano an mangyayari sa simbolikong sadit na sungay asin sa iba pang kapangyarihan na garo hayop?
• Paano kamo nakinabang sa pagtao nin atension sa pangatorogan asin mga bisyon ni Daniel manongod sa “apat na darakulaon na hayop”?