Pagdulag Pasiring sa Kaligtasan Bago an “Dakulang Kahorasaan”

“Kun maheling na nindo na an Jerusalem napalilibotan nin nagkakampong mga hukbo, . . . an mga nasa Judea magdurulag na sa kabukidan.”​—LUCAS 21:​20, 21.

 1. Taano ta apretado an pagdulag para sa mga kabtang pa kan kinaban?

PARA sa gabos na kabtang kan kinaban ni Satanas, apretado an pagdulag. Tangani na sinda makaligtas kun paraon na sa daga an presenteng palakaw nin mga bagay, kaipuhan na sinda tumao nin nakakokombensir na ebidensia na sinda marigon nang nanindogan sa lado ni Jehova asin bako nang kabtang kan kinaban na an namamahala si Satanas.​—Santiago 4:​4; 1 Juan 2:17.

2, 3. Anong mga hapot may koneksion sa mga tataramon ni Jesus na nasusurat sa Mateo 24:​15-22 an pag-oolayan niato?

² Sa saiyang dakulang hula manongod sa pagtatapos kan palakaw nin mga bagay, idinoon ni Jesus an mahalagang marhay na pangangaipo para sa siring na pagdulag. Parate niatong pinag-oolayan an nasusurat sa Mateo 24:​4-14; pero, arog man kaiyan kahalaga an kasunod. Pinaririgon niamo an boot nindo na bukasan ngonyan an saindong Biblia asin basahon an mga bersikulo 15 sagkod 22.

³ Ano an kahulogan kan hulang iyan? Kan enot na siglo, ano “an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan”? Nagtatanda nin ano an pagigin nasa “banal na lugar” kaiyan? Ano an kahulogan sa sato kan pangyayaring iyan?

“An Nagbabasa Gumamit nin Pakamansay”

 4. Ano an sinabi kan Daniel 9:​27 na masunod sa pagsikwal kan mga Judio sa Mesiyas? (b) Kan nasasambitan ini, ano an malinaw na dahelan na si Jesus nagsabi, “An nagbabasa gumamit nin pakamansay”?

⁴ Mangnoha sa Mateo 24:​15 na nasambitan ni Jesus an isinurat sa librong Daniel. Sa kapitulo 9 kan librong iyan yaon an hula sa pagdatong kan Mesiyas asin sa paghokom na ipaaabot sa Judiong nasyon huli sa pagsikwal sa saiya. An huring kabtang kan bersikulo 27 nagsasabi: “Asin sa pakpak nin makababaldeng mga bagay yaon an magpapangyari nin kagabaan.” An enot na Judiong tradisyon iinaplikar an kabtang na iyan kan hula ni Daniel sa paglanghad ni Antioco IV sa templo ni Jehova sa Jerusalem kan ikaduwang siglo B.C.E. Alagad ta nagpatanid si Jesus: “An nagbabasa gumamit nin pakamansay.” An paglapastangan ni Antioco IV sa templo, minsan ngani tunay na makababalde, dai nagbunga nin kagabaan​—kan Jerusalem, kan templo, o kan Judiong nasyon. Kaya malinaw na pinatatanidan ni Jesus an mga nagdadangog sa saiya na an kaotoban kaini bakong kan nakaagi kundi nasa ngapit pa.

 5. (a) Paano an pagkokomparar kan mga tala nin Ebanghelyo nakatatabang sa sato na mamidbid kun ano an “makababaldeng bagay” kan enot na siglo? (b) Taano ta hinidale ni Cestio Gallo na darahon sa Jerusalem an mga hukbong Romano kan 66 C.E.?

⁵ Ano an “makababaldeng bagay” na kaipuhan na bantayan ninda? Mahalagang mangnohon na an tala ni Mateo nagsasabi: “Kun maheling na nindo an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan . . . na nagtitindog sa banal na lugar.” Minsan siring, an kaagid na tala sa Lucas 21:​20 nagsasabi: “Kun maheling na nindo na an Jerusalem napalilibotan nin nagkakampong mga hukbo, dangan saboton nindo na harani na an saiyang pagkagaba.” Kan 66 C.E., talagang naheling kan mga Kristianong nag-iistar sa Jerusalem an ihinula ni Jesus. An sunod-sunod na mga pangyayari na may kalabot na pagkakalaban kan mga Judio asin kan mga opisyal na Romano nagbunga kan pagigin sentro nin pagrebelde kan Jerusalem tumang sa Roma. Bilang resulta, puminutok an kadahasan sa bilog na Judea, Samaria, Galilea, Decapolis, asin Fenicia, paamihanan sa Siria, asin patimog sa Egipto. Tanganing ikabalik an katoninongan sa parteng iyan kan Imperyo nin Roma, hinidale ni Cestio Gallo na darahon hale sa Siria an mga puersa militar sa Jerusalem, na inapod kan mga Judio na saindang “banal na siudad.”​—Nehemias 11:​1; Isaias 52:1.

 6. Paano nagigin totoo na an sarong “makababaldeng bagay” na puedeng magpangyari nin kagabaan “nagtitindog sa banal na lugar”?

⁶ Kaugalean kaidto kan mga hukbong Romano na magdara nin mga estandarte, o bandera, na ibinilang nindang banal alagad ibinilang kan mga Judio na idolatroso. Interesante nanggad, an termino sa Hebreo na trinadusir na “makababaldeng bagay” sa librong Daniel sa pangenot ginagamit manongod sa mga idolo asin idolatriya.a (Deuteronomio 29:17) Sa ibong kan pagtumang kan mga Judio, an mga puersang Romano na dara an saindang idolatrosong mga bandera nakalaog sa Jerusalem kan Nobyembre nin 66 C.E. dangan pinonan na laboton an irarom kan lanob kan templo sa amihanan. Dai iyan mapagdududahan​—an sarong “makababaldeng bagay” na puedeng magpangyari nin biyong kagabaan para sa Jerusalem “nagtitindog sa banal na lugar”! Alagad ta paano makadudulag an siisay man?

Apretado an Pagdulag!

 7. Ano an sa dai linalaoman ginibo kan hukbong Romano?

⁷ Bigla na sana asin mayo nin risang dahelan kun sa punto-de-vista nin tawo, kaidtong garo baga madalion nang sakopon an Jerusalem, suminibog an hukbong Romano. Linapag kan mga rebeldeng Judio an nagsisibog na mga hukbong Romano alagad sagkod sana sa Antipatris, mga 50 kilometros an rayo sa Jerusalem. Dangan nagbuelta na sinda. Pag-abot sa Jerusalem, nagtiripon sinda sa templo tanganing iplano an masunod na estratehiya ninda sa pakikilaban. Rineklutar an mga hoben tanganing makapasarig sa mga kuta asin makaserbisyo sa militar. Mapapalabot daw digdi an mga Kristiano? Dawa kun iyan likayan ninda, mamumugtak pa man daw giraray sinda sa peligrosong lugar pagbalik kan mga hukbong Romano?

 8. Anong apretadong paghiro an ginibo kan mga Kristiano bilang pagkuyog sa makahulang mga tataramon ni Jesus?

⁸ An mga Kristiano sa Jerusalem asin sa bilog na Judea dai nahaloy nagkuyog sa makahulang patanid na itinao ni Jesu-Cristo asin duminulag hale sa peligrosong lugar. Apretado an pagdulag! Pag-abot nin panahon nagduman sinda sa kabukidan, na an iba posibleng nagdanay sa Pella, sa probinsia nin Perea. An mga isinapuso an patanid ni Jesus dai mangmang na nagbuelta sa pagprobar na iligtas an saindang materyal na mga rogaring. (Ikomparar an Lucas 14:33.) Sa paghale sa irarom nin siring na mga kamugtakan, an mga bados asin nagpapasuso seguradong nadepisilan sa pagbaklay. An saindang pagdulag dai naolang nin mga restriksion sa aldaw nin Sabbath, asin minsan ngani harani na an tiglipot, dai pa iyan nag-abot. An mga nagkuyog sa patanid ni Jesus na listong dumulag dai nahaloy ligtas na sa luwas nin Jerusalem asin Judea. Depende digdi an saindang buhay.​—Ikomparar an Santiago 3:17.

 9. Gurano kadaling nagbuelta an mga puersang Romano, asin may anong resulta?

⁹ Kan sumunod mismong taon, kan 67 C.E., pinonan na naman kan mga Romano an pakikilaban tumang sa mga Judio. Enot, nadaog an Galilea. Kan sumunod na taon, nagaba an Judea. Pag-abot nin 70 C.E., an Jerusalem mismo sinalikopan kan mga puersang Romano. (Lucas 19:43) Nagin grabeng marhay an gutom. An mga nalaom sa siudad nagralabanlaban. An siisay man na magprobar na dumulag ginagadan. An naeksperyensiahan ninda “dakulang kahorasaan,” arog kan sinabi ni Jesus.​—Mateo 24:21.

10. Kun kita magbabasa na may pakamansay, ano pa an mamamangno niato?

¹⁰ Biyo daw na naotob kaiyan an ihinula ni Jesus? Dai, may maabot pa. Kun, arog kan isinadol ni Jesus, babasahon niato an Kasuratan na may pakamansay, siertong mamamangno niato kun ano an nasa umaaboton pa. Odok man niatong iisip-isipon an mga implikasyon kaiyan sa satong sadiring buhay.

“Makababaldeng Bagay” sa Modernong Aldaw

11. Sa ano pang duwang teksto na nasasambitan kan Daniel an “makababaldeng bagay,” asin anong panahon an ipinaliliwanag dian?

¹¹ Mangnoha na, apuera sa naheling niato sa Daniel 9:​27, igwa pa, sa Daniel 11:​31 asin 12:​11, nin mga pagkasambit sa “makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan.” An arin man sa nahuhuring mga okasyon na ini dai nagpapaliwanag manongod sa pagkalaglag nin Jerusalem. An totoo, an sinasabi sa Daniel 12:​11 duwang bersikulo sana pakatapos na masambitan an “panahon kan katapusan.” (Daniel 12:9) Nabubuhay kita sa siring na panahon poon kan 1914. Kaya kaipuhan na mag-alisto kitang mamidbid an “makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan” sa modernong aldaw dangan siertohon na kita humale sa peligrosong lugar.

12, 13. Taano ta angay na sabihon na an Liga de Naciones iyo an “makababaldeng bagay” sa modernong aldaw?

¹² Ano an “makababaldeng bagay” na iyan sa modernong aldaw? An ebidensia nagtotokdo sa Liga de Naciones, na nagpoon na magpunsionar kan 1920, dai pa sana nahahaloy pagkalaog kan kinaban sa panahon kan katapusan kaiyan. Alagad paano na iyan sarong “makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan”?

¹³ Girumdoma, an termino sa Hebreo para sa “makababaldeng bagay” sa pangenot ginagamit sa Biblia mapadapit sa mga idolo asin idolatrosong mga gibo. Inidolo daw an Liga? Iyo nanggad! Ibinugtak iyan kan klero “sa banal na lugar,” asin an mga parasunod ninda nagtao dian nin malaad na debosyon. An Konsilyo Pederal kan mga Iglesya ni Cristo sa Amerika nagpahayag na an Liga magigin “an politikal na kapahayagan kan Kahadean nin Dios digdi sa daga.” An Senado kan E.U. binaha nin mga surat hale sa relihiosong mga grupo na nagdadagka dian na aprobaran an Tipan kan Liga de Naciones. An pankagabsan na grupo nin mga Baptista, Kongregasyonalista, asin Presbiteriano sa Britania inomaw iyan bilang “an solamenteng instrumentong yaon para sa pagkaigwa nin [katoninongan sa daga].”​—Helingon an Kapahayagan 13:​14, 15.

14, 15. Sa anong paagi na an Liga dangan an Naciones Unidas namugtak “sa banal na lugar”?

¹⁴ An Mesiyanikong Kahadean nin Dios inestablisar sa kalangitan kan 1914, alagad ta an mga nasyon nakipaglaban para sa sadiri nindang soberaniya. (Salmo 2:​1-6) Kan muknaon an Liga de Naciones, an mga nasyon na bago pa sanang magralaban sa enot na guerra mundial, saka an klero na nagbendisyon sa mga hukbo ninda, ikinapaheling nang tinalikdan na ninda an ley nin Dios. Dai sinda naglalaom ki Cristo bilang Hade. Sa siring itinao ninda sa sarong organisasyon nin tawo an katongdan kan Kahadean nin Dios; ibinugtak ninda “sa banal na lugar” an Liga de Naciones, lugar na dai maninigong mamugtakan kaiyan.

¹⁵ Bilang kasalihid kan Liga, an Naciones Unidas naglataw kan Oktubre 24, 1945. Kan huri, an Naciones Unidas inomaw kan mga papa sa Roma bilang “an ultimong paglaom para sa pagkaoroyon asin katoninongan” asin “an supremong katiriponan para sa pag-orolay sa katoninongan asin hustisya.” Iyo, an Liga de Naciones, kaiba an kasalihid kaiyan, an Naciones Unidas, tunay na nagin idolo, sarong “makababaldeng bagay” sa pagheling nin Dios asin kan saiyang banwaan.

Dumulag Hale sa Ano?

16. Hale sa ano kaipuhan na dumulag ngonyan an mga namomoot sa katanosan?

¹⁶ ‘Pagkaheling’ digdi, pagkamidbid kun ano an internasyonal na organisasyon na iyan asin kun paano iyan iniidolo, an mga namomoot sa katanosan kaipuhan na dumulag pasiring sa kaligtasan. Dumulag hale sa ano? Hale sa modernong aldaw na antitipo kan bakong fiel na Jerusalem, arin na baga, an Kakristianohan, asin hale sa bilog na Dakulang Babilonya, an pambilog na kinaban na sistema nin falsong relihion.​—Kapahayagan 18:4.

17, 18. Anong kagabaan an papangyayarihon kan “makababaldeng bagay” sa modernong aldaw?

¹⁷ Girumdoma man na kan enot na siglo, kan an hukbong Romano dara an idolatrosong mga estandarte kaiyan lumaog sa banal na siudad kan mga Judio, iyan yaon duman sa pagdara nin kagabaan sa Jerusalem asin sa sistema nin pagsamba kaiyan. Sa satong kaaldawan an kagabaan madatong, bako sanang sa sarong siudad, ni sa Kakristianohan sana, kundi sa bilog na pankinaban na sistema nin falsong relihion.​—Kapahayagan 18:​5-8.

¹⁸ Sa Kapahayagan 17:​16, ihinula na an sarong piguratibong mabangis na hayop na mapula, na napatunayan na iyo an Naciones Unidas, bibirikan an garo patotot na Dakulang Babilonya asin madahas siang lalaglagon. Ginagamit an klarong paglaladawan, iyan nagsasabi: “An sampulong sungay na naheling mo, asin an mabangis na hayop, an mga ini maoongis sa patotot asin lalaglagon patin huhubaan sia, asin kakakanon an saiyang laman asin lubos siang sosoloon sa kalayo.” Haros dai maisip an magigin kahulogan kaini. Iyan magbubunga kan katapusan nin gabos na klase nin falsong relihion sa gabos na parte kan daga. Ipaheheling nanggad kaini na nagpoon na an dakulang kahorasaan.

19. Anong mga elemento an nagin kabtang kan Naciones Unidas poon kan iyan organisaron, asin taano ta makahulogan ini?

¹⁹ Mahalagang mangnohon na poon kan pumoon na magpunsionar an Naciones Unidas kan 1945, prominente sa mga miembro kaiyan an ateistiko, antirelihion na mga elemento. Sa laen-laen na panahon sa bilog na kinaban, an radikal na mga elementong iyan an nagserbing paagi na magsalang limitaran na gayo o biyong ipangalad an relihiosong mga gibo. Minsan siring, sa nakaaging pirang taon, nag-ontok sa dakol na lugar an pangigipit kan gobyerno sa relihiosong mga grupo. Para sa nagkapira tibaad garo baga mayo na nin ano man na peligro sa relihion.

20. Ano an nagin reputasyon kan mga relihion sa kinaban?

²⁰ An mga relihion kan Dakulang Babilonya nagpapadagos na magin nakapariribok na marhay na puersa sa kinaban. An pangenot na mga bareta sa diaryo parateng ipinamimidbid an nagraralaban na mga grupo asin an mga grupong terorista paagi sa pagsabi kun anong relihion an suportado ninda. An mga pulis asin soldados na panlaban sa pagkariribok kinaipuhan na puersahan na lumaog sa mga templo sa pagpaontok sa kadahasan sa pag-oltanan nin magkaribal na relihiosong mga grupo. May relihiosong mga grupo na nagsusustento sa politikal na rebolusyon. An relihiosong pagkaongis nakasudya sa mga paghihingoa kan Naciones Unidas na mapagdanay an marahay na relasyon sa pag-oltanan nin mga grupo etniko. Sa pag-aabot sa pasohan na katoninongan asin katiwasayan, an mga elemento sa laog kan Naciones Unidas boot na mahale an ano man na relihiosong impluwensia na nakaoolang sa sainda.

21. (a) Siisay an madeterminar kun noarin lalaglagon an Dakulang Babilonya? (b) Ano an apretadong dapat na gibohon bago kaiyan?

²¹ Igwa nin saro pang mahalagang bagay na dapat na konsideraron. Minsan ngani an militarisadong mga sungay sa laog kan Naciones Unidas gagamiton sa paglaglag sa Dakulang Babilonya, an totoo an paglaglag na iyan magigin kapahayagan kan paghokom nin Dios. An paghokom madatong sa itinalaan na panahon nin Dios. (Kapahayagan 17:17) Mientras tanto, ano an maninigo niatong gibohon? “Lumuwas kamo sa saiya”​—lumuwas sa Dakulang Babilonya—​an simbag kan Biblia.​—Kapahayagan 18:4.

22, 23. Ano an kalabot sa siring na pagdulag?

²² An pagdulag na ini pasiring sa kaligtasan bakong pagbalyo nin lugar, arog kan ginibo kan Judiong mga Kristiano kan humale sinda sa Jerusalem. Iyan pagdulag hale sa mga relihion nin Kakristianohan, iyo, hale sa ano man na kabtang kan Dakulang Babilonya. Iyan nangangahulogan nin biyong pagsiblag bako sanang sa falsong relihiosong mga organisasyon kundi pati sa saindang mga kostumbre asin sa espiritu na pinatatalubo ninda. Iyan pagdulag pasiring sa lugar nin kaligtasan sa laog kan teokratikong organisasyon ni Jehova.​—Efeso 5:​7-11.

²³ Kan enot na ipamidbid kan linahidan na mga lingkod ni Jehova an makababaldeng bagay sa modernong aldaw, an Liga de Naciones, pakalihis kan Guerra Mundial I, ano an nagin reaksion kan mga Saksi? Pinutol na ninda an pagkamiembro ninda sa mga iglesya nin Kakristianohan. Alagad luway-luway nindang narealisar na nangangapot pa man giraray sinda sa nagkapirang kostumbre asin gibo kan Kakristianohan, arog baga kan paggamit kan krus saka pagselebrar kan Navidad asin iba pang mga kapiestahan na pagano. Kan manodan ninda an katotoohan manongod sa mga bagay na ini, sinda listong guminibo nin aksion. Isinapuso ninda an hatol sa Isaias 52:​11: “Sumiblag kamo, sumiblag kamo, humale kamo dian, dai kamo dumotdot nin maating bagay; humale kamo sa tahaw nia, papagdanayon na malinig an saindong sadiri, kamo na nagdadara kan mga kasangkapan ni Jehova.”

24. Nangorogna magpoon kan 1935, sairisay an uminiba sa pagdulag?

²⁴ Nangorogna magpoon kan 1935, an nagdadakulang kadaklan nin iba pa, mga tawo na nag-ako kan paglaom na mabuhay sagkod lamang sa sarong paraisong daga, nagpoon na gumibo nin kaparehong aksion. Sainda man na ‘naheling an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan na nagtitindog sa banal na lugar,’ asin minimidbid ninda an kahulogan kaiyan. Pakapagdesisyon na dumulag, ipinahale ninda an saindang ngaran sa mga listahan nin mga miembro nin mga organisasyon na kabtang kan Dakulang Babilonya.​—2 Corinto 6:​14-17.

25. Ano an hinahagad apuera sa pagputol sa ano man na tibaad koneksion nin saro sa falsong relihion?

²⁵ Minsan siring, an pagdulag hale sa Dakulang Babilonya bako sanang pagtalikod sa falsong relihion an kalabot. An kaipuhan bako sanang pag-atender sa nagkapirang pagtiripon sa sarong Kingdom Hall o paghuhulit kan maogmang bareta sa paglilingkod sa langtad saro o duwang beses kada bulan. An saro tibaad nasa luwas kan Dakulang Babilonya sa pisikal, alagad talaga daw na binayaan na nia iyan? Isiniblag na daw nia an saiyang sadiri sa kinaban na dian prominenteng kabtang an Dakulang Babilonya? Pinangangaptan pa daw nia an mga bagay na nagpapabanaag kan espiritu kaiyan​—espiritu na hinahalean nin halaga an matanos na mga pamantayan nin Dios? Indiperente daw sia sa seksuwal na moralidad asin pagigin fiel sa agom? Idinodoon daw nia an personal asin materyal na intereses nin orog kisa sa espirituwal na intereses? Dai nia dapat na itogot na sia mamolde sono sa palakaw na ini nin mga bagay.​—Mateo 6:​24; 1 Pedro 4:​3, 4.

Dai Pagtogotan an Ano Man na Makaolang sa Saindong Pagdulag!

26. Ano an makatatabang sa sato na bako sanang pumoon sa pagdulag kundi mapangganang taposon iyan?

²⁶ Sa satong pagdulag pasiring sa kaligtasan, kaipuhan na marhay na dai kita magsalingoy na may paghimuyawot sa mga bagay na nasa hudian. (Lucas 9:62) Kaipuhan na marigon niatong isentro an satong isip asin puso sa Kahadean nin Dios asin sa saiyang katanosan. Determinado daw kitang ipaheling an satong pagtubod paagi sa paghanap nguna kan mga ini, na may kompiansa na bebendisyonan ni Jehova an siring na fiel na dalan? (Mateo 6:​31-33) An satong marigon na mga paniniwala na basado sa Kasuratan maninigong makadagka sa sato sa pasohan na iyan mantang galaga niatong hinahalat na mangyari an makahulogan na mga pangyayari sa kinaban.

27. Taano ta mahalaga na seryosong isip-isipon an mga ihinahapot digdi?

²⁷ An pagpaabot kan paghokom nin Dios mapoon sa paglaglag sa Dakulang Babilonya. An garo patotot na imperyong iyan nin falsong relihion sagkod lamang na paparaon. Haranihon na an panahon na iyan! Ano an magigin kamugtakan niato bilang mga inidibiduwal pag-abot kan importanteng panahon na iyan? Asin sa kulminasyon kan dakulang kahorasaan, kun laglagon na an iba pang kabtang kan maraot na palakaw ni Satanas, saen na lado kita manonompongan? Kun gigibohon niato ngonyan an kinakaipuhan na aksion, segurado an satong kaligtasan. Sinasabi sa sato ni Jehova: “Kun dapit sa naghihinanyog sa sako, sia mag-eerok na may katiwasayan.” (Talinhaga 1:33) Paagi sa pagpapadagos na maglingkod ki Jehova na maimbod asin magayagaya sa pagtatapos kan palakaw na ini, kita puedeng makualipikar na maglingkod ki Jehova sagkod lamang.

[Nota sa Ibaba]

Nagigirumdoman daw Nindo?

◻ Ano an “makababaldeng bagay” sa modernong aldaw?

◻ Sa anong sentido na “an makababaldeng bagay . . . [na]sa banal na lugar”?

◻ Ano an kalabot sa pagdulag ngonyan pasiring sa kaligtasan?

◻ Taano ta apretado an siring na aksion?

[Retrato sa pahina 16]

Tanganing makaligtas, an mga parasunod ni Jesus kaipuhan na dumulag na daing pag-atraso