KAPITULO 1
“Si Jehova na Saimong Diyos an Dapat Mong Sambahon”
POKUS: Kun taano ta kaipuhan na ibalik an dalisay na pagsamba
1, 2. Paano nakaabot si Jesus sa kaawagan nin Judea kan tigrakdag kan 29 C.E., asin ano an nangyari sa saiya duman? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan kapitulo.)
KAN kapinunan kan tigrakdag kan 29 C.E., si Jesus nasa kaawagan kan Judea, sa norte kan Gadan na Dagat. Giniyahan siya kan banal na espiritu pasiring sa lugar na ini pagkatapos kan saiyang bawtismo asin kan paglahid sa saiya. Sa tagiltil na lugar na ini na magapo asin may mga ampas, 40 aldaw na nag-ayuno si Jesus, namibi, asin naghurop-hurop. Posibleng nakipag-ulay si Jehova sa saiyang Aki sa panahon na ini para andamon siya sa mga mangyayari sa maabot.
2 Kan nangruruluya na si Jesus dahil sa gutom, dinulok siya ni Satanas. Ipinapahiling kan sunod na mga nangyari an mahalagang marhay na isyu na kalabot an gabos na namumuot sa dalisay na pagsamba, kaiba ka na.
“Kun Aki Ka nin Diyos . . .”
3, 4. (a) Paano pinunan ni Satanas an inot na duwang sugot, asin ano an posibleng gusto niyang pagdudahan ni Jesus? (b) Paano ginagamit ngunyan ni Satanas an arog kaiyan na mga taktika?
3 Basahon an Mateo 4:1-7. Pasimpleng pinunan ni Satanas an inot na duwang sugot paagi sa pagsabing, “Kun aki ka nin Diyos.” Duda daw si Satanas na si Jesus Aki nin Diyos? Dai. Aram na marhay kan rebeldeng aking iyan nin Diyos na si Jesus iyo an panganay na Aki nin Diyos. (Col. 1:15) Siguradong aram man ni Satanas an sinabi ni Jehova hali sa langit kan bawtismuhan si Jesus: “Ini an sakuyang Aki, an namumutan, na sakong inuuyunan.” (Mat. 3:17) Posibleng gusto ni Satanas na papagdudahon si Jesus kun baga mapagkakatiwalaan an saiyang Ama asin kun talagang nagmamakulog Siya sa saiya. Sa inot na sugot—na gibuhon na tinapay an mga gapo—garo man sana sinabi ni Satanas: ‘Aki ka baga nin Diyos, ta’no ta dai ka pinapakakan kan saimong Ama sa tagiltil na kaawagan na ini?’ Sa ikaduwang sugot—na lumampaw hali sa tore kan pader kan templo—garo man sana sinabi ni Satanas: ‘Aki ka baga nin Diyos, bakong dapat nagtitiwala ka na poprotektaran ka kan saimong Ama?’
4 Ginagamit man ngunyan ni Satanas an arog kaiyan na mga taktika. (2 Cor. 2:11) Nag-aabang an Paratentar na mangluya o madisganar an tunay na mga parasamba, dangan maatake siya, sa parati sa bakong gayong risa na mga paagi. (2 Cor. 11:14) Hinihinguwa niya na papaniwalaon kita na dai kita nuarin man mamumutan o uuyunan ni Jehova. Hinihinguwa man kan Paratentar na papaniwalaon kita na dai mapagkakatiwalaan si Jehova, na dai niya gigibuhon an saiyang mga panuga na yaon sa saiyang Tataramon. Pero grabeng mga kaputikan iyan. (Juan 8:44) Paano ta maisisikwal an mga kaputikan na iyan?
5. Ano an nagin reaksiyon ni Jesus sa inot na duwang sugot?
5 Mangnuhon an nagin reaksiyon ni Jesus sa inot na duwang sugot. Mayo siyang pagduda sa pagkamuot kan saiyang Ama sa saiya, asin lubos siyang nagtiwala sa saiyang Ama. Tulos-tulos na sinayumahan ni Jesus si Satanas paagi sa pagkotar kan ipinasabong na Tataramon kan saiyang Ama. Angay an mga kinotar ni Jesus dahil mababasa duman an pangaran nin Diyos na Jehova. (Deu. 6:16; 8:3) Bako daw na an paggamit kan Aki nin Diyos sa pangaran kan saiyang Ama—an daing kaagid na pangaran na naggagarantiya na uutubon ni Jehova an gabos niyang mga panuga—iyo an pinakamarahay na paagi na maipapahiling niya na nagtitiwala siya sa saiyang Ama?a
6, 7. Paano ta malalabanan an bakong gayong risa na mga pag-atake ni Satanas?
6 Malalabanan ta an bakong gayong risa na mga pag-atake ni Satanas paagi sa pagsarig sa Tataramon ni Jehova asin sa pag-isip-isip sa kahulugan kan pangaran nin Diyos. Kun magtitiwala kita na para man sa sato an sinasabi kan Kasuratan manungod sa pagkamuot ni Jehova asin pagmakulog sa saiyang mga parasamba, kaiba na an mga pinangluluyahan nin buot, maisisikwal ta an kaputikan ni Satanas na dai kita nuarin man mamumutan o uuyunan ni Jehova. (Sal. 34:18; 1 Ped. 5:8) Asin kun isasaisip ta na pirming naghihiro si Jehova uyon sa kahulugan kan saiyang pangaran, dai kita maduda na an Parautob kan mga panuga maninigo sa satong lubos na pagtitiwala.—Tal. 3:5, 6.
7 Pero, ano an panginot na katuyuhan ni Satanas? Ano talaga an gusto niyang makua sa sato? Mahihiling an simbag sa ikatulong sugot ni Satanas ki Jesus.
“Magluhod Ka Saka Maggibo nin Sarong Pagsamba sa Sako”
8. Sa ikatulong sugot, paano ihinayag ni Satanas kun ano talaga an katuyuhan niya?
8 Basahon an Mateo 4:8-11. Sa ikatulong sugot, malinaw nang ihinayag ni Satanas kun ano an katuyuhan niya. Ipinahiling ni Satanas ki Jesus (posibleng paagi sa sarong bisyon) “an gabos na kahadian kan kinaban pati an kamurawayan kan mga iyan”—pero dai niya iiniba an maraot na mga bagay diyan. Tapos sinabi niya ki Jesus: “Itatao ko sa saimo an gabos na bagay na ini basta magluhod ka saka maggibo nin sarong pagsamba sa sako.”b Pagsamba—iyan talaga an isyu! Gusto ni Satanas na bayaan ni Jesus an saiyang Ama asin midbidon an Paratentar bilang saiyang diyos. Garo baga mas madali an alok ni Satanas ki Jesus. Garo man sana sinabi niya ki Jesus na magkakaigwa siya kan gabos na kapangyarihan asin kayamanan kan mga nasyon na dai na kaipuhan na magsakit—mayo nin koronang tunok, paglatigo, asin hariging pasakitan. Totoo talaga an alok ni Satanas. Dai kinuwestiyon ni Jesus na si Satanas an namamahala sa mga gobyerno kan kinaban! (Juan 12:31; 1 Juan 5:19) Siguradong itatao kutana ni Satanas ki Jesus an gabos para bayaan kaini an dalisay na pagsamba sa saiyang Ama.
9. (a) Ano talaga an gusto ni Satanas na makua sa tunay na mga parasamba, asin paano niya hinihinguwang tentaran kita? (b) Ano an kalabot sa satong pagsamba? (Hilingon an kahon na “Ano an Buot Sabihon nin Pagsamba?”)
9 Sa ngunyan, gusto man ni Satanas na sambahon ta siya—sa direkta man o bakong direktang paagi. Bilang an “diyos kan sistemang ini nin mga bagay,” siya an sinasamba sa bakong direktang paagi kan gabos na palsong relihiyon na miyembro kan Dakulang Babilonya. (2 Cor. 4:4) Pero dai pa siya kontento sa bilyon-bilyon na parasamba, kaya gusto niyang tentaran an tunay na mga parasamba na dai paggibuhon an kabutan nin Diyos. Hinihinguwa niya na tentaran kita na magparahanap nin kayamanan asin kapangyarihan sa saiyang kinaban imbes na mamuhay bilang Kristiyano na posibleng may kaibang pagsakit “alang-alang sa katanusan.” (1 Ped. 3:14) Kun mapadara kita sa sugot na bayaan an dalisay na pagsamba asin magin parte kan kinaban ni Satanas, garo man sana nagluluhod kita asin naggigibo nin pagsamba ki Satanas, na ginigibo siyang diyos niyato. Paano ta malalabanan an arog kaiyan na sugot?
10. Ano an nagin reaksiyon ni Jesus sa ikatulong sugot, asin taano?
10 Mangnuhon kun ano an nagin reaksiyon ni Jesus sa ikatulong sugot. Para ipahiling an saiyang dai nababangang kaimbudan ki Jehova, tulos-tulos niyang sinabi sa Paratentar: “Humali ka Satanas!” Arog kan ginibo niya sa inot na duwang sugot, nagkotar si Jesus nin teksto sa Deuteronomio na diyan yaon an pangaran nin Diyos: “Nasusurat: ‘Si Jehova na saimong Diyos an dapat mong sambahon, asin sa saiya mo sana dapat itao an sagradong paglilingkod.’” (Mat. 4:10; Deu. 6:13) Sinayumahan ni Jesus an sugot na magin prominente nin halipot na panahon sa kinaban na ini saka an komportableng buhay na mayo nin pagsakit. Aram niya na an saiyang Ama sana an maninigo na sambahon asin na an paggibo nin maski saro sanang “pagsamba” ki Satanas magpapahiling na nagpapasakop ka sa saiya. Marigon na sinayumahan ni Jesus na magin diyos niya an maraot na Paratentar. Huli kaiyan, “binayaan siya kan Diyablo.”c
11. Paano ta malalabanan si Satanas asin an saiyang mga sugot?
11 Malalabanan ta si Satanas asin an mga sugot kan saiyang maraot na kinaban, huling arog ni Jesus, may pagpipilian kita. Tinawan kita ni Jehova kan mahalagang regalo na libertad na magdesisyon. Kaya mayo nin siisay man—maski an makapangyarihan asin maraot na espiritung Paratentar—an makakapirit sato na bayaan an dalisay na pagsamba. Pag maimbod kitang ‘naninindugan laban ki Satanas’ asin pag ‘marigon kita sa pagtubod,’ garo man sana sinasabi ta: “Humali ka Satanas!” (1 Ped. 5:9) Girumdumon na naghali si Satanas pagkatapos siyang marigon na sayumahan ni Jesus. Kaagid kaiyan, sinisiyerto sato kan Bibliya: “Labanan nindo an Diyablo, asin madulag siya sa saindo.”—Sant. 4:7.
An Kaiwal kan Dalisay na Pagsamba
12. Sa Eden, paano ihinayag ni Satanas na siya an kaiwal kan dalisay na pagsamba?
12 Sa huring sugot, pinatunayan ni Satanas na siya an orihinal na kaiwal kan dalisay na pagsamba. Rinibong taon bago kaiyan, sa hardin nin Eden, ihinayag ni Satanas sa inot na pagkakataon an saiyang pagkaungis sa pagsamba ki Jehova. Paagi sa pagtentar ki Eva na nagkumbinsir man ki Adan na suwayon an pagbuot ni Jehova, nagibo ni Satanas na mapasairarom sinda sa saiyang pamamahala asin kontrol. (Basahon an Genesis 3:1-5; 2 Cor. 11:3; Kap. 12:9) An totoo, nagin diyos ninda si Satanas, asin nagin parasamba niya sinda, maski ngani posibleng dai ninda aram kun siisay talaga an nandadaya sa sainda. Apuwera kaiyan, paagi sa pagpakana kan rebelyon na iyan sa Eden, dai sana kinuwestiyon ni Satanas an soberaniya ni Jehova, o an saiyang deretso na mamahala, kundi inatake niya man an dalisay na pagsamba. Paano?
13. Paano kalabot an dalisay na pagsamba sa isyu manungod sa soberaniya?
13 Kalabot an dalisay na pagsamba sa isyu manungod sa soberaniya. An tunay na Soberano sana, an Saro na ‘naglalang kan gabos na bagay,’ an maninigo sa pagsamba. (Kap. 4:11) Kan lalangon ni Jehova an perpektong si Adan saka Eva asin ibugtak sinda sa hardin nin Eden, katuyuhan Niya na pag-abot nin panahon mapano an bilog na daga nin perpektong mga tawo na gikan sa buot na matao Saiya nin pagsamba—dalisay na pagsamba hali sa dalisay na puso. (Gen. 1:28) Kinuwestiyon ni Satanas an soberaniya ni Jehova huling minawot niya na mapasaiya an sarong bagay na para sana sa Soberanong Kagurangnan na Jehova—an pagsamba.—Sant. 1:14, 15.
14. Nagin mapanggana daw si Satanas sa pag-atake niya sa dalisay na pagsamba? Ipaliwanag.
14 Nagin mapanggana daw si Satanas sa pag-atake niya sa dalisay na pagsamba? Nagibo niyang patalikudon sa Diyos si Adan asin Eva. Puon kaidto, kinakalaban na ni Satanas an tunay na pagsamba, na hinihinguwang patalikudon ki Jehova an pinakadakul na tawong posible. Dai nagpundo si Satanas sa saiyang paghihinguwa na tentaran an mga parasamba ni Jehova kaidtong panahon bago kan mga Kristiyano. Kan inot na siglo C.E., sa impluwensiya ni Satanas, nagpuon na makalaog sa Kristiyanong kongregasyon an apostasya, asin pag-abot nin panahon garo baga nawara an dalisay na pagsamba. (Mat. 13:24-30, 36-43; Gibo 20:29, 30) Puon kan ikaduwang siglo C.E., an tunay na mga parasamba haloy na nagin bihag sa espirituwal kan Dakulang Babilonya, an pambilog na kinaban na imperyo nin palsong relihiyon. Pero dai nagin mapanggana si Satanas sa pag-ulang sa katuyuhan nin Diyos may koneksiyon sa dalisay na pagsamba. Mayo nin makakapapundo sa Diyos sa pag-utob niya kan saiyang katuyuhan. (Isa. 46:10; 55:8-11) Kalabot an pangaran niya, asin pirmi siyang minahiro kauyon kan kahulugan kan pangaran niya. Si Jehova iyo an dai nasusudyang Parautob kan saiyang katuyuhan!
An Paradepensa kan Dalisay na Pagsamba
15. Anong mga lakdang an ginibo ni Jehova sa Eden para padusahan an mga rebelde asin para siguraduhon na mauutob an saiyang katuyuhan?
15 Tulos-tulos na naggibo si Jehova nin mga lakdang sa Eden para padusahan an mga rebelde asin para siguraduhon na mauutob an saiyang katuyuhan. (Basahon an Genesis 3:14-19.) Dawa nasa hardin pa kaidto si Adan asin Eva, sinentensiyahan na ni Jehova an tulong rebelde asin ginibo niya iyan uyon sa pagkasunod-sunod kan pagkakasala ninda—inot si Satanas, dangan si Eva, asin panghuri si Adan. Sa mga tataramon ni Jehova ki Satanas, an dai nahihiling na promotor, ihinula ni Jehova an pag-abot kan “gikan” na mahali kan mga epekto kan rebelyon. An ipinanugang “gikan” na iyan magkakaigwa nin mahalagang papel sa pag-utob kan katuyuhan ni Jehova may koneksiyon sa dalisay na pagsamba.
16. Pagkatapos kan rebelyon sa Eden, paano padagos na naghiro si Jehova para utubon an saiyang katuyuhan?
16 Pagkatapos kan rebelyon sa Eden, padagos na naghiro si Jehova para utubon an saiyang katuyuhan. Naggibo siya nin mga areglo para masamba siya kan bakong perpektong mga tawo sa paaging inaako niya, arog kan mahihiling ta sa masunod na kapitulo. (Heb. 11:4–12:1) Pinasabngan niya man an nagkapirang kagsurat kan Bibliya—kaiba na si Isaias, Jeremias, asin Ezekiel—tanganing isurat an nakakapukaw sa buot na mga propesiya manungod sa pagbabalik kan dalisay na pagsamba. An pagbabalik na iyan sarong mahalagang tema sa Bibliya. An mga propesiyang iyan gabos uutubon kan ipinanugang “gikan,” na an magigin panginot na kabtang kaiyan iyo si Jesu-Cristo. (Gal. 3:16) Si Jesus an Paradepensa kan dalisay na pagsamba, arog kan malinaw niyang ipinahiling sa simbag niya sa ikatulong sugot. Iyo, si Jesus an pinili ni Jehova para utubon an mga propesiya manungod sa pagbabalik. (Kap. 19:10) Papatalingkason niya an banwaan nin Diyos sa espirituwal na pagkabihag asin ibabalik an dalisay na pagsamba sa tamang lugar kaiyan.
Ano an Gigibuhon Mo?
17. Taano ta harani sa puso ta an mga propesiya kan Bibliya manungod sa pagbabalik?
17 Nakakaugma asin nakakapakusog sa pagtubod an pagsiyasat sa mga propesiya kan Bibliya manungod sa pagbabalik. Harani sa puso ta an mga propesiyang iyan huling hinahalat-halat ta na an panahon na an gabos na linalang sa langit asin sa daga magkakasararo sa dalisay na pagsamba sa Soberanong Kagurangnan na Jehova. An mga propesiyang iyan nagtatao man sa sato nin paglaom, huling yaon diyan an nagkapira sa pinakanakakaugmang mga panuga na yaon sa Tataramon nin Diyos. Bako daw na gustong-gusto ta nang mahiling an kautuban kan mga panuga ni Jehova kaiba na an pagbuhay liwat sa mga nagadan na mahal niyato sa buhay, an pagigin paraiso kan bilog na daga, asin an daing katapusan na buhay na may perpektong salud?—Isa. 33:24; 35:5, 6; Kap. 20:12, 13; 21:3, 4.
18. Ano an sisiyasaton ta sa publikasyon na ini?
18 Sa publikasyon na ini, sisiyasaton ta an nakakapukaw sa buot na mga propesiya na yaon sa libro sa Bibliya na Ezekiel. Dakul sa mga propesiyang iyan an nakapokus sa pagbabalik kan dalisay na pagsamba. Pag-uulayan ta kun paano an mga propesiya ni Ezekiel konektado sa iba pang mga propesiya, kun paano iyan mauutob paagi ki Cristo, asin kun paano kita kalabot diyan.—Hilingon an kahon na “Sumaryo kan Ezekiel.”
19. Ano an determinado mong gibuhon, asin taano?
19 Sa kaawagan nin Judea kan 29 C.E., dai nagibo ni Satanas na patalikudon si Jesus sa dalisay na pagsamba. Kumusta man kita? Mas determinado ngunyan si Satanas na irayo kita sa tunay na pagsamba. (Kap. 12:12, 17) Lugod na matabangan kita kan publikasyon na ini na pakusugon an satong determinasyon na labanan an maraot na Paratentar na iyan. Asin lugod na ipahiling ta paagi sa satong mga tataramon asin gibo na uyon nanggad kita sa mga tataramon na, “Si Jehova na saimong Diyos an dapat mong sambahon.” Sa siring, magkakaigwa kita kan paglaom na mahiling na mautob an mamuraway na katuyuhan ni Jehova na an gabos sa langit asin sa daga nagkakasararo sa pagtao ki Jehova kan maninigo nanggad na itao sa saiya—an dalisay na pagsamba hali sa dalisay na puso!
a Para sa nagkapira, an pangaran na Jehova puwedeng mangahulugan na “Pinangyayari Niyang Magin.” Angay nanggad ini sa papel ni Jehova bilang an Kaglalang saka an Parautob kan saiyang mga katuyuhan.
b Manungod sa mga tataramon ni Satanas, sarong reperensiya sa Bibliya an nagsabi: “Arog kan kainot-inuting rekord nin pagbalo, na dai napangganahan ni Adan saka ni Eva . . . , an isyu talaga iyo an kun arin an pipilion—an kabutan ni Satanas o an kabutan nin Diyos—asin kalabot digdi an pagsamba sa saro sa sainda. Ilinalangkaw nanggad ni Satanas an sadiri niya bilang diyos karibay kan solamenteng Diyos.”
c Iba an pagkasurunod-sunod kan mga sugot sa Ebanghelyo ni Lucas, pero minalataw na an rekord ni Mateo nakapasurunod-sunod sigun sa mga pangyayari. Pag-isipan an tulong dahilan. (1) Pinunan ni Mateo an ikaduwang sugot gamit an tataramon na “dangan,” na nagpaparisa na iyan an sunod na nangyari. (2) Garo baga tama sanang isipon na an duwang bakong gayong risa na sugot—na parehong nagpupuon sa mga tataramon na, “Kun aki ka nin Diyos”—susundan nin hayagan na sugot na suwayon an inot na tugon sa Sampulong Tugon. (Exo. 20:2, 3) (3) An mga tataramon ni Jesus na “Humali ka Satanas!” mas angay nanggad sa ikatulo asin panghuring sugot.—Mat. 4:5, 10, 11.