Takot​—Uso Ngonyan Alagad Bakong Sagkod Lamang!

AN MGA estudyante kan Tataramon nin Dios dai nagngangalas na usong marhay an takot. Siring kan mahiwas na ipinaiisi kan Mga Saksi ni Jehova sa saindang ministeryo, bastante an ebidensia na kita nabubuhay na sa sarong tinandaan na panahon sa kasaysayan nin tawo. Aram nindo na iyan tinatandaan nin lakop na marhay na takot. Alagad kaidtong haloy nang panahon an nakaagi tinandaan, o itinokdo, ni Jesus an satong panahon. Sinisimbag nia kaidto an mga hapot kan mga apostol manongod sa saiyang presensia asin sa pagtatapos kan palakaw nin mga bagay, o ‘katapusan kan kinaban.’​—Mateo 24:3.

Uya an kabtang kan ihinula ni Jesus:

“An nasyon matindog tumang sa nasyon, asin an kahadean tumang sa kahadean; asin magkakaigwa nin makokosog na linog, asin sa surunodsunod na lugar mga peste asin kakulangan nin kakanon; asin magkakaigwa nin makatatakot na mga hehelingon asin hale sa langit darakulang tanda.”​—Lucas 21:​10, 11.

Narisa daw nindo an saiyang komento manongod sa “makatatakot na mga hehelingon”? Kan huri sa simbag man sanang iyan, si Jesus nagtao nin saro pang mahalagang komento manongod sa takot na tibaad direkta o siertong makaaapektar sa saindo asin sa saindong mga namomotan. Alagad bago iyan tawan nin atension, repasohon niato sa halipot an dugang na ebidensia na kita nabubuhay na sa huring mga aldaw.​—2 Timoteo 3:1.

Rasonableng Pagkatakot sa Guerra

Dakol na parte kan daga an linaglag kan ralaban militar. Halimbawa, an mga bobon nin krudo na nabayaan na naglalaad pagkatapos kan dai pa sana nahahaloy na ralaban sa Tahaw na Sirangan inapod kan magasin na Geo na “an pinakadakulang kalamidad sa palibot na ginibo kasuarin pa man kan kamot nin tawo.” Manampulong milyon na tawo an ginadan o binaldado nin mga guerra. Apuera kan minilyon na militar asin sibilyan na nagadan kaidtong Guerra Mundial I, 55 milyones an nagadan kan Guerra Mundial II. Girumdoma na bilang kabtang kan tanda na harani na an katapusan kan kinaban, sinabi ni Jesus na “an nasyon matindog tumang sa nasyon, asin an kahadean tumang sa kahadean.”

Dai man niato puedeng lingawan an mga pagprobar nin tawo sa genocide​—an paglaglag sa bilog na mga rasa o banwaan. An pagkagadan kan minilyon na Armeniano, Cambodiano, Judio, Rwandano, Ucrainiano, asin iba pa nakadagdag sa grabeng pagkakasala sa dugo nin katawohan durante kan ika-20 siglo. An paggadan nagpapadagos sa kadagaan kun saen dinadagka nin relihiosong mga panatiko an etnikong pagkainorongisan. Iyo, an daga padagos na natutuok nin dugo nin tawo paagi sa mga guerra.

Dakol an nabibiktima nin modernong mga guerra dawa tapos na an ralaban. Halimbawa, horophoropa an daing pakundangan na pagpaon nin mga mina. Sono sa sarong report kan organisasyon sa pagsiyasat na Human Rights Watch, “mga 100 milyones na mina sa bilog na kinaban an nagtatao nin peligro sa mga sibilyan.” An mga minang iyan padagos na nagigin peligroso sa daing salang mga lalaki, babae, asin aki dawa haloy nang natapos an guerra na ginamitan kaiyan. Ibinareta na kada bulan rinibo an nakikimay o nagagadan huli sa mga mina sa labing 60 nasyon. Taano ta dai sistematikong hinahale an peligrong ini sa buhay asin hawak? An The New York Times nagsabi: “Mas dakol na mina an ipinapaon kada aldaw kisa sa mga pinapapaso sa mga paghale nin mina, kaya an mga nagagadan padagos na nagdadakol.”

Ibinareta kan artikulong iyan sa diaryo kan 1993 na an pagpabakal sa mga minang ini nagin nang negosyo na “naggaganar nin sagkod sa $200 milyones taon-taon.” Kalabot dian an “mga 100 na kompaniya asin ahensia nin gobyerno sa 48 nasyon” na “nag-eeksportar nin 340 manlaenlaen na klase” nin mina. Makadiablo nanggad, an ibang mina dinisenyo na garo mga kawatan tanganing gibohon iyan na kaakit-akit sa mga aki! Honahonaon nindo, tuyong pinupunteriya an mga aking daing sala tanganing makimay asin malaglag! An sarong editoryal na may titulong “100 Milyones na Natatagong Bomba” nagsabi na “mas dakol na tawo an nagadan o nakimay [huli sa mga mina] kisa sa kemikal, biolohikal, asin nuklear na ralaban.”

Alagad bako sanang mga mina an nakagagadan na paninda kan mga negosyante sa kinaban. An mahanab na mga parapabakal nin armas binilyon na dolyar an negosyo sa bilog na daga. An The Defense Monitor, na ipinublikar kan Center for Defense Information, nagbabareta: “Durante kan nakaaging dekada [an sarong pangenot na nasyon] nag-eksportar nin mga armas na nagkakantidad nin $135 Bilyones.” An makapangyarihan na nasyon na ini “nag-autorisar [man] kan pagpabakal nin dakulaon na kantidad na $63 Bilyones nin mga armas, pasilidad sa militar, asin pagsanay sa 142 na nasyon.” Sa siring isinasabwag an mga banhi para sa maabot na ralaban asin pagsakit nin tawo. Sono sa The Defense Monitor, kan “1990 sana, an mga guerra nagpadanay sa 5 milyones katawo na armado, naggasto nin $50 Bilyones, asin guminadan nin un-kuarto milyones na tawo, na an kadaklan sa sainda sibilyan.” Sierto nanggad na kadakol kamong maiisip na guerra na nanlaglag poon kan taon na idto, na nagdadara nin takot asin kagadanan sa minilyon pa!

Orog Pang Paglaglag kan Daga Asin kan Buhay na Yaon Dian

Si Propesor Barry Commoner nagpapatanid: “Ako naniniwala na an padagos na pag-ati sa daga, kun dai mapopogolan, sa kahurihurihi raraoton an pagigin angay kan planetang ini bilang lugar para sa buhay nin tawo.” Nagpadagos sia sa pagsabi na an problema bakong pagkaignorante kundi tuyong kahanaban. Sa paghona daw nindo totogotan kan satong matanos asin mamomoton na Dios na magpadagos na sana an situwasyon na ini, na pinababayaan kita sa orog pang pagkatakot sa polusyon? An paglaglag sa daga naghahagad nin pagsingil sa mga naglalaglag dangan paghirahay nin Dios sa planeta. Kabtang iyan kan ipinaliwanag ni Jesus sa saiyang simbag sa mga apostol mapadapit sa ‘katapusan kan kinaban.’

Bago niato pag-olayan kun paano gigibohon nin Dios an paniningil na iyan, siyasaton pa niato an rekord nin tawo. Makamomondo maski an kabtang sanang lista nin mga paglapastangan nin tawo: oran na may asido asin may kahanaban na pagpalod nin mga kahoy na minalaglag sa bilog na mga kadlagan; daing ingat na pag-apon nin nuklear na basura, nakahihilong mga kemikal, asin purong ati sa imburnal; pagluya kan nagpoprotehir na ozono; asin daing ingat na paggamit nin mga kemikal na pangadan sa doot asin sa peste.

An intereses na pankomersio inaatian an daga sa iba pang paagi tanganing makaganansia. Tonetoneladang basura an iinaapon aroaldaw sa mga salog, dagat, aire, asin daga. Rinaramogan nin mga sientista an kalangitan nin mga basura sa espasyo, na dai iyan pinupurot, sabi ngani. An daga napalilibotan na nin nag-iitok na basurahan. Kun bako sanang huli sa natural na mga proseso na ginibo nin Dios tanganing bagohon kan daga an saiyang sadiri, an satong erokan na daga dai na makasusustenir sa buhay, asin an tawo posibleng haloy nang napoot sa sadiri niang basura.

Inaatian ngani nin tawo pati an saiyang sadiri. Halimbawa an pag-abuso sa tabako asin iba pang droga. Sa Estados Unidos, an siring na pag-abuso sa droga inaapod na “numero unong problema sa salud kan nasyon.” An nasyon na iyan naggagasto nin $238 bilyones taon-taon, na an $34 bilyones kaiyan ginagasto sa “dai kinakaipuhan [an boot sabihon, malilikayan] na pag-ataman sa salud.” Sa paghona nindo gurano daw an ginagasto asin pira an nagagadan huli sa tabako sa saindong lugar?

An mapagkonsinte asin palaen na mga estilo nin pamumuhay, na iiniinsister nin dakol bilang diretso, nagpaluwas nin makatatakot na bunga nin nakagagadan na mga helang na ikinaoolakit paagi sa seksuwal na pagdodorog, na nagigin dahelan nin amay na pagkagadan nin dakol. Naririsa na an mga paisi sa pagkagadan sa mga diaryo sa darakulang siudad ngonyan nagpapaheling nin nagdadakol na nagagadan sa mga edad na 30 asin 40. Taano? Sa parate huli ta sa katapustapusi pinadusahan na sinda kan nakagagadan na mga bisyo. An siring na makamomondong pagdakol nin seksuwal asin iba pang mga helang tamang-tama man sa hula ni Jesus, ta sia nagsabi na magkakaigwa nin ‘mga peste sa surunodsunod na lugar.’

Minsan siring, an pinakamaraot na polusyon iyo an sa isip asin espiritu, o ugale, nin tawo. Kun rerepasohon nindo an gabos na klase nin pag-ati na nasambitan niato sagkod ngonyan, bako daw totoo na an kadaklan kaiyan bunga nin maating mga isip? Isip-isipa an panraraot na ibinubunga nin maating mga isip sa porma nin mga paggadan, panlulugos, paghabon, asin iba pang klase nin kadahasan na ginigibo nin saro sa saro. Inaako man nin dakol na an minilyon na aborsion taon-taon tanda nin mental asin espirituwal na kaatian.

Dakol kitang naheheling sa ugale nin mga hoben. An dai paggalang sa autoridad nin magurang asin nin iba nakakokontribwir sa pagkalaglag nin pamilya asin sa pakisuway sa ley asin pagboot. An kadaihan na ini nin tamang pagkatakot sa autoridad direktang konektado sa kadaihan nin espirituwalidad kan mga hoben. Kun siring, an mga nagtotokdo nin ebolusyon, ateismo, asin iba pang mga teoriya na nakararaot sa pagtubod igwa nin magabat na kasalan. May kasalan man an dakol na relihiosong paratokdo na, sa saindang mga paghihingoang akoon bilang moderno asin “tama,” tinalikdan an Tataramon nin Dios. Sinda asin an iba pa na impluwensiado kan kadonongan sa kinaban nagtotokdo nin nagkakatumang na mga pilosopiya nin tawo.

Risang marhay an mga resulta ngonyan. An mga tawo pinahihiro, bakong nin pagkamoot sa Dios asin kapwa tawo, kundi nin kahanaban asin pagkaongis. An maraot na bunga iyo an lakop na inmoralidad, kadahasan, asin kadaihan nin paglaom. Makamomondo, nagigin causa ini nin takot sa sadiosan na mga tawo, kabale an pagkatakot na lalaglagon nin tawo an saiyang sadiri asin an planeta.

Iyan daw Orog na Magraraot o Magrarahay?

Ano an natatagama sa ngapit kun mapadapit sa takot? An takot daw padagos na mag-oorog, o iyan daw madadaog? Mangnohon giraray niato an sinabi ni Jesus sa saiyang mga apostol.

May itinokdo siang mangyayari sa harani nang ngapit​—an dakulang kahorasaan. Uya an saiyang mga tataramon: “Pakatapos tolos kan kahorasaan kan mga aldaw na iyan an aldaw madiklom, asin an bulan dai matao kan liwanag kaiyan, asin an mga bitoon mahoholog hale sa langit, patin an mga kapangyarihan kan kalangitan magkakataranyog. Dangan an tanda kan Aki nin tawo malataw sa langit, dangan an gabos na tribo kan daga mananangis, asin maheheling ninda an Aki nin tawo na minadatong sa mga panganoron nin langit na may kapangyarihan asin dakulang kamurawayan.”​—Mateo 24:​29, 30.

Kaya malalaoman ta na an dakulang kahorasaan mapoon sa dai na mahahaloy. Ipinaririsa kan iba pang hula sa Biblia na an enot na kabtang kaiyan magigin pagbalos sa falsong relihion sa bilog na globo. Dangan madatong an nakakukubhan na mga pangyayari na kinotar pa sana, kabale an pambihirang mga pangyayari sa langit. Ano an magigin epekto sa minilyon na tawo?

Bueno, horophoropa an kaagid na tala kan simbag ni Jesus, na dian makaheheling kita nin dugang pang makahulang mga komento:

“Magkakaigwa nin mga tanda sa aldaw asin bulan patin mga bitoon, asin sa daga kahandalan nin mga nasyon, na dai naaaraman an gigibohon huli sa hagobohob kan dagat asin kan mga alon, mantang an mga tawo nalulunosan huli sa takot asin paghalat sa mga bagay na maabot sa ineerokan na daga; huli ta an mga kapangyarihan kan kalangitan magkakataranyog.”​—Lucas 21:​25, 26.

Nasa ngapit pa niato iyan. Alagad bakong gabos na tawo magkakaigwa sa panahon na iyan nin grabeng takot na ikalulunos ninda. Sa kabaliktaran, si Jesus nagsabi: “Kun an mga bagay na ini magpoon nang mangyari, tindog kamo nin tanos asin tingagan an saindong payo, huli ta an saindong kaligtasan naghaharani na.”​—Lucas 21:28.

Ipinanongod nia an nakapakokosog na mga tataramon na iyan sa saiyang tunay na mga parasunod. Imbes na malunosan o maparalisar sa takot, magkakaigwa sinda nin dahelan na daing takot na itingag an saindang payo, minsan ngani nakaaaram na harani na an kulminasyon kan dakulang kahorasaan. Taano ta dai dapat na matakot?

Huli ta an Biblia malinaw na nagsasabi na magkakaigwa nin mga makaliligtas sa bilog na “dakulang kahorasaan” na ini. (Kapahayagan 7:14) An tala na nanunuga kaini nagsasabi na kun kita kabilang sa mga makaliligtas, kita magkakamit nin daing kaagid na mga bendisyon gikan sa kamot nin Dios. Iyan tinatapos sa pagsierto na si Jesus “aatamanon sinda, asin gigiyahan sinda sa mga burabod kan tubig nin buhay. Asin papahidon nin Dios an gabos na luha sa saindang mga mata.”​—Kapahayagan 7:​16, 17.

An mga iyan​—asin puedeng kabilang kita—​na magkakamit nin siring na mga bendisyon mayo na kan mga takot na nandadamat sa mga tawo ngonyan. Pero, dai iyan nangangahulogan na sinda lubos nang mayo nin takot, ta ipinaheheling nanggad kan Biblia na igwa nin marahay asin tamang takot. Ipaliliwanag kan minasunod na artikulo kun ano ini asin kun paano iyan maninigong makaapektar sa sato.

[Retrato sa pahina 8]

Maogmang hinahalat kan mga parasamba ki Jehova an nagdadangadang na bagong kinaban

[Pasasalamat para sa pinagkuanan kan retrato sa pahina 7]

Polusyon: Retrato: Godo-Foto; raket: Retrato kan U.S. Army; naglalaad na mga kahoy: Richard Bierregaard, Smithsonian Institution