Kapitulo 5
Kiisay na Pagsamba an Inaako nin Dios?
1. Ano an boot na maaraman nin sarong Samaritana manongod sa pagsamba?
NAPAG-ISIP-ISIP na daw nindo, ‘Kiisay na pagsamba an inaako nin Dios?’ Puedeng an siring na hapot an suminabong sa isip nin sarong babae kan makipag-olay sia ki Jesu-Cristo sa may harani sa Bukid nin Gerizim sa Samaria. Dinadara an atension sa pagkakalaen kan pagsamba kan mga Samaritano asin kan mga Judio, sia nagsabi: “An samong mga apoon nagsamba sa bukid na ini; alagad kamo man nagsasabi na sa Jerusalem maninigong sumamba an mga tawo.” (Juan 4:20) Sinabi daw ni Jesus sa Samaritana na inaako nin Dios an gabos na pagsamba? O sinabi daw nia na may espisipikong mga bagay na hinahagad tanganing mapaogma an Dios?
2. Sa pagsimbag sa Samaritana, ano an sinabi ni Jesus?
2 An nakabibiglang simbag ni Jesus: “An oras madatong na minsan sa bukid na ini o sa Jerusalem dai na nindo sasambahon an Ama.” (Juan 4:21) An mga Samaritano haloy nang natatakot ki Jehova asin nagsasamba sa ibang mga dios sa Bukid nin Gerizim. (2 Hade 17:33) Ngonyan si Jesu-Cristo nagsabi na minsan an lugar na iyan o an Jerusalem dai na magigin importante sa tunay na pagsamba.
SUMAMBA SA ESPIRITU ASIN KATOTOOHAN
3. (a) Taano an mga Samaritano ta talagang dai nakakamidbid sa Dios? (b) Paano an maimbod na mga Judio asin iba pa makakamidbid sa Dios?
3 Si Jesus padagos na nagsabi sa Samaritana: “Kamo nagsasamba kaidtong dai nindo namimidbid; kami nagsasamba kaidtong samong namimidbid, huli ta an kaligtasan gikan sa mga Judio.” (Juan 4:22) An mga Samaritano igwa nin falsong relihiosong mga ideya asin an inaako sana nindang ipinasabong iyo an enot na limang libro kan Biblia—asin an mga ini sa sadiri sana nindang kritikong pagrebisar na inaapod na Samaritanong Pentateuco. Kun siring, dai talaga ninda midbid an Dios. Minsan siring, an mga Judio pinaniwalaan nin kaaraman sa Kasuratan. (Roma 3:1, 2) Itinao kan Kasuratan sa maimbod na mga Judio asin sa siisay pa man na maghihinanyog an saindang kaipuhan tanganing mamidbid an Dios.
4. Sono ki Jesus, ano an kaipuhan na gibohon kapwa kan mga Judio asin Samaritano tanganing akoon nin Dios an saindang pagsamba?
4 An totoo, ipinaheling ni Jesus na an mga Judio asin Samaritano pareho kaipuhan na liwaton an saindang paagi nin pagsamba tanganing mapaogma an Dios. Sinabi nia: “An oras madatong, asin ngonyan iyo na, na an tunay na mga parasamba masamba sa Ama sa espiritu asin katotoohan, huli ta, sa katunayan, hinahanap kan Ama an mga siring na magsamba sa saiya. An Dios Espiritu, asin idtong nagsasamba saiya kaipuhan na magsamba sa espiritu asin katotoohan.” (Juan 4:23, 24) Kaipuhan niatong sambahon an Dios “sa espiritu,” na minomotibar nin puso na pano nin pagtubod asin pagkamoot. Mahihimong sambahon an Dios ‘sa katotoohan’ paagi sa pag-adal kan saiyang Tataramon, an Biblia, asin paagi sa pagsamba sa saiya sono sa saiyang ihinayag na katotoohan. Galaga daw kamong gibohon iyan?
5. (a) Ano an kahulogan kan “pagsamba”? (b) Ano an dapat niatong gibohon kun boot niatong akoon nin Dios an satong pagsamba?
5 Idinoon ni Jesus na boot nin Dios nin tunay na pagsamba. Ipinaheheling kaini na igwa nin mga porma nin pagsamba na dai inaako ni Jehova. An pagsamba sa Dios nangangahulogan nin pagtao sa saiya nin may paggalang na onra asin banal na paglilingkod. Kun gusto nindong magpaheling nin onra sa sarong makapangyarihan na poon, posible na galaga kamong maglingkod sa saiya asin gibohon an makakapaogma sa saiya. Sierto nanggad, kun siring, na boot niatong paogmahon an Dios. Imbes na sabihon sanang, ‘An sakuyang relihion nakakasono sa sako,’ kaipuhan kun siring na segurohon niato na an satong pagsamba nakakaabot sa mga kahagadan nin Dios.
PAGGIBO KAN KABOTAN KAN AMA
6, 7. Taano ta dai minimidbid ni Jesus an iba na naghihingakong mga disipulo nia?
6 Basahon niato an Mateo 7:21-23 asin helingon niato kun puede tang itokdo an sarong mahalagang bagay na nagdedeterminar kun baga an gabos na pagsamba inaako nin Dios. Si Jesus nagsabi: “Bakong an gabos na nagsasabi sako, ‘Kagurangnan, Kagurangnan,’ makalalaog sa kahadean nin kalangitan, kundi idtong naggigibo kan kabotan kan sakong Ama na nasa kalangitan. Balakid an masarabi sa sako sa aldaw na iyan, ‘Kagurangnan, Kagurangnan, bakong kami naghula sa ngaran mo, asin nagpaluwas nin mga demonyo [maraot na espiritung mga linalang] sa ngaran mo, patin naggibo nin dakol na ngangalasan sa ngaran mo?’ Alagad ta sasabihan ko sinda: Dai ko kamo noarin man namidbid! Humarayo kamo sa sako, kamong mga paragibo nin katampalasanan.”
7 An pagmidbid ki Jesu-Cristo bilang Kagurangnan mahalaga sa tunay na pagsamba. Alagad may kulang sa pagsamba kan dakol sa mga naghihingakong disipulo ni Jesus. Sinabi nia na an iba magibo nin mga “ngangalasan,” arog baga kan soboot milagrosong mga pagpaomay. Minsan siring, dai ninda nagigibo an isinabi ni Jesus na mahalaga. Dai sinda “naggigibo kan kabotan kan [saiyang] Ama.” Kun boot niatong paogmahon an Dios, dapat niatong manodan kun ano an kabotan kan Ama dangan gibohon iyan.
AN TAMANG KAARAMAN—SARONG PROTEKSION
8. Tanganing magibo niato an kabotan nin Dios, ano an hinahagad, asin anong napasalang mga punto-de-vista an dapat niatong likayan?
8 An paggibo kan kabotan nin Dios naghahagad nin tamang kaaraman dapit kapwa ki Jehova Dios asin ki Jesu-Cristo. An siring na kaaraman minagiya pasiring sa buhay na daing katapusan. Sierto nanggad, kun siring, na mamawoton niato gabos na isaboot an bagay dapit sa pagkua nin tamang kaaraman hale sa Tataramon nin Dios, an Biblia. An iba nagsasabing dai kaipuhan na mahadit basta kita sinsero asin maigot sa satong pagsamba. An iba nagsasabi, ‘Mientras na dikit an aram nindo, dikit man an hahagadon sa saindo.’ Pero, dinadagka kita kan Biblia na umoswag sa kaaraman dapit sa Dios asin sa saiyang mga katuyohan.—Efeso 4:13; Filipos 1:9; Colosas 1:9.
9. Paano kita pinoprotehiran kan tamang kaaraman, asin taano ta kaipuhan niato an siring na proteksion?
9 An siring na kaaraman proteksion tanganing dai madigtaan an satong pagsamba. Nasambitan ni apostol Pablo an sarong espiritung linalang na nagmamalemale na “anghel nin liwanag.” (2 Corinto 11:14) Nakabalatkayo nin siring, an espiritung linalang na ini—si Satanas—naghihingoang dayaon kita na gumibo nin mga bagay na kontra sa kabotan nin Dios. An iba pang espiritung linalang na kaiba ni Satanas inaatian man an pagsamba nin mga tawo, huli ta si Pablo nagsabi: “An mga bagay na iinaatang kan mga nasyon iinaatang ninda sa mga demonyo, asin bakong sa Dios.” (1 Corinto 10:20) Posible na an dakol naghohona na sinda nagsasamba sa tamang paagi, minsan ngani dai ninda ginigibo an boot nin Dios. Sinda dinadaya pasiring sa maating falsong pagsamba. Sa huri dakol pa an satong manonodan manongod ki Satanas asin sa mga demonyo, alagad an mga kaiwal na ini nin Dios talagang inaatian an pagsamba nin katawohan.
10. Ano an gigibohon nindo kun may saro na tuyong hinilo an saindong pinagkukuanan nin tubig, asin an tamang kaaraman sa Tataramon nin Dios sinasangkapan kita na gibohon an ano?
10 Kun naaraman nindo na may saro na tuyong hinilo an saindong pinagkukuanan nin tubig, padagos pa daw kamong mainom dian? Sierto nanggad, tolos-tolos kamong mahiro tanganing humanap nin makukuanan nin daing peligro, dalisay na tubig. Bueno, an tamang kaaraman sa Tataramon nin Dios sinasangkapan kita na mamidbid an tunay na relihion asin isikwal an mga ati na nagpapangyari sa pagsamba na dai aakoon nin Dios.
BILANG DOKTRINA AN MGA PAGBOOT NIN TAWO
11. Ano an sala sa pagsamba kan dakol na Judio?
11 Kan si Jesus yaon digdi sa daga, an dakol na Judio dai guminawe kaoyon sa tamang kaaraman dapit sa Dios. Kaya nawara ninda an oportunidad na magkaigwa nin malinig na kamugtakan sa atubangan ni Jehova. Mapadapit sa sainda, si Pablo nagsurat: “Ako nagpapatotoo na igwa sinda nin kaigotan para sa Dios; alagad bakong oyon sa tamang kaaraman.” (Roma 10:2) Sinda mismo an nagdesisyon kun paano sasambahon an Dios imbes na maghinanyog sa sinabi nia.
12. Ano an nakaolakit sa pagsamba kan Israel, asin may anong resulta?
12 Sa kaenot-enote ginibo kan mga Israelita an itinao nin Dios na dalisay na relihion, alagad naolakitan iyan nin mga katokdoan asin pilosopiya nin mga tawo. (Jeremias 8:8, 9; Malaquias 2:8, 9; Lucas 11:52) Minsan ngani an Judiong mga namomoon sa relihion na inaapod na mga Fariseo naghona na an saindang pagsamba inaako nin Dios, si Jesus nagsabi sa sainda: “Si Isaias angay na naghula manongod sa saindo mga parasaginsagin, siring kan nasusurat, ‘An banwaan na ini nagtataong onra sa sako paagi kan saindang mga ngabil, alagad an saindang puso harayong marhay sa sako. Mayong kamanungdanan na sinda padagos na nagsasamba sa sako, huli ta itinotokdo ninda bilang doktrina an mga pagboot nin tawo.’”—Marcos 7:6, 7.
13. Paano niato tibaad magibo an arog kan ginibo kan mga Fariseo?
13 Posible daw na magibo niato an arog kan ginibo kan mga Fariseo? Puedeng mangyari ini kun sinusunod niato an relihiosong mga tradisyon na ipinamana sa sato imbes na siyasaton an isinabi nin Dios manongod sa pagsamba. Sa pagpatanid dapit sa tunay na marhay na peligrong ini, si Pablo nagsurat: “An ipinasabong na tataramon talagang nagsasabi na sa huring mga panahon an nagkapira masuhay sa pagtubod, na nagtatao nin atension sa mapandayang ipinasabong na mga tataramon asin katokdoan nin mga demonyo.” (1 Timoteo 4:1) Kaya bakong igo na ipamugtak sana na an satong pagsamba nakakapaogma sa Dios. Arog kan Samaritana na nakipag-olay ki Jesus, tibaad minana niato sa satong mga magurang an satong paagi nin pagsamba. Alagad kaipuhan kitang makaseguro na kita naggigibo kan mga bagay na nakakapaoyon sa Dios.
MAGMAAN NA DAI MAPAANGGOT AN DIOS
14, 15. Dawa kun igwa kita nin kaaraman dapit sa kabotan nin Dios, taano ta kaipuhan kitang mag-ingat?
14 Kun bako kitang maingat, tibaad may magibo kitang dai inaako nin Dios. Halimbawa, si apostol Juan luminaob sa pamitisan nin sarong anghel “tanganing sumamba sa saiya.” Alagad nagpatanid an anghel: “Mag-ingat ka! Dai mo iyan paggibohon! Ako kapwa oripon mo sana asin kan saimong mga tugang na igwa kan gibohon nin pagpatotoo ki Jesus. Sumamba ka sa Dios.” (Kapahayagan 19:10) Kaya naheheling daw nindo an pangangaipo na segurohon na an saindong pagsamba dai naolakitan nin ano man na klase nin idolatriya?—1 Corinto 10:14.
15 Kan an ibang Kristiano magpoon na gumibo nin relihiosong mga kaugalean na dai nakapaogma sa Dios, si Pablo naghapot: “Tadaw ta nagbabalik liwat kamo sa maluya asin dukhang panhababang gradong mga bagay asin boot na magpaoripon liwat dian? Kamo maingat na marhay na nag-ootob nin mga aldaw asin bulan asin panahon patin taon. Natatakot ako para sa saindo, na sa ano man na paagi tibaad ako nagpagal nin basang manongod sa saindo.” (Galacia 4:8-11) An mga indibiduwal na idto nagkamit nin kaaraman dapit sa Dios alagad kan huri nagkasala paagi sa pag-otob sa relihiosong mga kaugalean asin banal na mga aldaw na dai inaako ni Jehova. Arog kan sabi ni Pablo, kaipuhan niatong “padagos na segurohon kun ano an inaako kan Kagurangnan.”—Efeso 5:10.
16. Paano kita tinatabangan kan Juan 17:16 asin 1 Pedro 4:3 na determinaran kun baga nakakapaogma sa Dios an mga kapiestahan asin kaugalean?
16 Dapat niatong segurohon na satong linilikayan an relihiosong mga kapiestahan asin iba pang mga kaugalean na minalapas sa mga prinsipyo nin Dios. (1 Tesalonica 5:21) Halimbawa, si Jesus nagsabi dapit sa saiyang mga parasunod: “Sinda bakong kabtang kan kinaban, kun paanong ako bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 17:16) An relihion daw nindo kalabot sa mga seremonya asin kapiestahan na minalapas sa prinsipyo nin neutralidad sa mga aktibidad kan kinaban na ini? O an mga miembro daw kan saindong relihion kun beses nakikikabtang sa mga kaugalean asin kapiestahan na tibaad kalabot an paggawe na nakakaagid sa ilinadawan ni apostol Pedro? Sia nagsurat: “An panahon na nakaagi igo na saindo na nagibo an kabotan kan mga nasyon kan kamo maglakaw sa karompotan, sa mga horot, sa pagkaburat, sa mga sobrang kaogmahan, sa mga pag-irinoman, asin sa ilegal na mga idolatriya.”—1 Pedro 4:3.
17. Taano ta maninigo niatong likayan an ano man na nagpapaheling kan espiritu kan kinaban?
17 Idinoon ni apostol Juan an pangangaipong likayan an ano man na mga gibo na nagpapaheling kan espiritu kan maraot na kinaban sa palibot niato. Si Juan nagsurat: “Dai kamo mamoot sa kinaban o sa mga bagay kan kinaban. Kun an siisay man namomoot sa kinaban, an pagkamoot kan Ama mayo sa saiya; huli ta an gabos na nasa kinaban—an horot nin laman asin an horot nin mga mata asin an pagpaabaw-abaw kan kaya sa buhay—bakong gikan sa Ama, kundi gikan sa kinaban. Siring man, an kinaban maagi sana asin an horot kaiyan, alagad an naggigibo kan kabotan nin Dios magdadanay sagkod lamang.” (1 Juan 2:15-17) Narisa daw nindo na an mga “naggigibo kan kabotan nin Dios” magdadanay sagkod lamang? Iyo, kun kita naggigibo kan kabotan nin Dios asin naglilikay sa mga aktibidad na nagpapaheling kan espiritu kan kinaban na ini, puede kitang magkaigwa kan paglaom na buhay na daing katapusan!
SUNODON AN HALANGKAW NA MGA PAMANTAYAN NIN DIOS
18. Paano napasala an ibang taga-Corinto manongod sa paggawe, asin ano an maninigo niatong manodan digdi?
18 Boot nin Dios na magin saiyang mga parasamba an mga nagsusunod sa saiyang halangkaw na mga pamantayan sa moral. An iba sa suanoy na Corinto napasala sa paghona na kokonsintehon nin Dios an inmoral na paggawe. Maheheling niato kun gurano sinda kanapasala paagi sa pagbasa kan 1 Corinto 6:9, 10. Kun boot niatong sambahon an Dios sa inaakong paagi, dapat niato siang paogmahon paagi sa tataramon asin gibo. An saindo daw na porma nin pagsamba nagpapangyari sa saindo na magibo iyan?—Mateo 15:8; 23:1-3.
19. Paano nakakaapektar sa satong pagtratar sa iba an tunay na pagsamba?
19 An satong relasyon sa ibang tawo maninigo man na magpaheling kan mga pamantayan nin Dios. Dinagka kita ni Jesu-Cristo na trataron an iba arog kan boot niatong magin pagtratar ninda sato, huli ta kabtang ini kan tunay na pagsamba. (Mateo 7:12) Mangnoha an sinabi man nia manongod sa pagpaheling nin sa-tugang na pagkamoot: “Paagi kaini an gabos makaaaram na kamo an sakong mga disipulo, kun kamo nagkakaminorootmootan.” (Juan 13:35) An mga disipulo ni Jesus dapat na magkaminorootmootan asin gumibo nin marahay sa mga kapwa parasamba asin sa iba.—Galacia 6:10.
BILOG NA KALAG NA PAGSAMBA
20, 21. (a) Anong klaseng pagsamba an hinahagad nin Dios? (b) Taano ta isinikwal ni Jehova an pagsamba kan Israel kan kaaldawan ni Malaquias?
20 Sa saindong puso, puedeng nagmamawot kamo na sambahon an Dios sa inaakong paagi. Kun iyo, dapat kamong magkaigwa kan pagmansay ni Jehova dapit sa pagsamba. Idinoon ni disipulo Santiago na an punto-de-vista nin Dios an mahalaga, bakong an satuya. Si Santiago nagsabi: “An porma nin pagsamba na malinig asin daing digta sa pagheling kan satong Dios asin Ama iyo ini: an pag-ataman sa mga ilo asin balo sa saindang kasakitan, asin an pagpadanay sa sadiri na daing digta kan kinaban.” (Santiago 1:27) May pagmawot na paogmahon an Dios, an kada saro sa sato nangangaipong siyasaton an satong pagsamba tanganing maseguro na iyan dai naoolakitan nin maraot na mga kaugalean o na mayo kitang nalilipasan na ibinibilang niang mahalaga.—Santiago 1:26.
21 An malinig, bilog na kalag na pagsamba sana an nakakapaogma ki Jehova. (Mateo 22:37; Colosas 3:23) Kan bako nang arog kaiyan an itinatao kan nasyon nin Israel sa Dios, sia nagsabi: “An aking lalaki, sa saiyang kabtang, minagalang sa ama; asin an lingkod, sa saiyang kagurangnan. Tara kun ako ama, haen an paggalang sa sako? Asin kun ako kagurangnan, haen an pagkatakot sa sako?” Napapaanggot ninda an Dios paagi sa pagdolot nin buta, pilay, asin may helang na mga hayop bilang atang, asin isinikwal nia an siring na mga akto nin pagsamba. (Malaquias 1:6-8) Si Jehova angay na tawan kan pinakadalisay na porma nin pagsamba asin dai nababangang debosyon sana an inaako nia.—Exodo 20:5; Talinhaga 3:9; Kapahayagan 4:11.
22. Kun boot niato na akoon nin Dios an satong pagsamba, ano an satong lilikayan, asin ano an satong gigibohon?
22 An Samaritana na nakipag-olay ki Jesus garo interesadong sumamba sa Dios sa paaging inooyonan nin Dios. Kun iyan an satong pagmawot, lilikayan niato an gabos na nakaoolakit na katokdoan asin kaugalean. (2 Corinto 6:14-18) Imbes, magmamaigot kita na magkaigwa nin tamang kaaraman dapit sa Dios asin gibohon an saiyang kabotan. Maingat niatong kukuyogon an saiyang mga kahagadan para sa inaakong pagsamba. (1 Timoteo 2:3, 4) Iyan nanggad an pinagmamaigotan na gibohon kan Mga Saksi ni Jehova, asin maogma ninda kamong dinadagka na umiba sa sainda sa pagsamba sa Dios “sa espiritu asin katotoohan.” (Juan 4:24) Si Jesus nagsabi: “Hinahanap kan Ama an mga siring na magsamba sa saiya.” (Juan 4:23) Linalaoman na arog kamo kaiyan na tawo. Arog kan Samaritanang idto, daing duwa-duwa na gusto nindong magkaigwa nin buhay na daing katapusan. (Juan 4:13-15) Alagad naheheling nindo na an mga tawo naggugurang asin nagagadan. An sunod na kapitulo magpapaliwanag kun taano.
BALOON AN SAINDONG KAARAMAN
Arog kan ipinaheheling sa Juan 4:23, 24, anong pagsamba an inaako nin Dios?
Paano niato madedeterminaran kun baga naoogma an Dios sa nagkapirang kaugalean asin kapiestahan?
Ano an nagkapirang kahagadan para sa inaakong pagsamba?
[Bilog na pahinang ritrato sa pahina 44]