Taano ta Pinaglamag ni Saulo an mga Kristiano?

‘AKO TALAGANG NAG-ISIP-ISIP na dapat akong gumibo nin dakol na akto nin pagtumang sa ngaran ni Jesus na Nazareno; na, sa katunayan, ginibo ko sa Jerusalem. An dakol sa mga banal linaom ko sa mga bilanggoan, siring sa inako kong autoridad hale sa mga poon na saserdote. Kun an mga disipulo gagadanon, minaboto ako tumang sa sainda. Paagi sa pagpadusa sainda nin dakol na beses sa gabos na sinagoga, pinirit ko sindang gumibo nin pagsikwal sa pagtubod. Mantang labi-labi an sakong kaanggotan sa sainda, pinaglamag ko pa ngani sinda minsan sa ibang mga siudad.’ —Gibo 26:9-11.

IYAN an sabi ni Saulo nin Tarso, na midbid man bilang si apostol Pablo. Siempre, kan panahon na sabihon nia ini sia nagbago nang tawo. Bako nang paratumang sa Kristianismo, sia ngonyan saro na sa pinakamaigot na parasuportar kaiyan. Alagad ano kaidto an nagmotibar ki Saulo na paglamagon an mga Kristiano? Taano ta inisip nia na ‘dapat siang gumibo’ kaiyan? Asin may makukua daw na leksion sa saiyang estorya?

An Paggapo ki Esteban

Si Saulo nakarekord sa Biblia na kabilang sa mga guminadan ki Esteban. “Pakatapokan [ki Esteban] sa luwas kan siudad, pinonan sia nindang gapoon. Asin ibinugtak kan mga saksi an saindang mga pan-ibabaw na gubing sa pamitisan nin sarong hoben na an ngaran Saulo.” “Si Saulo, sa parte nia, oyon sa paggadan sa saiya.” (Gibo 7:58; 8:1) Ano an dahelan kan pananalakay na iyan? An mga Judio, kabale an nagkapira na taga Cilicia, nakipagdiskutiran ki Esteban alagad dai sinda nanggana tumang sa saiya. Dai sinabi kun baga si Saulo, na taga Cilicia man, kabilang sa sainda. Sa paano man, naggamit sinda nin falsong mga saksi tanganing sahotan nin paglanghad si Esteban asin ginuyod sia ninda pasiring sa atubangan kan Sanhedrin. (Gibo 6:9-14) An katiriponan na ini, na pinangenotan kan halangkaw na saserdote, nag-akto bilang Judiong korte suprema. Bilang an ultimong relihiosong autoridad, iningatan man kan mga miembro kaiyan an pinaniwalaan ninda bilang kadalisayan sa doktrina. Sa pagheling ninda si Esteban maninigo sa kagadanan. May kosog nin boot na inakusar nia sinda nin dai pag-otob sa Ley, bako daw? (Gibo 7:53) Ipaheheling ninda sa saiya kun paano otobon iyan!

An pag-oyon ni Saulo sa opinyon na iyan sarong lohikong resulta kan saiyang mga kombiksion. Saro siang Fariseo. An makapangyarihan na sektang ini naghagad nin estriktong pag-otob sa ley asin tradisyon. An Kristianismo ibinilang na kabaliktaran kan mga doktrinang iyan, na nagtotokdo nin bagong paagi sa kaligtasan paagi ki Jesus. An mga Judio kan enot na siglo naglaom na an Mesiyas sarong mamuraway na Hade na mapatalingkas sa sainda sa ikinaoongis na sakal nin pagdominar kan Roma. Sa siring biyong palaen, dai maaako, asin makababalde sa saindang mentalidad na an saro na kinondenar kan Dakulang Sanhedrin basado sa sahot na paglanghad asin pakatapos kaiyan ipinako sa hariging pasakitan na siring sa sarong isinumpang kriminal iyo an Mesiyas.

An Ley nagsabi na an sarong tawo na ibinitin sa harigi sarong “isinumpa nin Dios.” (Deuteronomio 21:22, 23; Galacia 3:13) Sa punto de vista ni Saulo, “an mga tataramon na ini malinaw na aplikado ki Jesus,” an komento ni Frederick F. Bruce. “Sia nagadan sa sumpa nin Dios, asin kun siring dai puedeng isipon na iyo an Mesiyas, na sa saiya, haros paagi sa pagpakahulogan, an bendisyon nin Dios napasaiya sa daing kapantay na sokol. An paghingako na si Jesus an Mesiyas kun siring mapaglanghad; an mga naghingako nin siring na kalokohan maninigo na magdusa bilang mga paralanghad.” Siring kan sa huri inadmitir ni Saulo mismo, an mismong ideya na si ‘Cristo ipinako sa harigi sa mga Judio sarong singkogan.’—1 Corinto 1:23.

An reaksion ni Saulo sa siring na katokdoan kontrahon iyan na may pinakamakosog na posibleng determinasyon. Maski maringis na puersa gagamiton sa paghingoang paraon iyan. Segurado sia na ini an gusto nin Dios. Ilinaladawan an espiritung pinatalubo nia, si Saulo nagsabi: “Kun dapit sa kaigotan, naglamag [ako] sa kongregasyon; kun dapit sa katanosan na paagi sa ley, saro na pinatunayan an sadiri na daing kanawayan.” “Sagkod sa punto nin pagpakalabilabi padagos kong pinaglamag an kongregasyon nin Dios asin dinestroso iyan nin grabe, asin orog an sakong pag-oswag sa Judaismo kisa dakol na kaedad ko sa sakong mga kahimanwa, huli ta ako orog na maigot para sa mga tradisyon kan sakong mga ama.”—Filipos 3:6; Galacia 1:13, 14.

Pangenot sa Paglamag

Pagkagadan ni Esteban, si Saulo dai na ilinaladawan bilang katabang sana sa paglamag kundi bilang an nangengenot dian. Bilang siring, sia siertong nagin bantog sa maraot na paagi, huling maski pakatapos na sia makombertir, kan sia maghingoang makiiba sa mga disipulo, “sinda gabos takot sa saiya, huli ta dai sinda nagtubod na sia sarong disipulo.” Kan magin malinaw na sia talagang Kristiano na, an pagkakombertir nia nagin dahelan nin paggayagaya asin pagpasalamat kan mga disipulo, na nakadangog, bako na an basta siisay sanang dating paratumang nagbago na an puso, kundi na “an lalaki na dating naglalamag sato ngonyan nagpapahayag na kan maogmang bareta manongod kan pagtubod na kan enot saiyang linalaglag.”—Gibo 9:26; Galacia 1:23, 24.

An Damasco mga 220 kilometros—pito o walong aldaw na lalakawon—hale sa Jerusalem. Pero, “naghahangos . . . nin huma asin paggadan tumang sa mga disipulo,” si Saulo nagduman sa halangkaw na saserdote asin naghagad sa saiya nin mga surat para sa mga sinagoga sa Damasco. Taano? Tanganing madarang gapos ni Saulo sa Jerusalem an siisay man na manompongan nia na nasa “Dalan.” May opisyal na pag-aprobar, sia ‘nagpoon na trataron nin madahas an kongregasyon, na sinasalakay an sunod-sunod na harong, ginugudgod paluwas an mga lalaki sagkod mga babae tanganing darahon sinda sa bilanggoan.’ An iba saiyang ‘hinampak sa mga sinagoga,’ asin sia “minaboto” (sa literal, ibinubugtak an saiyang “gapong pamboto”) apabor sa paggadan sa sainda.—Gibo 8:3; 9:1, 2, 14; 22:5, 19; 26:10, nota sa ibaba.

Kun iisipon an edukasyon na inako ni Saulo ki Gamaliel asin an mga kapangyarihan na yaon sa saiya ngonyan, may mga intelektuwal na nagtutubod na sia nag-oswag na poon sa pagigin estudyante sana kan Ley sagkod sa punto nin pagkapot nin autoridad sa Judaismo. Halimbawa, ipinamugtak nin saro na si Saulo puedeng nagin paratokdo sa sarong sinagoga sa Jerusalem. Minsan siring, dai ta masegurado kun ano an boot sabihon kan ‘pagboto’ ni Saulo—kun baga bilang miembro nin korte o bilang saro na nagpapahayag kan saiyang moral na pagsuportar sa paggadan sa mga Kristiano.a

Huling sa kapinonan an gabos na Kristiano Judio o Judiong proselito, minalataw na an pakasabot ni Saulo sa Kristianismo sarong apostatang mobimiento sa laog nin Judaismo, asin inisip nia na paninimbagan kan opisyal na Judaismo na itanos an mga parasunod kaiyan. “Imposible,” sabi kan intelektuwal na si Arland J. Hultgren, “na si Pablo na paralamag kinontra an Kristianismo huli ta an pagheling nia dian sarong relihion na laen sa Judaismo, sarong kakompetensia. An pagheling nia asin kan iba pa sa mobimientong Kristiano sakop pa kan Judiong autoridad.” An intension nia kun siring iyo na piriton an sumbikalan na mga Judio na isikwal an saindang pagtubod asin bumalik sa pinagkatodan, na ginagamit an gabos na yaon na paagi. (Gibo 26:11) An sarong paagi na magagamit nia iyo an pagbilanggo. An saro pa iyo an paghampak sa mga sinagoga, sarong komun na paagi nin disiplina na puedeng itao bilang kastigo huli sa pakisuway sa rabinikong autoridad sa arin man na lokal na korte na may tolong hokom.

Siempre, napondo iyan gabos huli sa pagpaheling ni Jesus ki Saulo sa tinampo pasiring sa Damasco. Hale sa pagigin maringis na kaiwal nin Kristianismo, si Saulo biglang nagin maigot na parasuportar kaiyan, asin dai nanggad nahaloy an mga Judio sa Damasco gusto siang gadanon. (Gibo 9:1-23) Masakit paniwalaan pero totoo, bilang Kristiano, aagihan ni Saulo an dakol na bagay na ginibo nia mismo bilang paralamag, kaya pakalihis nin dakol na taon masasabi nia: “Sa mga Judio makalima akong hinampak nin apat na polo kulang sana nin saro.”—2 Corinto 11:24.

An Kaigotan Puedeng Mapasala

“Ako kaidto paralanghad asin paralamag patin parapakaraot,” an isinurat ni Saulo pagkakombertir nia, kan sia mas midbid nang Pablo. “Minsan siring, ako naherakan, huli ta ako daing pakaaram asin naghiro sa kakulangan nin pagtubod.” (1 Timoteo 1:13) Kun siring, an pagigin sinsero asin aktibo sa relihion nin saro bakong garantiya sa pagkamit kan pag-oyon nin Dios. Si Saulo maigot asin naghiro oyon sa konsensia, alagad dai sia kaiyan ginibong tanos. An saiyang malaad na kaigotan napasala. (Ikomparar an Roma 10:2, 3.) Iyan maninigo na magin dahelan na kita magpensar.

Dakol ngonyan an kombensidong marhay na an marahay na gawe-gawe iyo sana an hinahagad nin Dios sa sainda. Alagad iyo daw? Marahay na hinanyogon nin lambang saro an sadol ni Pablo: “Siertohon an gabos na bagay; mangapot sa marahay.” (1 Tesalonica 5:21) Iyan nangangahulogan nin pagtao nin panahon na kuanon an tamang kaaraman sa Tataramon nin katotoohan nin Dios dangan pamumuhay na lubos na kaoyon dian. Kun marealisar ta gikan sa pagsiyasat sa Biblia na kita may mga dapat na bagohon, kun siring maninigo nanggad niatong gibohon iyan na mayo nin pag-atraso. Tibaad an pira sa sato kaidto paralanghad, paralamag, o parapakaraot na kapareho ni Saulo. Minsan siring, paagi sana sa paghiro kaoyon sa pagtubod asin tamang kaaraman na makakamtan niato, arog nia, an pag-oyon nin Dios.—Juan 17:3, 17.

[Nota sa Ibaba]