Kun Paano Puwedeng Daogon an Nakararaot na Tsismis

“Bugtake nin guwardia, Jehova, an sakuyang ngoso; bugtake nin bantay an tata kan sakuyang mga ngabil.”—SALMO 141:3.

 1. Igwa nin anong kakayahan an itinao nin Dios sa sato as hutok?

TINAWAN kita ni Jehova nin hutok, asin makangangalas nanggad ini! Sinasabi kan librong The Incredible Machine: “Minsan an pinakakomplikadong mga computer na puwede niatong maimahinar simple sana kun ikokomparar sa haros daing sagkod na pagkakomplikado asin pagigin madaling makibagay kan hutok nin tawo . . . An minilyon na senyal pa nagkikilyab sa saindong hutok sa gabos na panahon nagdadara nin pambihirang pasan na impormasyon. Nagdadara ini nin mga bareta manongod sa panlaog asin panluwas na kapalibotan kan saindong hawak . . . Mantang an ibang senyal nag-aandam asin nag-aanalisar kan impormasyon, nagpapaluwas ini nin nagkapirang emosyon, girumdom, kaisipan, o mga plano na minagiya sa pagdesisyon. Haros tolos-tolos, an mga senyal hale sa saindong hutok nagsasabi sa ibang kabtang kan saindong hawak kun ano an gibohon . . . Mientras tanto an saindong hutok nagbabantay man kan saindong paghangos, kemika kan dugo, temperatura, asin iba pang kaipuhan na mga gibohon na dai nindo aram.”—Pahina 326.

 2. Anong hapot an maninigong konsideraron ngonyan?

² Sierto nanggad, an siring na makangangalas na balaog na hale sa Dios kaipuhan na nungka gamiton bilang apunan nin ati o basurahan. Alagad, puwede niatong magamit sa salang paagi an hutok paagi sa paghinanyog asin pagpalakop nin nakararaot na tsismis. Paano niato puwedeng likayan an siring na orolay asin makatabang sa iba na maglikay sa paggibo kaini?

Apresyaron an Saindong Itinao nin Dios na Isip

 3. Taano ta mayo nin tunay na Kristiano an makikikabtang sa nakararaot na orolay?

³ An pag-apresyar sa itinao nin Dios na isip niato an mapogol sa sato na maghinanyog sa nakararaot na tsismis asin sa pagpalakop kaini. An espiritu ni Jehova dai magpapahiro sa kiisay man na panoon an saiyang isip nin siring na mga ideya asin gamiton an saiyang dila tanganing kologan an siisay man. Imbes, an Tataramon nin Dios nagsasabi: “An maraot na tawo magbaya na sa saiyang dalan, asin an maliwag na tawo sa saiyang mga kaisipan.” (Isaias 55:7) An isip nin maraot na tawo pano nin maraot na mga ideya, asin madali niang pinapakaraot an matanos. Alagad nungka na laoman niato an siring na pagtaram hale sa mga nag-aapresyar kan saindang itinao nin Dios na hutok.

 4. Kun inaapresyar niato an satong hutok asin an satong abilidad na magtaram, paano niato gagamiton an satong isip asin satong dila?

⁴ An tamang apresasyon makatatabang sato na maglikay sa paggamit kan satong isip asin satong dila tanganing magserbe sa satong makasalan na laman. Imbes, papagdanayon niato an satong pag-iisip asin pagtataram sa halangkaw na kamugtakan. Puwede niatong malikayan an nakararaot na tsismis paagi sa may pamibing pagsarig sa Saro na an mga kaisipan halangkawon na gayo kisa kan sato. Si apostol Pablo nagsadol: “Ano man na bagay na totoo [bakong falso o nagpapakaraot], ano man na seryosong bagay [bakong daing halaga], ano man na bagay na matanos [bakong maraot asin nakakadanyar], ano man na bagay na malinig [bakong maating pagpakaraot o maraot na pagdududa], ano man na bagay na makawiwili [bakong makababalde asin nanmemenus ], ano man na bagay na marahay an dangog [bakong mapanraot], ano uan na marahay [bakong maraot] asin ano man na inoomaw [bakong kinokondenar] na bagay, padagos na horophoropon an mga bagay na ini.”—Filipos 4:8.

 5. Ano an naheling asin nadangog kan mga kapagtubod ki Pablo?

⁵ Idinugang pa ni Pablo: “An mga bagay na saindong nanodan asin inako asin nadangog patin naheling mapadapit sa sako, gibohon nindo; asin mapapasaindo an Dios nin katoninongan.” (Filipos 4:9) Ano an naheling asin nadangog kan iba mapadapit ki Pablo? Mga bagay na malinig asin nakapagpapakosog sa espirituwal. Dai nia pinano an saindang mga talinga kan pinakabagong tsismis manongod ki Lydia o ki Timoteo. Puwede nindong masierto na dai maghinanyog si Pablo o nagpalakop nin mga huring-huding mapadapit sa kamagurangan sa Jerusalem.a Posible, an paggalang para sa itinao nin Dios na isip sa saiya an nakatabang ki Pablo na likayan an pakilabot sa nakararaot na tsismis. Aarogon niato an saiyang halimbawa kun tunay niatong inaapresyar an isip asin dila na itinao nin Dios sa sato.

Paggalang sa Dios asin sa Saiyang Tataramon

 6, 7. (a) Paano ipinaheling ni Santiago an mga epekto kan dai nabubusalan na dila? (b) Ano an dai mangyayari kun iginagalang niato an Dios asin an saiyang Tataramon?

⁶ An odok sa pusong paggalang sa Dios asin sa saiyang Banal na Tataramon makatatabang man sa sato na daogon an nakararaot na tsismis. Iyo nanggad, an siring na paggalang magpapahiro sato na kuyugon an sadol ni disipulo Santiago, na tmatawan nin sala an dila. (Santiago 3:2-12) Kun mapopogol nin tawo an dila, puwede niang busalan an bilog niang hawak, siring sa busal sa ngoso nin kabayo na puwedeng maggiya sa hayop na iyan. Minsan an sadit sanang silyab puwedeng makasolo sa kadlagan, siring man an sadit na dila puwedeng magin kalayo na nakasosolo sa ruweda nin buhay. Puwedeng mapagaro nin tawo an layas na mga hayop, mga gamgam, nagkakanap na mga bagay, asin mga linalang sa dagat, “alagad an dila, mayo ni saro sa katawohan na nakakamanso kaiyan,“ an sinabi ni Santiago. Alagad, bako iyan sarahotan tanganing dai magkaigwa nin paghingoa na daogon an nakararaot na tsismis.

⁷ Sinabi man ni Santiago na sa dila minaluwas an pag-omaw asin pagsumpa hale sa iyo man sanang ngoso. Bako ining maninigo, huli ta an burabod dai nagpapaluwas kan mahamis asin mapait na tubig. An higuerra dai makakabunga nin mga oliba, asin an maasgad na tubig dai makakapaluwas nin mahamis na tubig. Siyempre pa, sagkod na an mga Kristiano bako pang sangkap, an dila dai mapapamanso sa sangkap na paagi. Maninigong gibohon kita kaini na maheherakon sa nagbabakleng mga parakasala, alagad bako ining sarahotan para sa nakararaot na tsismis. Kaya sagkod sa makakaya niato, an siring na nakakahilong salang paggamit kan dila dai magpapadagos kun tunay na iginagalang niato an Dios asin an saiyang Tataramon.

Kun Paano Puwedeng Makatabang an Pamibi

 8. Paano puwedeng makatabang sa sato an pamibi tanganing madaog an nakakakolog na tsismis?

⁸ An sugot na maghinanyog sa nakakakolog na tsismis asin dangan ipalakop ini puwedeng magin makosogon na gayo. Kaya kun nagpadara kamo sa siring na sugot kan nakaagi, bako daw maninigong maghagad kamo sa Dios nin kapatawadan asin tabang? Tinokdoan kita ni Jesus na mamibi: “Dai mo kami darahon sa sugot, kundi iligtas mo kami sa maraot.” (Mateo 6:13) An mga Kristianong maigot na gayong namimibi na dai sinda pabayaan nin Dios sa siring na nakasusugot alagad maraot na orolay dai magpapadara sa pakanang ini ni Satanas; ililigtas sinda hale sa dakulang parapakaraot.

 9. Kun nasusugotan na pakaraoton an siisay man, paano kita puwedeng mamibi?

⁹ Kun nasusugotan kitang pakaraoton an siisay man, puwede kitang mamibi: “Bugtake nin guwardia, O Jehova, an sakuyang ngoso; bugtake nin bantay an tata kan sakuyang mga ngabil.” (Salmo 141:3) Puwede niatong raoton an satong mga paglaom para sa daing sagkod na buhay paagi sa pagpadara sa sugot asin pag-arog sa Diablo bilang nakaoongis, nagpuputik, nangagadan na parapakaraot. (Juan 8:44) Si apostol Juan nagsurat: “An lambang naoongis sa saiyang tugang paragadan, asin kamo nakakaaram na mayo nin paragadan na igwa pa dian sa saiya nin buhay na daing katapusan.”—1 Juan 3:15.

Hinahale kan Pagkamoot an Tsismis

10. Imbes na magtsismis manongod sa iba, ano an utang niato sa sainda?

¹⁰ Kita gabos nagkakautang sa iba, alagad dai kita nagkakautang nin pagkaongis na magigin dahelan nin nakakakolog na tsismis. “Dai kamo magkautang sa kiisay man nin ano man, puwera sana sa pagkaminorootmootan,“ an isinurat ni Pablo. (Roma 13:8) Maninigo kitang magbayad kan utang na iyan aroaldaw imbes na magtaram tumang sa iba asin makadanyar kan saindang reputasyon. Kun naghihingako kitang namomoot ki Jehova, dai niato pakakaraoton an kapuwa parasamba, “huli to an dai namomoot sa saiyang tugang, na saiyang naheheling, dai makahihimong mamoot sa Dios, na dai nia naheheling.”—1 Juan 4:20.

11. Paano an ilustrasyon ni Jesus mapadapit sa mga karnero asin mga kanding puwedeng makatao sa sato nin iisipon manongod sa nakakakolog na tsismis?

¹¹ Konsideraron an parabola ni Jesus kan mga karnero asin mga kanding. Sinabihan an arog kanding na mga tawo na an ginibo ninda sa mga tugang ni Cristo ibinilang na ginibo sa saiya. Magtsitsismis daw kamo manongod ki Cristo? Kun dai kamo magtataram tumang sa saindong Kagurangnan asin Payo, dai nindo pagtrataron an saiyang linahidan na mga tugang sa paaging iyan. Dai maggibo nin kasalan siring kan ginibo kan mga kanding, na “maduman sa pagkaparang daing katapusan.” Kun namomotan nindo an mga tugang ni Cristo, ipaheling iyan paagi kan saindong sinasabi manongod sa sainda.—Mateo 25:31-46.

12. Ano an kahulogan kan Talinhaga 16:2, asin paano ini maninigong makaapektar sa satong mga kaisipan, paggawe, asin pagtaram?

¹² Mantang kita gabos parakasala asin nangangaipo kan atang na pantubos ni Jesus, kun an siisay man magkomento nin bakong paborable manongod sa sato, kadakol an puwede niang ikataram. (1 Juan 2:1, 2) Siyempre pa, puwede niatong isipon na marahay an satong ginigibo. “An gabos na paagi nin tawo malinig sa mga mata nia mismo, alagad si Jehova an nagtitimbang kan mga espiritu.” An mga timbangan nin Dios dai napakikiling paagi sa paboritismo o pagpaorog. (Talinhaga 16:2; Gibo 10:34, 35) Tinitimbang nia an satong espiritu, na minamangno an satong disposisyon asin mga paghiro na nagmomotibar sa sato na mag-isip, maghiro, asin magtaram. Sierto nanggad kun siring, na habo niatong manompongan kita nin Dios na salang gayong kinokonsiderar na malinig kita asin maati an iba asin angay sa nakakakolog na mga komento. Siring ki Jehova, maninigo kitang magin daing pinaoorog, maheherakon, asin mamomoton.

13. (a) Paano an katotoohan na “an pagkamoot matiniee asin maboot“ puwedeng makatabang sa pagdaog sa nakararaot na tsismis? (b) Ano an magpopogol sato “ pagtataram tumang sa iba na nag-ako nin pribilehiyo nin paglilingkod na mayo kita?

¹³ An pag-aplikar kan sinabi ni Pablo sa 1 Corinto 13:4-8 puwedeng makatabang sa sato na daogon an nakararaot na tsismis. Isinurat nia: “An pagkamoot matinios asin maboot.” An sarong tugang na babae na nagtitios nin paglamag sa nababangang pamilya tibaad dai kita taratarahon sa maogmang paagi. O an iba tibaad mas maluya sa pisikal, tibaad huli sa maluyang salud. Bako daw maninigong pahiroon kita kan pagkamoot na magin matinios asin maboot sa siring na mga indibiduwal imbes na gibohon sindang mga biktima nin nagkikritisar na tsismis? ’An pagkamoot bakong maimon, dai nagpapalangkaw, dal nagpapaabhaw.’ Kaya, kun an ibang Kristiano mag-ako nin pribilehiyo nin paglilingkod na mayo kita, an pagkamoot mag-oolang sato sa pagtaram tumang sa saiya asin pagparisa na bako siang angay sa gibohon. An pagkamoot man magpopogol sato sa pagpapalangkaw manongod kan satong mga naako, sa pagtaram na puwedeng magpaluya sa mga mayo kaini.

14. Ano pa mapadapit sa pagkamoot an makaaapektar satong sinasabi manongod sa iba?

¹⁴ Sinabi man ni Pablo na ’an pagkamoot dai naggigibo kan bakong maninigo, dai naghahanap kan saiyang sadiring kapakanan, dai napaaanggot, o naggigirumdom kan maraot.’ Imbes na magtaram nin bakong maninigo dapit sa mga bagay na bakong sa Kristiano, maninigong togotan niato na pahiroon kita kan pagkamoot na magtaram nin marahay manongod sa iba asin konsideraron an saindang mga kapakanan. Iingatan kita kaini na dai mapaanggot asin magtaram tumang sa iba huli sa tunay o hinohonang mga kakologan. Mantang ’an pagkamoot dai naoogma sa karatan kundi sa katotoohan,’ iingatan kita kaini sa pakikabtang sa nakararaot na tsismis maski pa manongod sa mga paratumang na nakaeeksperyensia nin pagkadaing hustisya.

15. (a) Paano kita maninigong maapektaran kan katotohan na ’an pagkamoot nagtutubod asin naglalaom kan lithos na bagay’? (b) Anong mga kabtang kan pagkamoot puwedeng makatabang sa sato na magdanay sa organisasyon ni Jehova minsan pa kun an iba nagtataram tyang digdi?

¹⁵ An pagkamoot ‘nagtutubod asin naglalaom kan gabos na bagay’ na manonompongan sa Tataramon nin Dios asin magpapahiro sa sato na apresyaron an espirituwal na pagkakan na itinao kan grupo nin ‘maimbod na oripon,’ imbes na maghinanyog sa nagpapakaraot na mga pahayag kan nagpuputik na mga apostata. (Mateo 24: 45-47; 1 Juan 2:18-21) Mantang ’an pagkamoot nagtatagal kan gabos na bagay asin dai nanggad nasusudya,’ makatatabang man ini sa sato na magdanay na maimbod sa organisasyon nin Dios minsan pa kun an “falsong mga tugang“ o iba magtaram tumang kaini o sa mga miembro kaini.—Galacia 2:4.

Inoolang kan Paggalang an Tsismis

16. Paano trinatar Si Pablo kan falsong mga tugang sa winto?

¹⁶ An paggalang para sa mga kapagtubod makatatabang man tanganing daogon an nakakokolog na tsismis. Mantang sinda inooyonan nin Dios, sierto nanggad na bakong maninigo na pakaraoton sinda. Nungka na magin siring kita kan “falsong mga tugang“ na nakaatubang ni Pablo. Mayong duwa-duwa, na nagtaram sinda nin maraot na mga bagay manongod sa saiya. (2 Corinto 11:26) Siertong pinakaraot man sia kan mga apostata. (Ikomparar an Judas 3, 4.) Sa Corinto an nagkapirang indibiduwal nagtaram: An saiyang mga surat magabat asin makosog, alagad an saiyang personal na presensia maluya asin an saiyang pagtaram daing halaga.” (2 Corinto 10:10) An mga tawo dai magkokomento nin aging manongod sa mga namomotan ninda.

17. Anong klase nin mga tataramon an itinaram ni Diotrefes manongod ki apostol Juan?

¹⁷ Konsideraron si apostol Juan, na tinaraman nin maraot nin Diotrefes. “May isinurat ako sa kongregasyon,“ an sinabi ni Juan, “alagad si Diotrefes, na boot na mangenot sa sainda, dai nag-aako nin ano man hale sa samo na may paggalang. Kaya, pagdatong ko, gigirumdomon ko an saiyang mga gibo na padagos niang ginigibo, na nagtatabil dapit sa samo sa maraot na mga tataramon.” (3 Juan 9, 10) An siring na pagtatabil seryosong gayong bagay, asin kun naghihinanyog kita sa o nagpapalakop nin siring na orolay ngonyan, kaipuhan na tolos-tolos niatong iontok an paggibo kaiyan.

18. Paano nalalaen si Demetrio ki Diotrefes, asin paano maninigong makaapektan an kalaenan na ini sa satong paggawe?

¹⁸ Sa pagdagka na igalang an matanos na tawo, sinabihan ni Juan si Gayo: “Magin kang paraarog, bakong sa maraot, kundi sa marahay. An naggigibo nin marahay gikan sa Dios. An naggigibo nin maraot dai nakaheling sa Dios. Igwa nin patotoo si Demetrio sa saiya mismo paagi ninda gabos asin kan katotoohan mismo. Sa katotoohan, kami man, nagpapatotoo, asin aram nindo na an samong patotoo tunay.” (3 Juan 1, 11, 12) An lambang saro sato maninigong hapoton an saiyang sadiri: Ako daw siring kan nagtatabil na si Diotrefes, o ako daw siring kan maimbod na si Demetrio? Kun iginagalang niato an mga kapagtubod, dai kita magkokomento nin negatibo manongod sainda, na nagtatao nin rason sa iba na mansayon kita bilang mga matabil.

19. Paano minawot na pakaraoton kan falsong mga tugang si C. T. Russell?

¹⁹ An falsong mga tugang bako sanang nag-eksister kan enot na siglo. Durante kan mga taon nin 1890, an daing prinsipyong mga indibiduwal na nakiiba sa organisasyon nin Dios nagmaigot na mamahala sa Watch Tower Society. Nagkasapakat sinda tumang ki Charles Taze Russell, na nagmaigot na tapuson an saiyang pagigin enot na presidente kan Sosyedad. Pakatapos na iplano nin haros duwang taon, naglataw an pagkasapakat kan 1894. An falsong mga sumbong nakasentro nangongorog na sa pinaghonang pandadaya sa negosyo ni Russell. An nagkapira kan daing halagang sumbong nagpaheling kan intension kan mga nag-akusaran pagpakaraot ki C. T. Russell. Siniyasat kan daing pinaoorog na mga Kristiano an mga bagay asin napatunayan siang tama. Kaya, an planong ini na “pakaraoton nanggad si Mr. Russell asin an saiyang gibohon“ dai nagin mapanggana. Kaya, siring ki Pablo, pinakaraot si Tugang na Russell kan falsong mga tugang, alagad an pagbalong ini napag-araman na pakana ni Satanas. Pakatapos kaiyan an mga nagpakasapakat kinonsiderar na bakong angay na magkaigwa nin Kristianong pakikiiba.

An Marahay na mga Gibo Magpapaontok sa Nakararaot na Tsismis

20. Anong kasalan an nanompongan ni Pablo sa nagkapirang hoben pang mga balo?

²⁰ Aram ni Pablo na an nakararaot na tsismis parateng may koneksion sa pagkadaing ginigibo, daing dakol na marahay na gibo. Dai sia naogma na an nagkapirang hoben pang balo nakanood “na magtukawtukaw na namamasyar sa mga harong, asin bako sanang magtukawtukaw kundi siring man mga tsismosa asin parapakilabot sa gibo nin iba, na nag-oorolay sa mga bagay na dai dapat.” Ano an remedyo? Marahay na mga gibo. Kaya, isinurat ni Pablo: “Kaya minamawot ko na an mga babaeng balo na hoben pa magpaagom, mangaki, mangataman sa harong, tanganing dai madagka an nagtutumang na magmuda.”—1 Timoteo 5:11-14, Byington.

21. Ano an koneksion kan 1 Corinto 15:58 sa paglikay sa mga siod nin nakararaot na tsismis?

²¹ Kun an mga babae nangangataman sa harong, nagpapatood sa mga aki sono sa mga pamantayan nin Dios, asin nakikikabtang sa iba pang makawiwiling gibohon, magkakaigwa sinda nin dikit sanang panahon para sa daing kamanungdanan na orolay na puwedeng sumagkod sa nakararaot na tsismis. An mga lalaki man magkakaigwa nin mas dikit na panahon para sa siring na orolay kun sibot sinda sa marahay na mga gibo. “An danay na dakol na gigibohon sa gibohon kan Kagurangnan“ makatatabang sato gabos na malikayan an mga siod nin nakararaot na tsismis. (1 Corinto 15:58) Espesyalmenteng an odok sa pusong pakikabtang sa ministeryong Kristiano, mga pagtiripon kan kongregasyon, asin iba pang diosnon na gibohon an magpapadanay kan satong isip sa espirituwal na mga bagay kaya dai kita nagigin daing ginigibong mga tsismoso asin parapakilabot sa pamumuhay nin ibang tawo.

22. Ano an sinasabi kan Talinhaga 6:16-19 manongod sa pagmansay nin Dios sa mga parapakaraot?

²² Kun sibot kita sa diosnon na mga gibohon asin magmawot na magtao nin bendisyon sa iba sa espirituwal na paagi, kita magigin maimbod na mga katood, bakong dai nin kaimbodan na mga paradara nin osipon. (Talinhaga 17:17) Asin kun maglikay kita sa nakakadanyar na tsismis, magkakaigwa kita kan pinakamarahay na Katood sa gabos—si Jehova Dios. Girumdomon niato na pitong bagay an nakababalde sa saiya “mapaabaw-abaw na mga mata, an putikon na dila, asin an mga kamot na nagpapabolos nin dugo kan mga daing sala, an puso na nagpapakana nin maraot, mga bitis na maliksi sa pagdalagan pasiring sa karatan, an putikon na saksi na nagtataram nin mga kaputikan, asin an siisay man na nagpapangyari nin iriwal sa tahaw nin magturugang.” (Talinhaga 6:16-19) Pinadadakula asin binibiribid kan mga naghahatod nin tsismis an mga bagay, asin an mga parapakaraot igwa nin falsong mga dila. An saindang mga tataramon nagpapahiro sa mga bitis kaidtong mga nagmamawot na gayong maghatod nin mga osipon. Haros dai naliliwat, iriwal an nagigin bunga. Alagad kun satong ikinaoongis an kinaoongisan nin Dios, isisikwal niato an nakararaot na tsismis na puwedeng makadanyar sa matanos na tawo asin magtao nin kaogmahan sa dakulang parapakaraot, si Satanas na Diablo.

23. Manongod sa satong pagtaram, paano niato puwedeng mapaogma an puso ni Jehova?

²³ Kun siring, paogmahon niato an puso ni Jehova. (Talinhaga 27:11) Likayan niato an pagtaram na ikinaoongis nia, magsayumang magdangog sa pagpakaraot, asin gibohon an bilog na makakaya tanganing daogon an nakararaot na tsismis. Sierto nanggad, na puwede niatong ma: gibo iyan sa tabang kan satong banal na Dios, si Jehova.

[Nota sa Ibaba]

Paano Kamo Masimbag?

◻ Paano kita puwedeng matabangan kan pamibi tanganing malikayan na pakaraotorr an iba?

◻ Paano an pag-aplikar kan 1 Corinto 13:4-8 puwedeng makatabang sato na daogon an nakararaot na tsismis?

◻ Paano an paggalang sa sadiri puwedeng makatabang sato tanganing maolang an ano man na sugot na magtsismis manongod sa mga kapagtubod?

◻ Puwedeng magkaigwa nin anong koneksion an 1 Corinto 15:58 sa paglikay sa mga siod nin nakararaot na tsismis?

[Picture Credit Line sa pahina 17]

Retrato kan E.U. Forest Service