An Dakulang Espirituwal na Templo ni Jehova
“Igwa kita nin siring kaining halangkaw na saserdote, . . . sarong pampublikong paralingkod sa banal na lugar asin sa totoong tolda, na pinatindog ni Jehova, asin bakong nin tawo.”—HEBREO 8:1, 2.
1. Anong mamomoton na probisyon an ginibo nin Dios para sa makasalan na katawohan?
SI Jehova Dios, huli sa saiyang dakulang pagkamoot sa katawohan, nagtao nin atang na mahale kan mga kasalan kan kinaban. (Juan 1:29; 3:16) Kinaipuhan kaiyan an pagbalyo kan buhay kan saiyang panganay na Aki hale sa langit pasiring sa matris kan birhen na Judia na an ngaran Maria. Malinaw na ipinaliwanag kan anghel ni Jehova ki Maria na an aking ipangingidam nia “aapodon na banal, Aki nin Dios.” (Lucas 1:34, 35) Si Jose, na katipan ni Maria, sinabihan manongod sa pagigin milagroso kan pangingidam ki Jesus asin nakaaram na an sarong ini ‘magliligtas kan saiyang banwaan sa saindang mga kasalan.’—Mateo 1:20, 21.
2. Ano an ginibo ni Jesus kaidtong sia mga 30 anyos na, asin taano?
2 Mantang nagdadakula si Jesus, seguradong nasabotan nia an nagkapira sa mga katunayan na ini manongod sa saiyang milagrosong pagkamundag. Aram nia na an saiyang langitnon na Ama may ipinagigibo sa saiya na gibohon na nagliligtas nin buhay digdi sa daga. Kaya, bilang husto na sa edad na lalaki na mga 30 anyos, si Jesus nagduman sa propeta nin Dios na si Juan tanganing pabautismo sa Salog nin Jordan.—Marcos 1:9; Lucas 3:23.
3. (a) Ano an boot sabihon ni Jesus sa mga tataramon na, “Habo ka nin atang asin dolot”? (b) Anong pambihirang halimbawa an itinao ni Jesus para sa gabos na boot na magin saiyang mga disipulo?
3 Namimibi si Jesus kan oras na sia binabautismohan. (Lucas 3:21) Malinaw na poon sa panahon na ini sa saiyang buhay, inotob nia an mga tataramon kan Salmo 40:6-8, arog kan ipinarisa sa huri ni apostol Pablo: “Habo ka nin atang asin dolot, kundi inandaman mo ako nin hawak.” (Hebreo 10:5) Sa siring ipinaheling ni Jesus an pakaaram nia na an Dios “habo” na magpadagos na idolot an mga atang na hayop sa templo sa Jerusalem. Imbes, narealisar nia na an Dios nag-andam nin sangkap na hawak nin tawo tanganing idolot nia, ni Jesus, bilang atang. Hahaleon kaini an ano man na pangangaipo pa para sa mga atang na hayop. Ipinaheheling an saiyang odok sa pusong pagmawot na pumasakop sa kabotan nin Dios, si Jesus nagpadagos na mamibi: “Uya! nagdatong ako (sa balumbon kan libro na isinurat dapit sa sako) sa paggibo kan boot mo, O Dios.” (Hebreo 10:7) Kanigoan karahay na halimbawa nin kapusoan asin daing kapasloan na debosyon an itinao ni Jesus kan aldaw na idto para sa gabos na sa huri magigin saiyang mga disipulo!—Marcos 8:34.
4. Paano ipinaheling nin Dios an saiyang pag-oyon sa pagdolot ni Jesus kan saiyang sadiri?
4 Ipinaheling daw nin Dios an pag-oyon sa pamibi ni Jesus sa pagpabautismo? Pabayaan niato na an saro sa piniling mga apostol ni Jesus an tumao sa sato kan simbag: “Kan mabautismohan na si Jesus tolos na naghawas sa tubig; asin, uya! an kalangitan nagkaburukasan, asin naheling nia an espiritu nin Dios na nag-iibaba siring sa salampati na nagtotogdon sa saiya. Uya! May nadangog man na tingog sa langit na nagsasabi: ‘Ini an sakong Aki, an namomotan, na sakong inooyonan.’”—Mateo 3:16, 17; Lucas 3:21, 22.
5. Ano an ilinadawan kan literal na altar sa templo?
5 An pag-ako nin Dios sa pagpresentar kan hawak ni Jesus na iaatang nangahulogan na, sa sarong espirituwal na sentido, luminataw na an altar na mas dakula kisa sa yaon sa templo sa Jerusalem. An literal na altar na duman ipinepresentar an mga hayop para sa pag-atang nanganino sa espirituwal na altar na iyan, na garo iyo an “kabotan” o areglo nin Dios para sa pag-ako kan sa tawong buhay ni Jesus bilang atang. (Hebreo 10:10) Iyan an dahelan na si apostol Pablo nakasurat sa mga kapwa Kristiano: “Igwa kita nin altar na dian an mga naggigibo nin banal na paglilingkod sa tolda [o, templo] mayo nin katanosan na magkakan.” (Hebreo 13:10) Sa ibang pagtaram, an tunay na mga Kristiano nakikinabang sa superyor na atang na nakatutubos sa kasalan, na isinikwal nin kadaklan na saserdoteng Judio.
6. (a) Ano an luminataw kan panahon na bautismohan si Jesus? (b) Ano an kahulogan kan titulong Mesiyas o Cristo?
6 An paglahid ki Jesus kan banal na espiritu nangahulogan na pinaluwas na ngonyan nin Dios an saiyang bilog na areglo kan espirituwal na templo, na si Jesus an naglilingkod bilang Halangkaw na Saserdote. (Gibo 10:38; Hebreo 5:5) An disipulong si Lucas pinasabngan na isabi nin eksakto an taon kan importanteng okasyon na ini na iyo an “ikakaglimang taon kan paghade ni Tiberio Cesar.” (Lucas 3:1-3) Iyan katimbang kan taon 29 C.E.—eksaktong 69 semana nin mga taon, o 483 na taon, poon kan panahon na ipagboot ni Hadeng Artajerjes na itogdok liwat an mga lanob nin Jerusalem. (Nehemias 2:1, 5-8) Sono sa hula, an “Mesiyas na Poon” malataw kan tinandaan na taon na idto. (Daniel 9:25) Dakol na Judio an minalataw na aram ini. Ibinabareta ni Lucas na “an mga tawo naghahalat” kan paglataw kan Mesiyas, o Cristo, mga titulo na gikan sa mga termino sa Hebreo asin Griego na pareho an kahulogan, “linahidan.”—Lucas 3:15.
7. (a) Kasuarin linahidan nin Dios an “Kabanalbanale,” asin ano an kahulogan kaini? (b) Ano pa an ibang nangyari ki Jesus kaidtong panahon na sia bautismohan?
7 Kan panahon na bautismohan si Jesus, an langitnon na erokan nin Dios linahidan, o isiniblag, bilang “an Kabanalbanale” sa areglo kan dakulang espirituwal na templo. (Daniel 9:24) Nagpunsionar na an “totoong tolda [o, templo], na pinatindog ni Jehova, asin bakong nin tawo.” (Hebreo 8:2) Siring man, paagi sa saiyang bautismo sa tubig asin sa banal na espiritu, an tawong si Jesu-Cristo namundag giraray bilang sarong espirituwal na Aki nin Dios. (Ikomparar an Juan 3:3.) Ini nangahulogan na pag-abot nin panahon pababalikon nin Dios an saiyang Aki sa langitnon na buhay, na duman sia maglilingkod sa too kan saiyang Ama bilang Hade asin Halangkaw na Saserdote “sono sa orden ni Melquisedec sagkod lamang.”—Hebreo 6:20; Salmo 110:1, 4.
An Langitnon na Kabanalbanale
8. Nagkaigwa ngonyan nin anong bagong mga aspekto an trono nin Dios sa langit?
8 Kan aldaw na bautismohan si Jesus, nagkaigwa nin bagong mga aspekto an langitnon na trono nin Dios. An pagboot na sarong sangkap na atang na tawo an tumubos sa mga kasalan kan kinaban nagdoon kan kabanalan nin Dios na kabaliktaran kan pagigin makasalan nin tawo. Natampok man an pagkaherak nin Dios ta ngonyan ipinaheling nia an saiyang pagigin andam na sirosiroon, o pagianon an boot. Sa siring an trono nin Dios sa langit nagin siring kan kalaoglaoging kuarto kan templo, na duman an halangkaw na saserdote minalaog nin makasaro kada taon na dara an dugo nin hayop tanganing tuboson an kasalan sa ilustratibong paagi.
9. (a) Ano an ilinadawan kan lipod sa pag-oltanan kan Banal asin kan Kabanalbanale? (b) Paano nakalaog si Jesus sa ibong kan lipod kan espirituwal na templo nin Dios?
9 An lipod na nagseseparar kan Banal sa Kabanalbanale nagladawan sa laman na hawak ni Jesus. (Hebreo 10:19, 20) Idto an kaolangan sa pag-atubang ni Jesus sa saiyang Ama mantang sia sarong tawo digdi sa daga. (1 Corinto 15:50) Kan panahon na magadan si Jesus, “an lipod kan santuaryo nagisi na nagkaduwa, magpoon sa itaas sagkod sa ibaba.” (Mateo 27:51) Ini dramatikong nagparisa na hinale na an kaolangan sa paglaog ni Jesus sa langit. Pakalihis nin tolong aldaw, si Jehova Dios guminibo nin pambihirang milagro. Si Jesus binuhay nia liwat hale sa mga gadan, bakong bilang magagadanon na tawo na may laman asin dugo, kundi bilang mamuraway na espiritung linalang na ‘padagos na nabubuhay sagkod lamang.’ (Hebreo 7:24) Pakalihis nin apat na polong aldaw, si Jesus nagsakat sa langit asin luminaog sa tunay na “Kabanalbanale,” “tanganing tumindog sa atubangan nin Dios para sa sato.”—Hebreo 9:24.
10. (a) Ano an nangyari pakapresentaran ni Jesus kan halaga kan saiyang atang sa saiyang langitnon na Ama? (b) Ano an nagin kahulogan para sa mga disipulo ni Cristo kan paglahid kan banal na espiritu?
10 Inako daw nin Dios an halaga kan pinabolos na dugo ni Jesus bilang pantubos sa mga kasalan kan kinaban? Iyo nanggad. An prueba digdi uminabot eksaktong 50 aldaw pagkabuhay liwat ni Jesus, kan aldaw nin kapiestahan nin Pentecostes. An banal na espiritu nin Dios ibinubo sa 120 disipulo ni Jesus na tiripon sa Jerusalem. (Gibo 2:1, 4, 33) Kapareho kan saindang Halangkaw na Saserdote, si Jesu-Cristo, linahidan na sinda ngonyan na maglingkod bilang “banal na pagkasaserdote, tanganing magdolot nin espirituwal na mga atang” sa irarom kan areglo kan dakulang espirituwal na templo nin Dios. (1 Pedro 2:5) Dugang pa, an mga linahidan na ini sarong bagong nasyon, “banal na nasyon” nin Dios na espirituwal na Israel. Poon kaidto, an gabos na hula nin marahay na mga bagay manongod sa Israel, arog baga kan panuga sa “bagong tipan” na nasusurat sa Jeremias 31:31, maaplikar na sa linahidan na Kristianong kongregasyon, an tunay na “Israel nin Dios.”—1 Pedro 2:9; Galacia 6:16.
Iba Pang Aspekto kan Espirituwal na Templo nin Dios
11, 12. (a) Ano an ilinadawan kan patyo kan mga saserdote sa kaso ni Jesus, asin ano iyan sa kaso kan saiyang linahidan na mga parasunod? (b) Ano an ilinaladawan kan planggana nin tubig, asin paano iyan ginagamit?
11 Minsan ngani an Kabanalbanale nagladawan sa “langit mismo,” na duman an Dios nakatukaw sa trono, an gabos na iba pang aspekto kan espirituwal na templo nin Dios may koneksion sa mga bagay digdi sa daga. (Hebreo 9:24) Sa templo sa Jerusalem, igwa nin mas nasa laog na patyo kan mga saserdote na igwa nin altar para sa pag-atang asin dakulang planggana nin tubig, na ginagamit kan mga saserdote sa paglinig sa saindang sadiri bago gumibo nin banal na paglilingkod. Ano an ilinaladawan kan mga bagay na ini sa areglo kan espirituwal na templo nin Dios?
12 Sa kaso ni Jesu-Cristo, an mas nasa laog na patyo kan mga saserdote nagladawan sa saiyang daing kasalan na kamugtakan bilang sangkap na tawong Aki nin Dios. Paagi sa paggibo nin pagtubod sa atang ni Jesus, an linahidan na mga parasunod ni Cristo rinerekonoser na may katanosan. Sa siring, sinda puedeng makatanosan na trataron nin Dios na garo sinda daing kasalan. (Roma 5:1; 8:1, 33) Huli kaini, an patyong ini naglaladawan man sa iinaatribwir na matanos na kamugtakan bilang tawo na nakakamtan kan indibiduwal na mga miembro kan banal na pagkasaserdote sa atubangan nin Dios. Kadungan kaiyan, an linahidan na mga Kristiano bako pang sangkap asin nakakaginibo pa nin kasalan. An planggana nin tubig na yaon sa patyo naglaladawan sa Tataramon nin Dios, na ginagamit kan Halangkaw na Saserdote sa progresibong paglinig sa banal na pagkasaserdote. Paagi sa pagtogot na umagi sa paglinig na ini, sinda nagkaigwa nin magayonon na itsura na nagtatao nin onra sa Dios asin nakaaakit sa mga tagaluwas sa saiyang dalisay na pagsamba.—Efeso 5:25, 26; ikomparar an Malaquias 3:1-3.
An Banal
13, 14. (a) Ano an ilinaladawan kan Banal sa templo sa kaso ni Jesus asin kan saiyang linahidan na mga parasunod? (b) Ano an ilinaladawan kan kandelerong bulawan?
13 An enot na kuarto kan templo naglaladawan sa sarong kamugtakan na superyor sa kamugtakan kan patyo. Sa kaso kan sangkap na tawong si Jesu-Cristo, iyan naglaladawan sa saiyang pagkamundag giraray bilang espirituwal na Aki nin Dios na nakatalagang bumalik sa langitnon na buhay. Pakapahayagan na matanos basado sa saindang pagtubod sa pinabolos na dugo ni Cristo, an linahidan na mga parasunod na ini nakaeeksperyensia man kaining espesyal na paghiro kan espiritu nin Dios. (Roma 8:14-17) Paagi sa “tubig [an boot sabihon, sa saindang bautismo] asin espiritu,” sinda ‘namumundag giraray’ bilang espirituwal na mga aki nin Dios. Bilang siring, igwa sinda kan paglaom na buhayon liwat pasiring sa langitnon na buhay bilang espiritung mga aki nin Dios, basta sinda magdanay na maimbod sagkod sa kagadanan.—Juan 3:5, 7; Kapahayagan 2:10.
14 An mga saserdote na naglilingkod sa laog kan Banal sa daganon na templo dai naheheling kan mga parasamba sa luwas. Siring man, an linahidan na mga Kristiano nakaeeksperyensia nin espirituwal na kamugtakan na mayo sa o dai lubos na nasasabotan kan mayoriya sa mga parasamba sa Dios, na an paglaom mabuhay sagkod lamang sa sarong paraisong daga. An kandelerong bulawan sa tabernakulo naglaladawan sa naliwanagan na kamugtakan kan linahidan na mga Kristiano. An paghiro kan banal na espiritu nin Dios, kapareho kan lana sa mga ilawan, nagtatao nin liwanag sa Biblia. An pakasabot na nakakamtan nin mga Kristiano bilang resulta, dai ninda sinasadiri na sana. Imbes, kinukuyog ninda si Jesus, na nagsabi: “Kamo iyo an liwanag kan kinaban. Pasiranga an saindong liwanag sa atubangan nin mga tawo, tanganing maheling ninda an saindong marahay na mga gibo asin pamurawayon ninda an saindong Ama na nasa kalangitan.”—Mateo 5:14, 16.
15. Ano an ilinaladawan kan tinapay sa lamesa kan dolot na tinapay?
15 Tanganing magdanay sa naliwanagan na kamugtakan na ini, an linahidan na mga Kristiano dapat na dayaday na magkakan sa ilinaladawan kan tinapay sa lamesa kan dolot na tinapay. An pangenot na pinagkukuanan ninda nin espirituwal na kakanon iyo an Tataramon nin Dios, na pinagmamaigotan nindang basahon asin horophoropon aroaldaw. Nanuga man si Jesus na tawan sinda nin “kakanon sa igong panahon” paagi sa saiyang “fiel asin madonong na oripon.” (Mateo 24:45) An “oripon” na ini iyo an enterong grupo nin linahidan na mga Kristiano sa daga sa ano man na partikular na panahon. Ginamit ni Cristo an linahidan na grupong ini sa pagpublikar nin impormasyon manongod sa kaotoban kan mga hula sa Biblia asin sa pagtao nin napapanahon na paggiya sa pag-aplikar kan mga prinsipyo sa Biblia sa modernong pamumuhay sa aroaldaw. Huli kaini, an linahidan na mga Kristiano may pag-apresyar na nagkakakan kan gabos na espirituwal na probisyon na iyan. Alagad an pansustento sa saindang espirituwal na buhay depende bako sanang sa paglaog sa saindang isip asin puso nin kaaraman sa Dios. Si Jesus nagsabi: “An sakong kakanon iyo an sakong paggibo kan kabotan nia na nagsugo sa sako asin pagtapos kan saiyang gibohon.” (Juan 4:34) Siring man, an linahidan na mga Kristiano nakamamate nin satispaksion paagi sa paghihingoa sa aroaldaw na gibohon an nahayag na kabotan nin Dios.
16. Ano an ilinaladawan kan serbisyo sa altar nin insenso?
16 Pagkaaga asin pagkabanggi, an sarong saserdote nagdodolot nin insenso sa Dios sa altar nin insenso sa Banal. Kadungan kaiyan, an bakong saserdoteng mga parasamba namimibi sa Dios mantang nagtitindog sa mas nasa luwas na mga patyo kan saiyang templo. (Lucas 1:8-10) “An insenso,” an paliwanag kan Biblia, “nangangahulogan kan mga pamibi kan mga banal.” (Kapahayagan 5:8) “An pamibi ko logod andamon na siring sa insenso sa atubangan mo.” (Salmo 141:2) Pinahahalagahan man na marhay nin linahidan na mga Kristiano an saindang pribilehio na dumolok ki Jehova sa pamibi paagi ki Jesu-Cristo. An odok na mga pamibi na nagbobolos hale sa puso garo mahamot na insenso. An linahidan na mga Kristiano nag-oomaw man sa Dios sa ibang mga paagi, na ginagamit an saindang mga ngabil sa pagtokdo sa iba. An saindang pakatagal sa atubangan nin mga kasakitan asin an saindang integridad sa irarom nin pagbalo nangorognang ikinaoogma nin Dios.—1 Pedro 2:20, 21.
17. Ano an kalabot sa kaotoban kan makahulang ladawan na itinao kan enot na paglaog kan halangkaw na saserdote sa Kabanalbanale sa Aldaw nin Pagtubos?
17 Sa Aldaw nin Pagtubos, an halangkaw na saserdote nin Israel kaipuhan na lumaog sa Kabanalbanale asin magtotong nin insenso sa sarong insensaryong bulawan na igwa nin mainit na mga baga. Ini kaipuhan na gibohon bago nia ilaog an dugo kan mga dolot sa kasalan. Bilang kaotoban kan makahulang ladawan na ini, an tawong si Jesus nagpadanay nin absolutong integridad ki Jehova Dios bago idinolot an saiyang buhay bilang an sarong nagdadanay na atang para sa satong mga kasalan. Sa siring ipinaheling nia na an sarong sangkap na tawo makapagpapadanay kan saiyang integridad sa Dios ano man na pangigipit an itao sa saiya ni Satanas. (Talinhaga 27:11) Kan binabalo, ginamit ni Jesus an pamibi “na may makosog na mga pagtangis asin luha, asin sia dinangog na may pabor huli sa saiyang diosnon na takot.” (Hebreo 5:7) Sa paaging ini pinamuraway nia si Jehova bilang an matanos asin may diretsong Soberano kan uniberso. Binalosan nin Dios si Jesus paagi sa pagbuhay sa saiya liwat hale sa mga gadan pasiring sa inmortal na langitnon na buhay. Sa halangkaw na kamugtakan na ini, tinatawan ni Jesus nin atension an segundang dahelan kan saiyang pagdigdi sa daga, arin na baga, an ipakipag-uli sa Dios an nagsolsol na mga tawong parakasala.—Hebreo 4:14-16.
An Orog na Kamurawayan kan Espirituwal na Templo nin Dios
18. Paano nagtao si Jehova nin pambihirang kamurawayan sa saiyang espirituwal na templo?
18 “An kamurawayan kan nahuring harong na ini magigin orog kisa kan sa naenot,” an ihinula ni Jehova. (Haggeo 2:9) Paagi sa pagbuhay liwat ki Jesus bilang inmortal na Hade asin Halangkaw na Saserdote, si Jehova nagtao nin pambihirang kamurawayan sa saiyang espirituwal na templo. Si Jesus nasa kamugtakan na ngonyan na magtao nin “daing katapusan na kaligtasan sa gabos na nagkukuyog sa saiya.” (Hebreo 5:9) An enot na nagpaheling kan siring na pagkuyog iyo an 120 disipulo na nag-ako kan banal na espiritu kan Pentecostes nin 33 C.E. Ihinula kan librong Kapahayagan na an espirituwal na mga aking ini nin Israel sa katapustapusi magkakaigwa kan kabilangan na 144,000. (Kapahayagan 7:4) Pagkagadan, an dakol sa sainda kinaipuhan na maghigdang daing pakaaram sa pankagabsan na lolobngan nin katawohan, na hinahalat an panahon kan presensia ni Jesus na may sa hadeng kapangyarihan. An makahulang kronolohiya na yaon sa Daniel 4:10-17, 20-27 nagtotokdo sa 1914 bilang an panahon na si Jesus mapoon na mamahala sa tahaw kan saiyang mga kaiwal. (Salmo 110:2) Sa dakol na dekada bago pa, an taon na iyan galagang hinalat nin linahidan na mga Kristiano. An enot na guerra mundial asin an kaibang mga kasakitan sa katawohan nagtao nin prueba na si Jesus talagang nagtutukaw na sa trono bilang Hade kan 1914. (Mateo 24:3, 7, 8) Dai nahaloy pakalihis kaiyan, mantang nag-abot na an panahon na “an paghokom magpoon sa harong nin Dios,” ootobon na ni Jesus an panuga sa saiyang linahidan na mga disipulo na natorog sa kagadanan: “Ako madigdi liwat asin ipag-iiba ko kamo.”—1 Pedro 4:17; Juan 14:3.
19. Paano an natatada sa 144,000 makalalaog sa langitnon na Kabanalbanale?
19 An 144,000 na miembro kan banal na pagkasaserdote bako pang gabos naselyohan na sa katapustapusi asin natipon sa saindang langitnon na erokan. An natatada sa sainda buhay pa digdi sa daga sa espirituwal na kamugtakan na ilinadawan kan Banal, na separado sa banal na presensia nin Dios paagi sa “lipod,” o kaolangan, na iyo an saindang laman na mga hawak. Pagkagadan kan mga ini na may kaimbodan, sinda sa panale binubuhay liwat bilang inmortal na espiritung mga linalang tanganing makaibanan kan mga kabilang sa 144,000 na yaon na sa langit.—1 Corinto 15:51-53.
20. Anong mahalagang gibohon an ginigibo sa panahon na ini kan mga nawawalat sa banal na pagkasaserdote, asin may anong mga resulta?
20 Huli sa pagkaigwa nin kadakol na saserdote na naglilingkod kaiba kan dakulang Halangkaw na Saserdote sa langit, an espirituwal na templo nin Dios nag-ako nin dugang na kamurawayan. Mientras tanto, an mga nawawalat pa sa banal na pagkasaserdote naggigibo nin mahalagang gibohon digdi sa daga. Paagi sa saindang paghuhulit, an Dios ‘yinuyugyug an gabos na nasyon’ paagi sa mga kapahayagan kan saiyang paghokom, arog kan ihinula sa Haggeo 2:7. Kadungan kaiyan, an minilyon na nagsasamba sa saiya na inaapod na “kawiliwiling mga bagay kan gabos na nasyon” nagraralaog sa daganon na mga patyo kan templo ni Jehova. Ano an lugar kan mga ini sa areglo nin Dios para sa pagsamba, asin anong maabot na kamurawayan an malalaoman niato para sa saiyang dakulang espirituwal na templo? An mga hapot na ini sisiyasaton sa masunod na artikulo.
Mga Hapot sa Repaso
◻ Anong pambihirang halimbawa an itinao ni Jesus kan 29 C.E.?
◻ Anong areglo an nagpunsionar kan 29 C.E.?
◻ Ano an ilinaladawan kan Banal asin Kabanalbanale?
◻ Paano pinamuraway an dakulang espirituwal na templo?
[Retrato sa pahina 17]
Kan si Jesus lahidan kan banal na espiritu kaidtong 29 C.E., nagpoon na magpunsionar an dakulang espirituwal na templo nin Dios