“Kamo Maghagkos nin Kababaan nin Pag-isip”
“Tinutumang nin Dios an mga maabhaw, alagad ta tinatawan nia nin dai na kutana maninigong kabootan an mga mapakumbaba.”—1 PEDRO 5:5.
1, 2. Anong duwang magkabaliktad na disposisyon nin isip an may hararom na epekto sa gawe-gawe nin tawo?
KABILANG sa mga disposisyon nin isip na dinadara sa satong atension kan Tataramon nin Dios an duwa na magkabaliktad. An duwang iyan pareho may hararom na epekto sa gawe-gawe nin tawo. An saro ilinaladawan bilang “kababaan nin pag-isip.” (1 Pedro 5:5) An sarong diksionaryo tinatawan nin kahulogan an “may kababaan” na pagigin “mapakumbaba sa ugale o espiritu: mayo nin asertado kan sadiri na kapalangkawan.” An kababaan nin pag-isip kaparehong kahulogan kan kapakumbabaan, asin sa punto de vista nin Dios, iyan marahayon na kualidad.
2 An kabaliktaran iyo an kapalangkawan. Ini tinatawan nin kahulogan na “labi-labing pagpahalaga sa sadiri,” pagigin “mapagduhagi.” Iyan sadiri sana an iniintindi, asin iyan naghahanap nin materyal, egoista, asin iba pang mga bentaha ano man an maraot na mga epekto sa iba. Sinasabi kan Biblia an sarong resulta: “An tawo nagsakop sa tawo sa saiyang ikararaot.” Inaapod kaiyan na “paglapag sa doros” an “pagriribal nin saro tumang sa saro” huli ta sa kagadanan “mayo man lamang siang madadara.” An siring na kapalangkawan maraot na marhay sa punto de vista nin Dios.—Eclesiastes 4:4; 5:15; 8:9.
An Nangingibabaw na Espiritu kan Kinaban
3. Ano an nangingibabaw na espiritu kan kinaban?
3 Arin sa duwang disposisyon na ini nin isip an karakteristiko kan kinaban ngonyan? Ano an nangingibabaw na espiritu kan kinaban? An World Military and Social Expenditures 1996 nagsasabi: “Mayo nin ibang siglo na nasa rekord na makapapareho sa ika-20 siglo sa barbarong . . . kadahasan.” An kompetisyon para sa politikal asin pinansial na poder—siring man an pagdinaraogan nin mga nasyon, relihion, tribo, asin rasa—guminadan nin labing 100 milyones katawo sa siglong ini. An gawe-gawe nin mga indibiduwal na sadiri sana an iniintindi naggrabe man. An Chicago Tribune nagsabi: “Kabale sa helang kan sosyedad an lolong na kadahasan, pagmaltrato sa aki, diborsio, pagburat, AIDS, paghugot nin mga tinedyer, droga, mga gang sa kalye, panlulugos, pagigin aki sa luwas, aborsion, pornograpiya, . . . pagputik, pandadaya, karatan sa politika . . . An tama asin sala bilang mga konsepto sa moral hinale na.” Sa siring, an UN Chronicle nagpatanid: “An mga sosyedad nagkakasuruhaysuhay.”
4, 5. Paano an espiritu kan kinaban eksaktong ilinadawan sa hula kan Biblia para sa satong kaaldawan?
4 An mga kamugtakan na ini lakop sa bilog na kinaban. Siring nanggad iyan sa ihinula kan Biblia para sa satong panahon: “Sa huring mga aldaw maabot an delikadong mga panahon na masakit pakibagayan. Huli ta an mga tawo magigin mga mamomoton sa sainda man sana, mga mamomoton sa kuarta, mga nagpapasikat sa sadiri, mga maabhaw, mga paralanghad, mga masumbikal sa mga magurang, mga daing utang na boot, mga bakong maimbod, mga dai nin natural na kapadangatan, mga dai maoyonan, mga parapakaraot, mga mayong pagpopogol sa sadiri, mga maringis, mga mayong pagkamoot sa karahayan, mga parapasaloib, mga matagas an payo, mga mahambog.”—2 Timoteo 3:1-4.
5 Iyan eksaktong paglaladawan kan nangingibabaw na espiritu kan kinaban na ini. Iyan maimot, ako-nguna na aktitud. An pagdinaraogan sa tahaw nin mga nasyon naheheling man sa pagdinaraogan sa tahaw nin mga indibiduwal. Halimbawa, sa may pakikompetensiang mga isport, an dakol na atleta gustong magin numero uno ano man an danyos na darahon kaini sa iba sa emosyonal o pisikal pa ngani. An espiritung ini na sadiri sana an iniintindi pinalalakop sa mga aki asin nagpapadagos sa dakol na kabtang nin buhay na nasa edad na. Iyan nagbubunga nin “mga pakikienemigo, iriwal, pangimon, mga pagputok nin kaanggotan, mga pasuruhay, pagkabaranga.”—Galacia 5:19-21.
6. Siisay an nagpapalakop nin kaimotan, asin ano an saboot ni Jehova manongod sa kaisipan na ini?
6 Ipinaheheling kan Biblia na an espiritu kan kinaban na ini na sadiri sana an iniintindi nagpapabanaag kan espiritu kan “inaapod Diablo asin Satanas, na ilinalagalag an bilog na ineerokan na daga.” Mapadapit sa impluwensia ni Satanas sa mga tawo na nabubuhay sa delikadong huring mga aldaw na ini, an Biblia naghuhula: “Herak man kan daga . . . huli ta huminilig na dian sa saindo an Diablo, na may dakulang kaanggotan, sa pakaaram na halipot na sana an saiyang panahon.” (Kapahayagan 12:9-12) Kaya dinugangan nia asin kan kairiba niang mga demonyo an saindang mga paghihingoa na palakopon an maimot na kaisipan sa pamilya nin tawo. Asin ano an saboot ni Jehova manongod sa siring na aktitud? An saiyang Tataramon nagsasabi: “An gabos na mapalangkaw sa puso bagay na ikinaoongis ni Jehova.”—Talinhaga 16:5.
Si Jehova Nasa Kampi kan mga May Kababaan
7. Ano an pagheling ni Jehova sa mga may kababaan, asin ano an itinotokdo nia sa sainda?
7 Sa ibong na kampi, binebendisyonan ni Jehova an mga may kababaan an pag-isip. Sa awit ki Jehova, si Hadeng David nagsabi: “Ililigtas mo an mga mapakumbaba; alagad an saimong mga mata tumang sa mga maabhaw, tanganing sinda saimong ibaba.” (2 Samuel 22:1, 28) Huli kaini, an Tataramon nin Dios naghahatol: “Hanapa nindo si Jehova, kamo gabos na mahoyo sa daga . . . Hanapa nindo an katanosan, hanapa nindo an kahoyoan. Tibaad kamo matago sa aldaw kan kaanggotan ni Jehova.” (Sofonias 2:3) An mga may kapakumbabaan na hinahanap si Jehova tinotokdoan nia na kultibaron an sarong espiritu na biyong laen kan sa kinaban na ini. “Totokdoan nia an mga mahoyo kan saiyang dalan.” (Salmo 25:9; Isaias 54:13) An dalan na iyan iyo an dalan nin pagkamoot. Iyan basado sa paggibo kan tama oyon sa mga pamantayan nin Dios. Oyon sa Biblia, an may prinsipyong pagkamoot na ini “dai nananagsag, dai nagpapaabhaw, . . . dai naghahanap kan saiyang sadiring kapakanan.” (1 Corinto 13:1-8) Iyan nahahayag man sa kababaan nin pag-isip.
8, 9. (a) Ano an ginikanan kan may prinsipyong pagkamoot? (b) Gurano kaimportante na arogon an pagkamoot asin kapakumbabaan na ipinaheling ni Jesus?
8 Nanodan ni Pablo asin kan iba pang mga Kristiano kan enot na siglo an klaseng ini nin pagkamoot sa mga katokdoan ni Jesus. Asin nanodan iyan ni Jesus sa saiyang Ama, si Jehova, na dapit sa saiya an Biblia nagsasabi: “An Dios pagkamoot.” (1 Juan 4:8) Aram ni Jesus na kabotan nin Dios na sia mamuhay oyon sa ley nin pagkamoot, asin ginibo nia iyan. (Juan 6:38) Iyan an dahelan na sia may pagdamay sa mga inaapi, dukha, parakasala. (Mateo 9:36) Sinabihan nia sinda: “Madia kamo sa sako, kamo gabos na nagpapagal asin nagagabatan, asin pagiginhawahon ko kamo. Pasana nindo an sakong sakal asin makanood kamo sa sako, huli ta ako mahoyo asin may kababaan an puso.”—Mateo 11:28, 29.
9 Ipinaheling ni Jesus sa saiyang mga disipulo an importansia nin pag-arog sa saiyang pagkamoot asin kapakumbabaan kan sabihon nia sa sainda: “Paagi kaini an gabos makaaaram na kamo an sakong mga disipulo, kun kamo nagkakaminorootmootan.” (Juan 13:35) Sinda maririsang marhay na siblag sa kinaban na ini na sadiri sana an iniintindi. Iyan an dahelan na nasabi ni Jesus dapit sa saiyang mga parasunod: “Sinda bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 17:14) Dai, dai ninda inaarog an mapalangkaw, maimot na espiritu kan kinaban ni Satanas. Imbes, inaarog ninda an espiritu nin pagkamoot asin kapakumbabaan na ipinaheling ni Jesus.
10. Ano an ginigibo ni Jehova sa mga may kababaan sa satong kaaldawan?
10 Ihinula kan Tataramon nin Dios na sa huring mga aldaw na ini, an mga mapakumbaba titiponon sa sarong lakop sa globong sosyedad na basado sa pagkamoot asin kapakumbabaan. Sa siring, sa tahaw nin sarong kinaban na paorog nang paorog na nagigin mapalangkaw, ipinaheheling kan banwaan ni Jehova an kabaliktaran na aktitud—an kababaan nin pag-isip. An mga siring nagsasabi: “Tumukad kita sa bukid ni Jehova [an saiyang halangkaw na tunay na pagsamba], . . . asin totokdoan nia kita dapit sa saiyang mga dalan, asin kita maglalakaw sa saiyang mga dana.” (Isaias 2:2, 3) An Mga Saksi ni Jehova an minakompuesto sa lakop sa globong sosyedad na ini na naglalakaw sa mga dana nin Dios. Kabale dian an sarong nagdadakol na “dakulang kadaklan, na dai nin siisay man na makabibilang, hale sa gabos na nasyon asin tribo asin banwaan patin tataramon.” (Kapahayagan 7:9) An dakulang kadaklan na ini kompuesto na ngonyan nin minilyon na tawo. Paano sinda sinasanay ni Jehova na magin mapakumbaba?
Pakanood na Magin May Kababaan an Pag-isip
11, 12. Paano ipinaheheling kan mga lingkod nin Dios an kababaan nin pag-isip?
11 An espiritu nin Dios na naghihiro sa saiyang gikan sa boot na banwaan nagpapangyari sa sainda na makanood na daogon an maraot na espiritu kan kinaban dangan ipaheling an mga bunga kan espiritu nin Dios. Iyan nahahayag sa “pagkamoot, kagayagayahan, katoninongan, pakatios, kabootan, karahayan, pagtubod, kahoyoan, pagpopogol sa sadiri.” (Galacia 5:22, 23) Tanganing matabangan sinda na mapatalubo an mga kualidad na iyan, an mga lingkod nin Dios hinahatolan na dai magin “egotista, na nagpupukaw nin pagdaraogan, na nagpapauroriurihan.” (Galacia 5:26) Kaagid kaiyan, si apostol Pablo nagsabi: “Sinasabihan ko an lambang saro dian sa saindo na dai mag-isip dapit sa saiyang sadiri nin orog kisa maninigong isipon; kundi na mag-isip tanganing magkaigwa nin marahay na kaisipan.”—Roma 12:3.
12 An Tataramon nin Dios sinasabihan an tunay na mga Kristiano na ‘dai maggibo nin ano man huli sa iriwal o huli sa egotismo, kundi sa kababaan nin pag-isip na ibinibilang an ibang lingkod nin Dios na mas halangkaw kisa saindo, na nagririsa, bakong sa personal na interes sa sadiri sana nindong mga bagay-bagay, kundi siring man sa personal na interes sa kaidto man na iba.’ (Filipos 2:3, 4) “An lambang saro maghanap, bakong kan saiyang karahayan, kundi kan sa iba.” (1 Corinto 10:24) Iyo, “an pagkamoot nagpapakosog” sa iba paagi sa bakong maimot na mga tataramon asin gibo. (1 Corinto 8:1) Iyan nagpapalakop nin kooperasyon, bakong kompetisyon. An espiritu na ako-nguna mayo nin lugar sa tahaw kan mga lingkod ni Jehova.
13. Taano ta dapat na manodan an kababaan nin pag-isip, asin paano iyan nanonodan nin saro?
13 Minsan siring, huli sa minanang pagkabakong sangkap, kita dai namundag na may kababaan an pag-isip. (Salmo 51:5) An kualidad na ini dapat na manodan. Asin ini tibaad depisil para sa mga dai natokdoan kan mga dalan ni Jehova poon sa pagkaniaki kundi inako iyan sa mas huri nang kabtang kan saindang buhay. Sinda nagkaigwa na nin personalidad na basado sa mga aktitud kan daan na kinaban na ini. Kaya kaipuhan nindang manodan na “haleon an daan na personalidad na komporme sa dati [nindang] paggawe” asin “magsolog kan bagong personalidad na linalang segun sa kabotan nin Dios sa tunay na katanosan asin kaimbodan.” (Efeso 4:22, 24) Sa tabang nin Dios kayang gibohon kan mga sinsero an hinahagad nia sa sainda: “Isolog nindo an mamomoton na mga pagmate nin pagdamay, kabootan, kababaan nin pag-isip, kahoyoan, asin pakatios.”—Colosas 3:12.
14. Paano si Jesus nagtaram tumang sa pagmawot na ilangkaw an sadiri?
14 Kinaipuhan na manodan iyan kan mga disipulo ni Jesus. Sinda nasa edad na kan sinda magin saiyang mga disipulo asin sinda may kinabanon na espiritu nin pagdinaogan. Kan an ina kan duwa sa sainda humagad na magin prominente an saiyang mga aki, si Jesus nagsabi: “An mga namamahala sa mga nasyon nagpapakangkagurangnan sa [mga tawo] asin an darakulang tawo nagkakapot nin autoridad sa sainda. Bakong siring kaini dian sa tahaw nindo; kundi an siisay man na boot na magin dakula sa saindo kaipuhan na iyo an mani paralingkod sa saindo, asin an siisay man na boot mangenot sa saindo kaipuhan na iyo an mani oripon nindo. Kun paanong an Aki nin tawo [si Jesus] nagdigdi, bakong tanganing paglingkodan, kundi tanganing maglingkod asin itao an saiyang kalag bilang pantubos na karibay nin dakol.” (Mateo 20:20-28) Kan sabihan ni Jesus an saiyang mga disipulo na dai maggamit nin mga titulo sa paghingoang ilangkaw an saindang sadiri, idinagdag nia: “Kamo gabos magturugang.”—Mateo 23:8.
15. Ano an maninigo na magin aktitud kan mga naghihingoang maabot an katongdan nin paraataman?
15 An tunay na parasunod ni Jesus sarong lingkod, iyo, sarong oripon nin mga kapwa Kristiano. (Galacia 5:13) Ini nangorognang totoo sa mga boot na makualipikar na mangataman sa kongregasyon. Sinda maninigo na nungkang makikompetensia para sa pagkaprominente o poder; sinda dai dapat na ‘magpakangkagurangnan sa mga mana nin Dios kundi dapat na magin mga halimbawa sa sainda.’ (1 Pedro 5:3) Tunay nanggad, an espiritu na makisadiri nagpaparisa na an sarong lalaki bakong angay na mangataman. An siring na tawo makararaot sa kongregasyon. Totoo, tama na ‘maghingoang maabot an katongdan nin paraataman,’ alagad ini maninigo na gumikan sa kamawotan na paglingkodan an ibang Kristiano. An katongdan na ini bakong posisyon na may pagkaprominente o poder, ta an mga nangangataman maninigo na kabilang sa mga pinakamay kababaan an pag-isip sa kongregasyon.—1 Timoteo 3:1, 6.
16. Taano si Diotrefes ta pinagdenunsiar sa Tataramon nin Dios?
16 Inaapod ni apostol Juan an satong atension sa sarong tawo na nagkaigwa kan salang punto de vista, na sinasabi: “May isinurat ako sa kongregasyon, alagad si Diotrefes, na boot na mangenot sa sainda, dai nag-aako nin ano man hale sa samo na may paggalang.” An tawong ini nakiiba nin daing paggalang sa iba sa paghingoang ilangkaw an saiyang sadiring posisyon. Imbes, an espiritu nin Dios pinahiro si Juan na iiba sa Biblia an pagdenunsiar ki Diotrefes huli sa saiyang aktitud na ako-nguna.—3 Juan 9, 10.
An Tamang Aktitud
17. Paano nagpaheling nin kababaan nin pag-isip si Pedro, Pablo, asin Bernabe?
17 Dakol an halimbawa sa Biblia kan tamang aktitud, kan kababaan nin pag-isip. Kan si Pedro lumaog sa harong ni Cornelio, an lalaking iyan ‘naglaob sa pamitisan ni Pedro asin huminuruhod sa saiya.’ Alagad imbes na akoon an labi-labing paghanga, “pinatindog sia ni Pedro, na sinasabi: ‘Tumindog ka; ako tawo man.’” (Gibo 10:25, 26) Kan si Pablo asin Bernabe nasa Listra, pinaomayan ni Pablo an sarong lalaking pilay poon sa pagkamundag. Bilang resulta, an mga kadaklan nagsarabi na an mga apostol na ini mga dios. Minsan siring, si Pablo asin Bernabe “ginisi . . . an saindang pan-ibabaw na gubing asin naglukso sa tahaw kan kadaklan, na nagkukurahaw asin nagsasabi: ‘Mga ginoo, taano ta ginigibo nindo an mga bagay na ini? Kami mga tawo man na may mga kamatean na arog kan sa saindo.’” (Gibo 14:8-15) An mapakumbabang mga Kristianong ini habong akoon an kamurawayan gikan sa mga tawo.
18. Huli sa saiyang kapakumbabaan, ano an isinabi ki Juan nin sarong makapangyarihan na anghel?
18 Kan si apostol Juan tawan nin “kapahayagan ni Jesu-Cristo,” idto ipinaabot paagi sa sarong anghel. (Kapahayagan 1:1) Huli sa kapangyarihan nin sarong anghel, masasabotan niato kun taano si Juan ta nagkaigwa nin hararom na paggalang, ta an sarong anghel ginadan an 185,000 na Asirio sa sarong banggi. (2 Hade 19:35) Si Juan nagsasaysay: “Kan ako makadangog asin makaheling, ako naglaob sa pagsamba sa pamitisan kan anghel na nagpaheling sa sako kan mga bagay na ini. Alagad sia nagsabi sa sako: ‘Mag-ingat ka! Dai mo iyan paggibohon! Ako kapwa mo sana oripon asin kan saimong mga tugang . . . Sambahon mo an Dios.’” (Kapahayagan 22:8, 9) Kanigoan na kababaan nin pag-isip sa parte kan makapangyarihan na anghel na ini!
19, 20. Ikomparar an kalaenan kan kapaabaw-abawan kan nangongkistar na Romanong mga heneral sa kababaan nin pag-isip ni Jesus.
19 Si Jesus an pinakamarahay na halimbawa nin saro na may kababaan an pag-isip. Sia an Aking bugtong nin Dios, an magigin Hade sa langitnon na Kahadean nin Dios. Kan iatubang nia an saiyang sadiri sa banwaan bilang siring, dai nia ginibo an arog kan ginigibo kaidto nin nangongkistar na mga heneral kan mga panahon nin Roma. Sinda tinawan nin dakulaon na mga parada—prosisyon—asin naglunad sa mga karuwahe na may dekorasyon na mga bulawan asin marfil, na guyod nin puting mga kabayo, o nin mga elepante, leon, o tigre pa ngani. Yaon sa prosisyon an mga paratogtog na nagkakanta nin mga awit sa kapangganahan, kaiba an mga kariton na may kargang mga sinamsaman asin darakulang karosa na nagpapaheling nin mga eksena sa ralaban. Igwa man nin bihag na mga hade, prinsipe, asin heneral, kaiba an saindang mga pamilya, na sa parate hinubaan tanganing sopogon sinda. An mga okasyon na iyan hayag na marhay na may kapalangkawan, kapaabaw-abawan.
20 Ikomparar an kalaenan kaiyan sa paagi nin pagdolot ni Jesus kan saiyang sadiri. Sia andam na mapakumbabang sumunod sa pag-otob kan hula manongod sa saiya, na naghula: “Uya! An saimong hade mismo minadolok sa saimo. Sia matanos, iyo, ligtas; mapakumbaba, asin nangangabayo sa sarong asno.” Sia mapakumbabang nangabayo sa sarong hayop na pantrabaho, bakong sa sarong karuwahe na ginuguyod nin magagayon na hayop na pamparada. (Zacarias 9:9; Mateo 21:4, 5) Kanigoan kaogma kan mapakumbabang mga tawo na si Jesus an magigin ninombrahan ni Jehova na Hade sa bilog na daga sa bagong kinaban, saro na talagang may kababaan an pag-isip, mapakumbaba, mamomoton, madinamayon, maheherakon!—Isaias 9:6, 7; Filipos 2:5-8.
21. Ano an dai ipinaririsa kan kababaan nin pag-isip?
21 An ideya na an kapakumbabaan kaluyahan hinahale kan bagay na si Jesus, Pedro, Pablo, asin an iba pang lalaki asin babae na may pagtubod kaidtong mga panahon kan Biblia may kababaan an pag-isip. Imbes, iyan nagpapaheling nin kosog nin karakter, huli ta an mga ini mapuso asin maigot. May dakulang mental asin moral na kosog, tinagalan ninda an grabeng mga pagbalo. (Hebreo, kapitulo 11) Asin ngonyan, kun an mga lingkod ni Jehova may kababaan an pag-isip, sinda igwa nin kaparehong kosog huli ta sinusuportaran nin Dios an mga may kababaan paagi kan saiyang makapangyarihan na banal na espiritu. Sa siring, kita sinasadol: “Gabos kamo maghagkos nin kababaan nin pag-isip sa lambang saro, huli ta tinutumang nin Dios an mga maabhaw, alagad ta tinatawan nia nin dai na kutana maninigong kabootan an mga mapakumbaba. Kun siring, magpakumbaba kamo sa irarom kan mapangyaring kamot nin Dios, tanganing ilangkaw nia kamo sa itinalaan na panahon.”—1 Pedro 5:5, 6; 2 Corinto 4:7.
22. Ano an ipaliliwanag sa minasunod na artikulo?
22 Igwa nin saro pang positibong aspekto an kababaan nin pag-isip na kaipuhan na gibohon kan mga lingkod nin Dios. Iyan dakula an ikinakokontribwir sa pagpakosog kan espiritu nin pagkamoot asin kooperasyon sa mga kongregasyon. Sa katunayan, iyan sarong mahalagang marhay na elemento nin kababaan nin pag-isip. Ini ipaliliwanag sa minasunod na artikulo.
Bilang Pagrepaso
◻ Iladawan an nangingibabaw na espiritu kan kinaban na ini.
◻ Paano tinatawan nin pabor ni Jehova an mga may kababaan an pag-isip?
◻ Taano ta dapat na manodan an kababaan nin pag-isip?
◻ Ano an nagkapirang halimbawa sa Biblia nin mga indibiduwal na nagpaheling nin kababaan nin pag-isip?
[Retrato sa pahina 15]
An anghel nagsabi ki Juan: “Dai mo iyan paggibohon! Ako kapwa mo sana oripon”