Icipandwa 14
Bushe Yehova Atungulula Shani Ukuteyanya Kwakwe?
1. Fyebo nshi Baibolo yasokolola pa lwa kuteyanya kwa kwa Yehova, kabili mulandu nshi fyacindamina kuli ifwe?
BUSHE Lesa alikwata ukuteyanya? Amalembo yapuutwamo yatwebo kuti alikwata. Mu Cebo cakwe, alitulanga patali patali ifyo ukuteyanya kwakwe ukwa ku muulu ukwa kutiinya kwaba. (Esekiele 1:1, 4-14; Daniele 7:9, 10, 13, 14) Nangu ca kutila te kuti tumone uku kuteyanya kwa ku muulu, kwalikuma nga nshi bakapepa ba cine pali lelo. (2 Ishamfumu 6:15-17) Mu kuteyanya kwa kwa Yehova mwaba no kuteyanya kwa pe sonde. Baibolo ilatwafwa ukumfwikisha uku kuteyanya ne fyo Yehova atungulula kwene.
Ukwishiba Ukuteyanya Kwaba pe Sonde
2. Lukuta nshi ulupya Lesa alengele ukubako?
2 Uluko lwa bena Israele lwali lukuta lwa kwa Lesa pa myaka 1,545. (Imilimo 7:38) Lelo Israele afililwe ukubaka amafunde ya kwa Lesa kabili akeene Umwana wakwe. Ne ci calengele Yehova ukukaana lulya lukuta no kulusha. Yesu aebele abaYuda ati: “Moneni, ing’anda yenu yashilwa imwe icipompa.” (Mateo 23:38) E co Lesa alengele kube ulukuta lupya, ulo apingene na lo icipingo cipya. Ulu lukuta lwali no kupangwa na bantu 144,000 abasalwa na Lesa ku kuyaba no Mwana wakwe mu muulu.—Ukusokolola 14:1-4.
3. Cinshi cacitike pa Pentekoste wa mu 33 C.E. icali bushininkisho bwine bwine ubwa kuti Lesa nomba alebomfya ulukuta ulupya?
3 Aba ntanshi muli ulu lukuta basubilwe no mupashi wa mushilo uwa kwa Yehova pa Pentekoste wa mu 33 C.E. Tubelenga ulwa cilya cintu caibela icacitike pali ilya nshita, ukuti: “Kabili ilyo bwafikile ubushiku bwa Pentekoste, bonse bali palya pene no mutima umo. E lyo kwafumine mu muulu no kupumikisha iciunda kwati cipupu cikali ca mwela, caiswilemo na mu ng’anda monse umo baikele. Kuli bene kwamoneke indimi ishabe misasatwe kwati sha mulilo, no kwikala pali bonse umo umo. E lyo bonse baiswilemo Umupashi wa mushilo.” (Imilimo 2:1-4) E co umupashi wa kwa Lesa wali bushininkisho bwine bwine ubwa kuti ili e bumba Lesa ali no kulabomfya ku kufishapo ubufwayo bwakwe ukupitila mu butungulushi bwa kwa Yesu Kristu mu muulu.
4. Ni bani lelo bapanga ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pe sonde?
4 Pali lelo, aba muli ba 144,000 abashalapo e bali fye pe sonde. Lelo ku kufishapo ukusesema kwa mu Baibolo, “ibumba likalamba” ilya “mpaanga shimbi,” abali amamilioni, baleilunda ku bashalapo basubwa. Yesu, Umucemi Musuma, aalikatanya ishi mpaanga shimbi na bashalapo pa kuti babe umukuni umo fye uo ena pa kuba Umucemi musuma atungulula. (Ukusokolola 7:9; Yohane 10:11, 16) Aba bonse bapanga ulukuta lumo ulwaikatana, e kutila ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pe sonde.
Ukuteyanya Ukutungululwa na Lesa
5. Nani atungulula ukuteyanya kwa kwa Lesa, kabili akutungulula shani?
5 Amashiwi ya mu Malembo aya kuti “ulukuta lwa kwa Lesa wa mweo” yalangilila uutungulula lwene. Uku kuteyanya kutungululwa na Lesa. Yehova atungulwila abantu bakwe muli Yesu, uo Asontele ukuba Umutwe uushimoneka uwa lukuta, na mu Cebo Cakwe icapuutwamo, Baibolo.—1 Timote 3:14, 15; Abena Efese 1:22, 23; 2 Timote 3:16, 17.
6. (a) Bushe ubutungulushi bwa lukuta ukufuma ku muulu bwamoneke shani mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo? (b) Cinshi cilango kuti Yesu acili e Mutwe wa lukuta?
6 Ubo butungulushi bwamoneke sana pa Pentekoste. (Imilimo 2:14-18, 32, 33) Bwamonekele mu butungulushi bwa kwa malaika wa kwa Yehova ubwa kuti imbila nsuma ibilwe mu Afrika, ilyo ishiwi lya kwa Yesu lyaebele Sauli umwina Tarsi ifya kucita ilyo apilibwike, na lintu Petro atendeke umulimo wa kushimikila ku Bena fyalo. (Imilimo 8:26, 27; 9:3-7; 10:9-16, 19-22) Lelo, mu kuya kwa nshita, takwali kabili amashiwi ayaleumfwika ukufuma mu muulu, takwali bamalaika abalemonekela ku bantu, takwali abalepeelwa ifya bupe fya mupashi mu cisungusho. Lelo, Yesu alaile ati: “Moneni, ine nakulaba na imwe ukufika na pa kupwa kwa nshita.” (Mateo 28:20; 1 Abena Korinti 13:8) Pali lelo, Inte sha kwa Yehova balisumina ukuti Yesu e uletungulula. Ukwabula ubo butungulushi, ukushimikila ubukombe bwa Bufumu mu nshita sha kukaanya kwaluma nga te kuti kubeko.
7. (a) Ni bani bapanga “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka,” kabili mulandu nshi? (b) Mulimo nshi uyu “musha” apeelwe?
7 Ilyo ali fye mupepi no kufwa, Yesu aebele abasambi bakwe pa lwa “musha wa cishinka kabili uwashilimuka” uo wene pa kuba Shikulu ali no kulaasa umulimo waibela. Ulya “musha” aali no kubapo pa nshita Shikulu aleya ku muulu kabili aali no kutwalilila fye ukubombesha ukufika na lintu Kristu aali no kubwela mu Bufumu. Tapali umuntu nangu umo uo ubu bulondoloshi bwingalinga, lelo bwalinga ulukuta lwa basubwa ulwa kwa Kristu. Apo alushitile mu mulopa wakwe, Yesu alwitile ukuti “musha” wakwe. Apeele ababamo umulimo wa kupanga abasambi no kubaliisha panono panono, ukubapeela “ifya kulya [fya ku mupashi] mu nshita iyene.”—Mateo 24:45-47; 28:19; Esaya 43:10; Luka 12:42; 1 Petro 4:10.
8. (a) Milimo nshi ibumba lya musha lyakwata pali nomba? (b) Mulandu nshi ukumfwila ukufunda tupokelela ukupitila muli iyi nshila Lesa alebomfya kwacindamina?
8 Apo ibumba lya musha lyasangilwe lilebomba umulimo wa kwa Shikulu ilyo abwelele mu kukanamoneka mu 1914, paliba ubushininkisho bwa kuti lyalilaashikwe imilimo iingi mu 1919. Ubunte pa lwa Bufumu bwalishimikilwa muli iyi myaka yonse iyapita, kabili ibumba likalamba ilya bakapepa ba kwa Yehova lilelonganikwa pa kuti likapusuke ubucushi bukalamba. (Mateo 24:14, 21, 22; Ukusokolola 7:9, 10) Aba na bo bakabila ifya kulya fya ku mupashi, na babapekanishisha ifi fya kulya libumba lya musha. Kanshi, pa kuti tutemune Yehova, tukabila ukumfwila ukusambilisha atupekanishisha ukupitila muli uyu musha no kumumfwila.
9, 10. (a) Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, miteyanishishe nshi yaliko ku kwafwa ukubombela pa milandu yakumine ififundisho na mu kutungulula ukushimikila imbila nsuma? (b) Miteyanishishe nshi yabako pali lelo ku kwafwa ukwampanya imilimo yalekanalekana iya bantu ba kwa Yehova?
9 Limo limo, kulabe fipusho ifyakuma ifisambilisho ne fyo ifintu filingile ukucitwa. Cinshi lyene cingacitwa pali ifyo fipusho? Imilimo icipandwa 15 citweba ifyo umulandu umo uwakumine Abena fyalo insangu wabombelwepo. Watwelwe ku batumwa na bakalamba abali ku Yerusalemu, abali mwi bumba litungulula. Balya baume tabali ababula akalema, lelo Lesa alibabomfeshe. Babebetele amalembo ayakumine ico balelandapo kabili balimwene no bushininkisho bwa kwafwa kwa mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa ifyo waiswile ishuko lya kuti Abena fyalo bashimikilwe. E lyo pa numa bapingwile ica kucita pali uyu mulandu. Lesa alipaalile iyi mitantikile. (Imilimo 15:1-29; 16:4, 5) Lilya ibumba litungulula lyalesonta abaume no kubatuma ku kuyalundulula ukushimikila pa lwa Bufumu.
10 Muno nshiku Ibumba Litungulula ilya kuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pe sonde lyapangwa na ba bwananyina basubwa no mupashi abafuma mu fyalo fyalekanalekana kabili lyaba pa maofeshi yakalamba aya Nte sha kwa Yehova. Ibumba Litungulula liletungululwa na Yesu Kristu mu kulundulula ukupepa kwasanguluka mu fyalo fyonse, ukwampanya imilimo yakuma ukushimikila iya Nte sha kwa Yehova mu filonganino fyabo ifishaifulila. Aba mwi Bumba Litungulula bapashanya ifyo umutumwa Paulo alemona bambi, ilyo alembele ku Bena Kristu banankwe ati: “Te kutila tuli na bucibinda pa citetekelo cenu, lelo tuli ababombela pamo na imwe ku kumuletelo kusansamuka; pantu mwaimininina ku citetekelo cenu.”—2 Abena Korinti 1:24.
11. (a) Bushe baeluda na babomfi batumikila basontwa shani? (b) Mulandu nshi tufwile ukubombela sana pamo na basontwa?
11 Inte sha kwa Yehova mwi sonde lyonse batungululwa ne Bumba Litungulula pa kusala bamunyinefwe bafikapo abo, na bo, abapeelwa ubulashi bwa kusonta baeluda na babomfi batumikila ku kusakamana ifilonganino. Imilingo abasontwa balingilwako yalembwa mu Baibolo kabili pa kulingwa kulabo kwishiba ukuti aba baume tabapwililika kabili balalufyanya no kulufyanya. Baeluda abatasha aba baume e lyo na babasonta, baba no mulimo wa kulubulwilapo kuli Lesa. (1 Timote 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9) E co, balatala bapepa ukuti umupashi wa kwa Lesa ubaafwe no kuleka Icebo cakwe icapuutwamo cibatungulule. (Imilimo 6:2-4, 6; 14:23) Natuletasha pali ifi “fya bupe ku bantu,” abatwafwa ifwe bonse ukufika kuli “buumo bwa kutetekela.”—Abena Efese 4:8, 11-16.
12. Ni shani Yehova abomfya abanakashi mu miteyanishishe ya Bulesa?
12 Amalembo yatila abaume e bafwile ukutungulula mu cilonganino. Ici te kusuula abanakashi, pantu bamo ni mpyani sha Bufumu bwa mu muulu, kabili e babombesha mu mulimo wa kushimikila. (Amalumbo 68:11) Kabinge, pa kutwalilila ukubombe milimo yabo iya kusakamana ulupwa, abanakashi balenga ukuti ifilonganino fileshimikwa bwino. (Tito 2:3-5) Lelo ukusambilisha mulimo uubombwa na baume abasontwa ukucite co.—1 Timote 2:12, 13.
13. (a) Baibolo icincisha baeluda ukumona shani icifulo cabo? (b) Mulimo nshi ifwe bonse twingabombako?
13 Ku calo, uwakwata icifulo calumbuka e umonwa ukucindama, lelo mu kuteyanya kwa kwa Lesa ifunde lyaba lya kuti: “Uwacepesha muli imwe e mukalamba.” (Luka 9:46-48; 22:24-26) Amalembo yafunda baeluda ukuba abatekanya ukukanaumyo lupaka pa bantu abo Lesa aseekesha kuli bene, kano ukube ca kumwenako ku mukuni. (1 Petro 5:2, 3) Abakwata ishuko lya kwimininako Mulopwe wa kubumbwa konse, kabili abalanda pe shina lyakwe bufuke bufuke, no kwebako abantu konse konse pa lwa Bufumu bwakwe, te bumba fye ilinono ilya bantu abasalwa, lelo ni Nte sha kwa Yehova bonse, abaume na banakashi.
14. Lanshanyeni amepusho yatantikwe pa mpela ya paragrafu, ukubomfya amalembo yaloshiweko.
14 Kuti cawama ukuipusha ati: ‘Bushe cine cine nalyumfwikisha kabili bushe ndatasha pa fyo Yehova aletungulula ukuteyanya kwakwe ukwa pe sonde? Bushe imisango yandi, insoselo shandi, ne micitile filango kuti nalyumfwikisha kabili ndatasha?’ Ukwetetula pa fyebo fyakonkapo kuti kwayafwa ifwe bonse ukumona nga tulacite co.
Nga cine cine ndanakila kuli Kristu ukuti e Mutwe wa cilonganino, lyene, cinshi mfwile ukulacita, ukulingana ne fyalembwa mu malembo yakonkapo? (Mateo 24:14; 28:19, 20; Yohane 13:34, 35)
Nga ca kuti nalanga ukutasha no kupokelela ifya ku mupashi ifiishila mu musha ne Bumba lyakwe Ilitungulula, ninshi nani ndecindika? (Luka 10:16)
Mibele nshi bonse mu cilonganino, maka maka baeluda, bafwile ukukwata pa kati kabo? (Abena Roma 12:10)
15. (a) Cinshi tulanga ku fyo tumona ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pe sonde? (b) Ni nshila nshi twingashininamo Kaseebanya ukuti wa bufi no kulenga umutima wa kwa Yehova ukusekelela?
15 Pali lelo Yehova aletutungulula ukubomfya ukuteyanya kwakwe ukumoneka ukutungululwa na Kristu. Ifyo tumona iyi mitantikile filanga ifyo twakatamika umulandu wa bumulopwe. (AbaHebere 13:17) Satana atunga ukuti ico twayangwa sana ni bukaitemwe. Lelo nga twabomfiwa monse umo twakabilwa no kutaluka ku fintu ifingalenga tucishemo ukulumbuka, ninshi tuleshinina Kaseebanya ukuti wa bufi. Nga twalitemwa no kucindika abatungulula pa kati kesu no kukaana “ukutasha muli bubumbimunda ku kumwenamo ububile,” tulenga Yehova ukusekelela. (Yuda 16; AbaHebere 13:7) Nga twaba na bucishinka ku kuteyanya kwa kwa Yehova, tulanga ukuti Yehova e Lesa wesu no kuti twalikatana mu kumupepa.—1 Abena Korinti 15:58.
Ukulanshanya kwa Kupitulukamo
• Bushe pali lelo ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa pe sonde ni kuli kwi? Bufwayo nshi kwabelapo?
• Nani abo Mutwe wasontwa uwa cilonganino, kabili kupitila mu miteyanishishe nshi iya kutemwa atutungulwila?
• Mibele nshi tulingile ukulundulula ku baba mu kuteyanya kwa kwa Yehova?
[Ifikope pe bula 133]
Yehova atutungulula ukubomfya ukuteyanya kwakwe ukwa pe sonde ukutungululwa na Kristu