Umuti Uo “Amabula ya uko Tayabonsa”
BUSHE mwalimonapo impanga iyakwata ifimuti ifyafumba kabili ifyalelema bwino? Nga mwali-imonapo, kuti mwasumina ukuti impanga ya musango yu ilamoneka bwino sana. Bushe nga mwalimwene ifimuti ifikalamba ifingi kabili ifyafumba kuti mwatila incende fyamenapo tayaba na menshi? Awe, kuti mwaishiba ukuti epo yaba ayengi nayo, e yalenga ne fimuti ukukanauma no kulamoneka ifyalelema.
Na Baibolo ipashanya abantu abakwata icitetekelo cakosa kabili ababa ifibusa fya kwa Lesa, ku fimuti ifikalamba kabili ifyalelema bwino. Umfweni ifyo ifikomo fitatu ifya kubalilapo mwi buuku lya Amalumbo fyasosa.
“Alipaalwa umuntu uushikonka amano ayapanda ababifi, uushiminina mu nshila ya babembu, kabili uushiikala apekala abapumya. Lelo ena asekelela mu mafunde ya kwa Yehova, kabili abelenga amafunde yakwe no kulayatontonkanyapo akasuba no bushiku. Kabili akaba ngo muti uo balimba mupepi no tumilonga twa menshi, uutwala ifisabo mu nshita ya fiko, na mabula ya uko tayabonsa, kabili conse ico acita cikatunguluka.”
Na pali Yeremia 17:7, 8, na po tubelengapo ukuti: “Abe uwapaalwa umuntu uutetekela Yehova, kabili uo Yehova aba e ca kucetekelamo cakwe. Kabili akaba ngo muti uwalimbwa pa menshi, uwalimba imishila ya uko mu mulonga; kabili takomfwe ukukaba ilyo kwaisa, lelo amabula yakwe yakaba ayalemba. Na mu nshita ya cilala takasakamikwe, nangu ukuleka ukutwala ifisabo.”
Mu malembo yonse yabili, imiti baibomfya ukulanga ifyo umuntu engaba nga ca kuti alecita ifyalungama, nga aletemwa amafunde ya kwa Lesa, no kumucetekela sana. Nomba kuti twaipusha atuti bushe umuntu uwacetekela Lesa kuti aba shani kwati cimuti calelema? Natulandepo na fimbi pali ifi fikomo.
Bailimba “Mupepi no Tumilonga twa Menshi”
Iyi miti balandapo bailimba “mupepi no tumilonga twa menshi” nelyo “pa menshi,” tabailimba fye mu mbali ya mumana umo nelyo akamulonga kamo. Iyi milandile ya mampalanya yalilembwa na pali Esaya 44:3, 4, apalembwa ifyo Yehova Lesa ali no kusakamana abaYuda balapiile abafumine mu Babiloni mu busha. Yehova, ukupitila muli kasesema Esaya, atile: “Nkapongolwela amenshi pa wa cilaka, ne milonga ikakonkoloka pa ncende yauma. . . . Kabili bakamena nge cani iciteku, nge miarabimu iyaba mu mbali ya fishiba.” Ici cikomo citila “imilonga” ne “fishiba” fyali no kulenga abantu abapaalilwe na Lesa ukuba nge miarabimu yafumba.
Nangu fye ni lelo, mu ncende balima sana tulamona ifishiba fya menshi ne mifoolo iyo bapaatula ukufuma mu fishima na mu mimana. Ifi fishiba ne mifoolo fibomfiwa mu kutapilila amabala nelyo ifilimwa. Limo bapisha iyi mifoolo mwi bala lya miti iitwala ifisabo. Limo nalyo babomfya utumifoolo uto nalimo bapisha pa kati ka mabala ne miti pa kuti fyonse filetapililwa kabili iyi miti e yapanga umupaka pa kati ka mabala.
Bushe imiti balimba pa tumifoolo twa musango yu ikula shani? Amalumbo 1:3 yalanda pa muti “uutwala ifisabo mu nshita ya fiko.” Baibolo yalilandapo imiti yaliko kale pamo nga imikunyu, amapomegranate, ama-apele, utuncindu, imiolife ne miti imbi. Nangu ca kuti imikunyu ilalepa ukufika ku mamita 9, imiti iingi iitwala ifisabo tailepa sana. Lelo nangu ishilepa sana, ilafumba no kulelema no kutwala ifisabo ifingi pa nshita itwalilapo.
Kale sana, imiti iikalamba iyo baleita ati imiarabimu yalemena mu mbali ya mimana ne milonga iyali mu Siria na mu Palestine. Ilingi nga balanda pa miarabimu mu Baibolo, ninshi balelanda pa tumilonga twa menshi nelyo “imikonko” umwaleba amenshi. (Ubwina Lebi 23:40) Icimuti na cimbi icapala umuarabimu icalemena apaba sana amenshi cimuti ca muwilo. (Esekiele 17:5) Ilyo uwaimbile amalumbo e lyo na Yeremia balandile pa fimuti ifikalamba kabili ifyalelema, balesambilisha ukuti abafwaisha ukukonka amafunde ya kwa Lesa no kumucetekela sana, bakaba fibusa fyakwe ifisuma, kabili ‘conse ico bacita cikatunguluka.’ Bushe ifi fine te fyo na ifwe tufwaya?
Ifyo Mwingatemwa Amafunde ya kwa Yehova
Abantu lelo balesha ukucita ifintu ifingi pa kuti baleikala bwino. Bacita ifintu ifyo bamona ukutila kuti fyabalenga ukulumbuka no kushuka, lelo ilingi ifyo bacita tafibomba kabili ici cilababipila. Nomba cinshi cingalenga umuntu ukwikala bwino no kuba ne nsansa shibelelela? Amashiwi Yesu alandile mu Lyashi lya pa Lupili yalasuka ici cipusho. Atile: “Balipaalwa abaishiba ukuti balakabila ifya kwa Lesa, pantu ubufumu bwa mu muulu bwabo.” (Mateo 5:3) Ca cine, pa kuti tukwate insansa shine shine te kulumbuka kufwaikwa, lelo tufwile ukwishiba ukuti tulakabila amashiwi ya kwa Lesa e lyo no kucita ifingatulenga ukuba ifibusa fyakwe pa kuti tube abalelema kwati miti yafumba iitwala ifisabo mu nshita ya fiko. Kuti twakosha shani icibusa cesu na Lesa?
Ica kubalilapo, uwaimbile amalumbo alandile pa fintu fimo ifyo tufwile ukutalukako. Alandile pa “mano ayapanda ababifi,” “inshila ya babembu,” na “pekala abapumya.” Nga tulefwaya ukuba ne nsansa, tufwile ukutaluka abapumya nelyo abashipoosa amano ku mafunde ya kwa Lesa.
E lyo ica bubili ca kuti tufwile ukulasekelela mu mafunde ya kwa Yehova. Nga tulasekelela mu cintu cimo nelyo mu mulimo umo, tulafwaisha uku-ubomba, te fyo? Kanshi ukusekelela mu mafunde ya kwa Lesa cipilibula ukutemwisha Icebo cakwe, ukufwaisha ukwishibilapo na fimbi no kucumfwikisha.
Ica butatu, tufwile ukulabelenga “amafunde yakwe no kulayatontonkanyapo akasuba no bushiku.” Ici cilolele mu kuti tufwile ukulabelenga Baibolo lyonse no kulatontonkanyapo pa fintu tulebelenga. Tufwile ukulaumfwa nga filya fine uwaimbile amalumbo aleumfwa pa Cebo ca kwa Lesa, uwatile: “Amafunde yenu naliyatemwa icine cine! Akasuba konse e yo ntontonkanyapo.”—Amalumbo 119:97.
Kanshi nga twasambilila icine pali Yehova Lesa no kumwishiba bwino, e lyo no kumucetekela no kucetekela ifyo alaya, ukwabula no kutwishika tukaba ne citetekelo cakosa. Nga twacite fi, tukaba nga ulya muntu wa nsansa uo uwaimbile amalumbo alandilepo ati, “conse ico acita cikatunguluka.”