“Ifisabo fya Mupashi” Filalenga Lesa Acindamikwa
“Muli ici e mo Tata acindamikilwa, nga muletwalisha.”—YOH. 15:8.
1, 2. (a) Finshi fimo ifyo twingacita pa kukoselesha bambi? (b) Bupe nshi Yehova atupeela ubutwafwa ukulamubombela bwino?
ELENGANYENI ifintu fibili ifingacitika. Nkashi umukalamba amona nkashi wacaice alemoneka uwasakamikwa. Amweba ukuti bakabombe bonse mu mulimo wa kushimikila. Ilyo baleya mu kushimikila, nkashi wacaice alanda pa filemusakamika. Cilya abwela mu kushimikila, nkashi wacaice apepa kuli Yehova no kumutasha pa fyo ulya nkashi acibikako amano ku fyacimusakamika, pantu alefwaisha uwa kumusansamusha. Mu cifulo cimbi, umulume no mukashi e lyo babwela fye ukufuma ku calo cimbi uko baile mu kushimikila. Ilyo bali pa parte ninshi baleshimika ne nsansa pa fyo umulimo wale-enda, munyinefwe wacaice ali fye tondolo, alekutika. Pa numa ya myaka imo, ilyo alepekanya ukuya mu kubombela ku calo cimbi, aibukisha balya baupana ne fyo balandile ifyalengele afwaishe ukuba mishonari.
2 Napamo ifi twalandapo fyalenga mwaibukishako bamo abalengele mufwaishe ukucita icintu cimo mu bumi, nelyo abo mwa-afwile ukupingulapo ukucita icisuma. Kwena te lingi abantu baluka pa numa ya kulanshanya fye nabo umuku umo, lelo cila bushiku tulakwata ishuko lya kukoselesha no kukosha bambi. Tutile kuli icintu cimo icingalenga imibele yenu ukuwama pa kuti muleafwa sana bamunyinenwe no kulenga mulebombela sana Lesa. Bushe te kuti mutemwe? Na kuba Yehova alatupeela icingatwafwa ukucite fi, ne ci mupashi wa mushilo. (Luka 11:13) Ilyo umupashi wa kwa Lesa ulebomba muli ifwe, ulalenga twaba ne mibele isuma iingalenga tulebomba bwino imilimo yonse iya kwa Lesa. We bupe ulawama!—Belengeni Abena Galatia 5:22, 23.
3. (a) Bushe ukukwata “ifisabo fya mupashi” kulenga shani Lesa ukucindikwa? (b)Fipusho nshi twalalandapo?
3 Imibele iyo umupashi wa mushilo utwafwa ukukwata, e mibele iyo na Yehova Lesa, Uutupeela uyu mupashi akwata. (Kol. 3:9, 10) Yesu alitwebele umulandu uukalamba uo Abena Kristu bafwile ukulapashanishisha Lesa ilyo aebele abasambi bakwe ati: “Muli ici e mo Tata acindamikilwa, nga muletwalisha, no kuba abasambi bandi icine cine.”a (Yoh. 15:8) Nga twakwata “ifisabo fya mupashi,” abantu bakalamwena ku fyo tulanda no kucita; ne ci cikaleta ilumbo kuli Lesa. (Mat. 5:16) Bushe ifisabo fya mupashi fyapusana shani ne mibele yakwata abantu ba kwa Satana? Finshi twingacita pa kukwata ifisabo fya mupashi? Cinshi cishingangukila ukukwata ifi fisabo? Twalalanda pali ifi fipusho ilyo tulelanshanya pa mibele ya kubalilapo itatu iyo umupashi ulenga twakwata. Ne yi mibele, kutemwa, ukusekelela no mutende.
Ukutemwa Ukwashimpwa pa Kutemwa kwa kwa Lesa
4. Kutemwa kwa musango nshi Yesu aebele abasambi bakwe ukukwata?
4 Ukutemwa uko umupashi wa mushilo ulenga twakwata, kwalipusana no kutemwa ukwaseeka muli cino calo. Kwapusana shani? Kwena kwashimpwa pa kutemwa kwa kwa Lesa. Yesu alilandilepo pali ubu bupusano mu Lyashi lya pa Lupili. (Belengeni Mateo 5:43-48.) Atile na babembu balatemwa ababatemwa. Muli uku ‘kutemwa’ tamwaba kuipeelesha pantu abakwata uku kutemwa bacita fye ifisuma ku babacitila ifisuma. Nga tulefwaya ‘ukulanga ukuti tuli bana ba kwa Shifwe uwaba mu muulu,’ tatufwile ukuba nga aba bantu. Ukucila ukulatemwa fye abatutemwa, tufwile ukulamona bambi nge fyo Yehova abamona e lyo no kubatemwa nge fyo abatemwa. Lelo cinshi cingatwafwa ukutemwa abalwani besu nga filya Yesu atwebele?
5. Kuti twalanga shani ukutemwa ku batucusha?
5 Moneni ica kumwenako cimo ica mu Baibolo. Ilyo Paulo na Sila baleshimikila mu Filipi, balibekete no kuboma sana, e lyo babapoosa na mu cifungo umo bakakile amakasa yabo mu makusu. Ilyo bali mulya, kalinda wa cifungo afwile alebacusha. Ilyo babafumishe mu cifungo ukwabula ukwenekela pa numa ya cinkukuma, bushe balitontonkenyepo pa kulandula pa fyo ulya muntu abacushishe? Iyo. Pa mulandu wa kuti balibikileko amano, ukutemwa bakwatile uyu muntu kwalengele baipeeleshe ukumwafwa bwangu bwangu, kabili uyu kalinda wa cifungo no lupwa lwakwe lonse balicetekele Lesa. (Imil. 16:19-34) Bamunyinefwe abengi muno nshiku nabo ‘balapaala ababacusha.’—Rom. 12:14.
6. Kuti twalanga shani ukuti twalitemwa bamunyinefwe icine cine? (Moneni akabokoshi pe bula21.)
6 Ukutemwa bamunyinefwe takupelelela fye pa kubapaala. Baibolo itila: “Tulingile ukufwila bamunyinefwe.” (Belengeni 1 Yohane 3:16-18.) Lelo kuti twalanga ukutemwa na mu tuntu fye utunono. Ku ca kumwenako, nga twacita fimo nelyo twasosa fimo ifyakalifya munyinefwe, kuti twalanga ukuti twalimutemwa nga ca kutila twaitendekelako ukubwesha umutende. (Mat. 5:23, 24) Inga ca kuti ni fwe bakalifya? Bushe ‘tulaiteyanya ukwelela’ munyinefwe nelyo tulatwalilila ukufulwa? (Amalu. 86:5) Ukutemwa ukwakulisha uko umupashi wa mushilo ulenga tukwate, kuti kwatwafwa ukufimba pa membu ishinono, no kubelela bambi uluse ‘ifyo Yehova atubelela uluse.’—Kol. 3:13,14; 1 Pet. 4:8.
7, 8. (a) Bushe ukutemwa Lesa kutwafwa shani ukutemwa abantu? (b) Finshi fingatwafwa ukutemwa sana Yehova? (Moneni icikope pe samba.)
7 Cinshi cingatwafwa ukutemwa bamunyinefwe icine cine? Kutemwa sana Lesa. (Efes. 5:1, 2; 1 Yoh. 4:9-11, 20, 21) Ilyo tulebelenga Baibolo, na lintu tule-etetula nelyo tulepepa, ninshi tuli na Yehova tulelanshanya nankwe, kabili ici cilalenga twatemwa sana Shifwe wa mu muulu. Lelo pa kuti cibe fyo, kano tulelubula inshita ya kupalama kuli Lesa.
8 Natulangilile: Tutile cila bushiku mukwata fye iciputulwa ca nshita cimo ilyo mwingabelenga Icebo ca kwa Lesa, no kwetetula pa fyo mwabelenga, no kupepa kuli Yehova. Bushe te kuti mulebikako sana amano kuli iyo nshita pa kuti takuleba ifya kumusendela iyo inshita iya kuba na Yehova? Kwena tapali uwingatulesha ukulanda na Lesa mwi pepo, kabili fwe bengi kuti twabelenga Baibolo inshita yonse ilyo twatemwa. Na lyo line, kuti twabikako amano pa kuti ifintu ifyo tucita cila bushiku tafiletusendela inshita iyo tufwile ukuba na Lesa. Bushe cila bushiku mulalubula inshita iikalamba iya kupalama kuli Lesa?
“Ukusekelela Ukufuma ku Mupashi wa Mushilo”
9. Bushe ukusekelela uko umupashi wa mushilo ulenga twakwata kwaba shani?
9 Ubusuma bwa fisabo fya mupashi bwa kuti amafya tayalenga fyapwa. Ukusekelela, icisabo ca mupashi ico nomba twalalandapo, nako takupwa ilyo kwaba amafya. Ukusekelela kwaba nge cilimwa icakosa sana icishifwa nangu takuli amenshi. Pe sonde lyonse, ababomfi ba kwa Lesa ‘balitetekela icebo ca kwa Lesa mu bucushi ubwingi pamo no kusekelela ukufuma ku mupashi wa mushilo.’ (1 Tes. 1:6) Bamo balacula sana kabili tabakwata ifikabilwa mu bumi. Na lyo line, Yehova alabakosha ukupitila mu mupashi wa mushilo ‘pa kuti bashipikishe muli fyonse no kushishimisha pamo no kusekelela.’ (Kol. 1:11) Bushe ukusekelela kufuma kwi?
10. Cinshi cilenga tulesekelela?
10 Ifyo Yehova atupeela filabelelela, tafyaba nge “fyuma ifishibelelela” ifya mu calo ca kwa Satana. (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20) Alitulaya ukuti tukekala umuyayaya mu nsansa. Tulasekelela pa kuba mu lupwa lwa Bena Kristu ulwa mwi sonde lyonse. Ne cacilapo ukucindama ca kuti, bucibusa bwesu na Lesa e bulenga tulesekelela. Tumfwa nga filya Davidi aumfwile uwalumbenye Yehova mu lwimbo nangu ca kutila alibutwike no kuba imbutushi. Atile: “Pantu icikuuku cenu cisuma ukucila ubumi, imilomo yandi ikamutasha. E ico nkamucindika mu nshita ya mweo wandi.” (Amalu. 63:3, 4) Na lintu tuli na mafya, imitima yesu ilafwaisha ukulumbanya Lesa.
11. Mulandu nshi cacindamina ukubombela Yehova ne nsansa?
11 Umutumwa Paulo akoselesha Abena Kristu ukuti: “Sekeleleni lyonse muli Shikulu. Ndetila na kabili, Sekeleleni!” (Fil. 4:4) Mulandu nshi Abena Kristu balingile ukulasekelela ilyo balebombela Yehova? Ni co Satana alimya umulandu wa kutwishika bumulopwe bwa kwa Yehova. Satana atile takuli nangu umo uwingabombela Lesa mu kuitemenwa. (Yobo 1:9-11) Nga ca kuti tuleipatikisha fye ukubombela Yehova, tatulebomba ne nsansa, ninshi ilambo lya kulumbanya ilyo tuletuula, talifikilepo. Kanshi tufwile ukumfwila ukufunda kwa kwa kemba wa malumbo ukwa kuti: “Bombeleni Yehova no kusekelela. Iseni ku cinso cakwe no kwaula akapundu.” (Amalu. 100:2) Tulacindika Lesa nga tulemubombela ne nsansa kabili ukufuma pa nshi ya mutima.
12, 13. Cinshi tufwile ukucita pa kupwisha ubulanda tukwete?
12 Kwena limo na babomfi ba kwa Yehova abaipeela balaba no bulanda kabili tacibangukila ukuba ne nsansa. (Fil. 2:25-30) Cinshi cingatwafwa ilyo twakungumana? Pa Abena Efese 5:18,19 patila: “Muleisulamo umupashi. Ilyo mulelanshanya mulebomfya amashiwi ya mu malumbo, kabili mulelumbanya Lesa mu nyimbo shakwe. Muleimbila Yehova no kumulumbanya mu mitima yenu.” Kuti twacita shani pa kuti uku kufunda kutwafwe?
13 Nga twakungumana, tulingile ukupepa kuli Yehova no kutontonkanya pa fintu ifisuma. (Belengeni Abena Filipi 4:6-9.) Bambi basanga ukuti ukwimba inyimbo shesu isha Bufumu mu mutalalila, kulalenga baba ne nsansa no kulenga batendeka ukutontonkanya pa fingabasansamusha. Munyinefwe umo uwakwete ubwafya ubwalengele akalipe no kufuupulwa atile: “Icalengafwa sana, te kupepa fye, lelo ne nyimbo sha Bufumu naswatile isho naleimba, shalengafwa. Ukwimbila Yehova ishi inyimbo ishisuma nampo nga ni mu mutima nelyo mwi shiwi lyaumfwika,kwalelenga naleka ukusakamikwa. Pali ilya ine inshita, e lyo ne citabo citila, Palameni Kuli Yehova cafumine fye. Kanshinalicibelengele imiku ibili mu mwakawakonkelepo kabili calendetela sana insansa. Nshitwishika ukuti Yehova alingafwile.”
“Umutende Uwikatanya”
14. Cinshi cipapusha abantu pa mutende uo umupashi wa mushilo utwafwa ukukwata?
14 Pa kulongana kwa fyalo ifingi, bamunyinefwe ne nkashi abafuma ku fyalo fyalekanalekana balomfwa bwino ukuba na Bena Kristu banabo. Pali uku kulongana tulamona umutende uo abantu ba kwa Lesa pali lelo baipakisha mu calo conse. Abantu bambi iling line balapapa ilyo bamona abantu abo benekela ukuba pa bulwani ‘bale-esha nga nshi ukusungilila ukwikatana uko umupashi wabapeela mu mutende uwikatanya.’ (Efes. 4:3) Uku ukwikatana kulapapusha maka maka nga twatontonkanya pa fyo abantu baaluka pa kuti fye bekatane.
15, 16. (a) Cinshi Petro aishibe ukutula fye ku bwaice, kabili bwafya nshi ico calengele akwate? (b) Bushe Yehova ayafwile shani Petro ukwaluka?
15 Tacayanguka ukwikatanya abantu aba nkulilo shapusanapusana. Pa kuti twishibe bwino ifyo abantu baipeelesha ukucita pa kuti bekatane nge fi, natulande pa cacitike ku mutumwa Petro. Amashiwi yakonkapo kuti yatulanga ifyo alemona Abena fyalo abashasembulwilwe. Atile: “Mwalishiba ukuti ifunde talisuminisha umuYuda ukupalamina ku muntu uwa mushobo umbi atemwa ukulanda nankwe; lelo Lesa nananga, ukukanaeba umuntu ati alikowela nangu ati tasanguluka.” (Imil. 10:24-29; 11:1-3) Ukufuma fye ku bwaice Petro aishibe ukuti ukulingana na Mafunde alingile ukutemwa fye abaYuda banankwe pantu ilya nshita, abengi e fyo baishibe. Kuli ena, cali fye bwino ukupata Abena fyalo.b
16 Petro afwile alyumfwile ububi ilyo aingile mu ng’anda ya kwa Korneli. Bushe umuntu uwapatile Abena fyalo ali no ‘kulundinkana bwino bwino’ nabo mu “mutende uwikatanya”? (Efes. 4:3, 16) Ee, pantu inshiku shinono ilyo talaya kuli Korneli, umupashi wa kwa Lesa waliswile umutima wa kwa Petro no kulenga atendeka ukwaluka no kuleka ukupata Abena fyalo. Yehova alimulangile bwino bwino ukupitila mu cimonwa ukuti Lesa tasobolola abantu ukulingana ne nkanda yabo ne calo bafumako. (Imil. 10:10-15) E calengele Petro ebe Korneli ukuti: “Cine cine nomba nashininkisha ukuti Lesa taba na kapaatulula, lelo umuntu uwa mu luko lonse uutiina Lesa no kucita icalungama alapokelelwa kuli ena.” (Imil. 10:34, 35) Petro alyalwike kabili alikatene sana na “ba bwananyina bonse.”—1 Pet. 2:17.
17. Cinshi cilanga ukuti abantu ba kwa Lesa balaaluka sana pa kuti bekatane?
17 Ifyacitike kuli Petro filatwafwa ukumona ukuti abantu ba kwa Lesa pali lelo balaluka sana pa kuti bekatane. (Belengeni Esaya 2:3, 4.) Abantu abengi nga nshi ‘ukufuma mu nko shonse ne mitundu na bantu na bantu ne ndimi’ balyaluka no kutendeka ukucita “ico Lesa afwaya, icisuma, icapokelelwa kabili icapwililika.” (Ukus. 7:9; Rom. 12:2) Abengi pali bena, kale bali no lupato sana kabili tabaleumfwana ilyo bali mu calo ca kwa Satana. Lelo Icebo ca kwa Lesa ico basambilila no mupashi wa mushilo fyalibafwa ‘ukulacita ifingaleta umutende.’ (Rom. 14:19) Ukwikatana kuba pali bena, kulalenga Lesa acindikwa.
18, 19. (a) Finshi ifwe umo umo twingalacita pa kuti mu cilonganino muleba umutende no kwikatana? (b) Finshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?
18 Finshi ifwe umo umo twingalacita pa kuti paleba umutende no kwikatana pa bantu ba kwa Lesa? Mu filonganino ifingi mwaliba abafuma ku fyalo fimbi. Bamo intambi bakonka shalipusana ne shesu e lyo limbi tabalanda bwino ululimi lwesu. Bushe tuleesha na maka ukubeshiba bwino? Icebo ca kwa Lesa citukoselesha ukulacita ifi. Paulo alembeele icilonganino ca ku Roma umwali abaYuda na Bena fyalo ati: “Mulepokelelana, ifyo na Kristu atupokelele, pa kuti Lesa acindikwe.” (Rom. 15:7) Bushe mu cilonganino cenu mwaliba abo mwingatemwa ukwishiba?
19 Finshi fimbi twingacita nga ca kuti tulefwaya umupashi wa mushilo uletwafwa? Icipande cikonkelepo cikasuka ici cipusho ilyo tukalasambilila pa fisabo fya mupashi na fimbi ifyashala.
[Amafutunoti]
a Pa fisabo Yesu alandilepo paba “ifisabo fya mupashi” ne “cisabo ca milomo” ico Abena Kristu bapeela kuli Lesa ukupitila mu kushimikila imbila nsuma iya Bufumu.—Heb. 13:15.
b Pa Abena Lebi 19:18 patila: “Wilalandula kabili wilapata abana ba bantu bobe; lelo uletemwa umunobe nge fyo waitemwa we mwine.” Bashimapepo abaYuda baleti “abana ba bantu bobe” nangu “umunobe,” abo ili ilembo lyalandapo, baYuda fye. Amafunde yatile abena Israele balingile ukuipatula ku nko shimbi. Lelo tayatile onse uushali umuYuda ali mulwani wabo nga fintu bashimapepo balesosa mu nshiku sha batumwa.
Bushe Kuti Mwa-asuka Shani?
• Kuti twalanga shani ukuti twalitemwa bamunyinefwe?
• Mulandu nshi cacindamina ukuti tulebombela Lesa ne nsansa?
• Finshi twingacita pa kuti mu cilonganino muleba umutende no kwikatana?
[Akabokoshi pe bula 21]
“Aba E Bena Kristu ba Cine”
Icitabo citila Between Resistance and Martyrdom—Jehovah’s Witnesses in the Third Reich cilanda pa mashiwi yalandile umuYuda wacaice umufungwa uwalondolwele ifyo aishibe pa Nte sha kwa Yehova ilyo aikele nabo pa muku wa kubalilapo lintu afikile fye mu nkambi balecushishamo abantu iyali mu Neuengamme aciti:
“Ilyo fwe baYuda abafumine ku Dachau twafikile mu nkambi, abaYuda bambi batendeke ukufisa ifyo bakwete pa kuti betupako. ... Ilyo tushilaisa mu nkambi, twaleyafwana. Nomba mu nkambi, umwali sana ukucula, cila muntu abikile amano ku kuipususha, takwali kusakamana umubiye. Lelo elenganyeni ifyo Abasambi ba Baibolo bena balecita. Ilya nshita balebombesha, e balewamya imipaipi ya menshi. Kwalitalele kabili baleiminina akasuba konse mu menshi ayatalala sana. Abantu bonse balepapa icalelenga ukuti baleshipikisha muli ulya musango. Balelanda ati Yehova alabapeela amaka. Na bo bene balekabila ifya kulya nga ifwe bene pantu bali ne nsala. Lelo cinshi balecita? Baleakanya ifya kulya balekwata pa kati, balyapo fimo, e lyo ifyashala bapeela abanabo nga bafika ukufuma ku Dachau. Kabili balebasengela bwino no kubatomona. Ilyo bashilatampa ukulya balebala bapepa. Pa numa ya ifyo, tabalemoneka ukusakamikwa, baleba fye aba nsansa. Balelanda ukuti tabaleumfwa insala. Ici e calengele imone ukuti: Aba e Bena Kristu ba cine.”
[Ifikope pe bula 19]
Bushe mulalubula nshita cila bushiku iya kupalama kuli Yehova?