Bashipikishe Imyunga mu Mibili Yabo

“Napeelwe umuunga mu mubili, malaika wa kwa Satana ku kuntutamo ififunshi.”—2 ABENA KORINTI 12:7.

 1. Mafya nshi yamo abantu bakwete lelo?

BUSHE muleshomboka no bwesho ubushipwa? Nga muleshomboka, te imwe mweka muleshomboka. Muli shino “nshita shayafya,” Abena Kristu ba cishinka baleshipikisha ukukaanya kwabipisha, amafya mu lupwa, ukulwala, ukubulisha indalama, ukufunshika kwa ku mutima, ukufwilwa abatemwikwa babo, na mafya yambi. (2 Timote 3:1-5) Mu fyalo fimo, abantu abengi balecula ku fipowe ne nkondo.

2, 3. Kutontonkanya nshi ukwalubana twingakwata pa mulandu wa mafya yaba nge myunga ayatuponena, kabili mulandu nshi kwingabipila?

² Amafya ya musango yo kuti yalenga umuntu ukupeelelwa nga nshi, maka maka nga mafya ayengi yamuponena pa nshita imo ine. Moneni ifyo Amapinda 24:10 yasosa. Yatila: “Nga watompoka mu bushiku bwa kumanama, ninshi amaka yobe yanono.” Ca cine, ukufuupulwa pa mulandu wa mafya tukwete kuti kwatulenga ukukanaba no bukose tukabila nga nshi kabili kuti kwanasha umupampamina wesu uwa kushipikisha ukufika ku mpela. Bushe ici kuti cacitika shani?

³ Kwena, ukufuupulwa kuti kwatulenga ukukanashikatala. Ku ca kumwenako, kuti cayanguka ukumona kwati amafya yesu nayacilamo no kutendeka ukuililila ubulanda. Bamo nalimo kuti bailishanya na kuli Lesa abati, “Cinshi mulekela ici ukuncitikila?” Nga umuntu aba no kutontonkanya kwalubana ukwa musango yo mu mutima, kuti kwamulenga ukukanasekelela no kukanaba ne citetekelo. Umubomfi wa kwa Lesa kuti afuupulwa sana ica kuti nalimo aleka no “kupilikita kusuma kwa citetekelo.”—1 Timote 6:12.

4, 5. Bushe Satana alenga shani amafya yesu limo limo, lelo cinshi twingacetekela?

⁴ Kwena, Yehova Lesa tatutunka. (Yakobo 1:13) Tulaponenwa na mesho yamo pa mulandu fye wa kuti tulebombesha ukuba aba cishinka kuli wene. Na kuba, bonse ababombela Yehova balasanswa kuli Satana Kaseebanya, umulwani mukalamba uwa kwa Lesa. Mu nshita inono ashele na yo, uyu “mulungu wa nshita ino” umubifi aleesha ukulenga onse uwatemwa Yehova ukuleka ukucita ukufwaya Kwakwe. (2 Abena Korinti 4:4) Satana alesha apapela amaka yakwe ukuleta amacushi ayengi nga nshi pali bamunyinefwe mwi sonde lyonse. (1 Petro 5:9) Kwena, Satana te ulenga amafya yonse ayatuponena, lelo kuti abomfya amafya tukwata ku kutunasha nga nshi.

⁵ Lelo, nangu Satana nelyo ifyanso fyakwe fibe ifya maka nga nshi, kuti twamucimfya! Kuti twashininkisha shani ici? Pantu Yehova Lesa alatulwila. Alishininkisha ukuti ababomfi bakwe baishiba amapange ya kwa Satana. (2 Abena Korinti 2:11) Na kuba, Icebo ca kwa Lesa citweba ifingi pa mafya ayengi ayo Abena Kristu ba cine baculako. Baibolo yabomfeshe amashiwi “umuunga mu mubili” ilyo yalelanda pa mafya ya mutumwa Paulo. Mulandu nshi? Natubebete ifyo Icebo ca kwa Lesa cilondolola aya mashiwi. Lyene twalamona ukuti te ifwe fweka tukabila ukwafwa kwa kwa Yehova ku kucimfya amesho.

Umulandu Amesho Yabela Nge Myunga

 6. Bushe Paulo aloseshe mwi ilyo alandile pa “muunga mu mubili,” kabili cinshi nalimo icali uyu muunga?

⁶ Paulo, uwapitile mu mesho ayengi nga nshi, apuutilwemo ukulemba ati: “Napeelwe umuunga mu mubili, malaika wa kwa Satana ku kuntutamo ififunshi, epali naisansabika.” (2 Abena Korinti 12:7) Bushe muunga nshi Paulo akwete mu mubili? Kwena, umuunga uuli mu mubili kuti walenga ubukali nga nshi. E ico iyi milandile ya mampalanya ilanga ukuti kwali cimo icalelenga Paulo ubukali—nampo nga ni lwa ku mubili nelyo mu mutima, nelyo konse kubili. Nalimo Paulo alilwele amenso nelyo ubulwele bumbi. Atemwa uyu muunga walimo abantu abalepaasha ukufikapo kwa kwa Paulo ukuba umutumwa no kutwishika umulimo wakwe uwa kushimikila no kusambilisha. (2 Abena Korinti 10:10-12; 11:5, 6, 13) Nangu tatwishibe bwino uyu muunga, watwalilile ukucusha Paulo kabili tawali no kufuma.

7, 8. (a) Amashiwi ya kuti ukutwalilila ‘kutuuta ififunshi’ yalanga cinshi? (b) Mulandu nshi cacindamina ukushipikisha amafya yonse ayo tukwata nomba?

⁷ Moneni ukuti uyu muunga watwalilile ukututa Paulo ififunshi. Ishiwi lya ciGriki ilyo Paulo alandile apa lyafuma kwi shiwi “impingu.” Ili shiwi lyalilembwa na pali Mateo 26:67 no kulilandila mu mampalanya pali 1 Abena Korinti 4:11. Muli ifi fikomo, lilosha ku kupumwa. Pa mulandu wa fyo Satana apata Yehova na babomfi Bakwe, kuti twashininkisha ukuti Kaseebanya alitemenwe ukuti umuunga watwalilile ukulasa Paulo. Na muno nshiku mwine, Satana alatemwa ilyo twacula no muunga mu mubili.

⁸ E ico, nge fyo Paulo acitile, tufwile ukwishiba ifya kushipikisha imyunga ya musango yo. Ukucite fyo e pashintilila ubumi bwesu! Ibukisheni ukuti Yehova afwaya ukuti tukekale umuyayaya mu calo cakwe icipya, umo amafya yaba nge myunga yashakatucushe. Pa kutwafwa ukunonka ici cilambu cawamisha, Lesa alitupeela ifya kumwenako ifingi mu Cebo cakwe icashila, Baibolo, ifilanga ukuti ababomfi bakwe aba cishinka balishipikisha imyunga mu mibili yabo. Bali fye nga bantu bambi kabili abashapwililika, nge fyo na ifwe twaba. Ukubebeta bamo pali ili “kumbi lya nte” kuti kwatwafwa ‘ukubutuka no mukoosha ulubilo ulwabikilwa ifwe.’ (AbaHebere 12:1) Ukutontonkanya sana pa fyo bashipikishe kuti kwakosha ukucetekela kwesu ukuti kuti twashipikisha ifintu fyonse fyapala imyunga ifyo Satana engabomfya ku kutulwisha.

Imyunga Yalecusha Mefiboshete

9, 10. (a) Bushe cali shani pa kuti Mefiboshete akwate umuunga mu mubili? (b) Imfumu Davidi yabelele shani Mefiboshete uluse, kabili kuti twapashanya shani Davidi?

⁹ Tontonkanyeni pali Mefiboshete, mwana Yonatani cibusa wa kwa Davidi. Ilyo Mefiboshete ali ne myaka isano, kwaishile ilyashi lya kuti wishi, Yonatani, na Imfumu Shauli shikulu wakwe, nababepaya. Umuleshi wa uyu kalume tatekenye. “Alimusendele. . . . Nomba wene pa kufulumbano kufulumuka, umwana aponene, no kulengwe cilema.” (2 Samwele 4:4) Ubu bulema bufwile bwali muunga Mefiboshete alekabila ukushipikisha ilyo alekula.

¹⁰ Ilyo papitile imyaka, Imfumu Davidi yabelele uluse Mefiboshete pa mulandu wa fyo yatemenwe Yonatani. Davidi apeele impanga ya kwa Shauli yonse kuli wene no kupeela kalume wa kwa Shauli Siba umulimo wa kusakamana iyi mpanga. Kabili Davidi aebele Mefiboshete ati: “Wakulalya pe icilyo pe tebulo lyandi.” (2 Samwele 9:6-10) Cine cine uluse lwa kwa Davidi lwasansamwishe Mefiboshete no kumwaafwa ukucefyako ubukali bwa bulema bwakwe. Ala lisambililo ilisuma! Na ifwe tufwile ukubelelo luse abalecula no muunga mu mubili.

11. Cinshi Siba atungenye Mefiboshete, lelo twaishiba shani ukuti uku kutunga kwa bufi? (Moneni amashiwi ya pe samba.)

¹¹ Ilyo papitile inshita, Mefiboshete ali no kushomboka no muunga na umbi mu mubili. Umubomfi wakwe Siba amubepeshe ubufi ku Mfumu Davidi, iyafulumwike ku Yerusalemu pa mulandu wa kupondoka kwa kwa Absalomu, mwana Davidi. Siba atile Mefiboshete ashele ku Yerusalemu pantu tali na bucishinka kabili aleenekela ukupoka ubufumu.a Davidi alyumfwilile ubufi bwa kwa Siba no kupeela impanga yonse iya kwa Mefiboshete kuli uyu kabepa!—2 Samwele 16:1-4.

12. Bushe Mefiboshete acitile shani ku fya mucitikile, kabili aba shani ica kumwenako cisuma kuli ifwe?

¹² Lelo, ilyo Mefiboshete asukile akumana na Davidi, aebele imfumu ifyacitike. Aleiteyanya ukuya kuli Davidi ilyo Siba amubepele no kuipeelesha ukuti wene aye pe punda lyakwe. Bushe Davidi alilungike ifintu? Panono. Ayakenye aba baume impanga. Apa nomba e pali umuunga wabipisha na umbi mu mubili wa kwa Mefiboshete. Bushe alibipilwe? Bushe aliilishenye pa fyo Davidi apingwile ukuti tapingwile bwino? Iyo, aliicefeshe no kusumina ifyo imfumu yalefwaya. Aletontonkanya pa fisuma, ukusekelela ukuti imfumu ya Israele yabwelele umutende. Cine cine Mefiboshete aba ca kumwenako mu kushipikisha ukulemana, ubufi, no kubipilwa.—2 Samwele 19:24-30.

Nehemia Ashipikishe Amesho Akwete

13, 14. Myunga nshi Nehemia alekabila ukushipikisha ilyo abwelele ku kukuula cipya cipya ifibumba fya Yerusalemu?

¹³ Tontonkanyeni pa myunga ya mampalanya Nehemia ashipikishe ilyo abwelele ku musumba wa Yerusalemu uwabula ilinga mu mwanda wa myaka walenga 5 B.C.E. Asangile ukuti umusumba tawacingililwe, kabili abaYuda babwelele ku calo cabo tabateyanishiwe, balifuupwilwe, kabili bali abakowela mu menso ya kwa Yehova. Nangu Imfumu Artakishashete yamupeele amaka ya kukuula cipya cipya ifibumba fya Yerusalemu, tapapitile ne nshita aishibe ukuti bakateka ba nko shali mupepi tabatemenwe umulimo alebomba. “Cabipile kuli bene ukubipa kukalamba ica kuti kwaiso muntu ku kufwaila abana ba kwa Israele ubusuma.”—Nehemia 2:10.

¹⁴ Balya bakakaanya ba ku fyalo fimbi baeseshe apapelele amaka yabo ukuti baleshe umulimo wa kwa Nehemia. Icintinya cabo, ubufi, ulwambo, ukututumya—pamo no kutuma inengu ku kumufuupula—fifwile fyali nge myunga yalelasa lyonse mu mubili wakwe. Bushe alinakile ku micenjelo ya balya balwani? Iyo! Acetekele Lesa no mutima onse, kabili tanakile. E ico, ilyo ifibumba fya Yerusalemu fyasukile fyakuulwa, fyali bushininkisho bushali na kulabwa ubwa fyo Yehova atungilile Nehemia.—Nehemia 4:1-12; 6:1-19.

15. Mafya nshi yali pa baYuda ayacushishe Nehemia nga nshi?

¹⁵ Apo Nehemia ali kateka, na kabili akwete amafya ayengi pa bantu ba kwa Lesa. Aya mafya yali nge myunga iyamucushishe nga nshi pantu yakumine bucibusa bwa bantu na Yehova. Abakankaala balefwaya abantu bakongwesha indalama ukulundapo ishingi, kabili bamunyinabo abapiina, pa kuti babweshe inkongole no kulipila umusonko ku Persia, baleshitisha impanga yabo no kushitisha fye abana mu busha. (Nehemia 5:1-10) AbaYuda abengi tabalebaka Isabata kabili balefilwa ukutungilila abena Lebi ne tempele. Kabili, bamo baupile “abanakashi abena Ashdode, abena Amone, na bena Moabu.” Kwena ici calikalifye Nehemia! Lelo tapali nangu umo pali iyi myunga uwamunashishe. Ilingi line alebombela pali aya mafya ngo muntu uwaletungilila nga nshi amafunde yalungama aya kwa Lesa. Nge fyacitile Nehemia, shi na ifwe twisuminisha imyendele ya bambi iyabula bucishinka ukutucilima ukubombela Yehova ne cishinka.—Nehemia 13:10-13, 23-27.

Aba Cishinka Bambi Abengi Balishipikishe

16-18. Amafya ya mu lupwa yaponene shani Isaki na Rebeka, Hana, Davidi na Hosea?

¹⁶ Mu Baibolo mwaba ifya kumwenako fimbi ifingi ifya bantu abashipikishe amafya yali nge myunga. Cimo icalelenga sana iyi myunga mafya ya mu lupwa. Abakashi ba kwa Esau babili bali “akalusha buci kuli Isaki kabili kuli Rebeka,” abafyashi ba kwa Esau. Rebeka alandile fye no kuti alengelwe ubunani ku mweo wakwe ukuba na balya banakashi. (Ukutendeka 26:34, 35; 27:46) Kabili tontonkanyeni pali Hana ne fyo umukashi munankwe, Penina, “alemufiisha no kumufiisha ku mutima” pantu Hana ali ng’umba. Nalimo Hana alecushiwa ifi fine imiku iingi mu ng’anda mu mwabo. Penina kabili alemukalifya pa bantu—ukwabula ukutwishika pali balupwa ne fibusa—ilyo ulupwa lwasangwa ku mutebeto ku Shilo. Ici cali ngo kulasa sana umuunga mu mubili wa kwa Hana.—1 Samwele 1:4-7.

¹⁷ Tontonkanyeni ifyo Davidi ashipikishe pa mulandu wa kalumwa kabi aka kwa shifyala, Imfumu Shauli. Pa kuipususha, Davidi apatikishiwe ukwikala mu ncengo mu matololo ya Engedi, uko aendele mu mikunkuluko ne nshila sha mabwe ishibi. Ulu lufyengo lufwile lwalimukalifye, pantu tapali ico abifishe kuli Shauli. Nalyo line, Davidi ali uwauluba pa myaka iingi—pa mulandu fye wa kalumwa ka kwa Shauli.—1 Samwele 24:14, 15; Amapinda 27:4.

¹⁸ Elenganyeni ubwafya bwa mu lupwa ubwaponene Hosea. Umukashi wakwe asangwike cilende. Bucisenene bwakwe bufwile bwali nge myunga iyalashile mu mutima wa kwa Hosea. Kabili afwile alilungulwike nga nshi ilyo umukashi wakwe afyele abana ba mu cani babili pa mulandu wa bulalelale bwakwe!—Hosea 1:2-9.

19. Bushe kasesema Mikaya apakeswe shani?

¹⁹ Umuunga umbi mu mubili kupakaswa. Tontonkanyeni pa ca kumwenako ca kwa kasesema Mikaya. Mikaya, uwali umulungami, afwile alilungulwike nga nshi pa kumona ifyo Imfumu ibifi Ahabu yakwete bakasesema ba bufi no kuti Ahabu asumine ubufi bwabo. Lyene, ilyo Mikaya aebele Ahabu ukuti bonse balya bakasesema balandile mu “mupashi wa kubepa,” cinshi intungulushi ya aba bakabepa yacitile? Ala “aumine Mikaya pe saya”! Icabipishe ni fyo Ahabu ayankwile ku kusoka kwa kwa Yehova ukwa kuti bali no kufilwa ukupoka umusumba wa Ramote-gileadi. Ahabu aebele ukuti Mikaya apooswe mu cifungo no kumupeela ifya kulya ifinono. (1 Ishamfumu 22:6, 9, 15-17, 23-28) Kabili ibukisheni Yeremia ne fyo bamucushishe kuli bakapakasa ba lucu.—Yeremia 20:1-9.

20. Myunga nshi Naomi ashipikishe, kabili alambwilwe shani?

²⁰ Ukufwilwa umuntu mwatemwa cintu cimbi ica bulanda nga nshi icingaba ngo muunga mu mubili. Naomi ashipikishe ukufwilwa umulume na bana baume babili. Ilyo no bulanda bwakwe bushilapwa, abwelelemo ku Betlehemu. Aebele abanankwe ukukanamwita Naomi, lelo ukumwita Mara, ishina ilyalelanga ifintu ifibi fyamucitikile. Lelo, Yehova asukile amulambula pa kushipikisha kwakwe pa kumupeela umwishikulu uwali no kuba icikolwe ca kwa Mesia.—Ruti 1:3-5, 19-21; 4:13-17; Mateo 1:1, 5.

21, 22. Yobo aculile shani ku fyo alufishe, kabili ayankwileko shani?

²¹ Tontonkanyeni pa fyo Yobo apeshiwe amano ilyo aumfwile imfwa ya kupumikisha kabili ibi iya bana bakwe 10 abo atemenwe, pamo no kuloba kwa fitekwa fyakwe fyonse na babomfi. Awe mu bushiku fye bumo ifintu fyonse fyalyalwike! Lyene, ilyo Yobo alecula na ya mafya, Satana amuumine no bulwele. Nalimo Yobo aleti ubu bulwele bubi bwali no kumwipaya. Alikalipwe icabipisha ica kuti ayumfwile fye no kuti ukufwa kwawama.—Yobo 1:13-20; 2:7, 8.

²² Mukwai kwati nalimo aya mafya yali ayanono, umukashi wa kwa Yobo, pa mulandu wa bulanda no kufiitwa, alilile kuli wene ati: “Tukeni Lesa, no kufwa.” Ala mwandini uyu wali muunga mu mubili wakwe uwalekalipa! Lyene, ukucila ukumusansamusha, ifibusa fitatu ifya kwa Yobo, fyamusanshile no kupelulula kwa bumyalumyalu, ukumupeela umulandu wa kubembuka mu bumfisolo no kutunganya ukuti e calengele na kalanda kakwe. Ukupaasha kwabo ukwalubana kwali ngo kulasa nga nshi imyunga mu mubili wakwe. Ibukisheni kabili ukuti Yobo taishibe umulandu ifintu fyabipa fyalemucitikila; kabili taishibe nga ali no kutwalilila uwa mweo. Lelo, “muli ici conse Yobo tabembwike, kabili talingile Lesa ukulufyanya.” (Yobo 1:22; 2:9, 10; 3:3; 14:13; 30:17) Nangu alashilwe ne myunga iingi mu mubili pa nshita imo ine, tabalile aleka ukuba uwa mpomfu. Kwena ici cakukoselesha nga nshi!

23. Mulandu nshi abantu ba cishinka twalanda muli cino cipande bashipikishishe imyunga yalekanalekana mu mibili yabo?

²³ Kwaba ifya kumwenako ifingi ifyaba nge fi twalandapo. Mu Baibolo mwaba na fimbi ifingi. Bonse aba babomfi ba cishinka bashipikishe imyunga yabo iya mampalanya. Kabili baponenwe na mafya yapusanapusana! Lelo, kwali cimo ico bonse bacitile. Tapali uwalekele ukubombela Yehova. Nangu bakwete amesho yabipa, bacimfishe Satana mu bukose Yehova abapeele. Bacitile shani ifyo? Icipande cakonkapo calaasuka ici cipusho no kutulanga ifyo na ifwe twingashipikisha conse icaba ngo muunga mu mubili wesu.

[Futunoti]

Bushe Kuti Mwayasuka Shani?

• Mulandu nshi twingapashanishisha amafya tukwata ku myunga mu mubili?

• Myunga nshi imo Mefiboshete na Nehemia bashipikishe?

• Pa baume na banakashi abalembwa mu Malembo abashipikishe imyunga yalekanalekana mu mubili, ni bani mwacitemwa sana, kabili mulandu nshi mwabatemenwa?

[Ifikope pe bula 15]

Mefiboshete ashipikishe ubulema, ubufi, no kubipilwa

[Icikope pe bula 16]

Nehemia alishipikishe te mulandu no kukaanya