Ifipusho Ukufuma ku Babelenga
Bushe Yehova apingene icipingo na Abrahamu mu Uri nelyo mu Harani?
Ilyashi lya kubalilapo ilyalanda pa cipingo ca kwa Yehova na Abrahamu lisangwa pa Ukutendeka 12:1-3, apatila: “Yehova atile kuli Abramu, Fumamo mu calo ca ku mwenu, kabili mu bantu bobe, kabili mu ng’anda ya kwa wiso, uleya ku calo ico nkakulanga: nkakucito kubo luko lukalamba, . . . kabili shikapaalilwa muli iwe indupwa shonse isha pe sonde.”a Yehova apingene icipingo na Abrahamu ilyo ali mu Uri kabili napamo alilandilepo na kabili ilyo Abrahamu ali mu Harani.
Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, Stefani atile Yehova aebele Abrahamu ukukuukila ku Kanaani. Ilyo alelanda ku cilye ca Sanhedrin, asosele ati: “Lesa wa bukata amoneke kuli shifwe Abrahamu, ilyo ali mu Mesopotamia, talaikala mu Harani, no kutila kuli wene, Fuma mu calo cobe na mu bantu bobe, kabiye na ku calo ico nkakulanga.” (Imilimo 7:2, 3) Abrahamu afumine ku Uri, kabili nga fintu Stefani asosa, e ko Lesa amwebele intanshi ukuya ni ku Kanaani. (Ukutendeka 15:7; Nehemia 9:7) Stefani talandile pa cipingo ca kwa Lesa na Abrahamu, lelo, pa Ukutendeka 12:1-3, cilya cipingo calyampana ne cipope ca kuya ku Kanaani. Kanshi kuti twashininkisha ukuti Yehova apingile icipingo na Abrahamu mu Uri.
Lelo, nga twapoosako amano ku kubelenga ibuuku lya Ukutendeka kuti twasanga ukutila ilyashi lyabamo litubulula ukuti Yehova alibwekeshepo cilya cipingo na Abrahamu na kabili mu Harani, nga fintu fye na pa numa alibwekeshepo ukupinge cipingo no kulanda pali fimo fimo ifyasanshiwe mu cipingo imiku iingi. (Ukutendeka 15:5; 17:1-5; 18:18; 22:16-18) Ukulingana na Ukutendeka 11:31, 32, wishi wa kwa Abrahamu, Tera, afumine mu Uri no kuya ku Kanaani, pamo na Abrahamu, Sara, na Lote. Bafikile ku Harani no kwikala kulya mpake mfwa ya kwa Tera. Abrahamu aikele mu Harani pa nshita ntali ica kuti alinonkele ne fyuma. (Ukutendeka 12:5) Kabili inshita imo, Nahore, munyina wa kwa Abrahamu, na o akuukile kulya.
Pa numa ya kulanda pa mfwa ya kwa Tera, Baibolo ishimika ifyo Yehova aebele Abrahamu kabili lisosa kuti: “Abramu aliile, ifyo Yehova amwebele.” (Ukutendeka 12:4) E co, Ukutendeka 11:31–12:4 kulanga bwino bwino ukuti Yehova asosele amashiwi yalembwa pa Ukutendeka 12:1-3 pa numa ya mfwa ya kwa Tera. Nga ni fyo, ninshi Abrahamu afumine ku Harani no kuya ku calo Yehova amulangile pa kumfwila ifyo Yehova amwebele pali ilya nshita na fintu amwebele imyaka iingi ku numa ilyo ali mu Uri.
Ukutendeka 12:1, kutila Yehova aebele Abrahamu ati: “Fumamo mu calo ca ku mwenu, kabili mu bantu bobe, kabili mu ng’anda ya kwa wiso, uleya ku calo ico nkakulanga.” Pa nshita imo “icalo” ca kwa Abrahamu cali ni Uri, ne “ng’anda” ya kwa wishi yali mulya. Lelo wishi kwa Abrahamu akuushishe ulupwa lwakwe ku Harani, kabili Abrahamu aleita cilya cifulo ukuti calo cakwe. Pa numa ya kwikale myaka iingi mu Kanaani, ilyo atumine umubomfi wakwe ukuya ku ‘calo ca ku mwabo na ku bantu bakwe’ ku kufwaila Isaki umukashi, umubomfi aile ku “mushi wa Nahore” (ku Harani nelyo kumbi lwa mu mupepi). (Ukutendeka 24:4, 10) Kulya umubomfi asangile Rebeka uwa mu lupwa lwa kwa Abrahamu, ulupwa lukalamba ulwa kwa Nahore.—Ukutendeka 22:20-24; 24:15, 24, 29; 27:42, 43.
Ilyo Stefani alelanda ku ba mu Sanhedrin pali Abrahamu, atile: “Pa numa ya mfwa ya kwa wishi, Lesa alimukuushishe, amuletele mu calo cino, umo imwe mwaikala nomba.” (Imilimo 7:4) Ici cilelanga ukuti Yehova alandile na Abrahamu mu Harani. Kanshi kuti twasumina ukuti pali ilya nshita Yehova alibwekeshepo ukupinge cipingo na Abrahamu nga fintu tubelenga pa Ukutendeka 12:1-3, pantu icipingo catendeke ukubomba ilyo Abrahamu akuukile ku Kanaani. E co ukubebeta ifishinka fyonse kusokolola ukuti Yehova pa kubala apingile icipingo na Abrahamu mu Uri kabili afwile alibwekeshepo ukupinge cipingo na wene mu Harani.
[Futunoti]
a Yehova ayalwile ishina lya Abramu ukuba Abrahamu mu Kanaani ilyo Abrahamu ali ne myaka 99.—Ukutendeka 17:1, 5.