Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Akatabo ka Imikalile no Mulimo Tubomba
MARCH 7-13
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 SAMWELE 12-13
“Nga Tuleituntumba Yehova Kuti Aleka Ukutupaala”
Ukuituumika Kutwala ku Kusaalulwa
17 Umuntu nga abelenga fye ulubilo, ico Shauli acitile kuti camoneka nge cishalubene. Na kuba abantu ba kwa Lesa bali mu “kumanama,” “balicikilishiwe,” kabili baletutuma pa kusakamikwa nga nshi. (1 Samwele 13:6, 7) Ukwabula no kutwishika, tacabipa ukuitendekelako ukucita icintu lintu imibele yasuminishe co. Lelo, ibukisheni ukuti Yehova alamona ifili mu mitima no kwishiba ifili lwa nkati ifiletucincisha ukucite co. (1 Samwele 16:7) E co, afwile alimwenemo fimo muli Shauli ifishalandwapo mu kulungatika muli ili lyashi lya mu Baibolo. Ku ca kumwenako, Yehova pambi alimwene ukuti icalengele Shauli ukukanatekanya filumba. Napamo Shauli alikalifiwe nga nshi ukuti wene—imfumu ya mu Israele monse—alekabila ukulolela umuntu alemona nga kasesema umukote kabili uushikonka inshita! Nangu cibe fyo, Shauli amwene ukuti ukushingashinga kwa kwa Samwele kwamupeele insambu sha kuicitila ifintu no kusuula amafunde yaumfwika ayo apeelwe. Cinshi caishilecitika? Samwele tatashishe Shauli pa kuitendekelako. Lelo, aebawile Shauli, ukusosa ukuti: “Ubufumu bobe tabwakabelelele . . . pantu taubakile ico Yehova akwebele.” (1 Samwele 13:13, 14) Na kabili ukuituumika kwamufishishe ku kusaalulwa.
Ukumfwila Yehova Kwalicindama Sana
8 Ilyashi lya mu Baibolo ililanda pa Mfumu Shauli lilanga ukuti icumfwila calicindamisha sana. Ilyo Shauli bamubikile pa bufumu ali uwafuuka kabili uwaicefya, ali ‘umunono mu menso yakwe.’ Lelo pa numa aishileba ne cilumba kabili aleilungamika mu fyo alecita. (1 Samwele 10:21, 22; 15:17) Bushiku bumo, Shauli aliiteyenye ukulwisha abaPelishiti. Samwele aebele imfumu ukuti imulolele ese atuule amalambo kuli Yehova no kuyeba fimbi ifyo yali no kucita. Lelo, Samwele tafikile pa nshita balemwenekela, kabili abantu batendeke ukubwelelamo ku mwabo. Ilyo Shauli amwene abantu batendeka ukusalangana, ‘aninike ica kuninika ne fya mutende.’ Ico acitile calibipile mu menso ya kwa Yehova. Ilyo Samwele afikile, imfumu yatendeke ukuilungamika, yatile ico yafililwe ukumfwila ifyo ayebele ni co Samwele alikokwele, e mulandu wine ‘yapatikishiwe’ ukutuula ilambo pa kuti isengule icinso ca kwa Yehova. Ukutuula ilambo kwalicindeme sana ku Mfumu Shauli ukucila ukumfwila ifyo bayebele ukulolela Samwele aye atuule ilambo. Samwele aebele Shauli ukuti ico ucitile buwelewele sana pantu “taubakile ifunde lya kwa Yehova Lesa obe ilyo akwebele.” Ukukanaumfwila Yehova kwalengele Shauli bamufumye pa bufumu.—1 Samwele 10:8; 13:5-13.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Bushe Mukalakonka Ilyo Yehova Alemutungulula?
15 Bushe balya bantu balemona kwati umuntunse kuti bamucetekela sana ukucila ifyo bengacetekela Yehova? Nga e fyo balemona, ninshi balekonkelela ifya fye! Kabili ninshi cali no kwanguka kuli bena ukukonkelela amatunko yambi aya kwa Satana. Imfumu sha bantunse shali no kubalenga ukutendeka ukupepa utulubi. Abapepa utulubi batontonkanya ukuti tulesa utwapangwa ne fimuti nelyo amabwe kuti twacetekelwa pantu balatumona no kutwikata. Yehova Lesa uwabumbile ifintu fyonse tabamucetekela, pantu tamoneka. Lelo nga fintu umutumwa Paulo alandile, utulubi ‘tatwaba nangu cimo.’ (1 Kor. 8:4) Utulubi, tatulanda, tatumona, nelyo ukucita icili conse. Kuti mwatumona no kutwikata, lelo nga ca kuti e to mulepepa, ninshi mulekonkelela ifya fye, kabili kuti mwaba fye nga twena.—Amalu. 115:4-8.
MARCH 14-20
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 SAMWELE 14-15
“Ukunakila Kwawama Ukucila Ilambo”
Ukumfwila Yehova Kwalicindama Sana
4 Yehova e wabumba ifintu fyonse, kanshi e mwine wa fyonse ifyo twakwata. Apo Yehova e mwine wa fyonse, bushe kuli ico twingamupeela? Ee, kwaliba icacindama nga nshi ico twingamupeela. Bushe cinshi ico cine? Icasuko kuti twacisanga muli aya mashiwi yatila: “We mwana wandi, ube uwa mano, ulenge umutima wandi ukusamwa, ukuti njasuke ku ulenseebanya.” (Amapinda 27:11) Kanshi ico twingapeela Lesa, kuba ne cumfwila kuli ena. Nangu cingati inkulilo ne fyo tupitamo filapusana, nga tuleumfwila Lesa, ifwe bonse kuti twashinina Satana Kaseebanya ukutila filya asosele ati abantu teti babe ne cishinka kuli Lesa nga baleeshiwa fya bufi. We shuko nobe ulakula!
it-2-E ibu. 521 para. 2
Ukunakila
Takuli ico twingapyanika pa kuba ne cumfwila nelyo ukunakila, kabili Lesa te kuti atupaale nga tatulemunakila. Samwele aebele Imfumu Shauli ukuti: “Bushe Yehova alitemwa imituulo ya koca na malambo ukucila ukunakila ishiwi lya kwa Yehova? Mona! Ukunakila kwawama ukucila ilambo, ukumfwila kwawama ukucila amafuta ya basukusuku.” (1 Sam. 15:22) Nga twafilwa ukunakila Yehova, ninshi tatuleumfwila ifyo aletweba, tulecita ifilelanga ukuti tatwasumina, tatwacetekela kabili tatwakwata icitetekelo muli Yehova. Pantu uushinakila Lesa tapusana no muntu uubuka imbuko nelyo uupepa utulubi. (1 Sam. 15:23; linganyeniko Rom. 6:16.) Kanshi ukulanda fye ukuti tulanakila Lesa takwacindama, icacindama kucita ifilelanga ukuti twalicetekela kabili twalicindika uutwebele ifya kucita. (Mat. 21:28-32) Abomfwa fye no kusumina ifyo icebo ca kwa Lesa cisosa, lelo abashicita ifyo cilanda baibepa fye kabili te kuti bapaalwe. (Yako. 1:22-25) Umwana wa kwa Lesa tapitile na mu mbali pa kulanda ukuti nangu fye ni balya abakonkako panono amafunde, lelo abashiyakonka filya fine Lesa afwaya nelyo abayakonka pa kuti baisekeshe nelyo ukumwenemo fimo tabakapyane Ubufumu lelo bakabakaana.—Mat. 7:15-23.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-1-E ibu. 493
Uluse
Ukumfwila umuntu uluse uo Lesa alemona ukuti alingile ukukandwa pa mulandu fye wa fyo abantu balelanda kuti mwafuma ifyabipa. Ifi fine e fyacitikile Imfumu Shauli. Ilyo abena Israele balefuma mu Egupti ababalilepo ukubasansa bena Amaleke. Nomba ilyo inshita yafikile iyakonaula abena Amaleke, Shauli bamwebele ukukanabomfwila uluse. Pa mulandu ne fyo abantu balelanda Shauli tacitile fyonse ifyo Yehova amwebele. E ico Yehova alikeene Shauli ukuba imfumu. (1 Sam. 15:2-24) Umuntu nga atemwa amafunde ya kwa Yehova kabili ali ne cishinka kuli e na te kuti acite ifyacitile Shauli kabili Yehova kuti amutemwa.
MARCH 21-27
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 SAMWELE 16-17
“Ubulwi, bwa kwa Yehova”
wp16 na. 5 ibu. 11 amapara. 2-3
“Ubulwi bwa kwa Yehova”
Davidi alengele Shauli ashininkishe ifyo alelanda ilyo amwebele ifyacitike ilyo bamusanshile ku nkalamo na kuli bere. Bushe aleitakisha? Awe. Davidi alishibe icalengele acimfye ifi ifiswango. Atile: “Yehova uwampokolwele ku maala ya nkalamo na ku maala ya kwa bere, e uli no kumpokolola kuli uyu muPelishiti.” Ilyo Shauli aumfwile aya amashiwi atile: “Kabiye, kabili Yehova abe nobe.”—1 Samwele 17:37.
Bushe kuti mwatemwa ukuba ne citetekelo nga filya Davidi aali? Tufwile ukwishiba ukuti icitetekelo Davidi akwete tacali cakwelenganya fye pa fintu ifishingacitika. Alikwete icitetekelo muli Lesa pantu alimwishibe bwino kabili alimwene ifyo Lesa amucitiile. Alishibe ukuti Yehova alacingilila abantu bakwe kabili alacita fyonse ifyo alaya. Nga tulefwaya na ifwe ukuba ne citetekelo nga Davidi, tufwile ukutwalilila ukulasambilila pali Lesa uo Baibolo yalandapo. Nga tulecita ifyo tulesambilila muli Baibolo, ifintu fikatuwamina ne ci cikalenga icitetekelo cesu ukuba icakosa.—AbaHebere 11:1.
wp16 na. 5 amabu. 11-12
“Ubulwi bwa kwa Yehova”
Ifyo Davidi ayaswike, fitulanga ukuti aali sana ne citetekelo. Elenganyeni uko uyu umwaice alebilikisha Galyati ukuti: “Uleisa kuli ine no lupanga ne fumo na kalifumo, lelo ine ndeisa kuli iwe mwi shina lya kwa Yehova wa mabumba, Lesa wa bashilika ba kwa Israele, uo waseebanya.” Davidi alishibe ukuti ifyanso na maka ifyo abantu bengakwata tafyacindama sana. Galyati alisaalwile Yehova Lesa, kabili Yehova ali no kucitapo cimo. Davidi atile: “ubulwi bwa kwa Yehova.”—1 Samwele 17:45-47.
Davidi alimwene ukuti Galyati ali lipaka kabili alikwete ifyanso ifya maka. Nomba ifi tafyamutiinishe. Shauli na bashilika bakwe baleilinganya kuli Galyati, lelo Davidi ena alelinganya Galyati kuli Yehova. Galyati alepele amamita 2.9, kanshi aali mutali pa bantu bambi. Nomba bushe kuti twamulinganya kuli Lesa umwine wa fintu fyonse? Lesa alemumona fye nga umuntu onse, kabili nga kumulinganya kuli Lesa aali fye nga akashiishi ako engepaya inshita iili yonse.
wp16 na. 5 ibu. 12 para. 4
“Ubulwi bwa kwa Yehova”
Muno nshiku, ababomfi ba kwa Lesa tabalwa inkondo. Ilya inshita yalipita. (Mateo 26:52) Na lyo line, tufwile ukupashanya icitetekelo ca kwa Davidi. Nga filya Davidi alemona Yehova, na ifwe tufwile ukulamumona nga umuntu uwa cine cine kabili nga Lesa uo tufwile ukulabombela fye eka. Inshita shimo kuti twamona kwati amafya tukwete yatukulila nomba nga twayalinganya kuli Yehova uwakwatisha amaka tukamona ukuti amafya yesu yanono. Nga twasalapo Yehova ukuba Lesa wesu kabili twamutetekela nga filya Davidi amutetekele, takuli ubwafya ubo tukalatiina. Takwaba ubwafya ubo Yehova engafilwa ukupwisha.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-2-E amabu. 871-872
Shauli
Yehova alifumishepo umupashi wakwe pali Shauli ilyo akeene ukumunakila, kabili asalile Davidi ukuba imfumu ya Israele. Ukufuma lilya line, “umupashi ubi ukufuma kuli Yehova walemucusha.” Apo Yehova alifumishepo umupashi wakwe pali Shauli, calengele umupashi uubi ulemucusha kabili walengele elaba no mutende, aletontonkanya no kwelenganya ifyabipa. Umupashi wa kwa Yehova tawalecingilila nelyo ukwafwa Shauli ukuleka ukutontokanya ifyabipa nelyo ukuleka ukukonkelela ifyo umutima wakwe walefwaya pantu taleumfwila Yehova. Apo Yehova alifumishe umupashi wakwe pali Shauli no kusuminisha “umupashi ubi” ukulamucusha, e co waleitilwa ukuti “umupashi ubi ukufuma kuli Yehova,” ici e calengele na babomfi ba kwa Shauli balewita ukuti “umupashi ubi uwa kwa Lesa.” Umubomfi wakwe umo alandile ukuti Davidi kuti alelishishako Shauli ifilimba pa kuti aleumfwako bwino “umupashi ubi” nga watendeka ukumucusha.—1 Sam. 16:14-23; 17:15.
MARCH 28–APRIL 3
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 SAMWELE 18-19
“Muletwalilila Ukuba Abaicefya na Lintu Yehova Amupaala”
Shintilileni pa Mupashi wa Kwa Lesa Ilyo Ifintu Fya-aluka mu Bumi
4 Nomba line fye uyu kalume aali no kulumbuka mu luko lonse. Bamwitile ku kupyungile mfumu no kuilishisha inyimbo. Aipeye icita Galyati, icipokapoka ca kalipisha ico ne fita fyaishibisha mu Israele fyaletiina ukulwa na co. Ilyo Davidi asontelwe ukuba umukalamba wa fita, alwishishe abaPelishiti no kubacimfya. Abantu balimutemenwe. Bashikile inyimbo sha kumulumbanya. Mu kubangilila impandamano ya Mfumu Shauli yalondolwele kalume Davidi ati aali “uwacenjelo kulisha” kabili yatile “ni mpalume ya bulamba, kabili muntu wa bulwi, kabili acetekanye milandu, kabili muntu uwawame cata.”—1 Samwele 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
w18.01 amabu. 28-29 amapara. 6-7
Moneni Ifyo Ababombela Yehova Bapusana na Bashimubombela
6 Abantu bamo balaba ne cilumba pa mulandu ne fyo bamoneka, pa mulandu wa kuti balishibikwa sana, balemba nelyo balalisha bwino ifilimba, balishiba sana imilimo imo, nelyo balikwata icifulo ca pa muulu. Davidi alikwete fyonse ifi twalandapo; lelo lyonse ali uwaicefya. Ilyo aipeye Galyati bamupeela no mwana mwanakashi uwa Mfumu Shauli, Davidi atile: “Nine nani kabili balupwa bandi na balupwa ba kwa tata, ni bani muli Israele, pa kuti ine imbe shifyala wa mfumu?” (1 Sam. 18:18) Cinshi calengele ukuti Davidi abe uwaicefya? Icalengele ukuti Davidi abe ne mibele iisuma, eshibe ukucita fimo, kabili akwate ne milimo imo, ni co Lesa ‘alikonteme,’ nelyo aliicefeshe pa kubika amano kuli ena. (Amalu. 113:5-8) Davidi alishibe ukuti fyonse ifisuma ifyo akwete fyafumine kuli Yehova.—Linganyeniko 1 Abena Korinti 4:7.
7 Muno nshiku abantu ba kwa Yehova balaibikilishako ukuba abaicefya nga filya Davidi aali. Nga twaishiba ukuti Yehova Uwapulamo mu muulu na pano isonde aliicefya, tulapapa nga nshi. (Amalu. 18:35) Tulatontonkanya sana pa mashiwi ya kuti: “Fwaleni umutima wa nkumbu, icikuuku, ubupete, ukufuuka, no kushishimisha.” (Kol. 3:12) Na kabili twalishiba ukuti mu kutemwa “tamwaba ukuitakisha, nangu ukuituumika.” (1 Kor. 13:4) Nga tuli abaicefya abantu kuti basambilila pali Yehova. Nga filya fine imibele iisuma iya mukashi inganasha umulume apabula ne shiwi, e fyo na bantu bengasambilila pali Lesa nga ca kuti tuli abaicefya.—1 Pet. 3:1.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-2-E amabu. 695-696
Kasesema
Yehova e walesonta bakasesema ukubomfya umupashi wakwe. Na lyo line te lyonse Lesa alebapeela umupashi ukuti baseseme kanshi te lyonse balesesema. Lelo inshita shimo umupashi ‘walewa pali bena’ nga ca kuti kuli ubukombe ubo Lesa alefwaya ukuti balande. (Esek. 11:4, 5; Mika 3:8) E ico umupashi walelenga balanda ifyo Lesa alefwaya ukuti balande. (1 Sam. 10:10; Yer. 20:9; Amose 3:8) Ifyo balelanda, ifyo balecita ne fyo baleumfwa fyalepusanako ne fyo baleba cila bushiku. Nalimo ifi e fyo calepilibula nga batila abantu bamo ‘balecita nga bakasesema.’ (1 Sam. 10:6-11; 19:20-24; Yer. 29:24-32; linganyeniko Imil. 2:4, 12-17; 6:15; 7:55.) Ifyo baleba abacincila kabili abashipa, ne fyo balebika sana amano ku mulimo Lesa abapeele fyalelenga abantu balabamona kwati nabapena, nga filya fine abakalamba ba bashilika balemona kasesema uwaile mu kusuba Yehu. Nomba ilyo abakalamba ba bashilika baishibe ukuti ali ni kasesema balisumine ifyo alandile. (2 Isha. 9:1-13; linganyeniko Imil. 26:24, 25.) Ilyo Shauli alefwaya ukwikata Davidi, umupashi wa kwa Lesa walengele Shauli “alecita nga kasesema,” afuulile ne fya kufwala no “kulaala ubwamba akasuba konse no bushiku bonse,” ici calengele Davidi akwate inshita ya kubutuka no kuyabelama. (1 Sam. 19:18–20:1) Ici tacilepilibula ukuti bakasesema lyonse balefuula ifya kufwala pantu Baibolo te fyo ilanda. Imiku ibili iyo Baibolo yalandapo iyo bakasesema bafuulile, ni co balesesema ifyali no kucitika ku ntanshi. (Esa. 20:2-4; Mika 1:8-11) Baibolo tayalanda icalengele ukuti Shauli afuule. Tacaishibikwa bwino nampo nga Yehova alefwaya ukumulanga ukuti muntu yaweyawe, nga kumufuula ifya kufwala fya bufumu, nelyo nga ukumulanga ukuti ali wacabecabe nga kumulinganya ku maka Yehova akwata, nelyo nga ni pa milandu fye imbi.
Umulimo Ukabila Ukuiceefya
1 Icebo ca kwa Lesa citukonkomesha ukuba “aba mitima ya kuiceefya, abashibwesesha bubi pa bubi . . . lelo, [abapaala].” (1 Pet. 3:8, 9) Uko kufunda cine cine kulabomba mu mulimo wa kushimikila. Naendi, ubutumikishi bwa Bwina Kristu kuti bwaesha ukuicefya kwesu.
2 Ukuiceefya mibele itwafwa ukushipikisha lintu ifintu fishili bwino. Ilyo tuleshimikila, tulanshanya na bantu abashitwitile, kabili tuleshiba ukuti bamo tabaasuke bwino. Ukutwalilila ukushimikila te mulandu ne fya musango yu kukabila ukuicefya. Mu cifulo cimo icali icayafya, bankashi babili bapainiya baile ku ng’anda ne ng’anda cila bushiku pa myaka ibili ukwabula ukusanga uwa kulanshanya nankwe! Lelo, balitwalilile kabili ndakai muli cilya cifulo mwaba ifilonganino fibili.
3 Ifya Kucita Umuntu nga Atwasuka Bubi Bubi: Ukuicefya kukatwafwa ukupashanya Yesu ilyo bambi bayasuka bubi bubi. (1 Pet. 2:21-23) Pa ng’anda imo nkashi alyebawilwe, pa kubala ku mukashi lyene ku mulume wakwe, abamwebele ukuti afume pa mwabo. Uyu nkashi amwentwile fye no kutila kuti atemwa ukulanshanya na bo inshita imbi. Ici casansamwishe aba baupana ica kuti balikutike ilyo Nte umbi abatandalile kabili balisumine ukusangwa ku kulongana pa Ng’anda ya Bufumu. Ulya nkashi bakeene ukukutikako pa kubala alibaposeshe no kubashimikila na kabili. Na ifwe kuti twanasha imitima ya bashilefwaya ukuumfwa pa kuba no “bufuuke na katiina.”—1 Pet. 3:15; Amapi. 25:15.
4 Mwilaituntumba: Ukwishiba Baibolo te cintu ico tufwile ukusuulilapo abantu nelyo ukubeba amashiwi ya musaalula. (Yoh. 7:49) Lelo, Icebo ca kwa Lesa citufunda ukuti ‘tatufwile ukupontela umuntu nangu umo iyo.’ (Tito 3:2) Ilyo tuli abapetama umutima nge fyo Yesu ali, kuti twapuupuutula bambi. (Mat. 11:28, 29) Ukuba abaiceefya kulenga abantu ukufwaya ukuumfwa ubukombe bwesu.
5 Ukuiceefya kutwafwa ukutwalilila ukushimikila mu ncende yaafya. Kuti kwanasha abashilefwaya ukuumfwa, kabili kulenga bambi ukufwaya ukuumfwa ubukombe bwa Bufumu. Nakucilisha, kutemuna Yehova, ‘uupeela icikuuku ca bupe fye ku baiceefya.’—1 Pet. 5:5.
APRIL 4-10
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 SAMWELE 20-22
“Ifyo Mwingacita pa Kuti Mube Cibusa Umusuma”
Mulekosha Bucibusa Bwenu na ba Bwananyina Ilyo Impela Ishilaisa
18 Muno nshiku bamunyinefwe na bankashi balakwata amafya ayalekanalekana. Ku ca kumwenako, aba bwananyina bamo balacula nga kwapona amasanso ayakalamba e lyo bambi balakwata amafya pa mulandu ne fimfulunganya ificitika uko bekala. Ifya musango uyu nga fyacitika, kuti cawama nga twapokelelako aba bwananyina ku mwesu pa kuti tuleikala nabo. Bamo kuti babapeelako indalama. Lelo bonse kuti twabapepelako kuli Yehova pa kuti abafwe. Nga twaishiba ukuti uwa bwananyina nasakamikwa, nalimo te kuti twishibe ne fyo twingalanda nelyo ifyo twingacita. Nomba bonse kuti twacitapo cimo pa kuti tumwafwe. Nalimo kuti twakwatako inshita ya kuba nankwe. Kuti twalakutikisha ilyo alelanda na ifwe. Kabili kuti twamubelengelako ilembo twatemwa ilingamusansamusha. (Esa. 50:4) Icacindama ico mulingile ukucita kuba na cibusa wenu ilyo alemukabila.—Belengeni Amapinda 17:17.
Endeni mu Mibele ya kwa Yehova
7 Lesa enekela ifwe ukuba ifibusa ifyo bambi bengacetekela. (Amapi. 17:17) Yonatani umwana wa Mfumu Shauli ayambene icibusa na Davidi. Ilyo Yonatani aumfwile ukuti Davidi naipaya Galyati, “umutima wa kwa Yonatani walundene no mutima wa kwa Davidi—Yonatani amutemwa ngo mutima wakwe.” (1 Sam. 18:1, 3) Yonatani alesoka fye na Davidi ilyo Shauli alefwaya ukumwipaya. Ilyo Davidi abutwike, Yonatani aile kuli Davidi no kupangana nankwe icipangano. Shauli apene epaye Yonatani pantu alelandilako Davidi, lelo Yonatani na Davidi balikumene na kabili no kukosha icibusa cabo. (1 Sam. 20:24-41) Ilyo bamonene umuku wa kulekelesha, Yonatani akoseleshe Davidi “muli Lesa.”—1 Sam. 23:16-18.
Ifyo Mwingakwata Ifibusa mu Calo Umushaba Ukutemwa
11 Beni aba cishinka. Solomone alembele ukuti: “Ukutemwa kwa kwa cibusa wa cishinka takupwa, kabili uyu cibusa ni munyina uufyalwa ilyo kuli ubucushi.” (Amapi. 17:17) Ilyo alandile aya mashiwi, Solomone napamo aibukishe bucibusa bwali pali Davidi, wishi na Yonatani. (1 Sam. 18:1) Imfumu Shauli yalefwaya Yonatani, umwana wa iko ukupyana pa Bufumu no kuteka Israele. Lelo Yonatani alisumine ukuti Davidi e o Yehova asalile ukuba imfumu ya Israele. Yonatani tali nga Shauli, pantu ena tali na kalumwa kuli Davidi. Taumfwile ububi ilyo abantu balelumbanya Davidi, kabili tacetekele ifyo Shauli alebepesha Davidi. (1 Sam. 20:24-34) Bushe na ifwe twaba nga Yonatani? Bushe abanensu nga bapeelwa imilimo mu cilonganino, tulasekelela na bo? Bushe tulabasansamusha no kubaafwa nga bali na mafya? Nga twaumfwa uko abantu baleyamba cibusa wesu, bushe tulacetekela ifyo twaumfwa? Nelyo bushe tulapashanya Yonatani no kupokololako cibusa wesu?
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Kubalilapo Ilya kwa Samwele
21:12, 13. Yehova enekela ifwe ukubomfya amano no kulingulula pa kupwisha amafya yatuponena mu mikalile yesu. Alitupeela Icebo cakwe icaputwamo, icitulenga ukuba abacenjela, aba mano, kabili abalingulula. (Amapinda 1:4) Na kabili baeluda ba Bwina Kristu na bo balatwafwa.
APRIL 18-24
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 SAMWELE 23-24
“Mulelolela Pali Yehova”
Shintilileni pa Mupashi wa Kwa Lesa Ilyo Ifintu Fya-aluka mu Bumi
8 Davidi akeene ukucita icibi kuli Shauli. Pa mulandu wa kuba ne citetekelo no kutekanya, ashilile umulandu mu minwe ya kwa Yehova. Ilyo imfumu yafumine mu ninga, Davidi abilikishe kuli wene ati: “Yehova apingule pa kati ka ine na imwe, kabili Yehova anandule pali imwe; lelo iminwe yandi tayakabe pali imwe.” (1 Samwele 24:12) Ukwishiba kwena alishibe ukutila Shauli e walubile, lelo Davidi talandwile; kabili tasaalwile Shauli nelyo ukushimika ifibi pali wene. Pa miku iyingi Davidi aikeenye ukuilandwila umwine. Ukucila ukucite co, ashintilile pali Yehova ukuti e ukalungike imilandu.—1 Samwele 25:32-34; 26:10, 11.
Bushe Amafya Yalenga Mwaba Ifyo Mushali Na Kuba?
Ica butatu ico twingasambililako ca kuti ukucila ukubomfya inshila shabindwa mu malembo ku kwalula ifintu, tufwile ukulolela Yehova. Umusambi Yakobo alembele ati: “Lekeni ukushipikisha kupwishe umulimo wa kuko, ukuti mube abafikapo kabili abatuntulu muli fyonse, abashabulwa kantu.” (Yakobo 1:4) Tufwile ukuleka ukushipikisha ‘kwapwisha umulimo wa kuko’ mpaka ubwesho bwapwa ukwabula ukubomfya inshila amalembo yabinda ku kupwisha ubwafya bwangu. Lyene icitetekelo cesu cikalopololwa na maka ya ciko yakamoneka. E kushipikisha kwali na Yosefe na Davidi. Tabaeseshe ukupwisha ubwafya mu nshila ingafulwisha Yehova. Lelo, balibombeshe ukucita ifingawamya ifintu. Balilolelele Yehova, kabili balipaalilwe pa kucite co! Yehova alibabomfeshe bonse babili ku kutungulula abantu bakwe.—Ukutendeka 41:39-41; 45:5; 2 Samwele 5:4, 5.
Na ifwe limo kuti twaba na mafya ayo twingatunkwa ukupwisha mu nshila shabindwa mu malembo. Ku kulangilila, bushe mwalifuupulwa pa mulandu wa kuti tamulasanga uwa kuupana nankwe uwayana? Nga e fyo cili, mwitunkwa ukutobe funde lya kwa Yehova ilya kuupila “muli Shikulu epela.” (1 Abena Korinti 7:39) Bushe mu cupo cenu muli amafya? Ukucila ukukonkelela umupashi wa calo uukoselesha ukupatukana no kulekana, bombeleni capamo na bena mwenu ukupwisha amafya. (Malaki 2:16; Abena Efese 5:21-33) Bushe cilemukosela ukusakamana ulupwa lwenu pa mulandu wa ndalama ukwafya? Nga mulalolela Yehova mukataluka ku kucita ifyabipa nelyo ifyabindwa pa kuti fye mukwate indalama. (Amalumbo 37:25; AbaHebere 13:18) Ca cine, bonse tufwile ukubombesha ukuti ifintu fituwamineko no kutukuta ukucita ifingalenga Yehova ukutupaala. Ilyo tulecite fyo, shi natupampamine pa kulolela Yehova ukuti akapwishe amafya yonse.—Mika 7:7.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Mwilaleka Icintu Nangu Cimo Cikalenge Mukafilwe Ukupokelela Icilambu
11 Nga ca kuti twaba no kutemwa ne cikuuku, te kuti tube no mufimbila. Icebo ca kwa Lesa citila: “Mu kutemwa mwaba ukushishimisha ne cikuuku. Mu kutemwa tamwaba ubufuba.” (1 Kor. 13:4) Pa kuti twiba no mufimbila, tufwile ukulamona ifintu nge fyo Lesa afimona, ukulamona aba bwananyina ukuti tuli filundwa fya mubili umo. Nga tulecita ifi tukalalangulukilana, nga fintu amalembo ya mushilo yalanda, yatila: “Icilundwa cimo nga cacindikwa, ninshi ifilundwa fyonse fyasekelela pamo na co.” (1 Kor. 12:16-18, 26) Kanshi nga ca kuti ifintu fyawamina aba bwananyina tatufwile ukuba no mufimbila, lelo tulingile ukusekelela. Natulande pali Yonatani umwana wa Mfumu Shauli. Ilyo Davidi bamusalile ukuba imfumu, Yonatani tamufimbiile lelo alimukoseleshe. (1 Sam. 23:16-18) Bushe te kuti ciwame na ifwe twaba ne cikuuku no kutemwa nge fyo Yonatani aali?
w19.03 amabu. 23-24 amapara. 12-15
Mulelangulukilako Abo Mubilako Imbila Nsuma
12 Icalenga butatu, muletekanishisha abo musambilisha. Mwilalaba ukuti abo musambilisha nalimo tabatala abatontonkanyapo pa cine ico ifwe twasambilila mu Baibolo. Kabili abengi balitemwa sana ifyo basuminamo. Nalimo bomfwa kwati ifyo basuminamo filalenga baikatana na balupwa lwabo na bantu ababa mu cifulo bekala kabili filenga balakonka intambi shabo. Bushe kuti twabafwa shani?
13 Tontonkanyeni pali ifi: Bushe abantu bacita shani nga ca kuti ubulalo bwa kale tabuli bwino kabili balingile ukupanga bumbi? Ilingi line babalilapo ukupanga ubupya uku ninshi abantu bacili baleabuka pa bwa kale. Lyena nga bapwisha ukupanga ubupya, balabongolola ubwa kale. Ifi fine na ifwe e fyo tufwile ukulacita. Ilyo tatulaeba abo tusambilisha ukuleka ukukonka ifyo basuminamo ifyo batemwa sana, nalimo tulingile ukubalilapo ukubafwa ukwishiba no kutemwa sana icine icaba mu Baibolo ico bashaishibe pa kubala. Nga twacita ifi, kuti baleka ukukonka ifyo basuminamo. Kwena kuti papita inshita pa kuti abantu balule ifyo basuminamo.—Rom. 12:2.
14 Nga tuletekanishisha abo tubilako imbila nsuma, tatwakaleenekela ukuti bakalasumina icine icaba mu Baibolo pa muku wa kubalilapo. Lelo nga tulebalangulukilako, panono panono tukalabafwa ukulatontonkanya pa fyo Baibolo isambilisha. Ku ca kumwenako, natulande pa fyo twingalanshanya no muntu pa kuti eshibe isubilo lya kuba no mweo wa muyayaya mu paradaise pano isonde. Abengi tabaishibapo nangu cimo nelyo baishiba fye ifinono pali ili isubilo. Nalimo basumina ukuti umuntu nga afwa ninshi calala capwa takatale aba no mweo na kabili. Nelyo batontonkanya ukuti abasuma bonse nga bafwa baya ku muulu. Finshi tulingile ukucita pa kuti twafwe abantu ba musango uyu?
15 Munyinefwe umo alandile pa nshila imo iyo amona ukuti ilabomba bwino. Abalilapo ukubelenga ilembo lya Ukutendeka 1:28. Lyena alepusha abo asanga pa mayanda uko Lesa alefwaya abantu baleikala ne fyo alefwaya baleikala. Abantu abengi basuka abati, “Alefwaya baleikala pano isonde kabili baleikala bwino.” Pa numa uyu munyinefwe abelenga ilembo lya kwa Esaya 55:11 e lyo aipusha nga ca kuti ifyo Lesa alefwaya abantu baleikala fyalicitika. Ilingi line abantu bamwasuka abati awe tafyacitika. Na mu kulekelesha, abelenga ilembo lya Amalumbo 37:10, 11 no kubepusha ifyo abantu bakalaikala ku ntanshi. Ifi uyu munyinefwe acita pa kulanshanya na bantu ifyaba mu Baibolo fyalenga abantu abengi baishiba ukuti Lesa acili alafwaya abantu abasuma bakekale umuyayaya mu Paradaise pano isonde.
APRIL 25–MAY 1
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | 1 SAMWELE 25-26
“Bushe Mulacita Ifintu Ukwabula Ukutontonkanyapo Bwino?”
ia icipa. 9 ibu. 78 amapara. 10-11
Ali Uwacenjela
10 Bushe bakacema ba kwa Nabali balebacita shani kuli balya bashilika ba kwa Davidi abalebombesha? Abalafwaya, nga balebebila no kubapokolola impaanga shimo mu nshita mu nshita. Lelo te fyo balecita, na kuba balecingilila impaanga sha kwa Nabali na babomfi bakwe. (Belengeni 1 Samwele 25:15, 16.) Ilya nshita kwaleba amasanso ayengi kuli bakacema na ku mpaanga. Kwali ifiswango ifingi nga nshi kabili umupaka wa calo ca Israele uwa ku kapinda ka ku kulyo wali mupepi, kanshi ifipondo fyalefuma mu fyalo fimbi na bapuupu balesansa libili libili.
11 Umulimo wa kuliisha balya baume bonse mu matololo ufwile wali uukalamba. E ico, bushiku bumo Davidi atumine inkombe 10 kuli Nabali ku kulombako ubwafwilisho. Davidi asalile inshita iisuma. Yali ni nshita yaibela iya kubeya amasako ya mpaanga. Pali iyi nshita, abantu baleba sana na bukapekape kabili kwaleba na maliila. Kabili Davidi aebele inkombe shakwe amashiwi ayasuma, aya mucinshi aya kuyalanda. Abebele no kuyaeba Nabali ati “umwana obe Davidi,” napamo pa kuti alange umucinshi pantu Nabali ali mukalamba pali ena. Bushe Nabali acitile shani?—1 Sam. 25:5-8.
12 Abubwike mu bukali! Ulya mulumendo tulandilepo pa ntendekelo alondolwelele Abigaili ati Nabali ‘alikalipe no kusaalula’ inkombe shafumine kuli Davidi. Nabali uwali uwa kaso ali-ilishenye ninshi na bantu baleumfwako uko aleilishanya ukuti, teti alepelaika umukate wakwe, amenshi, ne nama. Apumishe Davidi pa kumweba ukuti wa cabe cabe, kabili amulingenye ku musha uwafyuka kuli shikulu wakwe. Filya Shauli uwapatile Davidi alemumona, e fyo nalimo na Nabali alemona Davidi. Bonse babili tabalemona Davidi filya Yehova alemumona. Lesa ena alitemenwe Davidi kabili talemumona ngo musha wapondoka, lelo alemumona ukuti e ukaba imfumu ya Israele.—1 Sam. 25:10, 11, 14.
Ali Uwacenjela
18 Atile e o bapeelelemo umulandu, alombele na Davidi ukuti amubeleleko uluse. Alilandile icishinka ati umulume wakwe cinangwa ukulingana ne shina lyakwe. Nalimo pa kulanda ifi, ale-eba Davidi ukuti tafwile ukupoosa ne nshita ukufwaya ukukanda umuntu wa musango yu. Alangile ukuti alicetekele ukuti Davidi ali muntu wasubwa uwaleimininako Yehova, kabili atile alishibe ukuti alelwa “ubulwi bwa kwa Yehova.” Mu kulanda, alangile no kuti alishibe ubulayo bwa bufumu bwa kwa Yehova kuli Davidi, pantu atile: “Yehova . . . cine cine akamubika ukuba intungulushi pali Israele.” Na kabili aebele Davidi ukuti ecita nangu cimo icingamulenga ukuba no mulandu wa mulopa nangu icingamulenga “ukulanguluka” ku ntanshi. (Belengeni 1 Samwele 25: 24-31.) Aya yali mashiwi ya cikuuku, aya kufika pa mutima!
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ali Uwacenjela
16 Bushe calola mu kuti Abigaili alepondokela bumutwe bwa mulume wakwe? Awe iyo. Nabali alicitile ifyabipa ku mubomfi wasubwa uwa kwa Yehova, kabili nga alipaishe abantu ba kaele abengi aba mu ng’anda yakwe. Abigaili ekala fye ukwabula ukucitapo nangu cimo, napamo na o nga ali no mulandu umo wine ngo mulume wakwe. Lelo, apingwilepo ukunakila Lesa ukucila ukunakila umulume wakwe.