Hop Long Wan Ples We i No Gat Hop—Wan Asembli Long Kamp Blong Ol Refuji
KAKUMA i wan kamp blong ol refuji we i stap long not blong Kenya, klosap long boda blong Sudan. I gat bitim 86,000 man oli laef long kamp ya. Ples i drae we i drae, mo long dei, tempraja i kasem 50 digri. Plante taem raf fasin i kamaot insaed long refuji kamp. Long tingting blong plante man we oli laef long ples ya, refuji kamp i ples blong ol man we oli no gat hop. Be, i gat sam we oli gat hop.
Sam man long ol refuji ya oli Witnes blong Jeova, we oli strong blong talemaot gud nius blong Kingdom. Oli haf blong wan smol kongregesen long Lodwar, we i stap 120 kilometa long saot blong kamp ya. Yu mas draev 8 aoa blong kasem nekis wan kongregesen afta long Lodwar.
From we ol refuji oli no save go aot long kamp, plante oli no save go long ol asembli we ol Witnes blong Jeova oli holem. From samting ya, oli mekem plan blong holem wan spesel asembli dei insaed long kamp nomo.
Oli Wokbaot i Go Long Not
I gat 15 Witnes blong taon ya Eldoret, we i stap 480 kilometa long saot blong kamp ya, oli glad blong go long ples ya we i drae tumas blong givhan long ol brata long asembli ya. Wan man we i stadi Baebol i glad blong oli yusum bas blong hem mo i givim wan man tu blong i draev long bas ya. Oli wantem tumas blong go mo leftemap tingting blong ol brata blong olgeta.
Oli lego wes saed blong Kenya eli long wan moning we i kolkol. Rod we oli folem i nogud, oli pastru long ples we ol man oli stap mekem garen long hem, mo oli pastru long ol dakbus tu bifo we oli godaon long ples ya we i hot mo i drae. Ples ya we i no gat plante tri mo bus long hem, i gat ol nani mo ol kamel oli stap. I gat ol man we oli putum kastom klos oli wokbaot, sam oli karem ol nalnal mo ol bonara. Afta we oli ron long trak blong 11 aoa, oli kasem Lodwar, ples we i hot mo i fulap long das. I gat klosap 20,000 man oli laef long ples ya. Ol Witnes blong ples ya oli welkamem gud ol brata ya, ale, oli letem olgeta oli go spel smol mekem se oli rere from ol wok we bambae oli mekem long wiken.
Long nekis dei, ol 15 brata ya we oli kam, oli wokbaot blong lukluk sam naesfala ples raonabaot long ples ya. Oli wantem tumas blong luk lek ya Turkana, wan long ol bigfala lek blong Kenya. Raonabaot long lek ya i gat plante smolsmol tri be bighaf blong ples ya i drae nomo, mo long lek ya i gat ol bigbigfala krokodael oli stap long hem. Ol man we oli stap klosap long lek ya oli yusum wota ya we i gat smol minerol (alkaline) long hem blong oli stap laef. Long aftenun, ol brata we oli kam, oli joen wetem kongregesen blong ples ya blong mekem Tiokratik Skul mo Miting blong Kingdom Wok. Ol Witnes blong Lodwar oli gat wan naesfala Haos Kingdom. Oli wokem Haos Kingdom ya long 2003 folem wan program we ol Witnes oli stanemap blong halpem ol brata long ol kantri we oli pua blong oli save bildim ol Haos Kingdom blong olgeta.
Spesel Dei Asembli
Oli jusum Sande blong mekem spesel dei asembli. Kongregesen long Lodwar, mo ol 15 brata we oli kam, oli kasem raet blong go insaed long kamp long 8 klok long moning. Ol Witnes oli wantem tumas blong stat eli. Oli folem wan rod we i tantanem olbaot long ples ya we i drae tumas, gogo kasem boda blong Sudan. Long tufala saed blong rod ya i gat plante bigfala hil we oli sap. Nao oli kamtru long wan klia ples mo oli save luk Kakuma vilej. From we hem i bin ren, rod we i go long kamp i fulap long wota. Plante haos oli wokem wetem ol brikis blong sofmad mo oli putum kapa no tapolen long ruf. Insaed long kamp ya, ol man blong sem kantri oli laef wanples long ol grup, i gat grup blong ol man Itiopia, grup blong ol man Somalia, grup blong ol man Sudan mo sam narafala grup bakegen. Ol refuji oli welkamem gud ol man ya we oli kam.
Oli mekem asembli ya long wan trening senta. Ol pija we oli droem long ol wol blong trening senta ya oli soemaot fasin safa we ol refuji oli fesem, be, olgeta we oli kam long ples ya blong mekem asembli oli haremgud long tingting blong olgeta. Ol tok we oli kamaot long asembli ya oli long Inglis mo long lanwis ya Swahili. Sam long ol brata oli save tufala lanwis tugeta, nao olgeta wan nomo oli tanem tok blong olgeta i go long tugeta lanwis ya. Wan brata long Sudan we i wan refuji i givim faswan tok, we i se “Jekemap Hat Blong Yumi Long Saed Blong Spirit.” Ol narafala elda we oli kam, oli givim ol narafala tok.
Wan spesel samting long taem blong ol asembli, hemia baptaes. Long en blong tok blong baptaes, evriwan oli lukluk long wan man we i rere blong tekem baptaes. Nem blong man ya, Gilbert. Long 1994, hem i ronwe long kantri blong hem, wetem papa blong hem taem i gat faet bitwin ol manples longwe. Fastaem oli ronwe i go long Burundi, mo oli ting se bambae oli sef, be afta, oli luk se laef blong olgeta i stap long denja yet. Ale, Gilbert i ronwe i go long Sair, biaen, hem i go long Tanzania—plante taem hem i haed long bus nomo—mo naoia hem i stap long Kenya. Taem brata i talem welkam long Gilbert we naoia hem i wan brata long kongregesen, wota blong ae i ronaot long ae blong plante man long asembli ya. Gilbert i stanap fored long ol 95 man we oli kam long asembli ya, mo i ansa long tu kwestin we brata i askem. Hem i ansa long wan voes we i strong mo i klia se, “!Ndiyo!”—we long lanwis ya Swahili i minim “!Yes!” Gilbert mo sam narafala brata oli bin digim wan hol wetem han blong olgeta nomo. Nao oli karemaot tapolen we i olsem ruf long haos blong Gilbert, mo oli kavremap hol ya blong fulumap wota long hem. !Nao long moning ya, bifo we asembli i stat, Gilbert hem wan i yusum baket nomo blong fulumap hol ya wetem wota! !Hem i soemaot se hem i rili wantem tumas blong baptaes!
Wan long ol bigfala samting we i kamaot long aftenun, hemia ol stori blong ol spesel samting we i kamaot long laef blong ol Witnes ya we oli refuji. Wan long ol brata i talem olsem wanem hem i toktok wetem wan man we i stap spel aninit long wan tri.
“Plis talem long mi, ?Yu yu harem se i sef oltaem blong stap sidaon aninit long wan tri?”
Man i ansa se “Yes.” Be, biaen hem i talem bakegen se: “Nogat, i no sef long naet.”
Brata i ridim Maeka 4:3, 4 long Baebol, we i talem se: “Bambae oli save stap gud long ol plantesen blong grep blong olgeta, mo oli save sidaon aninit long ol figtri blong olgeta. Bambae i no moa gat man blong mekem olgeta oli fraet.” Nao hem i talem se: “Yu luk, long niufala wol blong God, bambae i sef oltaem.” Man ya i glad blong karem wan buk blong stadi long Baebol.
Wan sista we tri memba blong famle blong hem oli ded, hem tu i go long Kakuma. Hem i talem olsem ya long saed blong ol brata we oli laef long kamp ya: “!Oli fesem plante traem, be, oli holem strong long bilif blong olgeta. Oli laef long wan ples we i nogud, be, oli glad blong wosip long Jeova. Oli gat pis wetem God. Samting ya i leftemap tingting blong mi blong holem pis mo wosipim Jeova. !I no gat wan samting blong komplen long hem!”
Klosap asembli i finis. Brata we i givim laswan tok i talem se i gat sam brata mo sista long eit defdefren kantri oli stap long asembli ya. Wan Witnes we i wan refuji, i talem se asembli ya i wan pruf blong soemaot lav mo fasin joengud we i stap long medel blong ol Witnes blong Jeova long wol ya we i seraot. Kristin famle blong olgeta i wan trufala Kristin famle blong ol brata we oli joengud long fulwol.—Jon 13:35.
[Bokis/Foto blong pija long pej 25]
OL BOE BLONG SUDAN WE OLI LUSUM HOM
Long stat blong faet we i kamaot long Sudan long yia 1983, i gat faef milian man we oli mas ronwe long hom blong olgeta. Long olgeta ya, i gat 26,000 pikinini we oli seraot long mama papa blong olgeta. Plante taosen blong olgeta oli ronwe i go long ol refuji kamp long Itiopia, mo oli stap long ol kamp ya blong tri yia. Be biaen, oli mas ronwe bakegen, nao oli wokbaot blong wan yia tru long kantri ya Sudan i go kasem long not blong Kenya. Oli fesem plante trabol, ol soldia mo ol stilman oli spolem olgeta, oli kasem ol nogud sik, mo i gat plante wael anamol tu. Long fulnamba blong olgeta pikinini ya i gat haf nomo we oli stap laef. Olgeta ya oli kam pat blong kamp ya blong Kakuma. Taswe ol grup blong halpem ol man, oli singaot olgeta se ol boe blong Sudan we oli lusum hom.
Long refuji kamp ya blong Kakuma, naoia i gat ol refuji blong Sudan, Somalia, Itiopia, mo blong sam nara kantri bakegen. Taem wan refuji i kam fastaem long kamp, oli givim long hem sam samting blong wokem haos mo wan tapolen blong ruf. Tu taem long wan manis, oli givim long wan refuji, 6 kilo blong flaoa, 1 kilo blong bin, mo smol sol mo oel blong kuk. Plante refuji oli givim sam long ol kakae ya long narafala man blong jenisim wetem sam narafala kakae.
Sam long ol boe ya we oli lusum hom, oli joen wetem papa mama blong olgeta bakegen, mo sam narafala oli go laef long narafala kantri. Be, Ofis blong ol Refuji i talem se, “plante taosen moa oli stap yet long rabis kamp ya blong Kakuma. Long kamp ya oli mas traehad blong faenem kakae mo wokhad blong kasem wan edukesen.”
[Credit line]
Courtesy Refugees International
[Map blong pija long pej 23]
(Lukluk niuspepa)
KENYA
Kamp ya Kakuma
Lek Turkana
Lodwar
Eldoret
Nairobi
[Tok blong pija long pej 23]
Laef long kamp i no isi
[Tok blong pija long pej 23]
Oli kaontem gud wota we oli givimaot long kamp ya Kakuma
[Tok blong pija long pej 23]
Ol Witnes blong Kenya oli go long not blong leftemap tingting blong ol brata, nating se rod i nogud
[Tok blong pija long pej 24]
Wan misinari i tanem wan tok we wan spesel paenia i givim
[Tok blong pija long pej 24]
Ples blong baptaes
[Credit Line blong pija long pej 23]
Rationing water and Kakuma Refugee Camp: Courtesy Refugees International