Ol Samting We Profet Tok i Talem Se Bambae Oli Kamtru Tede
BAEBOL i talem se Kingdom blong God bambae i putum pis mo gladtaem blong olwe long wol. (Daniel 2:44) Long Lodsprea, no Prea blong Masta, Jisas i tijim ol disaepol blong hem blong oli prea se: “Plis, yu mekem kingdom blong yu i kam. Plis yu mekem samting we yu yu wantem i kamaot long wol, olsem we i kamaot long heven.” (Matiu 6:10, NW) Long bigfala profet tok blong Jisas we hem i talem long ol disaepol blong hem antap long Hil, hem i tokbaot sam samting we bambae oli hapen jes bifo we Kingdom ya i stretem ol samting long wol ya. Evri samting ya tugeta oli mekemap wan saen we ol man we hat blong olgeta i stret, bambae oli luksave klia. Ol samting we oli kam biaen, oli sam haf blong saen ya. ?Yu yu luk hamas long olgeta finis?
Faet Long Olgeta Ples Long Wol. Jisas i talem se: “Ol man bambae oli mekem faet long ol narafala man. Mo ol kantri bambae oli mekem faet long ol narafala kantri.” (Matiu 24:7) Bifo long faswan bigfala faet blong wol long 1914, ol faet oli kamaot long wanwan kantri nomo. Be Wol Wo Wan i kavremap bighaf blong ol kantri long wol, mo i mekem se wok ya blong wokem ol tul blong faet, i kam antap moa. Ol tul blong faet ya oli moa nogud i bitim ol narafala tul blong faet we ol man oli save long olgeta. Tingbaot plen, taem ol man oli jes faenemaot olsem wanem blong wokem plen, oli yusum plen ya blong sakem bom long ol man we oli no joen long faet. Fulap faktri oli wokem plante plante tul blong faet we i mekem se, long ol 65 milian soldia we oli faet, samwe stret haf blong olgeta oli ded no oli kasem kil. Namba ya i bigwan tumas i bitim wanem we ol man bifo oli tingbaot. Be taem ol yia 1900 oli stap gohed, namba blong ol man we oli ded long faet i kam antap moa. Wan man blong raetem histri i talem se bambae yumi neva save hamas soldia stret, mo hamas man we oli no joen long faet, oli ded long Wol Wo Tu. Mo tede tu, ol faet oli stap gohed yet.
Plante Moa Man Oli Hanggri. Jisas i talem se: “Ol man bambae oli gat hadtaem blong kasem kakae.” (Matiu 24:7) Long 2005, wan magasin (Science) i talem se: “Long wol, i gat 854 milian man (samwe long 14 pesen blong ol man we oli laef long wol) we oli no gat naf kakae, mo samfala oli hanggri bitim mak.” Long 2007, wan ogenaesesen we Yunaeted Neson i stanemap, i ripotem se i gat 33 kantri we oli no gat naf kakae blong ol man long kantri blong olgeta. ?Olsem wanem samting ya i save hapen taem ol kakae long wol maket i stap kam plante moa? Wan samting se, graon mo kakae we gavman i save yusum blong fidim ol man long kantri blong hem, gavman i girap i yusum blong wokem wan kaen bensin we oli kolem ethanol. Wan niuspepa blong Saot Afrika (The Witness) i talem se: “Kakae we ol man oli yusum blong wokem naf ethanol blong fulumap tang blong bensin blong wan bigfala fo wil trak, bambae hem i kakae we i naf blong wan man blong wan fulyia.”
Graon i Seksek Bigwan. Jisas i talem se: “Bambae graon i seksek bigwan.” (Luk 21:11) Sipos yu stap tingting se tede, plante moa man i bitim bifo oli kasem trabol from graon i seksek, tingting blong yu i stret. Long 2007, wan man India, R. K. Chandha, we wok blong hem i blong stadi long ol etkwek, i talem se: “Wantaem nomo, yumi luk se i gat plante moa etkwek long olgeta ples long wol. I no gat man i save from wanem i olsem.” Mo tu, from we naoia i gat plante moa man oli laef long ol ples we graon i stap seksek, namba blong ol man we oli ded long ol disasta ya i go antap moa. Wan stadi (U.S. Geological Survey) i soemaot se long 2004, etkwek we i kilim ol ples raonabaot long Bigfala Solwota blong India mo bigfala taetel wef we i kamaot biaen long hem, oli kilim plante moa man i ded i bitim ol etkwek we oli kamaot klosap 500 yia bifo.
Ol Strong Sik. Jisas i talem se: “Bambae i gat ol strong sik.” (Luk 21:11) Raonabaot long wol, plante moa man oli kasem ol defdefren kaen sik, olgeta we oli stap longlongtaem finis i kam mo ol sik we oli jes kamaot i no longtaem, mo i hadwok blong faenem stret meresin blong stopem ol sik ya. Tingbaot sik ya malaria. Olgeta kantri long wol oli wantem finisim sik ya, mo plante taem oli ting se oli winim, be biaen oli luk se sik ya i stap gohed nomo blong kilim ol man oli ded. Mo tu, plante milian man oli kasem ol sik we oli bin stap longlongtaem finis i kam, olsem sik ya Tibi, we i stap kilim i ded plante milian man. Sik ya AIDS mo ol narafala niufala strong sik oli stap kilim i ded plante man tu. Wol Helt Ogenaesesen i ripotem se: “Wan long evri tri man long wol oli kasem ol bebet blong sik ya Tibi.” Ogenaesesen ya i makem tu se long plante kantri, i isi blong ol man we oli gat jem blong HIV oli kasem sik ya Tibi. Long evri seken, wan man i kasem sik ya Tibi, mo sik ya i stap kam strong moa mekem se sloslo ol meresin oli no moa strong inaf blong winim. Wan magasin (New Scientist) i ripotem se long 2007, wan man long Yurop i gat sik ya Tibi, mo “evri meresin we [ol dokta oli] gat, i no naf blong winim sik blong hem.”
Gudfala Fasin Mo Fasin Joen Blong Ol Man, Oli Stap Lus. Jisas i talem se: “Bambae ol fasin nogud oli kam bigwan moa, nao bighaf blong ol man bambae oli no moa lavem God.” (Matiu 24:12) Antap long profet tok ya we Jisas i talem, aposol Pol tu i soemaot se bambae gudfala fasin mo fasin joen blong ol man, oli lus. Hem i tokbaot olsem wanem laef bambae i had tumas long ‘ol las dei,’ mo samting ya bambae i hapen jes bifo we Kingdom blong God i finisim ol rabis fasin blong wol ya. “Bambae ol man oli save tingbaot olgeta nomo, mo bambae oli wantem mane tumas. Bambae oli man blong tok flas, we tingting blong olgeta i go antap tumas, mo oli save tok nogud long ol man. Bambae oli no save ona long papa mo mama blong olgeta, oli no man blong talem tangkiu, mo oli no save tingbaot God. Bambae oli no man blong gat sore long man, mo oli man blong mekem i strong tumas oltaem long ol narafala man. Bambae oli man blong spolem nem blong narafala man, mo oli man blong lusum hed, mo oli wael olgeta. Bambae oli no wantem ol fasin ya we i gud, oli agens long hem. Bambae oli man blong spolem ol fren blong olgeta, mo oli man we oli no kea, mo oli praod tumas. Bambae oli man we oli wantem tumas ol samting we oli stap harem gud long hem, i winim we oli stap lavem God. Long fes blong ol man, bambae olgeta oli stap folem fasin blong Kristin man, be oli no wantem paoa blong God nating long laef blong olgeta.” (2 Timoti 3:1-5) ?Olsem wanem? ?Yu yu luk se tede ol man oli gat ol nogud fasin ya moa i bitim bifo?
Jisas mo Pol tufala i no raetemdaon ol samting long saed blong politik, histri, mo laef blong man we oli mekem se ol samting long wol oli stap kam moa nogud. Nating se i olsem, ol profet tok we tufala i talem oli tokbaot stret ol samting mo ol fasin we yumi stap luk tede. ?Be olsem wanem long saed blong fiuja? Profet tok blong Aesea, we i talemaot stret se Mesaea bambae i kam, i bin tokbaot tu ol gudfala jenis we Kingdom blong God bambae i mekem long wol. I gud yumi tokbaot ol profet tok ya long haf we i kam biaen.
[Tok blong pija long pej 6]
“Ol kantri bambae oli mekem faet long ol narafala kantri”
[Tok blong pija long pej 7]
“Bambae i gat ol strong sik”
[Credit Line]
© WHO/P. Virot