Um heūlngöre, Sā Inlahen Pītör

 1. Sitih mufē ök Pītör hē nuk tö pōyen kāḵ nö ahaṅlhötre nö el inhaṅl?

MA-ANYRE ang Pītör nö hatūök kāḵ im hatööm, öt hěng pöri kāḵ taneūngen ò. Sön ang Yēsū nö ngö ṙô nö in ò: “Ṙuhöinyre man im tö-aṙūk; hô-òti tö ngam inhāṅl, öm ahāl kāḵ.” (Lūk. 5:4) Ngölōn pöri ang Pītör tö ò min nö öt hēngö taneūngen tö kāḵ, sön pöri anga-aṅ nöng hō nö hang ṙô Yēsū. Pōyen ngaich nuk kāḵ taneūngen ò, takaich inrē ök inhāṅl ò. “Pingangkūö” ngaich ang Pītör tö yik hol ò inrē nö meūkö u. Ngö ṙô ngaich anga-aṅ nö in Yēsū: “Ō Mā, kē-ĕngre Man in chu; tön tököölö fālen chin chu-ö tarik.” (Lūk. 5:6-9) Ngölōn anga-aṅ töre nöng ötkò-òre nö imat Yēsū.

 2. Kūö yòh nö tövai ngam inlahen hī öi chumkūöṙen ngëichkö ngam inchō elmat inlahen Pītör?

² Kò-òṙô ang Pītör töre nö ‘töng köölö fālen nö tarik.’ Löktö imat ngam Paipöl inrē öi akahalōn tö ò nö unôichngöre anga-aṅ nö fē-ere tö nuk ṙô re hēk inlahen re inrē. Hēṙu öm ṙung më-eṅ sā mufē Pītör? Ōt hòng inlahen meh öm ma-anyre halööktit nup hòṅ rahëichtöre nö in ngam tinrīken meh? Hēk ōt hòng ṙöng ötkumlēḵ-en meh tö ṙapö tö meh öm samyeūheuv ṙò-òten? Yěn ngatī, öthō man min öt teūngen tö inreuskö alahare öm löktö in ngih inchōḵ elmat inlahen Pītör. Pōyen haköplö inrē min öm löktö in ò. Kūö yòh öi mihôiṅ ngatī ṙô? Asehkūöre man, yěn lōnu öre ang Yāvē ngaich öt kūichhöt minë vanāichö Pītör öre anga-aṅ nö imat ngam Paipöl. Kūichhöt u pöri anga-aṅ pöi hōtu öi haköplu löktö in ò. (2 Tim. 3:16, 17) Asūp haköplö hī yěi haköp inlahen minë vanāichö Pītör hēk tö minë mufē ò inrē? In e mikahkūö ayī-ö tö Yāvē nö öt meūka tö hī öi öt vaichköreṙen. Lōnu pöri anga-aṅ tö hī öi iṙūöhen löklōn ò ngaich haköpngöre öi in ò pòrô öi īnu tö minë ötkumlēḵ-enre.

 3. Kūö yòh öi ötkô ṙāngenre?

³ Kūö yòh öng nö tötṙanāngen ngam inlahen hī ötkô heūlngöre? Ōt yip tö ngö ṙô, yěi örheūheu harūnöre in nup la-en, ngaich heuveū-en ayī-ö öi kēken u. Töi ngëichkö ngih töhěng inchōḵ elmat: Lohten ngòh töhěng tak tarik nö samyeūheuv ṙò-òten nö harūnöre nö kitār, ōt inrē lohten nup vanāichköreṙen ò. Sön pöri anga-aṅ nöng irūöhen nö harūnöre, lökten ngaich nö heuveū-en nö kitār. Unôichrit ò pöri inrē nö heuveū-en, ōttit lohten nup vanāichö ò, öt ṙāngenre pöri anga-aṅ. Pön asīöp ngam heuneū-enre. Ngatī ṙēngen ayī-ö yěi ngölōn töre öi ngaich öi ṙap minë öt kumlēḵ-enre sön pöri öi höng vaichköreṙen. Ngaich höng hòṅ iṙūöhen ayī-ö ṙapö u. Ṙòkhöre in öi vaichköreṙen, unôich pöri ṙung öi fē-ěl re tö minë vanāchö re. Kētö inkòlô hī inrē min ang Yāvē yěi öt heūlngöre. (1 Pīt. 5:10) Töi ngëichkö inlahen Pītör nö öt heūlngöre. Pòrô inrē anga-aṅ nö īnu tö minë ötkumlēḵ-enre sön ang Yēsū nö hameuktö neukölōnre nö in ò, in e min ayī-ö öi teūngen tö inreuskö alahare tö hī mihôiṅ iṙūöhen öi löklōn Yāvē.

 4. Sā ṙô ngam Lūkös 5:5-10, Sitih ṙô ang Pītör nö vë-enyre ngaich sitih inlahen ang Yēsū nö hareuskö alaha ò?

⁴ Öt löknyi ṙô an ngam Paipöl nö vënyö inlahen Pītör nö kūö yòh nö vë-enyre nö “tököölö fālen nö tarik” hēk asuh inrē nup vanāichö ò tö afēkö hē e tö ò. (Vë-evkūö Lūkös 5:5-10.) Lohten nö kirööngen nup fālen kahëken ò. Töt heuveū-en inrē anga-aṅ tö lōnre, lökten nö pa-ekūö. Akahakūö ang Yēsū tö ò nö vöö, akahalōn inrē anga-aṅ tö ò min nö öt ṙāngen ò. Lökten anga-aṅ nö holtö hanangenlōnre nö ngö ṙô nö in Pītör “Uh man pa-ekūö.” Ngam ṙinatö-ellōn Yēsū nö in Pītör lökngöre anga-aṅ tö kūö e. Unôichngöre ngaich ang Pītör tök kahëm ò Antaru nö ṙāngen ngam la-en kinë-e kāḵ ngaich keuheūttö ṙētak re nö hol Yēsū nö la-evṙen nö im linökölōn ngam Tēv. Kūö ngam tölöng atöllö òang Yāvē nö kētö inkòlô ò.—Māk. 1:16-18.

 5. Asuh nup inkòlô taneungen Pītör kūö ò nö öt hökngen minë mufēre nö havīlen ò iṙūöhen pöri nö tömrit Kristū?

⁵ Pōyen inkòlô ang Pītör kūö ò nö tömrit Kristu. Ik hē Yēsū nö halanken yik tövahavö, ahōngen yik tötlöök Sī-ö nö el alaha yik tarik hēk hachohlö yik tökapah inrē ngaich ōt hē e ang Pītör nö in ò.b (Mët. 8:14-17; Māk. 5:37, 41, 42) Meuk ök heūvö inrē anga-aṅ inlahen Yēsū nö vīlöng nö rācha ip yamih ṙētak. Lohten anga-aṅ nö öt vaichngö tö e. (Māk. 9:1-8; 2 Pīt. 1:16-18) Fē-a man tö inlahen ò nö kūöre nö haköp nö in Yēsū nö ṙētakvö nö meuk nup töt meūkö, nup töt afēkö ò inrē. Iṙôken ṙanamlōn ang Pītör kūö ò nö öt hökngen minë mufēre nö havīlen ò, pò ò öre nö öt teūngen tö minë inkòlôre.

 6. Ilööṙen hòng ang Pītör nö ṙap minë ötkumlē-enre? Mikahtö elnang hī.

⁶ Unôichrit inlahen ò nö hang hēk meūkö u, sön anga-aṅ nöng vaichköreṙen. Töi ngëichkö në tö rahëichyen inlahen ò, ik sā Yēsū nö mikahtö elnang cha tö ṙô minë tö-eūka kinlēḵngô aṅmat ngam Paipöl tö ò min nö hakihtuṙen hēk fëliyö inrē ngaich liplö ang Pītör nö in ò. (Māk. 8:31-33) La-alkūö yik tahëng inrē anga-aṅ tanīnöṙô nö chö-öiny tö ök tökiröng nö ihôi cha. (Māk. 9:33, 34) La-al ök tarik inrē anga-aṅ kamë-e Yēsū urēhěkūö kinpaha ò ngaich ratngö nang ò. (Yôh. 18:10) Ik hē e hēk hatööm ang Pītör nö mahngen Yēsū nö lūöi heuh ṙô tö kūö pinhë-ekūöre. (Māk. 14:66-72) Lökten ngaich anga-aṅ nö unôichngöre nö peūny.—Mët. 26:75.

 7. Asuh öp la-en kinë-ekūö Pītör unôichrit Yēsū nö hachohlöng?

⁷ Haṙivlōn takô ang Pītör, hö-ö pöri ang Yēsū nö ṙāngen ò. Unôichrit Yēsū nö hachohlöng meukkūö Pītör anga-aṅ nö hameuktöre nö hangenlōn tö ò. Tölṙô Pītör ang Yēsū nö hayāichngöre nö sā inlahen öp yōm sīṅp nö chumkūöken më sīṅp ò. (Yôh. 21:15-17) Hō-en ngam la-en ang Pītör kinë-ekūöre. I Yarusalēm inrē anga-aṅ hē e ṙētak ök pěntēkòstē, nö in yik tö hachāmö elkui tö ngam töhet kumlēḵ ngam Tēv.

 8. Asuh öp tökiröng vanāichö Pītör nö i Antiòk?

⁸ Unôichrit Pītör nö hachāmö elkui tö ngam töhet kumlēḵ, sön anga-aṅ nöng vaichköreṙen. Ik 36 C.E., töölô ang Pītör nö chuh patī Kòrnēli ök tahëng mihërö, hachāmö elkui ngaich Kòrnēli tö ngam töhet kumlēḵ. Inmeuktö ngam Tēv angū-ö nö öt atöltuṙen hēk mihôiṅ inrē ngaich yik tahëng mihërö Kristīön nö alaha ngam māṅ Kristū. (Inl. 10:34, 44, 45) Unôichrit e ngaich Pītör nö hanôl yik tahëng mihërö Kristīön nö holkūö cha nö nyā, tö möl lohten anga-aṅ nö ngatī inlahen la-en. (Kal. 2:12) Rīkre pöri yik Yahūti Kristīön tö ngölōn tö cha nö ötkô nö holkūö yik tahëng mihërö nö nyā. Ik sā yik tahëng Kristīön nö yih nö i Antiòk, ṙāngenre ngaich ang Pītör nö holkūö yik tahëng mihërö nö nyā. Lohten anga-aṅ nö vöö tö mufē yik tahëng nö haṙivlōn min tö tī ò. Ik sā Pôl pöri nö meuk inlahen ò nö atölturen, halēnö ò ngaich anga-aṅ. (Kal. 2:13, 14) Unôichrit ngih vanāichöre ngaich ang Pītör nö iṙūöhen nö i linökölōn ngam Tēv. Asuh öp mahayööken ò nö ngatī inlahen?

 9. Sitih inlahen öi akahakūö tö Pītör nö tö chiplö nö Kristīön öi löktö in ngam Yôhan 6:68, 69?

⁹ Tö chiplö ök Pītör nö Kristīön, öt ōt chö-öiny ò nö ṙāngenre nö tömrit Yēsū. Hěngheuh ang Yēsū nö vënyö ök ṙô töt mikah elnang yik haköptö ò. (Vë-evkūö Yôhan 6:68, 69.) Lökten ngaich nö pōyen yik ṙamāngen Yēsū, pön öt hòṅ mikahtökūöre cha-a tö manah ngam ṙô ò hēk öt höktö ṙô Yēsū inrē nö vënyö manah e. Sön pöri ang Pītör nö haköpngöre nö in Yēsū, öt ṙāngen Yēsū inrē anga-aṅ. Pön akahalōn tö Yēsū nö aṅhavin tö “ngam nômö tö örheūheu-aṅ.”

10. Sitih inlahen öi akahalōn tö Yēsū nö ṙatö-ellōnre nö in Pītör? (Ngëichkö ngam nyat.)

¹⁰ Öt ṙāngen Pītör ök inrē Yēsū. Manā-aṅ ṙētak Yēsū angū-ö hē e nö ing panam, akahalōn anga-aṅ tö Pītör hēk tö yik tahëng haköptö ò min nö ṙāngen ò. Löktö im ṙô Yēsū öi akahalōn tö ò nö ṙatö-ellōnre nö in Pītör. Ṙatö-ellōnre anga-aṅ tö ò min nö havöötö ellōnre ngaich haköpngöre nö in ò. (Lūk. 22:31, 32) Akahalōn inrē ang Yēsū ‘tö ngam ellōn cha nö hō, öt kalē-en pöri ngam alaha cha.’ (Māk. 14:38) Angū-ö lāinyngen Pītör nö mahngen Yēsū. Sön pöri hē e ang Yēsū nö öt sō-en ò. Unôichrit Yēsū hēk nö ha-aṅlöng hameuktöre anga-aṅ nö ikūö ò, lohten anga-aṅ hē e nöng hěngtak. (Māk. 16:7; Lūk. 24:34; 1 Kòr. 15:5) Haṙivlōn takô ang Pītör, reuslöre alaha pöri anga-aṅ nö meukö Yēsū!

11. Sitih inlahen ang Yēsū nö kētö ṙinatö-ellōn Pītör tö Yāvē min nö öthō nö öt hateungngö minë kuilōn ò?

¹¹ Kētö ṙinatö-ellōn Pītör ang Yēsū tö Yāvē min nö hateungngö nup kuilōn ò. Unôichrit Yēsū nö hachohlöng hameukhömat ò anga-aṅ tök pinngangkūö, tö lökten Pītör tö yik tahëng tanīnöṙô nö pōyen taneūngen tö kāḵ. (Yôh. 21:4-6) Löktö in ngih pinngangkūö ang Pītör nö ṙatö-ellōnre hēk tö Yāvē min nö öthō nö öt hateungngö minë kuilōn ò. Lohten anga-aṅ nö fēkö ök ṙô Yēsū, tö ngòh tarik ‘yěn örheūheu nö urěhlö ngam pūlngö ngam Tēv’ ngaich teungen min anga-aṅ tö nup kuilōnre. (Mët. 6:33) Angū-ö lāinyngen Pītör nö ṙāngen ngam la-en kinë-e kāḵ ngaich urěhlö ngam pūlngö ngam Tēv nö ahangkö ngam tölöök inhānga. Ik 33 C.E., ṙētak ök Pentēkòstē hēk anga-aṅ nö holtö öt pinhë-ekūöre nö vënyö inlahen Yēsū. Lökten yik tökönyu ṙôken tarik nö hō-en ngam tölöök inhāngö. (Inl. 2:14, 37-41) Unôichrit e anga-aṅ nö hayööken yik aṅ Samariā tö yik tahëng mihërö nö tömrit Kristū. (Inl. 8:14-17; 10:44-48) Iṙôken inlahen tī ang Yāvē nö kētö ṙētak Pītör nö löklōn ò. Löktö in ò tī inrē anga-aṅ nö tūökten më tö ṙōlkangen mihërö nö el ngam māṅ Kristū.

12. Yěi pītnyöre ṙap minë ötkumlē-enre, sitih inlahen öi mihôiṅ ṙatö-ellōnre sā Pītör?

¹² Hayööken hī ang Yāvē öi iṙūöhen i linökölōn ò, hēṙu pöri ṙung öi kihngen ngatī inlahen. Möthë yěi maṙò-òten samyeūheu ṙap nup öt kumlē-enre. Hēṙu mihôiṅ öi ngölōn tö minë ötkumlē-en hī nö pōyen tö nup ötkumlē-en Pītör. Yāvē pöri min kamëtö kumlēḵ hī öi öt ṙāngenre i linöklōn ò. (Sal. 94:17-19) Töi ngëichkö ngih töhěng inchōḵ elmat inlahen ngòh prötör. Urēhěkūö ò nö haköp ngam kanô-en, samyeūheuv ṙò-òten anga-aṅ nöng in ngam la-en chinô-òkanö. Halööktit ngam tinrīken re pöri ngaich anga-aṅ nö asā ṙô ngam Paipöl. Unôichngöre pöri ṙung nö yih minë tötlöng mufē nö elkuilōn ò. Asuh pöri öp mahayööken ò nö öt heūlngöre? Ngö ṙô anga-aṅ: “Yāvē an kamëtö kumlēḵ chu. Haköplu chū-ö tö hī öi höng löktö im töhet kumlēḵ Yāvē öi mihôiṅ lök im talöökö kanô-en. Kētö ṙētak chu an Yāvē öich i linökölōn ò, pòrô öich īnu tö minë ötkumlē-enre iṙūöhen inrē anga-aṅ nö kē-ěkūö chu tö ngam kumlēḵ re.”

13. Sā ṙô ngam Inlahen 4:13, 29, 31, sitih inlahen ang Pītör nö holtö nganöötöre nö la-evṙen ngaich sitih inlahen ayī-ö mihôiṅ asīnken ò? (Ngëichkö ngam nyat.)

¹³ Sā minë haköp hī ngaich tö Pītör nö ṙōlvan nö pa-ekūö tö tarik hēk vaichköreṙen inrē. Ik sā ò pöri nö vë-ekūötēv nö havëkö kūö Yāvē tö öt pinhë-ekūöre ngaich holtö nganöötöre anga-aṅ nö la-evṙen. (Vë-evkūö Inlahen 4:13, 29, 31.) Mihôiṅ in ayī-ö inrē ṙap ngam pinhë-ekūöre. Töi ngëichkö inlahen prötör Hôst ngam mi-iyöng i Chörmöni. Ik sā ò nö ṙömöng iskul ngaich hayöng ngam Natsi hē e nö im panam. Ṙōlvan anga-aṅ nö vöö tö yik tīchör re hēk tö yik holre inrē aṅ el iskul. Lökten ngaich anga-aṅ nö ngö ṙô “Hēl Hitlör!” ngam tö ngö manah Hitlör an min lamaklen hī. Ik sā nak yöng ò ngaich nö akahalōn tö ngam inlahen ò, öt hatāinyö ò acha-a. Pön holṙen ò nö vë-ekūö Yāvē nö havëkö ngam kumlēḵ. Löktö i inyöökenre anga-aṅ tö minā yöngre hēk kūö ò inrē nö hayönglenre nö in Yāvē nö la-evṙen nö holtö nganöötöre ngaich haköpngöre i linöklōn ò. Unôichngöre ngaich anga-aṅ nö ngöṙô: “Öthō an min Yāvē nö ṙāngen chu.”c

14. Sitih inlahen yip minṙöinylen mihôiṅ nö hareuskö alaha yip prötör sistör nö un ṙāngenre nö i linökölōn ngam Tēv?

¹⁴ Hö-ö an min Yāvē hēk Yēsū nö sō-en hī. Ik sā Pītör nö mahngen Yēsū öt akahakūö anga-aṅ tö inlahenre yěn ṙāngenre min hēk haköpngöre nö tömrit Yēsū. Havëkökūö Yāvē ang Yēsū nö sōten ngam ṙinatö-ellōn Pītör nö kūnngöre. Vënyö ngam ṙô re ang Yēsū nö vë-ekūötēv nö in Pītör ngaich ngö ṙô nö in ò, ṙatö-ellōnre chin tö meh min öm hangönkö ṙinatö-ellōn yik tahëng holmaneukre. (Lūk. 22:31, 32) Fēkö inlahen Pītör man nö fēkö nuk ṙô ò ngaich teūngen tö inreuskö alahare. Hēṙu in ayī-ö mihôiṅ öt akahakūö tö öp inlahenre. Löktö in më minṙöinylen pöri min ang Yāvē nö kētö ṙinatö-ellōn hī öi mihôiṅ haköpngöre i linkölōn ò. (Efi. 4:8, 11) Prötör Pôl ngam tö maṙò-òten ngaich nö im la-en minṙöinylen, nö ngatī inlahen anga-aṅ nö hareuskö alaha yip tahëng. Ngö ṙô anga-aṅ nö in yik tö kūnngöre ellōn nö im linökölōn ngam Tēv fēkö inlahen tī Yāvē man nö tūökten meh im kanô-en. Kētö ṙinatö-ellōn cha inrē anga-aṅ tö ngam hanangenlōn Yāvē töt chanuhuvṙen, öthō inrē min anga-aṅ nö ṙāngen cha. Ngö ṙô inrē anga-aṅ, “Pōyen yik maheuk chu tö hòṅ ṙāngenre nö löklōn ngam Tēv, löktö im inyöökenre pöri cha-a tö Yāvē nö iṙūöhen nö i linökölōn ò.”

15. Sitih inlahen löktö mikahlōn öi löktö im inchōḵ elmat inlahen Pītör hēk prötör Hôst tö inlahen ṙô Mëtiv 6:33 nö kò-òṙô?

¹⁵ Hateungngö kuilōn Pītör hēk yik tahëng tanīnöṙô ang Yāvē. Yěi sā inlahen cha min ayī-ö öi urěhlö Pūlngö ngam Tēv, ngaich öthō min anga-aṅ nö öt hateungngö nup kuilōn hī. (Mët. 6:33) Unôichrit ngam II Vörlt Vôr ang prötör Hôst nö lōnu töre nö im la-en painīör. Hěng pöri ngam kanihngen ò pön töng yāicha anga-aṅ. Ngölōn anga-aṅ, yěich keuheūttö ṙētakre min i linökölōn Yāvē, mihôiṅ hòng min chū-ö öich meukṙenre? Sitih inlahen pöri ngaich anga-aṅ? Ngölōn anga-aṅ töich kalahken Yāvē sin. Fēkö ngam inlahenre ngaich anga-aṅ nö ahangkö ngam tölöök inhānga im tö hěng afta ṙētak ngam sörkit ovörsīör nö chöhken cha. Kētö ök chitri ngaich ngam sörkit ovörsīör nö in ò im manā-aṅ ṙētak ngam afta cha. Öt minënyu ngam chitri tö kētu. Pingangkūö ngaich anga-aṅ nö meūkö e, pön pōyen nup pësa el e, nup tö mihôiṅ min nö hateungngö nup kuilōn ò el ngam töhěng afta, mihôiṅ inrē min anga-aṅ nö kētöre nö painīör. Ṙatö-ellōnre ngaich ang prötör Hôst nö meuk ngam inlōntire tö Yāvē min nö öthō nö öt chumkūöken ò. Unôichrit e ngaich anga-aṅ nö örheuheū nö urěhlö Pūlngö ngam Tēv.—Mal. 3:10.

16. Kūö yòh öi hòṅ chumkūöṙen ngëichkö ngam inchōḵ elmat inlahen Pītör, tö minë chitri inrē kahūich ò?

¹⁶ Iṙôken ṙanamlōn ang Pītör hē e lohten ik sā Yēsū nö tölööṙô nö kiröönngöre nö ṙā-ang in ò, ngaich öt hang ang Yēsū. Örheūheu ang Yēsū nö haköpten Pītör, lökten anga-aṅ nö haköpngöre nö in ò. Tövai inrē anga-aṅ nö inchōḵ elmat hī öi Kristīön. Haköplu in ayī-ö inrē töngamuh öi löktö im inlahen Yēsū nö haköpten Pītör. In minë tö nët chitri kahūich Pītör in mihôiṅ teūngen tö u ing töngamuh, ngam kahëtö ò misī nö in yik raneh Kristīön. Yöölen inrē ayī-ö töngamuh yěi hāngö u. Ip yamih ātiköl in min hēk öi kakken u ngëichkö öp inlahenre min öi sitih inlahen hāngö u.