“Ang Relihiyon Nadahig sa Dakong Pagkagun-ob sa Atong Moral”

KINING dakong-ulohan sa El Heraldo sa Barranquilla, Colombia, makapakurat sa kaugalingon. Apan ang nagpahayag niana naghimo nianang labi pang makahuloganon—ang Katolikong Heswitang pari si Alberto Múnera, doktor sa teolohiya sa Gregorian University sa Roma. Nagkomento siya bahin sa pagkagun-ob sa moral sa Colombia.

Siya mipahayag: “Ang tibuok Colombia maoy Katoliko. Dili nga kita dili magpakabana sa kamatuoran nga ang relihiyon nadahig sa dakong pagkagun-ob sa atong moral. Ingong teologo, ang usa mangutana sa kaugalingon: Unsa bay nahitabo sa atong Katolikong relihiyon sa dihang kini daw walay igong mga elemento sa paglig-on sa moralidad sa usa ka pundok [sa katawhan] o pagtugot nga kini moatubang sa kausaban sa yugto sa ligdong nga paagi, sa pagbalhin gikan sa kanhing kahimtang ngadto sa bag-ong kahimtang nga dili mahugno ang tibuok gambalay sa katilingban?”

Tapos sa paghisgot nga hinagpat sa ebidensiya sa politikanhon ug moral nga pagkagun-ob, apil ang pagbiyahe sa droga, politikanhong lipot nga mga pagpatay, ug armadong kabangisan, siya nangutana: “Kinsay nagabuhat niining mga butanga? Ang katawhan nga iya sa Islamikong relihiyon o sa Buddhismo . . . o katawhan nga walay relihiyon? O ang katawhan nga imong nakita diha sa relihiyosong mga seremonyas nga nagaapil nga balaanon sa Eukarista ug nagaampo sa Atong Ginoo nga siya motabang kanila nga mouswag sa ilang buluhaton?”

Sa pagkatinuod, si Jesus ug ang mga tinun-an nagpasiugda sa Kristohanong kagawian ingong ebidensiya sa matuod nga Kristiyanidad, dili ang pag-apil sa mga rituwal. Matud ni Jesus: “Pinaagi niining gugma nga inyong nabatonan sa usag usa, ang tanan mahibalo nga kamo akong mga tinun-an.” (Juan 13:35, The Jerusalem Bible) Gugma ba sa dihang ang usa ka Katoliko mopatay o modumot sa iyang isigkatawo, o manulis, manglugos, mamakak, o mangawat, o magbaligyag mga droga? Ug Kristohanon bang gugma sa dihang ang iglesya walay himoon aron mahuptan ang mga membro niini nga hinlo nianang dayag imoral nga mga elemento? Sa pagkamatuod, ang datong mga kriminal kadaghanan pasidunggan sa dalayegong mga serbisyo sa paglubong ug ubang relihiyosong mga seremonyas.

Sa kasukwahi, ang unang Kristohanong kongregasyon nagdisiplina sa dili-mahinulsolong mga makasasala nga sad-an sa grabeng buhat nga daotan. Si apostol Pablo misulat: “Ang akong gisulat kaninyo mao nga dili na kamo makig-uban sa usa ka igsoong Kristohanon nga nagakinabuhing mahilayon, o tigpatantog dako, o tigsimbag diyosdiyos, o mapasipad-anon, o palahubog, o limbongan; angay gani nga dili kamo makigsalo sa mga tawong ingon niana.” Bisan pa niana, talagsa rang ang usa makadungog sa pagpalagpot, gawas sa mga hinungdan nga ateyistikanhong politika o pagbulag sa pagtulon-an.—1 Corinto 5:9-11; 6:9-11, JB.

Inay sa paghatag ug nahiangayng pagtagad sa edukasyon sa Bibliya ug sa Kristohanong bag-ong pagkatawo, ang Iglesya Katolika latas sa kasiglohan nakontento na sa pagrosaryo, pagtambong sa Misa, ug pagkompisal sa pari. (Efeso 4:17-24) Ang sangpotanan karong adlawa mao ang misunod nga pagkagun-ob sa moral ug nagkagamay nga pagpaluyo sa iglesya. Ang Heswitang si Múnera mikomento bahin sa kahimtang sa Iglesya Katolika sa Colombia: “Uban sa relihiyong sama niana, lagmit dili kita makasanong ngadto sa mga kahimtang sa atong pagpuyo. Kini usa sa paninugdang mga hinungdan nga tungod niana ang atong Kristiyanidad daw nadaot kaayo . . . nga [ang mga Katoliko] daw dili Kristohanon sa bisan unsang bahin karong adlawa.”

Hinuon, ang presenteng pagkagun-ob sa moral mapadapat sa mga tawo sa tanang relihiyon. Ang daghan nga nagadahom ug bawtismo, kasal, ug serbisyo sa lubong sa simbahan nagapadayon sa pagbakak, pagpangawat, pagpakighilawas, ug pagpanglimbong uban ang relatibong paglingkawas sa silot. Bisan daghang nahukmang sad-ang mga kriminal nagapahayag nga may relihiyon—Katoliko, Protestante, Hudiyo, ug uban pa. Bisan pa niana, ang ilang mga lihok nagapadayag nga ang ilang relihiyon napakyas sa pagpatungha diha kanila sa bag-ong pagkatawo. Ang mabasol niana mahimong mao ang kriminal mismo ug/o ang iyang relihiyon nga napakyas sa pag-impluwensiya sa iyang panghunahuna ug kagawian. Diin ang gidaghanon labaw ug kahulogan kay sa kalidad, ang relihiyon usab ang manimayad.

Kini maoy sumala sa gitagna ni Pablo alang sa “kataposang mga adlaw”: “Sila magabaton ug dagway nga relihiyoso apan nagsalikway sa sulod nga gahom niini. Ayaw kamo pagpakiglabot sa mga tawong sama niana.”—2 Timoteo 3:1-5, JB.

Relihiyon Tapos sa Lunop

Si Edmond ug Jules de Goncourt, nagbuligay Pranses nga mga magsusulat sa ika-19ng siglo, misulat: “Kon adunay Diyos, masabot gayod Niya nga ang ateyismo menos nga insulto kay sa relihiyon.” Ug sa pagkatinuod, ang bakak nga relihiyon usa ka insulto sa Maglalalang sa katawhan. Hinuon, pinaagi sa paglaglag niadto sa 2370 W.K.P. panahon sa Lunop, gipamatud-an sa Maglalalang nga dili niya itugot nga siya insultohon sa walay kataposan.

Kining paninugdang kamatuoran wala mausab, bisan pag mitungha na usab ang bakak nga relihiyon. Ngani, tapos sa Lunop, kadto hapit nang magbaton ug dayag nga mga dagway nga moabot latas sa kasiglohan sa pagsakop sa tibuok yuta. Kana makaabot sa pagtandog kanimo! Sa among sunod nga isyu, ang among artikulong “Usa ka Mangangayam, Usa ka Torre, ug Ikaw!” mopatin-aw sa unsang paagi.

[Letrato sa panid 9]

Ang relihiyon kadaghanan taphaw. Kini dili mopugong sa rasanhong pagdumot, krimen, ug imoralidad