Honey Ant—Pagkaon sa Desyerto — Watchtower ONLINE NGA LIBRARYA

Honey Ant—Pagkaon sa Desyerto

SI Yuminiya, ang among Aboriginal nga higala, nagpaambit namo sa usa sa mga sekreto sa desyerto. Iya ming gidala sa umaw nga kakahoyan, amihanan sa Alice Springs, sa sentral Australia, ug mainampingon niyang gisusi ang balasong yuta. Dayon, ilalom sa mga kahoyng mulga—kamatang sa akasya—iyang nakita ang gagmayng linalang nga motultol namo sa matam-is nga ganti. Kini mao ang mga honey ant.

Nagkugi siyag kalot, nga gisubay ang tunel-tunel sa mga hulmigas. Sa wala madugay miabot nag kapin sa usa ka metros ang giladmon sa iyang nakalot, nga igong kapungkoan. “Makapangalot kag honey ant sa bisan unsang panahon, apan labing maayo sa tingtugnaw kay hilabihan kainit kon ting-init,” siya miingon. Nagtan-aw mi niya samtang iyang gisusi ang mga tunel-tunel. “Kinahanglang mahibalo ka kon haing tunela ang subayon,” matod niya.

Sa wala madugay nakit-an niya ang balay sa hulmigas. Dihay labing menos 20 ka honey ant kansang naghitinghiting nga tiyan, nga sama ka dagko sa ubas, napuno sa orens nga likido. Sila nagbitay sa yuta nga kisame, nga dili makalihok tungod sa kadagko sa tiyan. Sulod sa pipila ka minutos, si Yuminiya nakakuha nag kapin sa usa ka gatos ka hulmigas gikan sa pipila ka lawaklawak. “Ang dugos gikan niining hulmigasa maoy usa sa kinatam-isang pagkaon sa desyerto,” siya miingon.

Buhing mga Sudlanag Dugos

Ang honey ant maoy usa sa labing talagsaon sa kapin sa 10,000 nga nailhang matang sa hulmigas. Dili sama sa putyukan, nga magpondog dugos diha sa udlan, ang honey ant magpondog dugos diha sa lawas sa mamumuong mga hulmigas nga gitawag ug replete. Kining buhi nga “mga sudlanag dugos” maoy tuboran sa pagkaon sa kolonya kon nihit ang pagkaon sa gawas.

Kon magpondo o magkuhag pagkaon, gamiton sa hulmigas ang sungaysungay niini sa pagtuktok sa sekretong signal diha sa sungaysungay sa replete. Dayon, bukhon sa replete ang iyang baba aron maablihan ang “sudlanag dugos.” Ang usa ka linaing balbula sa tiyan, nga adunay upat ka tabon, maoy magkontrolar sa pagpasulod o pagpagawas sa dugos. Sa tibuok nilang kinabuhi, nga mokabat ug pipila ka bulan, ang usa ka replete mahimong kadaghan kuhaan ug pondohag dugos.

Ang mga replete sagad anaa lang sa ilawom sa yuta, apan protektado sila batok sa hulaw, kainit, ug sa mga mananap nga mahimong mokaon nila. Niining mangiob nga puy-anan, mapanalipdan nila ang ilang kaugalingon batok sa mga bakterya ug agup-op pinaagi sa pagpahid sa ilang lawas ug antibiotikong pluwido gikan sa usa ka linaing glandula sa ilang lawas.

Diin gikan ang ilang “dugos”? Ang food chain magsugod sa duga ug dugos sa akasya. Dayon, ang gagmayng insekto nga gitawag ug dugos-dugos (aphid) maningaon niining natural nga duga. Unya, suyopon sa mamumuong mga hulmigas ang sobrang asukar o honeydew gikan sa mga dugos-dugos, o kaha manguha silag dugos gikan sa mga kahoy. Dayon, ila kining ipondo sa mga replete. Siyempre, kay kasarangan ra man ang sustansiya nga gikinahanglan sa mga replete, ang kadaghanan sa honeydew ipondo ra!

Apan komosta ang mga dugos-dugos? Maalkansi ba sila? Dili, kay binlan man sila sa mga hulmigas ug igong dugos nga ilang gikinahanglan. Lain pa, protektahan sila sa mga hulmigas batok sa mga parasito ug mananap nga mokaon nila. Oo, ang mga hulmigas ug dugos-dugos parehong makabenepisyo niining maong pagtinabangay.

“Adtoa ang hulmigas,” miingon ang Bibliya, “tan-awa ang iyang mga dalan ug magmaalamon. Bisan kon kini walay komandante, opisyal o magmamando, kini nagaandam sa iyang pagkaon sa ting-init; kini nagtigom sa iyang taganang kalan-on sa ting-ani.” (Proverbio 6:6-8) Tinuod gayod kana, kay ang mga hulmigas magtinabangay, organisado kaayo, ug kugihan! Ug makapahingangha kaayo nga kining agwantador nga mga insekto makapatunghag tam-is nga pagkaon diha sa desyerto!

[Hulagway sa panid 11]

Ang naghitinghiting nga tiyan sa honey ant napuno sa dugos

[Picture Credit Lines sa panid 11]