Ang Usag-Ginikanang mga Pamilya Mahimong Molampos!

1-3. Unsay nakaamot sa pagdaghan sa usag-ginikanang mga pamilya, ug sa unsang paagi naapektahan kadtong mga nalangkit?

ANG usag-ginikanang mga pamilya gitawag ug “ang labing kusog-ug-tubo nga estilo sa pamilya” sa Tinipong Bansa. Mao usab ang kahimtang sa daghang ubang nasod. Ang natalang labing daghang kaso sa mga diborsiyo, mga pagbiya, mga panagbulag, ug mga pinaangkan adunay halayog-abot nga mga epekto alang sa minilyong ginikanan ug mga bata.

² “Usa ako ka 28-anyos nga balo nga duha ug anak,” sulat sa usa ka nag-inusarang inahan. “Naguol gayod ako tungod kay dili nako gustong managko ang akong mga anak nga walay namat-ang amahan. Daw walay nahangawa kanako. Makit-an ako sa akong mga anak nga kanunay maghilak ug kini nakaapektar kanila.” Gawas pa sa pagpakigbugno sa mga pagbati sama sa kasuko, pagkasad-an, ug kamingaw, kadaghanan sa nag-inusarang mga ginikanan nag-atubang sa hagit sa paghupot ug trabaho sa gawas ug sa paghimo sa mga katungdanan sa panimalay. Ang usa miingon: “Ang pagkahimong nag-inusarang ginikanan nahisama sa usa ka juggler. Human sa unom ka bulan nga pagbansay, sa kataposan maka-juggle ka na ug upat ka bola sa samang higayon. Apan sa dihang makahimo ka na niana, may molabay na sad kanimog bag-ong bola!”

³ Ang mga batan-on diha sa usag-ginikanang mga pamilya sagad nga adunay kaugalingong mga suliran. Hayan kinahanglan nilang suklan ang naghingaping mga pagbati tungod sa kalit nga paglakaw o pagkamatay sa usa ka ginikanan. Alang sa daghang batan-on ang pagkawala sa usa ka ginikanan dayag nga adunay dakong negatibong epekto.

 4. Sa unsang paagi kita nasayod nga si Jehova nabalaka mahitungod sa usag-ginikanang mga pamilya?

⁴ Ang usag-ginikanang mga pamilya naglungtad na sa kapanahonan sa Bibliya. Ang Kasulatan sa balikbalik naghisgot sa “ilo nga batang lalaki” ug sa “babayeng balo.” (Exodo 22:22; Deuteronomio 24:19-21; Job 31:16-22) Si Jehova nga Diyos dili ingon nga walay pagtagad sa ilang kahimtang. Gitawag sa salmista ang Diyos ingong “amahan sa ilo nga mga batang lalaki ug maghuhukom sa mga babayeng balo.” (Salmo 68:5) Sa walay duhaduha, si Jehova may susamang kahangawa sa usag-ginikanang mga pamilya karon! Sa pagkamatuod, ang iyang Pulong naghatag ug mga prinsipyo nga makatabang kanila aron molampos.

 5. Unsang suliran ang kinahanglang atubangon sa sinugdan sa nag-inusarang mga ginikanan?

⁵ Tagda ang pagdumala sa usa ka panimalay. “Dunay daghang higayon diin nanghinaot ka nga may lalaki unta sa balay,” angkon sa usa ka diborsiyada, “sama pananglitan sa dihang magsugod na ug karagkarag ang imong kotse ug wala ka masayod kon unsay suliran.” Ang mga lalaki nga bag-o lang nagdiborsiyo o nabalo mahimo usab nga malibog sa daghang buluhaton sa sulod sa panimalay nga karon kinahanglan nilang buhaton. Alang sa mga anak, ang pagkalamokat sa sulod sa balay makadugang sa mga pagduhaduha ug pagbating walay kasegurohan.

6, 7. (a) Unsang maayong panig-ingnan ang gihatag sa “takos nga asawa” sa Proverbio? (b) Sa unsang paagi ang pagkugi sa mga buluhaton sa sulod sa panimalay makatabang diha sa usag-ginikanang mga panimalay?

⁶ Unsay makatabang? Matikdi ang panig-ingnan nga gihatag sa “takos nga asawa” nga gihubit sa Proverbio 31:10-31. Ang gidak-on sa iyang mga kalamposan maoy talagsaon​—pagpamalit, pagpamaligya, pagpanahi, pagluto, pagpatigayon ug yuta, panguma, ug pagdumalag negosyo. Ang iyang sekreto? Siya kugihan, nga nagbudlay hangtod sa kahaponon ug nagmatag sayo aron sugdan ang iyang mga kalihokan. Ug siya organisado kaayo, nga nagtugyan sa pipila ka buluhaton ug naggamit sa iyang kaugalingong mga kamot aron atimanon ang ubang buluhaton. Dili ikatingala nga siya nakadawat ug pagdayeg!

⁷ Kon nag-inusara ka nga ginikanan, magmatanlagon maylabot sa imong mga responsabilidad sa panimalay. Kalipayi ang maong buluhaton, tungod kay dako kinig mahimo sa pagdugang sa kalipay sa imong mga anak. Hinuon, ang hustong pagplano ug pag-organisar mahinungdanon. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang mga laraw sa usang makugihon tinong mosangpot sa kaayohan.” (Proverbio 21:5) Usa ka nag-inusarang amahan ang miangkon: “Makiling ako nga dili maghunahuna labot sa mga pagkaon hangtod nga ako gutomon.” Apan ang giplanong mga pagkaon sagad nga mas sustansiyado ug madanihon kay niadtong gidalidalig luto. Mahimong kinahanglan usab nga ikaw magtuon ug bag-ong kahanas sa panimalay. Pinaagi sa pagkonsulta sa may-kasinatiang mga higala, mga basahon, ug matinabangong mga propesyonal, ang pila ka nag-inusarang inahan nakaarang sa pagpamintal, pagtubero, ug yanong pagrepeyr sa kotse.

 8. Sa unsang paagi ang mga anak sa nag-inusarang mga ginikanan makatabang diha sa balay?

⁸ Makataronganon ba nga magpatabang sa mga anak? Usa ka nag-inusarang inahan ang nangatarongan: “Buot nimong mabakwi ang pagkawala sa laing ginikanan pinaagi sa pagpasayon sa mga butang alang sa mga bata.” Masabtan kana apan tingali dili kanunay alang sa kaayohan sa bata. Ang mahadlokon-sa-Diyos nga mga batan-on sa kapanahonan sa Bibliya gihatagan ug angayng mga buluhaton. (Genesis 37:2; Awit ni Solomon 1:6) Mao nga, bisan pag nanaganang dili pabug-atan ang imong mga anak, maalamon nga imo silang hatagan ug mga buluhaton sama sa paghugas sa mga plato ug paghupot sa ilang lawak nga hinlo. Nganong dili magkauban sa pagbuhat sa pila ka buluhaton? Mahimo kining makalilipay gayod.

 9. Nganong ang nag-inusarang mga inahan subsob nga nag-atubang ug pinansiyal nga mga suliran?

⁹ Kadaghanan sa nag-inusarang ginikanan malisdan sa pagtagana sa ilang pinansiyal nga mga panginahanglan, ug sagad ang batan-ong mga gipaangkan ilabinang magkalisodlisod.a Sa mga nasod diin adunay hinabang gikan sa kagamhanan, mahimong gikinahanglan nga ilang pahimuslan kana, sa labing menos hangtod nga makakita silag trabaho. Gitugotan sa Bibliya ang mga Kristohanon sa pagpahimulos sa maong mga tagana kon kinahanglanon. (Roma 13:1, 6) Ang mga babayeng balo ug mga diborsiyada nag-atubang sa susamang mga hagit. Daghan, nga napugos sa pagpangempliyo pag-usab human sa daghang tuig nga pag-atiman sa balay, sagad nga makakita lamang ug mubog-suweldong trabaho. Ang pipila nakapauswag sa ilang kahimtang pinaagi sa pagtungha sa mga programang nagbansay alang sa trabaho o sa mugbong mga kurso sa tunghaan.

10. Sa unsang paagi ipatin-aw sa nag-inusarang inahan sa iyang mga anak kon nganong kinahanglan siyang mangempliyo?

¹⁰ Ayawg kahibulong kon dili malipay ang imong mga anak sa dihang mangita kag trabaho, ug ayawg batia nga sad-an. Hinunoa, ipatin-aw kanila kon nganong kinahanglan kang manarbaho, ug tabangi silang makasabot nga gibaoran ka ni Jehova nga tagan-an ang ilang panginahanglan. (1 Timoteo 5:8) Sa lakat sa panahon, kadaghanan sa mga bata makapasibo ra. Hinunoa, paningkamoting makagugol ug daghang panahon uban kanila kutob sa itugot sa imong puliking eskedyul. Ang maong mahigugmaong pagtagad makaiban usab sa epekto sa bisan unsang pinansiyal nga kakulangan nga mahimong maagoman sa pamilya.​—Proverbio 15:16, 17.

11, 12. Unsang mga utlanan ang angay tipigan sa nag-inusarang mga ginikanan, ug sa unsang paagi mahimo nila kini?

¹¹ Natural alang sa nag-inusarang mga ginikanan nga ilabinang masuod sa ilang mga anak, apan ang pag-atiman kinahanglang itagana sa punto nga ang hinatag-sa-Diyos nga mga utlanan tali sa mga ginikanan ug mga anak dili madaot. Pananglitan, ang seryosong mga suliran mahimong mobangon kon ang usa ka nag-inusarang inahan magdahom nga abagahon sa iyang anak nga lalaki ang mga responsabilidad sa pagkaulo sa panimalay o tratahon ang iyang anak nga babaye ingong sumbonganan sa iyang mga pagbati, nga pabug-atan ang batang babaye sa iyang pribadong mga suliran. Ang pagbuhat sa ingon dili haom, makapaluya, ug tingali makapalibog sa usa ka bata.

¹² Pasaligi ang imong mga anak nga ikaw, ingong ginikanan, moatiman kanila​—dili sila ang moatiman kanimo. (Itandi ang 2 Corinto 12:14.) Usahay, mahimong kinahanglan nimog tambag o pagpaluyo. Hangyoa kana gikan sa Kristohanong mga ansiano o tingali gikan sa hamtong nga Kristohanong mga babaye, dili gikan sa imong menor de edad nga mga anak.​—Tito 2:3.

13. Unsang suliran may kalabotan sa disiplina ang mahimong atubangon sa nag-inusarang inahan?

¹³ Hayan ang lalaki dili kaayo malisdan nga isipong usa ka tigpanton, apan ang babaye mahimong adunay mga suliran niining bahina. Matod sa usa ka nag-inusarang inahan: “Ang akong mga anak nga lalaki daw dagko nang mga tawo. Dili kalikayan nga usahay daw manuko ako o mahuyang kon itandi.” Dugang pa, mahimong nagbangotan ka pa sa kamatayon sa minahal nga kapikas, o tingali gibati nimo nga sad-an o nasuko tungod sa pagkabungkag sa kaminyoon. Kon sa legal nag-ambitay kamo sa pagpadako sa mga anak, hayan makuyawan kang basin palabihon sa imong anak nga makauban ang imong kanhing kapikas. Ang maong mga kahimtang makapalisod sa pagpahamtang ug timbang nga disiplina.

14. Sa unsang paagi mamentinar sa nag-inusarang mga ginikanan ang timbang nga panglantaw labot sa disiplina?

¹⁴ Ang Bibliya nag-ingon nga “ang bata nga pasagdan lamang sa iyang kaugalingon magapakaulaw sa iyang inahan.” (Proverbio 29:15) Gipaluyohan ka ni Jehova nga Diyos sa paghimo ug pagpatuman sa mga lagda sa pamilya, busa ayawg padaog sa pagbating sad-an, pagbasol, o kahadlok. (Proverbio 1:8) Ayawg ikompromiso ang mga prinsipyo sa Bibliya. (Proverbio 13:24) Paningkamoti nga mahimong makataronganon, mapinadayonon, ug lig-on. Sa lakat sa panahon, kadaghanan sa mga bata mosanong. Bisan pa niana, buot nimong hatagag konsiderasyon ang mga pagbati sa imong mga anak. Matod sa usa ka nag-inusarang amahan: “Gipagaan ko ang akong disiplina pinaagi sa pagkamasinabtanon tungod sa kakugang nga nasinati sa pagkawala sa ilang inahan. Kanunay akong makig-estorya kanila. Aduna kamiy ‘masanduroton nga mga yugto’ sa dihang mag-andam kamig panihapon. Niana lamang tungora nga sila motug-an gayod ug sekreto kanako.”

15. Unsay angay likayan sa diborsiyado o diborsiyadang ginikanan sa dihang maghisgot bahin sa kanhing kapikas?

¹⁵ Kon ikaw diborsiyado o diborsiyada, walay maayong resulta ang pagdaot sa pagtahod alang sa imong kanhing kapikas. Ang bingkilbingkil sa mga ginikanan makapasakit sa mga bata ug sa kataposan makapahuyang sa ilang pagtahod kaninyong duha. Busa, likayi ang pagsultig makapasakit nga mga pulong sama sa: “Pareho lang mo sa imong amahan!” Bisag unsang kasakit ang gipahinabo sa imong kanhing kapikas kanimo, siya ginikanan gihapon sa imong anak, kinsa nagkinahanglan sa gugma, pagtagad, ug disiplina ninyong duha ka ginikanan.b

16. Unsang espirituwal nga mga kahikayan ang angay mahimong regular nga bahin sa disiplina diha sa usag-ginikanang panimalay?

¹⁶ Ingon sa gihisgotan sa nag-unang mga kapitulo, ang disiplina naglangkit sa pagbansay ug instruksiyon, dili lamang silot. Daghang suliran ang malikayan pinaagi sa maayong programa sa espirituwal nga pagbansay. (Filipos 3:16) Ang regular nga pagtambong sa Kristohanong mga tigom mahinungdanon. (Hebreohanon 10:24, 25) Mao usab ang pagbaton ug senemanang panagtuon sa Bibliya sa pamilya. Tinuod, dili sayon nga dumalahon ang maong pagtuon sa regular nga paagi. “Human sa tibuok adlaw nga pagtrabaho, gusto gayod nimong magpahayahay,” matod sa usa ka matanlagong inahan. “Apan andamon ko ang akong kaisipan nga magtuon uban sa akong anak nga babaye, kay nasayod nga usa kini ka kinahanglanong butang. Malingaw gayod siya sa among panagtuon sa pamilya!”

17. Unsay atong makat-onan gikan sa maayong pagkamatuto sa kauban ni Pablo nga si Timoteo?

¹⁷ Ang kauban ni apostol Pablo nga si Timoteo dayag nga gibansay diha sa mga prinsipyo sa Bibliya sa iyang inahan ug sa iyang apohang babaye​—apan dayag nga dili sa iyang amahan. Apan, nahimong talagsaon gayong Kristohanon si Timoteo! (Buhat 16:1, 2; 2 Timoteo 1:5; 3:14, 15) Makalaom usab kamo ug maayong mga sangpotanan samtang gipaningkamotan ninyong matutoon ang inyong mga anak “diha sa disiplina ug mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.”​—Efeso 6:4.

18, 19. (a) Sa unsang paagi motungha ang kamingaw sa nag-inusarang ginikanan? (b) Unsang tambag ang gihatag sa pagtabang nga makontrolar ang unodnong mga tinguha?

¹⁸ Usa ka nag-inusarang ginikanan nanghupaw: “Sa dihang mopauli ako ug makaamgo nga nag-inusara diay ako, ug ilabina sa dihang nakatulog na ang mga bata, aboton akog kamingaw.” Oo, ang kamingaw sagad nga mao ang kinadak-ang suliran nga giatubang sa usa ka nag-inusarang ginikanan. Kinaiyanhon nga mangandoy alang sa suod nga panagkauban ug mga panagsandurot sa kaminyoon. Apan angay ba kining sulbaron sa usa bisag unsay mahitabo? Sa kapanahonan ni apostol Pablo, ang pipila ka batabatang mga babayeng balo mitugot sa “ilang seksuwal nga panukmod [nga] mopataliwala kanila ug sa Kristo.” (1 Timoteo 5:11, 12) Ang pagtugot sa unodnong mga tinguha nga mopatigbabaw sa espirituwal nga intereses makadaot.​—1 Timoteo 5:6.

¹⁹ Usa ka Kristohanong lalaki nag-ingon: “Ang seksuwal nga gana kusganon kaayo, apan mahimo nimo kining kontrolahon. Sa dihang ang usa ka butang mosantop sa imong hunahuna, kinahanglang dili nimo kana kanunay hunahunaon. Kinahanglang wad-on nimo kana. Makatabang usab nga hunahunaon ang imong anak.” Ang Pulong sa Diyos nagatambag: ‘Patya ang inyong mga sangkap sa lawas nga anaa sa yuta maylabot sa seksuwal nga gana.’ (Colosas 3:5) Kon ginapaningkamotan nimong patyon ang imong gana sa pagkaon, mobasa ka ba ug mga magasin nga adunay mga hulagway sa lamiang mga pagkaon, o makig-uban ka ba sa mga tawo nga kanunay lang maghisgot ug pagkaon? Dili gayod! Mao usab may kalabotan sa unodnong mga tinguha.

20. (a) Unsang kapeligrohan ang naghulat niadtong nangulitawo sa mga dili-magtutuo? (b) Sa unsang paagi ang nag-inusarang mga tawo sa unang siglo ug karon nakasukol sa kamingaw?

²⁰ Ang pipila ka Kristohanon nanarato sa mga dili-magtutuo. (1 Corinto 7:39) Kana ba nagsulbad sa ilang suliran? Wala. Usa ka diborsiyadang Kristohanon ang nagpasidaan: “Aduna pay usa ka butang nga labing daotan kay sa pag-inusara. Kana mao ang pagpakigminyo sa sayop nga tawo!” Ang unang-siglong Kristohanong mga babayeng balo sa walay duhaduha nakaagig mga atake sa kamingaw, apan ang mga maalamon nagpadayong puliki sa ‘pag-abiabig mga estranyo, paghugas sa mga tiil sa mga balaan, ug sa paghupay niadtong anaa sa kasakitan.’ (1 Timoteo 5:10) Ang matinumanong mga Kristohanon karon nga naghulat ug daghang tuig hangtod makakitag mahadlokon-sa-Diyos nga kapikas sa susama nagpadayong puliki. Usa ka 68-anyos nga Kristohanong babayeng balo misugod sa pagduaw sa ubang mga babayeng balo sa dihang siya mingawon. Siya nag-ingon: “Nadiskobrehan nako nga pinaagi sa pagbuhat niining mga pagduaw, pagtrabaho sa balay ug pagtagad sa akong espirituwalidad wala akoy panahon nga magmamingawon.” Ang pagtudlo sa uban mahitungod sa Gingharian sa Diyos ilabinang usa ka mapuslanong maayong buhat.​—Mateo 28:19, 20.

21. Sa unsang paagi ang pag-ampo ug maayong panagkauban makatabang sa pagbuntog sa kamingaw?

²¹ Dayag, walay milagrosong tambal sa kamingaw. Apan maagwanta kini uban sa kusog gikan kang Jehova. Ang maong kusog moabot sa dihang ang usa ka Kristohanon “nagapadayon sa mga pangamuyo ug mga pag-ampo gabii ug adlaw.” (1 Timoteo 5:5) Ang mga pangamuyo maoy sinserong mga pakiluoy, oo, pagpakitabang, tingali uban sa kusog nga mga pagminatay ug mga paghilak. (Itandi ang Hebreohanon 5:7.) Ang pagtug-an kang Jehova sa imong mga suliran sa “gabii ug adlaw” makatabang gayod. Dugang pa, ang maayong panagkauban dakog mahimo aron hulipan ang kahaw-ang sa kamingaw. Pinaagi sa maayong panagkauban, ang usa makakuhag “maayong pulong” sa pagdasig nga gihubit sa Proverbio 12:25.

22. Unsang mga konsiderasyon ang makatabang sa dihang ang mga pagbati sa kamingaw motungha matag karon ug unya?

²² Kon matag karon ug unya motungha ang mga pagbati sa kamingaw​—ingon sa malagmit nga mahitabo​—hinumdomi nga walay mausa ang walay suliran. Sa pagkatinuod, “ang tibuok kapunongan sa inyong mga igsoon” nag-antos sa lainlaing paagi. (1 Pedro 5:9) Likayi ang pagpalandong sa kagahapon. (Ecclesiastes 7:10) Repasoha ang mga bentaha nga imong napahimuslan. Labaw sa tanan, magmadeterminadong huptan ang imong integridad ug lipaya ang kasingkasing ni Jehova.​—Proverbio 27:11.

23. Unsay responsabilidad sa mga isigka-Kristohanon ngadto sa nag-inusarang mga ginikanan diha sa kongregasyon?

²³ Ang pagpaluyo ug tabang sa isigka-Kristohanon bililhon kaayo. Ang Santiago 1:27 nag-ingon: “Ang dagway sa pagsimba nga hinlo ug wala-mahugawi sa panglantaw sa atong Diyos ug Amahan mao kini: ang pag-atiman sa mga ilo ug sa mga babayeng balo diha sa ilang kasakitan.” Oo, ang mga Kristohanon obligadong motabang sa usag-ginikanang mga pamilya. Unsay pila ka praktikal nga mga paagi nga mahimo kining buhaton?

24. Sa unsang mga paagi matabangan ang kabos nga usag-ginikanang mga pamilya?

²⁴ Mahimong mohatag ug materyal nga tabang. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang bisan kinsa nga adunay kahinguhaan sa kinabuhi niining kalibotana ug makakita sa iyang igsoon nga may panginahanglan ug bisan pa magasira sa pultahan sa iyang malumong pagkamabination nganha kaniya, sa unsang paagi ang gugma sa Diyos magpabilin diha kaniya?” (1 Juan 3:17) Ang orihinal nga Gregong pulong alang sa “makakita” nagkahulogang, dili lamang kadiyot nga pagtan-aw, kondili usa ka dugay nga pagtan-aw. Kini nagpasabot nga ang usa ka buotang Kristohanon mahimong masinati una sa mga kahimtang ug mga panginahanglan sa usa ka pamilya. Tingali sila nanginahanglan ug salapi. Ang pila mahimong nanginahanglag tabang sa mga ayohonon sa balay. O malagmit nga sila mapasalamaton kon dapiton alang sa usa ka pangaon o sosyal nga pagtipontipon.

25. Sa unsang paagi ang isigka-Kristohanon makapakitag kaluoy ngadto sa nag-inusarang mga ginikanan?

²⁵ Dugang pa, ang 1 Pedro 3:8 nag-ingon: “Pagbaton kamong tanan sa samang panghunahuna, nga magapakitag pagbati nga alang sa isigkaingon, nga magabaton ug inigsoong pagmahal, sa kalumo mabination.” Matod sa usa ka nag-inusarang ginikanan nga unom ug anak: “Kini lisod ug usahay bation akog kaluya. Ugaling, matag karon ug unya usa sa mga igsoong lalaki o mga igsoong babaye ang moingon kanako: ‘Joan, maayo ang imong gibuhat. Dili ka gayod magmahay.’ Ang pagkasayod lamang nga ang uban naghunahuna kanimo ug nga sila nahangawa makatabang gayod.” Ang mas edarang Kristohanong mga babaye mahimong epektibo kaayo sa pagtabang sa batan-ong mga babaye nga nag-inusarang mga ginikanan, pinaagi sa pagpaminaw kanila sa dihang aduna silay mga suliran nga mahimong hilasan sila nga hisgotan kana uban sa usa ka lalaki.

26. Sa unsang paagi ang hamtong nga Kristohanong mga lalaki makatabang sa ilo nga mga bata?

²⁶ Ang Kristohanong mga lalaki makatabang sa ubang mga paagi. Ang matarong nga tawong si Job nag-ingon: “Akong luwason . . . ang ilo nga batang lalaki ug bisan kinsa nga walay magtatabang.” (Job 29:12) Ang pila ka Kristohanong mga lalaki karon sa susama nagpakitag hinlong kaikag sa ilo nga mga bata ug nagpakitag tinuod nga “gugma gumikan sa usa ka hinlong kasingkasing,” nga walay daotang mga motibo. (1 Timoteo 1:5) Nga dili pasagdan ang ilang kaugalingong mga pamilya, sila sa panalagsa mahimong mohikay nga makauban ang maong mga batan-on sa Kristohanong ministeryo ug mahimong magdapit usab kanila sa panagtuon sa pamilya o sa lulinghayaw. Ang maong kalulot mahimong makaluwas gayod sa usa ka ilo nga bata gikan sa daotang dalan.

27. Gikan sa unsang pagpaluyo ang nag-inusarang mga ginikanan makasalig?

²⁷ Siyempre, sa kataposan ang nag-inusarang mga ginikanan kinahanglang ‘mopas-an sa ilang kaugalingong luwan’ sa kaakohan. (Galacia 6:5) Bisan pa, mabatonan nila ang gugma sa Kristohanong mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye ug ni Jehova nga Diyos mismo. Ang Bibliya naghisgot mahitungod kaniya: “Siya nagahupay sa ilo nga batang lalaki ug sa babayeng balo.” (Salmo 146:9) Uban sa Iyang mahigugmaong pagpaluyo, ang usag-ginikanang mga pamilya mahimong molampos!