EVA

[Usa nga Buhi; lagmit nalangkit sa Heb. nga berbong cha·yahʹ, “buhi”].

Ang unang babaye ug ang kataposang gihisgotan sa yutan-ong mga buhat sa Diyos sa paglalang.

Si Jehova nga Maglalalang nasayod nga dili maayo alang sa lalaki nga magpadayon nga mag-inusara. Bisan pa niana, sa wala pa lalanga ang babaye, gidala sa Diyos ngadto sa lalaki ang nagkadaiyang mga mananap sa yuta ug ang naglupad nga mga linalang. Si Adan nagngalan kanila apan wala siyay nakitang katabang taliwala kanila. Mao nga niadtong higayona gipahinanok ni Jehova si Adan, gikuha ang usa ka gusok sa iyang kilid, ug human tak-opi ang unod, gihimong babaye ang gusok nga iyang gikuha gikan sa lalaki. Kay tinong nasayod pinaagi sa direktang pagpadayag gikan sa Diyos nga iyang Maglalalang ug Amahan kon sa unsang paagi gilalang ang babaye, si Adan nalipay sa pagdawat kaniya ingong iyang asawa, nga nag-ingon: “Kini sa kataposan bukog sa akong mga bukog ug unod sa akong unod,” maingon nga kini tin-aw sa iyang kaamgohan. Ingong iyang katimbang gitawag ni Adan ang iyang asawa nga ʼish·shahʹ (babaye, o, sa literal, tawo nga babaye), “tungod kay gikan sa lalaki kini siya gikuha.” (Gen 2:18-23) Human niana gipahayag sa Diyos ang iyang inamahang panalangin alang kanilang duha: “Magmabungahon ug magdaghan kamo ug pun-a ang yuta ug gamhi kini.” Ilang pagabut-an usab ang linalang nga mga hayop. (Gen 1:28) Ingong buhat sa mga kamot sa Diyos, ang babaye haom gayod nga mahimong katimbang sa iyang bana nga si Adan ug usab mahimong inahan.

Paglimbong ug Pagkadili-masinugtanon. Usa ka adlaw niana, samtang dili kauban sa iyang bana, ang babaye nahiduol sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug daotan. Didto ang usa ka mabinantayon, ubos nga halas, nga gigamit ingong makitang tigpamaba sa usa ka dili-makitang espiritu, daw inosenteng nangutana: “Tinuod ba nga miingon ang Diyos nga dili gayod kamo makakaon gikan sa tanang kahoy sa tanaman?” Ang babaye hustong mitubag, nga sa walay duhaduha natudloan gayod sa iyang bana isip iyang ulo, kinsa usa ra ka unod kauban niya. Apan sa dihang ang halas misupak sa Diyos ug miingon nga ang paglapas sa sugo sa Diyos moresulta sa pagkahimong sama sa Diyos, nga nahibalo sa maayo ug daotan, ang babaye misugod pagtan-aw sa kahoy gikan sa lahi nga punto-debista. Aw, “ang kahoy maayong kan-on ug . . . takos pangandoyon sa mga mata, oo, ang kahoy tilinguhaong tan-awon.” Dugang pa, ang halas nag-ingon nga mahisama siya sa Diyos kon siya mokaon. (Itandi ang 1Ju 2:16.) Kay bug-os nga nalimbongan sa halas ug uban ang kusganong tinguha nga makabaton sa gilaomang mga butang nga nalangkit sa pagkaon sa gidiling bunga, siya nahimong maglalapas sa balaod sa Diyos. (1Ti 2:14) Tungod niana, siya karon miadto sa iyang bana ug midani kaniya sa pagduyog kaniya sa pagsupak sa Diyos. Si Adan nagpatalinghog sa tingog sa iyang asawa.​—Gen 3:1-6.

Ang dihadiha nga epekto sa ilang paglapas mao ang kaulaw. Mao nga naggamit silag mga dahon sa igos aron himoong mga tapis sa ilang balat-ang. Si Adan ug ang iyang asawa nanago taliwala sa mga kahoy sa tanaman sa pagkadungog nila sa tingog ni Jehova. Sa dihang direktang gipangutana sa Diyos kon unsa ang iyang nahimo, ang babaye miingon nga siya mikaon tungod kay nalimbongan siya sa halas. Sa pagpahayag ug silot kaniya, gipaila ni Jehova nga ang pagmabdos ug ang pagpanganak pagaubanan ug dugang nga kasakit; siya mangandoy sa iyang bana, ug siya magagahom kaniya.​—Gen 3:7-13, 16.

Human sa ilang paglapas sa balaod sa Diyos, gihisgotan nga si Adan nagngalan sa iyang asawa nga Eva, “tungod kay siya ang mahimong inahan sa tanang tawo nga buhi.” (Gen 3:20) Sa wala pa palayasa si Adan ug Eva sa tanaman sa Eden aron sagubangon ang mga kalisdanan sa usa ka tinunglong yuta, si Jehova nagpakitag dili-takos nga kalulot kanila pinaagi sa pagtagana kanilang duha ug hatag-as nga mga besti nga panit.​—Gen 3:21.

Husto ba si Eva sa pag-ingon nga siya nakapatungha sa iyang anak nga si Cain pinaagi “sa tabang ni Jehova”?

Sa pagkatawo sa iyang unang anak nga si Cain, sa gawas sa Paraiso, si Eva mipatugbaw: “Nakapatungha ako ug usa ka lalaki sa tabang ni Jehova.” (Gen 4:1) Si Eva ang unang gihisgotan nga migamit sa ngalan sa Diyos, nga nagpakitang ang ngalan ni Jehova nailhan sa unang mga tawo. Sa ulahi nanganak siya kang Abel ug sa uban pang mga anak nga lalaki ug babaye. Sa dihang si Adan nag-edad ug 130, si Eva nanganak ug usa ka anak nga lalaki nga iyang ginganlag Set, nga nag-ingon: “Ang Diyos nagpili ug laing binhi alang kanako puli kang Abel, tungod kay si Cain nagpatay man kaniya.” Haom nga ikapahayag niya ang iyang gibati ingon sa iyang gihimo sa pagkatawo ni Cain ug Set, sanglit ang Diyos naghatag kaniya ug kang Adan sa ilang mga gahom sa pagsanay, ug tungod sa dili-takos nga kalulot sa Diyos nga wala dayon siya patya sa dihang iyang gilapas ang sugo sa Diyos, nakahimo siya sa pagpanganak. Human manganak kang Set ang rekord sa Genesis bahin kang Eva natapos.​—Gen 4:25; 5:​3, 4.

Usa ka Tinuod nga Persona. Si Jesu-Kristo mismo nagpamatuod nga si Eva tinuod nga nabuhi ug dili usa ka tumotumo nga persona. Sa dihang gipangutana sa mga Pariseo bahin sa diborsiyo, gipunting ni Jesus ang pagtagad sa asoy sa Genesis bahin sa paglalang sa lalaki ug babaye. (Mat 19:​3-6) Dugang pa, anaa ang mga pulong ni Pablo ngadto sa mga taga-Corinto, nga nagpahayag ug kahadlok nga basin ang ilang mga kaisipan pagapahisalaagon, “ingon nga ang halas nagdaldal kang Eva pinaagi sa lipatlipat niini.” (2Co 11:3) Dayon, sa paghisgot sa nahiangayng dapit sa babaye diha sa Kristohanong kongregasyon, gipresentar ni Pablo ang hinungdan sa dili pagtugot sa “usa ka babaye nga magtudlo, o magbuot sa lalaki,” tungod kay si Adan ang unang giumol, ug siya wala malimbongi, “kondili ang babaye mao ang bug-os nga nalimbongan ug nahimong malinapason.”​—1Ti 2:12-14.