ABAGA

Ang bahin sa lawas sa tawo o sa mananap nga nagbugdo diha sa kilid ubos sa liog; sa mas lapad nga diwa, ang katakos sa pagpas-an ug mga palas-anon o responsibilidad.

Sa karaang panahon, sama karong adlawa, naandan ang pagpas-an ug mga luwan diha sa mga abaga. (Gen 21:14; Ex 12:34) Ang arka sa pakigsaad dili ikarga sa karomata, kondili, pas-anon sa mga Levihanon. (1Cr 15:15; Jos 3:​14, 15; 2Sa 6:​3, 6-9, 13) Ang usa ka bug-at nga luwan diha sa mga abaga mahimong magtumong sa pagpanglupig o pagkaulipon. (Sal 81:​5, 6; Isa 10:27; 14:25; Mat 23:4) Ang tribo ni Isacar gitagna nga “itikubo niya ang iyang abaga aron mopas-an ug mga kabug-at.” (Gen 49:​14, 15) Sa kasaysayan sa Israel kini nga tribo andam nga moabaga sa responsibilidad ug mobuhat sa bug-at nga buluhaton. Kini naghatag ug daghang maisog nga mga manggugubat ngadto kang Maghuhukom Barak ug, sa ulahi, nagtagana kang Maghuhukom Tola; usab, sa panahon ni David, kini nga tribo naghatag ug daghang maalamon ug maisog nga mga lalaki.​—Huk 5:​13, 15; 10:​1, 2; 1Cr 7:1-5; 12:​23, 32.

Gikaingon nga ang usa ka awtoridad o responsibilidad ipatong diha sa abaga. Ang tagna ni Isaias nagtagna nga ang prinsipenhong pagmando ipatong diha sa abaga ni Jesu-Kristo. (Isa 9:6) Gisultihan ni Isaias ang dili-matinumanong si Sebna nga si Eliakim mopuli sa iyang dapit ingong piniyalan sa balay sa hari, kay ang Diyos nagbutang sa “yawi sa balay ni David” diha sa iyang abaga. Sanglit ang yawi sa maong mga kahimtang naghawas sa responsibilidad ug awtoridad, kini nga tagna lagmit may kalabotan sa pagdawat ni Kristo sa awtoridad sa Gingharian ingon sa gihawasan sa Davidnong pakigsaad. (Isa 22:​15, 20-22; Luc 1:31-33; itandi usab ang Pin 3:7.) Makapaikag usab ang pagkasayod nga ang tabon sa dughan sa paghukom nga nagbitay gikan sa sul-otan sa abaga sa mga besti sa hataas nga saserdote, dayag nga naglarawan sa mga awtoridad nga ipatong diha sa mga abaga sa dakong Hataas nga Saserdote, si Jesu-Kristo.​—Ex 28:​6, 7, 12, 22-28; tan-awa ang HATAAS NGA SASERDOTE.

Si Moises miingon bahin kang Benjamin, sa dihang iyang gipanalanginan ang mga anak sa Israel: “Ang hinigugma ni Jehova magapuyo unta sa kasegurohan duol kaniya, . . . ug siya magapuyo sa taliwala sa iyang mga abaga.” (Deu 33:12) Mopatim-awng kini nagpunting sa kamatuoran nga ang mga hari sa linya ni David maghupot sa ilang sentro sa pangagamhanan diha sa teritoryo sa Benjamin. Ang samang Hebreohanong pulong nga gigamit dinhi alang sa “abaga” gihubad nga “kilid” o “bakilid” sa Josue 15:8 (AT, Mo, NW), nga naghisgot sa usa ka bakilid sa bungtod nga nahimutangan kanhi sa Jerusalem.​—Tan-awa ang ubang mga pananglitan sa Ex 27:​14, 15; Num 34:11; Jos 15:10; 1Ha 6:8; Eze 25:9.

Ang ‘pagpagahi sa abaga’ nagtumong sa pagsukol sa tambag ug balaod sa Diyos (Neh 9:29; Zac 7:11), samtang ang pag-alagad “abaga sa abaga” nagpaila sa panaghiusa sa buluhaton.​—Sof 3:9.

Ang nag-alagad nga saserdote hatagan ug abaga sa laking karnero sa halad sa Nazareo inigkatapos sa iyang panaad, ug kini nahimong usa ka bahin sa pahat sa saserdote.​—Num 6:​19, 20; tan-awa usab ang Deu 18:3.