Ang Usa ka Damgo Nagapadayag Kon Unsa ka Ulahi ang Panahon

“SI Jehova mao . . . ang Diyos nga buhi ug ang Hari sa panahong walay katinoan.” (Jeremias 10:10) Sa bisan unsang panahon wala gayod niya buhii ang paggahom sa iyang uniberso, usa ka kamatuoran nga wala ilha ni Haring Nabukodonosor sa karaang Babilonya. Sa pagsilsil niadtong paganong hari nga “ang Labing Hataas mao ang Magmamando sa gingharian sa mga tawo,” gipahinabo sa Diyos nga siya magbatog usa ka damgo ug gipahubad sa Iyang alagad si Daniel ang kahulogan niana.​—Daniel 4:17, 18.

Ang damgo naglangkit sa usa ka dako kaayong kahoy. Ang iyang “gihabogon sa kataposan nakaabot sa mga langit, ug kadto makita sa kinatumyan sa tibuok yuta.” Sa sugo sa Diyos, ang kahoy giputol, apan ang iyang tuod gipikitan sa mga pikit nga puthaw ug tumbaga. Kadto magpabiling ingon hangtod ang “pito ka panahon” moagi sa maong tuod, nga tapos niana ang kahoy motubo na usab.​—Daniel 4:10-17.

“Ang kahoy nga imong nakita,” si Daniel misaysay, “mao ikaw, Oh hari . . . ug ang imong pagmando.” Si Nabukodonosor pagaputlon diay. Siya mawad-an sa iyang gingharian, oo bisan sa iyang maayong panimuot, nga maglibodlibod na lamang sa kapatagan ingong ihalas nga mananap sulod sa “pito ka panahon.” Tapos lamang sa pag-agi sa gitakdang panahon nga pagatangtangon ang simbolikong mga pikit, nga tugotang ang hari mapasig-ulian sa iyang maayong panimuot ug sa iyang trono.​—Daniel 4:20-27.

Sumala sa gitagna, “kining tanan nahitabo kang Nabukodonosor ang hari.” (Daniel 4:28) Ang Lexicon Linguae Aramaicae Veteris Testamenti nagaingong ang “pito ka panahon” sa damgo ni Nabukodonosor maoy pito ka literal nga tuig. Sanglit si Nabukodonosor naghari sa 43 ka tuig (624-581 W.K.P.), kini makataronganong paghinapos.

Unsa ang Kahulogan Niini Alang Kanato?

Si Jehova kanunayng nagagamit sa iyang unibersohanong pagkamagmamando sumala sa iyang makitang angay. Sa usa ka panahon gibuhat niya kini pinaagi sa nasod sa Israel, kansang yutan-ong mga magmamando tukmang giingong “nagalingkod sa trono ni Jehova.” (1 Cronicas 29:23) Ugaling, dihang ang Israel nahimong apostata gitugot ni Jehova nga mapukan ang dinastiya niini sa mga hari sa mga kaliwat ni Haring David.

Nan, pagkahaom nga sa wala madugay tapos niadto ihatag sa Diyos ang ilhanan ngadto kang Haring Nabukodonosor​—ang usang gitugotan mismo sa paglaglag sa Iyang mahulagwayong gingharian—​nga kadto wala gayod magpasabot nga natapos na ang may-katungod nga pagkamagmamando sa Diyos. Pagkahinungdanon nga ipaila kaniya ug sa tanang Hentil nga kanasoran nga maoy magayatak tapos niana sa hawasnong gingharian sa Diyos nga kadtong kahimtanga maoy temporaryo lamang!

Busa, ang punto sa panahon sa dihang gihatag ang damgo, ang tawong gihatagan, ug ang tema sa balaang pagkamagmamando nga gipasiugda niana, nagalaban dapig sa usa ka kahulogang saylo pa sa kahulogang nabatonan niana alang kang Nabukodonosor. Kana sila nagasugyot nga samag pinutol nga kahoy nga may mga pikit, ang balaang pagmandong gipahayag didto sa Jerusalem, nga nalaglag na niadto, dili ipasig-uli hangtod kuhaon ang maong mga pikit nga nagapugong tapos sa “pito ka panahon.” Niadtong panahona, ang hawasnong Magmamando sa Diyos, “ang labing ubos sa katawhan,” nga nagatumong sa gisaad nga Mesiyas, palingkoron diha sa iyang Gingharian. Kon kanus-a kini buhaton sa Diyos, ang mga tinun-an ni Jesus nangayog usa ka ilhanan.​—Daniel 4:17; Mateo 24:3.

Adunay lain usab nga mga ilhanan nga nagapakitang husto kining layog-abot nga pagpadapat sa damgo ni Nabukodonosor. Ang tagna nga nahitala sa Daniel 9:24-27 mipunting sa eksaktong tuig sa pag-abot sa Mesiyas kapin ug 500 anyos sa ulahi.a Kon ang panahon sa pag-abot sa Mesiyas ingong usa ka tawo natagna nga tukma kaayo, dili ba makataronganon ang paghinapos nga ang panahon sa iyang labi pang hinungdanong dili-makitang pagbalik diha sa Ginghariang gahom matagna uban ang samang katukma? Kinsay labi pang angay makahimo niini kay kang Daniel? Hinumdomi, usab, nga tapos sa pagsulat sa iyang mga panan-awon ug sa matagnaong mga damgo, apil ang damgo ni Nabukodonosor bahin sa kahoy, si Daniel gisultihan: “Himoang tinago ang mga pulong ug tak-opi ang basahon, hangtod sa panahon sa kataposan.” Nganong hangtod pa nianang panahona? Tungod kay sa maong panahon “modagaya ang matuod nga kahibalo.” Kon ang gisulat ni Daniel magpabiling tinakpan, nga dili hisabtan, hangtod sa “panahon sa kataposan,” dili ba kana magpaila nga ang iyang mga sinulat magbaton ug linaing matagnaong bili nianang panahona?​—Daniel 12:4.

Ang “Pito ka Panahon”—Gikan Kanus-a Hangtod Kanus-a?

Samtang naghatag sa iyang ilhanan, si Jesus naghisgot sa “pito ka panahon,” nga nagtawag niana nga “ang tinudlong mga panahon sa mga nasod.” Miingon siya: “Ang Jerusalem [padayong] pagayatakan sa mga nasod, hangtod matuman ang tinudlong mga panahon sa mga nasod.” (Luc. 21:24) Ang usa ka potnot sa Oxford NIV Scofield Study Bible (1984) nagasulti kanato nga “ang ‘mga panahon sa mga Hentil’ [hubad sa King James Version sa “tinudlong mga panahon sa mga nasod”] nagsugod sa pagkabihag sa Juda ilalom kang Nabukodonosor. . . . Sukad nianang panahona ang Jerusalem, sumala ni Kristo, ‘giyatakan sa mga Hentil.’”

Unsa ka dugay molungtad ang “pito ka panahon,” o “tinudlong mga panahon sa mga nasod”? Tin-aw, kana molungtad nga labi pang dugay kay sa 7 ka literal nga tuig nga may 360 ka adlaw ang matag usa (sumala sa pagkalkular sa mga tuig sa Bibliya), nga moabot ug 2,520 ka adlaw. Ang Kasulatanhong naunang kaso nagapailang angay natong ipuli ang usa ka tuig sa usa ka adlaw. (Tan-awa ang Numeros 14:34; Ezekiel 4:6; itandi ang Pinadayag 12:6, 14.) Ang maong kalkulasyon magpasabot nga ang “pito ka panahon” milungtad ug 2,520 ka tuig. Kon kana nagsugod sa pagkalaglag sa Jerusalem sa 607 W.K.P., kana matapos sa tuig 1914 K.P.

Sulod sa kapin ug tulo ka dekada una sa 1914, ang mga Saksi ni Jehova nagpaila sa kahulogan sa maong petsa. Hinunoa, makaiikag nga ang librong International Crisis, ni Eugenia Nomikos ug Robert C. North (1976), nag-ingong may “gamay o walay ebidensiya sa inanay nga pagtungha o ‘kusog nga pag-uswag’ sa mga away ug sa mga tensiyon nga laktud mitultol sa pagsilaob sa gubat.” Sa kaatbang, “sa hinapos sa 1913 ug sinugdan sa 1914 . . . ang relasyon tali sa dagkong mga gahom mipatim-awng mas linaw kay sa kahimtang niana sa daghang katuigan.” Apan karong adlawa, pito ka dekada sa ulahi, ang mga historyano nagaingon gayod nga ang 1914 usa ka panahon sa dakong kausaban sa kasaysayan sa tawo. Pananglitan, ang Alemang reperensiyang basahong Meyers Enzyclopädisches Lexikon nagaingong “ang mga epekto sa Gubat sa Kalibotan I sa literal nakausab kaayo ug dulot nakatandog sa mga kinabuhi sa halos tanang katawhan, sa ekonomikanhon ingon man sa sosyal ug politikanhong paagi.”

Ang politikanhong sangpotanan sa mga hitabo sa 1914 ilado kaayo. Ang sosyal nga kausabang gipatungha niana gihisgotan sa libro ni Virginia Cowles nga 1913: An End and a Beginning. “Ang tuig 1913 nagtimaan sa pagkatapos sa usa ka panahon,” misulat siya. Mahitungod sa ekonomikanhong mga sangpotanan, si Ashby Bladen, usa ka senyor bise-presidente sa The Guardian Life Insurance Company of America, misulat: “Sa wala pa ang 1914 ang mga sistema sa salapi ug pinansiyal nagkauyon . . . Kon kuhaon sa usa ang Agosto 1914 ingong nagtimaan sa dibisyon tali kanila, talagsaon ang mga kalainan sa ikanapulog-siyam ug sa ikakawhaang siglo. Sa daghang bahin sa kahikayan sa tawo may bug-os nga pagbalit-ad sa kiling. . . . Ang usa ka dakong hinungdan mao ang pagkaputol sa koneksiyon tali sa pinansiyal nga sistema ug sa salapi nga may kinaiyanhong bili nga nagsugod sa 1914. . . . Ang pagkaputol sa koneksiyon maoy halandumong hitabo. . . . ang 1914 nagtimaan sa radikal, ug sa kataposan sa malaglagong kausaban sa maong sistema.”

Unsa na ka Ulahi ang Panahon?

Ang ebidensiya nga ang ilhanan ni Jesus karon nagakatuman sayon mabatonan sama ra sa balita sa mantalaan o telebisyon. Ug kini nagahatag ug bug-os nga pamatuod nga husto ang kronolohikanhong ebidensiya nga nagapaluyo sa 1914 sumala sa gipadayag sa damgo ni Nabukodonosor. Busa karong adlawa, sa 1986, kini nagkahulogang kita 72 ka tuig na sa “panahon sa kataposan.” Si Jesus misaad nga ang pila ka sakop sa kaliwatan sa katawhan nga edaran na nga nakakita sa sinugdanan niana buhi pa gihapon dihang ang dakong kasakitan magtapos niini.​—Mateo 24:34.

Pagkadako kining panukmod aron kita magpabilin nga kanunayng listo, nga ang atong mga mata gitumong sa balaang pinadayag kon unsa na ka ulahi karong panahona! Pagkahinungdanon nga kita molikay nga mahimong dili-mapailobon, nga maningkamot sa pagpadali sa balaang orasan, nga makaagom lamang sa kahiubos! Sa laing bahin, pagkahinungdanon nga kita magbantay batok sa pagkadili-matinagdanon, nga mosulay sa paghinayhinay, nga unya hibiyaan! Hinumdomi, labi pang dako ang nameligro kay sa pagkamabiyaan sa bus, tren, o ayroplano. Ang kapeligrohan mao nga mabiyaan sa kinabuhing walay kataposan sa bag-ong sistema sa mga butang sa Diyos. Ug kana unya usa ka butang nga maayo gayod kaayo aron mabiyaan!

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 6]

Kanus-a Natapos ang “Pito ka Panahon”?

Ang pila ka tawo mangatarongan nga bisan pag ang “pito ka panahon” matagnaon ug bisan pag kana molungtad ug 2,520 ka tuig, ang mga Saksi ni Jehova sayop gihapon sa kahulogan sa 1914 tungod kay gigamit nila ang sayop nga punto sa sinugdanan. Ang Jerusalem, sila nag-angkon, gilaglag sa 587/6 W.K.P., dili sa 607 W.K.P. Kon matuod, kini magbalhin sa sinugdan sa “panahon sa kataposan” sa mga 20 ka tuig. Apan, sa 1981 ang mga Saksi ni Jehova mipatik ug makapatuo nga ebidensiya nga nagapaluyo sa petsang 607 W.K.P. (“Let Your Kingdom Come,” mga panid 127-40, 186-9) Gawas pa, kadto bang nagasulay sa paghikaw sa Biblikanhong kahulogan gikan sa 1914 nagapamatuod nga ang 1934​—o ang laing tuig kaha—​nagbaton sa mas dako, mas dramatikanhon, ug mas talagsaong epekto diha sa kasaysayan sa kalibotan kay sa 1914?

[Chart sa panid 6]

(Alang sa bug-os nga pagkahan-ay sa teksto, tan-awa ang publikasyon)

Pito ka “tinudlong mga panahon Panahon sa kataposan

sa mga nasod” (2,520 ka tuig)

607 W.K.P. 33 K.P. 1914 K.P. 1986 K.P.

Yutan-ong “Jerusalem” “Panahon sa 72 ka tuig sa

kataposan” “panahon sa

Jerusalem gilaglag nagsugod kataposan”

sa gihapon (Daniel 12:4)

“giyatakan”

(Lucas 21:24) Mateo 24:3,

Mt.24:12,22)

[Mga Letrato sa panid 7]

Ang damgo ni Nabukodonosor may layog-abot nga pagpadapat nga nagaapektar kanimo!