Usa ka Panahon sa Pagtukaw

“Sa tanang kanasoran ang maayong balita kinahanglan nga mawali una. . . . Apan siya nga nakalahutay hangtod sa kataposan mao ang maluwas.”​—MARCOS 13:10, 13.

 1. Nganong kinahanglang kita moantos ug magmaisogon?

KINAHANGLAN nga molahutay kita​—taliwala sa walay-pagtuo ug hiwi nga kaliwatan! Sukad sa 1914 usa ka kaliwatan sa katawhan ang nahimong madunoton, sama ra sa adlaw ni Jesus. Ug karong adlawa ang kadunotan kaylap sa tibuok kalibotan. Niining “kataposang mga adlaw,” ang “mga panahon nga lisod sagubangon” nga gibatbat ni apostol Pablo nagsakit sa katawhan. ‘Ang tuman-kadaotan nga mga tawo ug mga impostor misamot pagkadaotan.’ Tin-aw, “ang tibuok nga kalibotan nahiluna sa gahom sa tuman-kadaotang usa,” si Satanas nga Yawa, kinsa nagahimo karon sa iyang kataposang paningkamot aron laglagon ang yuta. Apan ayawg kaluya! Adunay umaabot nga “dakong kasakitan” nga maghatag ug malungtarong kahupayan alang sa tanan nga nahigugma sa pagkamatarong.​—2 Timoteo 3:1-5, 13; 1 Juan 5:19; Pinadayag 7:14.

 2. Sa unsang paagi ang tagna natuman sa 1914?

² Ikalipay, gientrono karon ni Jehova si Ginoong Jesu-Kristo sa mga langit, nga maoy pasiuna sa pagwagtang sa malupigong mga kaaway sa katawhan. (Pinadayag 11:15) Sama ra sa unang pag-anhi sa Mesiyas, natuman usab niining sigloha ang usa ka talagsaong tagna nga gisulat ni Daniel. Sa Daniel 4:16, 17, 32, gisuginlan kita mahitungod sa pagpahunong sa may-katungod nga paghari ibabaw sa yuta sulod sa yugtong “pito ka panahon.” Sa dakong katumanan niini, kining pito ka panahon maoy katumbas sa pito ka Biblikanhong mga tuig nga may 360 ka ‘adlaw’ ang matag usa, o 2,520 ka tuig ang tanan.a Modagan kini gikan sa 607 W.K.P., sa dihang ang Babilonya misugod pagyatak sa gingharian sa Israel, hangtod sa 1914 K.P., ang tuig sa pagkaentrono ni Jesus sa langit ingong may-katungod nga Hari sa katawhan. Niadtong panahona “ang tinudlong mga panahon sa mga nasod” natapos. (Lucas 21:24) Apan ang mga nasod midumili nga magpasakop ngadto sa umaabot nga Mesiyasnong Gingharian.​—Salmo 2:1-6, 10-12; 110:1, 2.

 3, 4. (a) Unsang pagtandi ang mahimong himoon sa unang-siglong mga panghitabo nianang sa atong panahon? (b) Unsang angayng mga pangutana ang mahimong isukna?

³ Samtang nagsingabot ang ika-70ng semana sa mga tuig (29-36 K.P.), ug usab samtang nagkaduol ang tuig 1914, ang mahinadlokon-sa-Diyos nga katawhan naghulat sa pag-abot sa Mesiyas. Ug siya miabot gayod! Sa matag kahimtang, hinunoa, ang paagi sa iyang pagpakita maoy lahi kay sa gidahom. Sa matag kahimtang, usab, human sa mubong panahon, ang tuman-kadaotan nga “kaliwatan” sa kataposan nakaagom ug kalaglagan tungod sa balaang pagbuot.​—Mateo 24:34.

⁴ Sa miagi namong artikulo, among gipahayag kon sa unsang paagi ang tuman-kadaotang Hudiyong kaliwatan nga nangayo sa kamatayon ni Jesus nalaglag. Nan, komosta ang tiglaglag nga kaliwatan sa katawhan nga bisan karon nagsupak o wala magtagad kaniya? Kanus-a man ipatuman ang paghukom niining walay-pagtuo nga kaliwatan?

“Padayon sa Pagbantay”!

 5. (a) Tungod sa unsang angayng katarongan nga dili kita kinahanglang mahibalo sa “adlaw ug takna” ni Jehova? (b) Sumala ni Marcos, uban sa unsang maayong tambag nga gitapos ni Jesus ang iyang tagna?

⁵ Human pagtagna sa mga panghitabo nga mosangko sa usa ka panahon sa “dakong kasakitan,” si Jesus midugang: “Mahitungod niana nga adlaw ug takna walay nahibalo, ni ang mga anghel sa kalangitan ni ang Anak, gawas sa Amahan lamang.” (Mateo 24:3-36; Marcos 13:3-32) Dili kinahanglang atong masayran ang eksaktong paniempo sa mga panghitabo. Hinunoa, ang atong bug-os nga pagtagad kinahanglang anaa sa pagkamabinantayon, pag-ugmad sa lig-ong pagtuo, ug pagpadayong puliki diha sa pag-alagad kang Jehova​—dili diha sa pagkalkulo sa usa ka petsa. Gitapos ni Jesus ang iyang dakong tagna pinaagi sa pag-ingon: “Padayon sa pagtan-aw, padayon sa pagtukaw, kay wala kamo mahibalo kon kanus-a ang tinudlong panahon. . . . Padayong magbantay . . . Ang akong ginaingon kaninyo akong ginaingon sa tanan, Padayong magbantay.” (Marcos 13:33-37) Ang kapeligrohan nagpahipi sa kangitngitan sa kalibotan karong adlawa. Kinahanglang magpadayon kita sa pagtukaw!​—Roma 13:11-13.

 6. (a) Sa unsa angay natong iangkla ang atong pagtuo? (b) Sa unsang paagi mahimo natong ‘iphon ang atong mga adlaw’? (c) Sa panguna unsay gipasabot ni Jesus sa “kaliwatan”?

⁶ Dili lamang nga kinahanglang kita mamati sa dinasig nga mga tagna mahitungod niining kataposang mga adlaw sa usa ka tuman-kadaotang sistema apan kinahanglang atong iangkla ang atong pagtuo diha ilabina sa bililhong halad ni Kristo Jesus ug sa kahibulongang mga saad sa Diyos nga gipasukad niana. (Hebreohanon 6:17-19; 9:14; 1 Pedro 1:18, 19; 2 Pedro 1:16-19) Kay maikagong makakita sa kalaglagan niining tuman-kadaotan nga sistema, ang katawhan ni Jehova usahay magbanabana sa panahon sa pag-ulbo sa “dakong kasakitan,” nga maglangkit pa niini ngadto sa mga kalkulasyon sa gitas-on sa kinabuhi sa usa ka kaliwatan sukad sa 1914. Bisan pa, atong “ipasulod ang usa ka kasingkasing nga makinaadmanon,” dili pinaagi sa pagbanabana bahin sa kon pila ka tuig o mga adlaw ang maglangkob sa usa ka kaliwatan, kondili pinaagi sa pagpalandong kon giunsa nato “pag-ihap ang atong mga adlaw” diha sa paghatag ug malipayong pagdayeg kang Jehova. (Salmo 90:12) Inay itagana ang usa ka lagda sa pagsukod sa panahon, ang terminong “kaliwatan” sumala sa pagkagamit ni Jesus nagtumong ilabina ngadto sa katawhan nga nagkinabuhi sa usa ka tinong yugto sa kasaysayan, uban sa ilang ilhanang mga kinaiyahan.b

 7. Unsay gisulat sa usa ka propesor sa kasaysayan bahin sa “kaliwatan sa 1914,” ug sa unsang paagi kini nalangkit sa tagna ni Jesus?

⁷ Nahiuyon sa ibabaw, ang propesor sa kasaysayan nga si Robert Wohl misulat diha sa iyang librong The Generation of 1914: “Ang usa ka kaliwatan sa kasaysayan wala batbata pinaagig kronolohikanhong mga kinutbanan . . . Wala kini tinoa pinaagi sa mga petsa.” Apan siya mipunting nga gimugna sa Gubat sa Kalibotan I ang “hilabihang pagbati sa pagkanabulag sa nangagi,” ug siya midugang: “Kadtong naluwas sa gubat dili gayod makapala sa ilang kaisipan nga ang usa ka kalibotan natapos ug ang lain misugod sa Agosto 1914.” Pagkatinuod kini! Gipunting niini ang labing hinungdanong punto. “Kining kaliwatan” sa katawhan sukad 1914 nakasinati ug makuyawng mga kausaban. Nakakita kini nga ang dugo sa milyonmilyon mibanaw sa yuta. Ang pakiggubat, paglaglag sa usa ka rasa, terorismo, krimen, ug kalapasan miulbo sa tibuok kalibotan. Nameligro ang atong yuta sa gutom, sakit, ug imoralidad. Si Jesus mitagna: “Kamo usab, inigkakita ninyo [iyang mga tinun-an] niining mga butanga nga magakahitabo, hibaloi nga ang gingharian sa Diyos duol na. Sa pagkamatuod ako magaingon kaninyo, Kining kaliwatana dili gayod motaliwan hangtod nga ang tanang butang mahitabo.”​—Lucas 21:31, 32.

 8. Giunsa sa mga propeta ni Jehova pagpasiugda ang panginahanglan nga magtukaw?

⁸ Oo, ang hingpit nga kadaogan sa Mesiyasnong Gingharian haduol na! Nan, may kaayohan bang makuha pinaagi sa pagpaabot sa mga petsa o pinaagi sa pagbanabana sa literal nga gitas-on sa kinabuhi sa usa ka “kaliwatan”? Wala gayod! Ang Habacuc 2:3 tin-awng nag-ingon: “Ang panan-awon maoy sa tinudlo pang panahon, ug kini padayong nagdali ngadto sa kataposan, ug dili kini mamakak. Bisan pag kini malangan, padayon sa pagpaabot niini; kay kini matuman gayod. Kini dili maulahi.” Ang adlaw ni Jehova sa pagsudya labi pang nagkaduol.​—Jeremias 25:31-33; Malakias 4:1.

 9. Unsang mga panghitabo sukad sa 1914 ang nagpakita nga ang panahon maoy hamubo?

⁹ Sa dihang ang pagmando sa Gingharian ni Kristo nagsugod sa 1914, si Satanas gitambog nganhi sa yuta. Kini nagkahulogan sa “kaalaotan sa yuta . . . tungod kay ang Yawa nanaog kaninyo, nga may dakong kasuko, kay nahibalo nga siya adunay hamubo na lamang nga panahon.” (Pinadayag 12:12) Sa pagkatinuod, hamubo na ang maong panahon kon itandi sa libolibo ka tuig sa pagmando ni Satanas. Ang Gingharian haduol na, ug mao man usab ang adlaw ug takna nga ipatuman ni Jehova ang paghukom niining tuman-kadaotan nga kaliwatan!​—Proverbio 3:25; 10:24, 25.

Ang “Kaliwatan” nga Mahanaw

10. Sa unsang paagi “kining kaliwatana” sama sa iya sa adlaw ni Noe?

¹⁰ Atong susihon pag-ayo ang pahayag ni Jesus sa Mateo 24:34, 35: “Sa pagkamatuod ako magaingon kaninyo nga kining kaliwatana dili gayod motaliwan hangtod nga mahitabo kining tanang butanga. Ang langit ug ang yuta motaliwan, apan ang akong mga pulong dili gayod motaliwan.” Ang misunod nga mga pulong ni Jesus nagpakita nga ‘walay nahibalo niana nga adlaw ug takna.’ Labi pang hinungdanon, iyang gipakita nga kinahanglang atong likayan ang mga lit-ag nga nag-alirong kanato niining kaliwatana. Sa ingon si Jesus midugang: “Kay maingon kaniadto sa mga adlaw ni Noe, mao man usab unya ang pagkaanaa sa Anak sa tawo. Kay ingon nga sila niadtong mga adlawa sa wala pa ang baha, nanagpangaon ug nanagpanginom, nanagpangminyo ang mga lalaki ug ang mga babaye gipanghatag diha sa kaminyoon, hangtod sa adlaw nga misulod si Noe sa arka; ug wala sila magmatikod hangtod nga ang baha miabot ug mibanlas kanilang tanan, mao man usab unya ang pagkaanaa sa Anak sa tawo.” (Mateo 24:36-39) Si Jesus dinhi nagtandi sa kaliwatan sa iyang adlaw ngadto nianang sa adlaw ni Noe.​—Genesis 6:5, 9; potnot.

11. Unsang pagtandi sa ‘mga kaliwatan’ ang gihimo ni Jesus, sumala sa gitaho ni Mateo ug Lucas?

¹¹ Dili kadto ang unang panahon nga ang mga apostol nakadungog nga gitandi ni Jesus ang ‘mga kaliwatan,’ kay sa pila ka adlaw nga miagi siya nagpahayag mahitungod sa iyang kaugalingon: “Ang Anak sa tawo . . . kinahanglang makaagom ug daghang pag-antos ug igasalikway niini nga kaliwatan. Dugang pa, maingon sa nahitabo sa mga adlaw ni Noe, mao man usab unya sa mga adlaw sa Anak sa tawo.” (Lucas 17:24-26) Busa, ang Mateo kapitulo 24 ug Lucas kapitulo 17 naghimo sa samang pagtandi. Sa adlaw ni Noe “ang tanang unod [nga] naggun-ob sa iyang dalan sa yuta” ug nangalaglag sa Lunop maoy “kining kaliwatana.” Sa adlaw ni Jesus ang apostatang Hudiyong katawhan nga nagsalikway kang Jesus maoy “kining kaliwatana.”​—Genesis 6:11, 12; 7:1.

12, 13. (a) Unsa karong adlawa ang “kining kaliwatana” nga kinahanglang mahanaw? (b) Sa unsang paagi ang katawhan ni Jehova karon nagsagubang niining “baliko ug hiwi nga kaliwatan”?

¹² Busa, sa kataposang katumanan sa tagna ni Jesus karong adlawa, “kining kaliwatana” lagmit nagtumong sa mga katawhan sa yuta nga nakakita sa ilhanan sa pagkaanaa ni Kristo apan napakyas sa pagtul-id sa ilang mga dalan. Sa kasukwahi, ingong mga tinun-an ni Jesus kita wala magpaumol sa estilo-sa-kinabuhi sa “kining kaliwatana.” Bisan pa anaa sa kalibotan, kinahanglang kita dili bahin niini, “kay ang tinudlong panahon haduol na.” (Pinadayag 1:3; Juan 17:16) Si apostol Pablo nagtambag kanato: “Padayong buhata ang tanang butang nga walay mga pagbagulbol ug mga panag-ergo, aron kamo mahimong walay-ikasaway ug inosente, mga anak sa Diyos nga walay lama taliwala sa baliko ug hiwi nga kaliwatan, nga taliwala kanila kamo nagasidlak ingong mga magbabanwag sa kalibotan.”​—Filipos 2:14, 15; Colosas 3:5-10; 1 Juan 2:15-17.

¹³ Ang atong ‘pagsidlak ingong mga magbabanwag’ naglakip dili lamang sa pagpadayag ug hinlong Kristohanong personalidad kondili, labaw sa tanan, pagtuman sa matagnaong sugo ni Jesus: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingong usa ka pagsaksi ngadto sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan.” (Mateo 24:14) Walay tawo ang makasulti kon kanus-a ang maong kataposan, apan kita nahibalo nga ang kataposan ‘niining kaliwatana’ sa tuman-kadaotang katawhan moabot sa dihang ang pamatuod gikahatag na sa katagbawan sa Diyos “ngadto sa kinalay-ang dapit sa yuta.”​—Buhat 1:8.

“Niana nga Adlaw ug Takna”

14. Unsang tambag ang gihatag ni Jesus ug Pablo kon bahin sa “mga panahon ug sa mga yugto-sa-panahon,” ug unsay angay nga atong sanong?

¹⁴ Sa dihang ang tibuok-yutang pamatuod nahimo na sa sukod nga maoy katuyoan ni Jehova, kana mao na unya ang iyang “adlaw ug takna” sa paglaglag sa sistema niining kalibotana. Dili kinahanglan nga kita masayod daan sa petsa. Busa, sa pagsunod sa panig-ingnan ni Jesus, si apostol Pablo mitambag: “Karon kon bahin sa mga panahon ug sa mga yugto-sa-panahon, mga igsoon, kamo wala na magkinahanglan ug unsa man nga isulat kaninyo. Kay kamo mismo nahibalo pag-ayo nga ang adlaw ni Jehova moabot nga sama gayod sa usa ka kawatan diha sa kagabhion. Sa diha nga sila magaingon: ‘Kalinaw ug kasegurohan!’ niana ang kalit nga kalaglagan modangat dihadiha kanila ingon sa pag-ul-ol sa kasakit sa usa ka babayeng mabdos; ug sila dili gayod makaikyas.” Matikdi ang gipunting ni Pablo: ‘Sa diha nga sila magaingon.’ Oo, sa dihang adunay panaghisgot sa “kalinaw ug kasegurohan,” sa dihang wala kaayo kini dahoma, ang paghukom sa Diyos sa kalit igapatuman. Pagkatukma ang tambag ni Pablo: “Busa, dili kita mangatulog sama sa ginahimo sa uban, kundili managtukaw kita ug managhupot sa atong panimuot”!​—1 Tesalonica 5:1-3, 6; tan-awa usab ang mga bersikulo 7-11; Buhat 1:7.

15, 16. (a) Nganong dili angay nga kita maghunahuna nga ang Armageddon halayo pa kay sa ato tingaling gituohan? (b) Sa unsang paagi ang pagkasoberano ni Jehova padakoon sa duol nga umaabot?

¹⁵ Kining atong mas tukmang panglantaw bahin sa “kining kaliwatana” nagkahulogan ba nga ang Armageddon halayo pa kay sa atong gihunahuna? Dili gayod! Bisan pag wala gayod kita masayod sa “adlaw ug takna,” si Jehova nga Diyos sa tanang panahon nahibalo niini, ug siya dili mabalhin. (Malakias 3:6) Dayag, ang kalibotan nagakaunlod sa dugang ug dugang pa paingon sa kalaglagan. Ang panginahanglan nga magtukaw labi pang hinungdanon kay sukad masukad. Gipadayag ni Jehova kanato “ang mga butang nga kinahanglang mahitabo sa dili madugay,” ug kinahanglang mosanong kita nga sa bug-os nakaamgo sa pagkadinalian.​—Pinadayag 1:1; 11:18; 16:14, 16.

¹⁶ Samtang nagsingabot ang panahon, pagtukaw, kay si Jehova hapit nang magpahinabog katalagman diha sa tibuok nga sistema ni Satanas! (Jeremias 25:29-31) Si Jehova nag-ingon: “Ako gayod nga ipadako ang akong kaugalingon ug balaanon ang akong kaugalingon ug ipaila ang akong kaugalingon atubangan sa mga mata sa daghang nasod; ug kinahanglang sila makaila nga ako mao si Jehova.” (Ezekiel 38:23) Ang maong mahukmanong “adlaw ni Jehova” nagkaduol na!​—Joel 1:15; 2:1, 2; Amos 5:18-20; Sofonias 2:2, 3.

Matarong nga “Bag-ong mga Langit ug Usa ka Bag-ong Yuta”

17, 18. (a) Sumala ni Jesus ug Pedro, sa unsang paagi “kining kaliwatana” mahanaw? (b) Nganong kinahanglang kita magtukaw kon bahin sa panggawi ug mga buhat sa diyosnong pagkamahinalaron?

¹⁷ Mahitungod sa ‘kining tanang butanga nga mahitabo’ si Jesus miingon: “Ang langit ug ang yuta motaliwan, apan ang akong mga pulong dili gayod motaliwan.” (Mateo 24:​34, 35) Si Jesus lagmit naghunahuna sa “langit ug yuta”​—ang mga magmamando ug ang gimandoan—​sa “kining kaliwatana.” Si apostol Pedro migamit ug susamang mga pulong sa pagtumong sa “ang mga langit ug ang yuta nga mao karon,” nga “gikatagana alang sa kalayo ug gikagahin sa adlaw sa paghukom ug sa kalaglagan sa mga tawong dili-diyosnon.” Sunod iyang gibatbat kon sa unsang paagi “ang adlaw ni Jehova moabot ingon sa usa ka kawatan, diin ang [kagamhananong] mga langit motaliwan” kauban sa dunot nga tawhanong katilingban, o “yuta,” ug ang iyang makasasalang mga buhat. Unya ang apostol nag-awhag kanato ngadto sa “balaang mga buhat sa panggawi ug mga buhat sa diyosnong pagkamahinalaron, [samtang kita] nagapaabot ug kanunayng ginahuptan nga duol sa hunahuna ang pagkaanaa sa adlaw ni Jehova, nga pinaagi niini ang mga langit kay nagakalayo maugdaw ug ang mga elemento kay hilabihan man kainit mangatunaw!” Unsa ang mosunod? Giliso ni Pedro ang atong pagtagad ngadto sa ‘bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta diin ang pagkamatarong nagapuyo.’​—2 Pedro 3:7, 10–13.c

¹⁸ Kanang “bag-ong mga langit,” ang Ginghariang pagmando pinaagi ni Kristo Jesus ug sa iyang kaubang mga hari, magbubog mga panalangin diha sa matarong nga “bag-ong yuta” nga katilingban sa mga tawo. Ikaw ba usa ka umaabot nga sakop sa maong katilingban? Kon mao, ikaw adunay katarongan sa pagkalipay tungod sa talagsaong kaugmaon sa unahan!​—Isaias 65:17-19; Pinadayag 21:1-5.

19. Unsang dakong pribilehiyo ang mahimo natong kapahimuslan karon?

¹⁹ Oo, ang usa ka matarong nga “kaliwatan” sa katawhan gitigom na bisan karon. Karong adlawa ang dinihogang “matinumanon ug mabuot nga ulipon” nagtagana ug balaang edukasyon nga nahiuyon sa mga pulong sa Salmo 78:1, 4: “Magpatalinghog, Oh akong katawhan, sa akong balaod; ikiling ang imong igdulongog sa mga pulong sa akong baba . . . , nga magasugid niana bisan ngadto sa kaliwatan nga umaabot, ang mga pagdayeg ni Jehova ug ang iyang kusog ug ang iyang kahibulongang mga butang nga iyang nabuhat.” (Mateo 24:45-47) Sa Abril 14 niining tuiga, sa kapig 75,500 ka kongregasyon ug diha sa mga 230 ka nasod, kapig 12,000,000 ka tawo sa tibuok yuta ang mitambong sa Memoryal sa kamatayon ni Kristo. Nahiapil ka ba kanila? Hinaot imong isandig ang imong pagtuo diha kang Kristo Jesus ug ‘motawag sa ngalan ni Jehova alang sa kaluwasan.’​—Roma 10:10-13.

20. Sanglit “ang panahong nahibilin maoy hamubo,” sa unsang paagi kinahanglang kita magtukaw, ug uban ang unsang kalaoman sa unahan?

²⁰ “Ang panahong nahibilin maoy hamubo,” matod ni apostol Pablo. Busa, panahon karon sa pagtukaw kanunay ug pagkapuliki diha sa buluhaton ni Jehova, samtang kita nagaantos sa mga pagsulay ug mga pagdumot nga gipahamtang sa usa ka tuman-kadaotang kaliwatan sa katawhan. (1 Corinto 7:29; Mateo 10:22; 24:13, 14) Magpadayon kita sa pagbantay, nga magatan-aw sa tanang butang nga gitagna sa Bibliya nga mahitabo ‘niining kaliwatana.’ (Lucas 21:31-33) Pinaagi sa pagkaikyas niining tanang butanga ug pinaagi sa pagbarog nga may balaang pag-uyon atubangan sa Anak sa tawo, kita sa kataposan makadangat ngadto sa ganting kinabuhing walay kataposan.

[Mga footnote]

Mga Pangutana Agig Pagsubli:

◻ Kay nakamatikod sa katumanan sa Daniel 4:32, sa unsang paagi kita karon angayng “magtukaw”?

◻ Sa unsang paagi ang mga Ebanghelyo ni Mateo ug Lucas nagpaila sa “kining kaliwatana”?

◻ Samtang kita nagpaabot “niana nga adlaw ug takna,” unsay atong mapanid-an, ug kinahanglang unsay atong pagsanong?

◻ Ang palaaboton sa matarong nga “bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta” angayng magdasig kanato sa pagbuhat ug unsa?

[Hulagway sa panid 17]

Ang nag-antos nga katawhan makakaplag ug kahupayan sa dihang kining mapintason, tuman-kadaotan nga kaliwatan mahanaw

[Credit Line]

Alexandra Boulat/Sipa Press

[Credit Line]

Wala ug ubos: Luc Delahaye/Sipa Pess

[Hulagway sa panid 18]

Ang mahimayaong “bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta” anaa lamang sa unahan alang sa tanang rasa sa katawhan