Usa ka Malangkobong Ilhanan nga Daghag Bahin

Ang Kataposan sa Kalibotan​—Unsa ka Duol?

USA ka sugilanon gikan sa India naghisgot bahin sa unom ka buta nga lalaki gikan sa Indostan nga miadto sa pagtan-aw sa elepante. Ang unang buta nakahikap sa kilid ug miingon: “Oy! ang elepante diay samag bungbong!” Ang ikaduhang buta nakahikap sa tango ug miingon: “Ang elepante sama gayod diay sa sapang!” Ang ikatulo nakahikap sa simod ug miingon: “Ang elepante sama gayod sa halas!” Ang ikaupat nangab-ot ug nakahikap sa tuhod ug miingon: “Dayag ang elepante sama gayod sa kahoy!” Ang ikalima nakahikap sa dalunggan ug miingon: “Kining kahibudnganan sa usa ka elepante sama gayod sa paypay!” Nahawiran sa ikaunom ang ikog ug miingon: “Nakita ko na nga ang elepante sama gayod sa pisi!” Puwerteng lalis sa unom ka buta nga lalaki kon sama sa unsa ang elepante, apan walay usa ang hustong nakahubit. Ang dili-kompleto nga impormasyon dili makahatag ug kompletong hulagway.

Ang samang suliran motungha kon bahin sa pag-ila sa ilhanan sa pagbalik ni Kristo. Sa pagtubag sa pangutana sa iyang mga tinun-an: “Unsa ang ilhanan sa imong presensiya ug ang konklusyon sa sistema sa mga butang?” Si Jesus mitubag: “Managgubat ang mga nasod batok sa nasod, ug ang gingharian batok sa gingharian; ug aduna unyay dagkong mga linog, ug mga kamatay sa nagkalainlaing dapit ug mga kanihit sa pagkaon.” (Mateo 24:3; Lucas 21:10, 11) Apan kon kining mga butanga lamang ang kutloon ingong pamatuod nga si Kristo mibalik na sa 1914, ang mga tawo mosupak: “Aw, aduna kitay mga gubat kanunay, kagutmanan, kamatay, ug mga linog!” Ug husto sila.

Kining pipila ka butang​—bisag nakamugnag dili-hitupngang kasakitan—​dili pa igo alang sa daghang tawo nga magtimaan sa pagbalik ni Kristo; dugang pa ang gikinahanglan aron makompleto ang ilhanan, dili-masaypan. Kon ang mga proklamasyon nga ang kataposan sa kalibotan haduol na ipasukad sa pipila lamang ka ebidensiya, o sa usa o pipila lamang ka bahin sa ilhanan nga makita, sayop nga mga alarma ang moresulta. Ang gikinahanglan mao ang tanang mga bahin sa gihatag ni Jesus maylabot sa iyang pagbalik, dili usa lamang o pipila. Ang iyang gihatag nga magtimaan sa ilhanan sa iyang presensiya maoy usa ka malangkobong ilhanan, usa nga natagik ang daghang bahin aron ang ilhanan matino, usa ka kombinasyon sa ubay-ubay nagkalainlaing mga bahin nga, kon usahon, maghimo niining dili-masaypan.

Usa ka pananglitan sa malangkobong ilhanan, tagda ang usa nga gihatag sa Bibliya sa pag-ila kang Jesus ingon nga mao ang Mesiyas sa panahon sa iyang unang pag-abot. Kini naglakip ug daghang mga hitabo maylabot sa Mesiyas nga gihatag diha sa Hebreohanong Kasulatan. Gisultihan ni Jesus ang iyang mga tinun-an bahin sa pipila niining mga tekstoha, apan wala nila hisabti ang kahulogan. Ang mga tinun-an, sama sa mga Hudiyo sa katibuk-an, buot ug Mesiyas nga mopukan sa Roma ug magmando sa kalibotan uban kanila ingong mga kauban. Busa sa dihang siya namatay, sila naglibog ug nawad-ag paglaom. Human nga gibanhaw si Jesus, siya nakigkita kanila ug miingon: “‘Kini mao ang akong mga pulong nga gisulti ko kaninyo samtang uban pa ako kaninyo, aron ang tanang mga butang nga nahisulat sa kasugoan ni Moises ug sa mga Propeta ug sa mga Salmo mahitungod kanako kinahanglang matuman.’ Unya iyang gibuksan ang ilang mga hunahuna sa bug-os aron makasabot sa kahulogan sa Kasulatan.”​—Lucas 24:44, 45.

Sumala sa hubad sa Kingdom Interlinear sa bersikulo 45, gihimo kini ni Jesus pinaagi sa “pagtipon sa Kasulatan” gikan sa Hebreohanong bahin sa Bibliya nga nagtagna sa mga hitabo ug sa mga sirkumstansiya sa kinabuhi sa gisaad nga Mesiyas nga moabot, ug iyang gipahimutang kini uban sa mga hitabo sa kinabuhi ni Jesus nga nagtuman niini. Sa ulahi, gigamit ni apostol Pablo ang samang paagi sa dihang “nagsaysay ug nagpamatuod pinaagig mga reperensiya” nga si Jesus mao ang Mesiyas. (Buhat 17:3) Usab, ang Kingdom Interlinear ang nagpatin-aw sa paagi pinaagi sa pag-ingon nga iyang gibuhat kana pinaagi sa “bug-os nga pagbukas ug nagpahimutang niini uban” sa Mesiyanikong mga tagna diha sa Hebreohanong Kasulatan sa mga hitabo sa kinabuhi ni Jesus nga nagtuman niini. Ang nag-ubang kahon mohatag sa diwa sa daghan niining Hebreohanong mga tagna nga gituman sa mga hitabo sa kinabuhi ni Jesus ug nga nagpamatuod nga siya mao ang gitagna nga Mesiyas. Kini nag-ilustrar kon unsay nalakip sa malangkobong ilhanan.

Ang Malangkobong Ilhanan sa Presensiya ni Kristo

Ingon niini ang malangkobong ilhanan nga magtimaan sa panahon sa ikaduhang pag-abot ni Jesus, o, mas tukma, sa iyang presensiya. Ang Gregong pulong pa·rou·siʹa nga gihubad sa daghang hubad nga “pag-abot” sa Mateo 24:3 wala magkahulogan sa usa ka panahon sa dihang siya moanhi o moabot apan nagkahulogan nga siya miabot na ug anaa na, presente na. Sa kahimtang ni Jesus kini nagkahulogan nga siya anaa na nga dili-makita ingon nga naentronong Hari ni Jehova ug nagmando na gikan sa langit. Kini nahiuyon sa mga pulong ni Jesus diha sa Juan 14:19: “Hamubo na lamang nga panahon ug ang kalibotan dili na makakita kanako.” Sanglit siya dili-makita sa pisikal, siya mihatag ug ilhanan nga magpaila sa iyang pagbalik ug sa dili-makitang presensiya ingong nagamandong Hari ni Jehova.

Ang ilhanan nga iyang gihatag dili kay adunay usa o pipila ka bahin lamang. Kini daghan nga kinahanglang tiponon ingong malangkobong ilhanan, sama sa kahimtang sa malangkobong ilhanan sa panahon sa iyang unang pag-abot ingong Mesiyas. Busa, uban sa daghang bahin o mga hitabo, siya dayag nga nagpaila sa iyang dili-makitang presensiya niining panahona ingong nagamandong Hari ni Jehova nga naentrono sa langit apan nagpaabot sa iyang gahom ug impluwensiya ngadto sa mga kalihokan sa yuta. Ang sayop nga mga alarma moresulta kon usa o duha lang niining mga bahina ang ipasiugda, imbes ang daghang bahin nga nagtagik sa malangkobong ilhanan. Kini mahisama sa unom ka buta nga lalaki gikan sa Indostan, nga ang matag usa mihimog sayop nga konklusyon tungod sa paghikap lamang sa usa ka bahin sa lawas sa elepante.

Ang katumanan niining malangkobong ilhanan nga gihatag ni Jesus, lakip na ang dugang mga kahimtang nga gihatag sa tulo ka apostol, nagsugod diha sa usa ka talagsaong paagi gikan sa 1914 paunahan. Ang mosunod mao ang klasipikasyon sa nagkalainlaing mga bahin uban sa mga katumanan niini.

“Managgubat ang nasod batok sa nasod ug ang gingharian batok sa gingharian.” (Mateo 24:7) Ang Gubat Kalibotan I nagsugod sa 1914 nga may 28 ka nasod ang nalangkit, 14 ka milyong tawo ang namatay. Ang Gubat Kalibotan II misunod nga may 59 ka nasod ang nalangkit, 50 ka milyong tawo ang namatay.

“Sa usa ka dapit ngadto sa lain mga kamatay.” (Lucas 21:11) Sa natapos ang Gubat Kalibotan I, mga 21 ka milyong tawo ang namatay sa trangkaso Espanyola. Sukad niadto, ang sakit sa kasingkasing, kanser, AIDS, ug ubang mga kamatay ang mipatay sa gatosan ka minilyon.

“Duna unyay mga kanihit sa pagkaon.” (Mateo 24:7) Ang kinadak-ang gutom sa tibuok kasaysayan mihapak human sa Gubat Kalibotan I. Gisundan pa kinig laing grabeng gutom human sa Gubat Kalibotan II, ug karon ang malnutrisyon nakaapektar sa usa ka bahin sa ika-lima sa populasyon sa kalibotan. Tuig-tuig, mga 14 ka milyong kabataan ang mamatay tungod sa malnutrisyon.

“Duna unyay dagkong mga linog.” (Lucas 21:11) Mga linog human sa 1914​—tagda ang pipila ka dagkong mga linog. Sa 1915, sa Italya, 32,610 ka kinabuhi ang nakalas; 1920, sa Tsina, 200,000 ang namatay; 1923, sa Hapon, 143,000 ang namatay; 1939, sa Turkey, 32,700 ang namatay; 1970, sa Peru, 66,800 ang namatay; 1976, sa Tsina, 240,000 (ubang awtoridad miingon 800,000) ang namatay; 1988, sa Armenia, 25,000 ang namatay.

“Mosamot ang pagkamalinapason.” (Mateo 24:12) Ang pagkamalinapason kaylap sukad sa 1914; karong adlawa kini kusog nga nagauswag. Ang mga pagpatay, panglugos, pagpangawat, mga gubat sa mga gang​—kini nangibabaw sa mga ulohan ug sa mga balita. Ginalimbongan sa mga politiko ang publiko, ang mga tin-edyer nagdaladalag armas ug mamosil, ang mga kabataang nagtungha nagbiktimahay sa usag usa. Sa daghang dapit dili luwas ang paglakaw diha sa kadalanan bisag adlaw.

“Kagul-anan sa kanasoran, wala mahibalo sa lutsanan . . . Ang mga tawo panguyapan sa kalisang ug sa pagpaabot sa mga butang mahitabo sa ginapuy-ang yuta.” (Lucas 21:25, 26) Ang krimen, kapintasan, pagkagiyan sa droga, pagkabungkag sa pamilya, kahuyang sa ekonomiya, kawalay-trabaho​—taas ang listahan ug nagtubo. Usa ka iladong siyentipiko misulat: “Kita mokaon sa kahadlok, matulog sa kahadlok, magkinabuhi sa kahadlok ug mamatay sa kahadlok.”

“Sa kataposang mga adlaw moabot ang kritikal nga mga panahon nga malisod sagubangon.” (2 Timoteo 3:1) Si apostol Pablo naghisgot bahin sa mga tawo nga “wala nay panabot sa pagkamatarong.” (Efeso 4:19) Iyang gihubit, hinunoa, ang pagkahugno sa moral nga gitagna niya alang “sa kataposang mga adlaw.” Kini sama sa mga balita karong adlawa: “Hibaloi kini, nga sa kataposang mga adlaw moabot ang kritikal nga mga panahon nga malisod sagubangon. Kay ang mga tawo mahigugmaon sa ilang kaugalingon, mahigugmaon sa salapi, tigpagawal, hambogiro, mapasipalahon, masukihon sa mga ginikanan, dili-mapasalamaton, dili-maunongon, walay gugma nga kinaiya, dili-ikasabot, tigbutangbutang, walay pagpugong sa kaugalingon, mabangis, walay gugma sa pagkamaayo, mabudhion, gahig-ulo, tigpaburot, mahigugmaon sa kalingawan inay kay sa Diyos, dunay dagway sa pagkadiyosnon apan nagapanghimakak sa gahom niini; ug magpahilayo kamo gikan niini.”​—2 Timoteo 3:1-5.

“Sa kataposang mga adlaw managpanungha ang mga mayubiton.” (2 Pedro 3:3) Ang mga peryodiko, balita, magasin, libro, ug mga sine mayubitong nagsalikway sa Bibliya ug gipulihan kini sa ilang kaugalingong propaganda sa libreng-panghunahuna, nga nagaingon, sama sa gitagna ni Pedro: “Hain na man ang iyang gisaad nga presensiya? Aw, sukad pa sa pagkamatay sa among mga amahan, ang tanang butang nagpadayon nga mao ra gihapon sukad pa sa sinugdan sa kabuhatan.”​—2 Pedro 3:4.

“Itugyan kamo sa mga tawo ug pagalutoson.” (Lucas 21:12) Sugod sa 1914 ug latas sa mga katuigan, ang mga Saksi ni Jehova sa kapintas gidakop, sayop nga gihukman, gidumog, ug gibutang sa mga kampong konsentrasyon ni Hitler sa mga linibo, diin sila gisakit, daghan ang gipamatay, ang uban sa kangilngig gipunggotan sa ulo. Sa ubang kanasoran, sa diktador nga mga pagmando ug sa demokrasiya, gidili ang ilang buluhatong pagsangyaw kang Jehova ug sa iyang Gingharian ug ang mga Saksi gibanlod sa bilanggoan. Kining tanan sa katumanan sa mga pulong ni Jesus sa kataposang mga adlaw.​—Mateo 5:11, 12; 24:9; Lucas 21:12; 1 Pedro 4:12, 13.

“Kining maayong balita sa gingharian igamantala sa tanang ginapuy-ang yuta.” (Mateo 24:14) Unsa nga maayong balita? Ang maayong balita sa Gingharian ni Kristo nga nagamando na sa langit, kay mao kana ang pangutana nga gipatugbaw kang Jesus nga nagpatungha sa iyang tagna sa malangkobong ilhanan nianang hitaboa. Kini ginasangyaw na sa mga Saksi ni Jehova sukad sa 1914. Upat ka libo ang nagbuhat niana sa 1919, kapin sa upat ka milyon sa 1990, ug sa 1992 sa usa ka bulan 4,472,787. Ang mga literatura sa Bibliya giapod-apod diha sa mga 200 ka pinulongan sa 229 ka kayutaan. Wala pa gayod sukad nga kining bahina sa malangkobong ilhanan natuman.

“Pagalaglagon ang mga nagalaglag sa yuta.” (Pinadayag 11:18) Ang mga tawong dalo andam kanunay nga molaglag sa yuta alang sa mahakogong ganansiya, apan wala pa sukad nga kining kaliwatana nakabaton ug gahom sa pagbuhat niana. Karon, sukad sa 1914, ang modernong teknolohiya nagbutang nianang gahoma diha sa ilang mga kamot, ug sila nagaabuso niana. Ilang ginalaglag ang yuta.

Ania ang pipila ka nahimong mga kadaot: asidong ulan, tibuok yutang pag-init, mga lungag sa ozone layer, peligrosong pamatay-peste, makahilong biya, sobra ka daghag basura, biyang nukleyar, pag-agas sa aseite, pagpaagos sa hugaw sa planta diha sa mga imbornal, patayng mga lanaw, nadaot nga kalasangan, nahugawang tubig sa ilalom sa yuta, nameligrong mga espisye, nadaot nga panglawas sa tawo.

Ang siyentipiko nga si Barry Commoner miingon: “Ako nagtuo nga ang padayong polusyon sa yuta, kon dili masanta, sa kadugayan magdaot sa katakos niining planetaha ingong dapit alang sa tawhanong kinabuhi. . . . Ang suliran dili tungod sa kawalay-alamag sa siyensiya, kondili tungod sa tinuyo nga kadalo.” Ang State of the World 1987 nag-ingon: “Ang gidak-on sa tawhanong kalihokan nagsugod sa paghulga sa pagkadimapuy-an sa yuta mismo.” Usa ka seryal sa telebisyon nga gipakita sa 1990 sa pagkatalagsaon gihatagag ulohang “Lumba sa Pagluwas sa Planeta.”

Kining daghang hitabo gihugpong ingong usa ka ilhanan sulod sa usa ka kaliwatan nga dili gayod ikaingon nga nagkaatol lamang. Ang kadakoon niini usab nagadugang sa kabug-at. Ug adunay pipila niining mga hitaboa, sama sa tibuok yutang pagsangyaw niini nga mensahe sa maayong balita ug sa paglaglag sa yuta, nga wala gayod mahitabo sukad pa sa sinugdan sa kabuhatan. Ang malangkobong ilhanan sa presensiya ni Kristo Jesus hilabihan.

“Ang tanan nga dunay dalunggan nga makadungog, papamatia siya.”​—Marcos 4:23.

[Kahon sa panid 7]

Malangkobong Pamatuod sa Unang Pag-abot ni Jesus Ingong Mesiyas

NATAWO sa tribo ni Juda (Genesis 49:10); pagadumtan, gibudhian sa usa sa iyang mga apostoles; giripa ang iyang bisti; gihatagan ug suka ug apdo; gitamay diha sa estaka; walay bukog nga nabali; wala makakitag pagkadunot; gibanhaw (Salmo 69:4; 41:9; 22:18; 69:21; 22:7, 8; 34:20; 16:10); natawo sa usa ka ulay; sa pamilya ni David; batong kapangdolan; gisalikway; walay-timik atubangan sa mga tigsumbong; sinakit; giisip uban sa mga makasasala; haladnong kamatayon; giduslak ang kilid; gilubong uban sa mga adunahan (Isaias 7:14; 11:10; 8:14, 15; 53:3; 53:7; 53:4; 53:12; 53:5; 53:9); gitawag gikan sa Ehipto (Oseas 11:1); gipanganak sa Bethlehem (Miqueas 5:2); gitanyagan nga mahimong hari; misakay sa usa ka asno; gibudhian sa 30 ka buok nga salapi; nagkatibulaag ang mga sumusunod.​—Zacarias 9:9; 11:12; 13:7.

[Kahon sa panid 8]

Malangkobong Ilhanan sa Harianong Presensiya ni Jesus sa Ikaduhang Pag-abot

GUBAT sa kalibotan; mga kanihit sa pagkaon; kamatay; linog (Mateo 24:7; Lucas 21:10, 11; Pinadayag 6:1-8); mosamot ang pagkamalinapason; mabudhion ug magdinumtanay sa usag usa; masukihon sa mga ginikanan; walay gugma nga kinaiya; walay pagpugong sa kaugalingon; dili ikasabot; mahigugmaon sa salapi; mahigugmaon sa kalingawan inay kay sa Diyos; dunay dagway sa pagkadiyosnon apan nagpanghimakak sa gahom niini; tigbutangbutang; mabangis; lutoson ang mga sumusunod ni Kristo; taralon ang mga sumusunod sa atubangan sa mga korte, ug patyon ang mga sumusunod ni Kristo (Mateo 24:9, 10, 12; Lucas 21:12; 2 Timoteo 3:1-5); mga mayubiton sa presensiya ni Jesus; moingon nga ang tanang butang nagpadayon nga mao ra gihapon sukad pa sa sinugdan sa kabuhatan (2 Pedro 3:3, 4); mga maglalaglag sa kalikopan sa yuta.​—Pinadayag 11:18.