ABNER
[Ang Amahan Maoy Usa ka Lampara].
Anak nga lalaki ni Ner, sa tribo ni Benjamin. Ang 1 Samuel 14:50, 51 tin-awng naghisgot kang Abner ingong “uyoan ni Saul,” bisan tuod kining mga pulonga sa Hebreohanon ikapadapat kang Abner o kang Ner nga iyang amahan. Gihisgotan ni Josephus si Abner ingong ig-agaw ni Saul ug ang ilang mga amahan nga si Ner ug Kis ingong magsoon. (Jewish Antiquities, VI, 129, 130 [vi, 6]) Apan, ang inspiradong kasaysayan sa 1 Cronicas 8:33 ug 9:39 daw mopabor gayod kang Kis ingong anak ni Ner ug, busa, ang igsoon ni Abner. Kini maghimo kang Abner nga uyoan ni Saul.—Tan-awa usab ang tsart sa ABIEL Num. 1.
Si Abner nag-alagad ingong pangulo sa kasundalohan ni Saul, ug ang iyang manggugubat usahay moabot sa dakong gidaghanon, nga mokapin ug 200,000 ka sundalo. (1Sa 15:4) Sa linaing mga okasyon siya naglingkod sa kiliran sa hari diha sa pangbangkete nga kan-anan. (1Sa 20:25) Bisag si Abner sa walay duhaduha usa ka gamhanan ug maisog nga tawo, si Abner gibadlong ni David, sa dihang si David usa ka kagiw didto sa Kamingawan sa Zip, kay wala bantayi pag-ayo si Saul ingong iyang ginoo ug “ang dinihogan ni Jehova.”—1Sa 26:14-16.
Human mamatay si Saul tungod sa ilang malaglagong pagkapildi batok sa mga Filistehanon, si Abner misibog tabok sa Jordan ngadto sa Mahanaim sa Gilead, nga nagdala sa anak nga lalaki ni Saul nga si Is-boset. Bisag si David giproklamar na nga hari didto sa Hebron pinaagi sa tribo ni Juda, gipahimutang ni Abner si Is-boset ingong karibal nga hari didto sa Mahanaim. Tin-awng si Abner mao ang nagpaluyo sa pagpalingkod kang Is-boset sa trono ug sa ngadtongadto nakabaton sa pagpaluyo sa tanang tribo gawas sa tribo ni Juda.—2Sa 2:8-10.
Sa kataposan, ang mga kasundalohan sa duha ka magkaatbang nga hari nagharongay aron sa pagtigi sa ilang kusog didto sa Linaw sa Gabaon sa teritoryo sa Benjamin, mga un-tersiya sa gilay-on gikan sa Hebron paingon sa Mahanaim. Human timbangtimbanga sa duha ka pundok sa kasundalohan ang usag usa, si Abner misugyot ug panagsangka tali sa batan-ong mga manggugubat, usa ka dosena sa matag kiliran. Ang matag kiliran patas kaayo mao nga misangpot kini sa kamatayon sa matag usa kanila, nga nakaaghat sa dakong gubat tali sa duha ka pundok sa kasundalohan. Sa matag 18 ka sundalo nga namatay sa kasundalohan ni Abner, usa ka sundalo ang namatay sa kasundalohan ni Joab, ug kini sila mibiya paingon sa kamingawan.—2Sa 2:12-17, 30, 31.
Si Abner, nga gigukod sa tulin nga modagang igsoon ni Joab nga si Asahel, sublisubling miawhag kaniya nga motipas ug likayan ang makamatayng pakigharong kaniya. Sa dihang padayong midumili sa pagtipas si Asahel, si Abner sa kataposan kusganong miduslak kaniya patalikod ug nagpatay kang Asahel pinaagi sa pangulahiang tumoy sa iyang bangkaw, nga nagduslak kaniya sa tiyan. (2Sa 2:18-23) Sa pangamuyo ni Abner, gipahunong sa kataposan ni Joab ang paggukod panahon sa pagsalop sa adlaw, ug ang duha ka pundok sa kasundalohan namalik ngadto sa ilang tagsatagsa ka kaulohan. Ang kalig-on sa kasundalohan ni Abner nadayag pinaagi sa ilang pagbaktas ug 80 km (50 mi) o kapin pa hangtod sa dal-as sa Jordan, nga miubog tabok sa suba, dayon mitungas sa Walog sa Jordan ngadto sa kabungtoran sa Gilead, diin sila miagi paingon sa Mahanaim. Human ilubong si Asahel sa Betlehem (tingali sa pagkasunod adlaw), ang mga tawo ni Joab mibaktas ug kapin sa 22 km (14 mi) sa tibuok gabii latas sa kabukiran paingon sa Hebron.—2Sa 2:29-32.
Gipaluyohan ni Abner ang nagkahuyang nga pagmando ni Is-boset apan nagpalig-on usab sa iyang posisyon, tingali nagtinguha sa pagkahari, total siya man ang igsoon sa amahan ni Saul. Sa dihang gibadlong ni Is-boset tungod kay nakigrelasyon sa usa sa mga puyopuyo ni Saul (usa ka buhat nga gitugot lamang sa manununod sa namatay nga hari), masuk-anong gipahibalo ni Abner ang pagbalhin sa iyang pagpaluyo ngadto kang David. (2Sa 3:6-11) Nakigsabot siya kang David, nga nagpasiugda sa iyang kaugalingong posisyon ingong dili-direktang magmamando sa nahibilin sa Israel gawas sa Juda. Human tumana ang gipangayo ni David nga ibalik kaniya ang iyang asawa nga si Mikal, si Abner niining tungora hilom nga miduol sa mga pangulo sa 11 ka tribo nga bulag sa Juda aron ugmaron ang ilang pag-uyon kang David ingong tinudlo nga hari ni Jehova. (2Sa 3:12-19) Human niadto mainiton siyang gidawat ni David sa iyang kaulohan sa Hebron, ug nianang samang adlaw migikan aron kombinsihon ang tanang tribo nga makigsaad uban kang David. Apan si Joab, nga wala niadtong higayona tungod sa pagpanulong, nahiuli ug, human sawaya si Abner ingong nakigkunsabo nga espiya, personal nga nagpatawag kaniyag balik ug naglingla kang Abner aron iyang mapatay siya.—2Sa 3:20-27.
Sa dihang namatay si Abner, nahugno ang bisan unsang paglaom alang sa pagpaluyo kang Is-boset ug wala madugay gipatay si Is-boset sa maluibong mga tawo. Tungod niini natapos sa bug-os ang pagmando sa balay ni Saul.—2Sa 4:1-3, 5-12.
Daghang katuigan sa ulahi, sa hapit na siyang mamatay, nahinumdom si David sa kamatayon ni Abner (ingon man usab sa kamatayon ni Amasa) ug naghatag kang Solomon sa kaakohan sa pagwagtang sa mantsa sa pagkasad-an sa dugo nga gidala ni Joab sa balay ni David. (1Ha 2:1, 5, 6) Wala madugay human niadto, ang mipatay kang Abner nga si Joab gipatay ubos sa sugo ni Solomon.—1Ha 2:31-34.
Usa lamang ka anak nga lalaki ni Abner ang gitala, si Jaasiel, nga maoy pangulo sa tribo ni Benjamin sa panahon sa paghari ni David. (1Cr 27:21) Ang 1 Cronicas 26:28 naghisgot usab sa mga amot ni Abner alang sa tabernakulo gikan sa nakuhang mga inagaw ingong pangulo sa kasundalohan.