KAPITULU 8
Wanangana wa Zambi Yika?
Yika Mbimbiliya yakutulongesa hakutwala ku Wanangana wa Zambi?
Yika Wanangana wa Zambi muukalinga?
Shimbu lika Wanangana muukalinga upale wa Zambi hano hashi?
1. Kulemba chika chilemu mutuhengula haliapwila?
ATU anji hano hashi kananyingika kulemba chize avuluka ngwo Tata Yetu hanji Kulemba cha Mwene. Yisanyiko yino kakuyizachisa hakuvuluka kulemba chize Yesu ahichikile ngwe chilweza. Kulemba chacho chilemu chinji, nawa nyi mutuhengwolamo yikuma yitatu yitangu, mutunyingika yize chamwenemwene Mbimbiliya yakulongesa.
2. Yikuma yika yitatu yize Yesu alongesele tumbaji twenyi hakulemba?
2 Ku uputukilo wa kulemba chacho, Yesu yalongesa tumbaji twenyi ngwenyi: “Lembenu ngwenu, Tata nuli mu malilu, jina lienu lipwe lisandu. Wanangana wenu wize. Upale wenu ulingiwe hashi chizechene ngwe unalingiwa mwilu.” (Mateu 6:9-13) Yikuma yino yitatu, yika yinalumbununa?
3. Yika twatamba kunyingika hakutwala ku Wanangana wa Zambi?
3 Twalilongesa yuma yinji hakutwala ku jina lia Zambi, Yehova. Nawa twashimutwinako hakehe upale wa Zambi—yize halinga ni yize makalingila atu kulutwe. Yika Yesu te anatulongesa hakwamba ngwenyi lembenu ngwenu: “Wanangana wenu wize”? Wanangana wa Zambi yika? Kuchi kwiza chawo muchikapwisa jina lia Zambi lisandu? Nawa kuchi kwiza cha Wanangana wacho chinalite ni umanunuko wa upale wa Zambi?
WANANGANA WA ZAMBI YIKA?
4. Wanangana wa Zambi yika, nawa iya Mwanangana wamo?
4 Wanangana wa Zambi uli unguvulu uze uli ni Mwanangana asakula kuli mwene Yehova Zambi. Mwanangana wacho iya? Yesu Kristu. Iye kali Mwanangana munene kuhiana mianangana eswe a atu, mba kamuvuluka ngwo “Mwanangana wa mianangana, mwe Mwene wa ene.” (1 Timoteu 6:15) Iye kali ni ndundo ja kulinga yuma yipema kuhiana nguvulu mweswawo wa atu, chipwe yoze atu amona ngwo mupema chinji.
5. Wanangana wa Zambi kulihi uli, nawa hali muukayula?
5 Kulihi Wanangana wa Zambi muukayulila? Yesu kuli ali haliapwila? Unewuluka ngwe iye kamushihile ha kumuhata ha mutondo, alioze yaamuhindwisa. Mwapalikile matangwa akehe, mba yaya mu malilu. (Yilinga 2:33) Kashika Wanangana wa Zambi uli mu malilu. Yeyize Mbimbiliya yakuuvuluka ngwo, “wanangana wenyi wa mwilu.” (2 Timoteu 4:18) Chipwe ngwe Wanangana wacho uli mu malilu, alioze muukayula hashi.—Tanga Usolwelo 11:15.
6, 7. Mumu liaka Yesu apwa Mwanangana mulemu chinji?
6 Mumu liaka Yesu wapwila Mwanangana mulemu chinji? Chitangu, iye kechi keza kafwa. Yesu kalisa ni manguvulu ja atu, mumu Mbimbiliya yamuvuluka ngwo, “Iye wika mukwa mwono wa mutolo, katwama mu pangu lize keshi kuhasa kukundamako.” (1 Timoteu 6:16) Achi chinalumbunuka ngwo yuma yeswe Yesu akulinga muyikapwa ya mutolo. Nawa iye makalinga yuma yinji yipema.
7 Tala chize uprofeto wa mu Mbimbiliya unambe hakutwala kuli Yesu ngwo: “Spiritu ya Yehova makahwimina hali iye, spiritu wa malinjiekela ni yinyingi, spiritu wa yiyulo ni ndundo, spiritu wa mana ni woma wa Yehova. Uwahililo wenyi muukapwa mu woma wa Yehova. Kechi kayula nikulita ni chize meso jenyi mamona; kechi kapatwila nikulita ni chize matwi jenyi mevwa; alioze makayula yiswale ni ululi, makapatwila yimbovu a hashi, ni katonde ka.” (Izaia 11:2-4) Maliji wano kanasolola ngwo Yesu makapwa Mwanangana wa ululi ni keke muze makayula atu hano hashi. Unazange kupwa ni mwanangana wamutapu au nyi?
8. Aya makayula hamwe ni Yesu?
8 Umwenemwene ukwo nawa hakutwala ku Wanangana wa Zambi uli uno: Yesu kechi kayula ukawenyi. Aye makayula ni akwo. Chakutalilaho, postolo Paulu yamba kuli Timoteu ngwenyi: “Nyi mutunyongonona mu lamba, chocho mutukayula hamwe nenyi nawa.” (2 Timoteu 2:12) Paulu, Timoteu ni tuvumbi akwo ashishika waze asakula kuli Zambi makayula hamwe ni Yesu mu Wanangana wa mu malilu. Atu angahi makayula hamwe ni Yesu?
9. Atu angahi makayula ni Yesu, nawa shimbu lika Zambi aputukile kwaasakula?
9 Ngwe chize twalilongesanga mu Kapitulu 7 mu mukanda uno, postolo Yoano kamwene “Mwana-panga [Yesu Kristu], kanamana ha mulundu wa Zaione [chihela chenyi cha wata mu malilu], hamwe nenyi kulakaji, ni makumi awana, ni tununu awana (144,000), kali ni jina lienyi, ni jina lia Tato, linasonewa ha mahuma jo.” Wano 144,000 kali aya? Yoano ngwenyi: “Wano waze akukaula mwe Mwana-panga kweswako maya. Wano aalanjile hakachi ka atu ngwe mihuko yitangu kuli Zambi ni kuli mwe Mwana-panga.” (Usolwelo 14:1, 4) Ewa, wano kali tumbaji twa Yesu Kristu ashishika waze asakula hanga akayule hamwe ni iye mu malilu. Muze maahindwisa ni kuya mwilu, ayo ‘makayula hashi’ ngwe mianangana hamwe ni Yesu. (Usolwelo 5:10) Kukatuka ha matangwa ja apostolo, Zambi kakusakula akwa-Kristu ashishika hanga akumbane 144,000.
10. Mumu liaka kusa Yesu ni 144,000 hanga ayule atu chinasolola zango?
10 Kusa Yesu hamwe ni 144,000 hanga ayule atu chinasolola zango lize Zambi akwete hali yetu. Mumu Yesu kanyingika chize atu akumona lamba mumu neye kalimwene. Paulu hakuhanjika hali Yesu, yamba ngwenyi: “Kuchapwile ngwe sasendote mukwa lutwe tuli nenyi yoze kechi kuhasa kwivwa keke ha kukokoloka chetu; alioze iye mwene hanamweseka ha yuma yeswe chizechene ngwe yetu, hindu shili, ka.” (A-Hepreu 4:15; 5:8) Ni waze makayula ni Yesu no hanamono lamba ni yihungumiona. Chikwo nawa, ayo hanapinda ni uhenge ni yikola yeka ni yeka. Kashika makanyingika kanawa lamba lize atu akumona!
YIKA WANANGANA WA ZAMBI MUUKALINGA?
11. Mumu liaka Yesu ambile ngwenyi tumbaji twenyi katamba kulemba hanga upale wa Zambi ulingiwe mwilu?
11 Muze Yesu ambile ngwenyi tumbaji twenyi katamba kwita Wanangana wa Zambi wize, iye yamba nawa ngwenyi katamba kulemba hanga upale wa Zambi ulingiwe hano “hashi chizechene ngwe unalingiwa mwilu.” Zambi mwilu atwama, nawa upale wenyi kakuulinga mashimbu eswe kuli angelo jenyi ashishika. Alioze mu Kapitulu 3 wa mukanda uno, twalilongesanga ngwo umwe mungelo mupi yecha kulinga upale wa Zambi mba yapiangula Alama ni Eva hanga avulumune. Mu Kapitulu 10, mutukalilongesa yize Mbimbiliya yakulongesa hakutwala kuli mungelo wacho, yoze avuluka ngwo Ndiapu Satana. Satana ni angelo waze alichingile nenyi—avuluka ngwo andemoniu—yaatayiza kutwama mwilu ha shimbu likehe. Chekwamba ngwo, mu malilu angelo eswe te keshi kulinga upale wa Zambi. Yino te muyalumuka muze Wanangana wa Zambi muuputuka kuyula. Mwanangana mwaha Yesu Kristu, te masa jita ni Satana.—Tanga Usolwelo 12:7-9.
12. Yuma yika yaali yilemu yize analumbununa mu Usolwelo 12:10?
12 Maliji wano a uprofeto kanasolola yize te muyilingiwa: “Nevwile liji linene mwilu ngwo, Haliapwila ulamwino, ni tachi, ni wanangana wa Zambi yetu hiuneza, ni yiyulo ya Kristu wenyi: mumu hananyase hashi [Satana] mukwa kusuma mandumbu jetu, yoze wakuasuma kumeso ja Zambi yetu mwalwa ni ufuku.” (Usolwelo 12:10) Wamona yuma yaali yilemu yili mu versu yino ya Mbimbiliya nyi? Chitangu, Wanangana wa Zambi uze Yesu te mayula yiuputuka kuyula. Chamuchali, Satana yamunyasa hashi.
13. Yika yakulingiwa mu malilu hakuhumamo Satana?
13 Yuma yino yaali yika yaneha? Hakutwala ku yize yalingiwile mwilu, twakutanga ngwo: “Ivwenu chiseke, yenu malilu, ni yenu nwatwamamo.” (Usolwelo 12:12) Chochene, angelo ashishika mu malilu kakwivwa chiseke chinji, mumu Satana ni andemoniu jenyi hanachizamo. Kashika, waze eswe ali mu malilu kashishika kuli Yehova Zambi. Haliapwila, mu malilu muli sambukila ni ulite. Nawa, upale wa Zambi uli ni kulingiwamo.
14. Yika yalingiwa hakunyasa Satana hano hashi?
14 Mba kuchi hano hashi? Mbimbiliya yinambe ngwo: “Lamba kuli akwa hashi ni ku kalunga-lwiji, mumu Ndiapu hanahulumuka kuli yenu, kali ni ufwatulo wunji mumu kananyingika mwaka ukepe wika ali nawo.” (Usolwelo 12:12) Satana kali ni ufwatulo unji ha kumuhuma mu malilu, nawa mumu kali ni matangwa akehe. Kashika, ananeha luyinda chipwe ngwetu “lamba” linji hano hashi. Mutukalilongesa hakutwala ku “lamba” liacho mu kapitulu masulaho. Ha yino yeswe, mutuhasa kulihula ngwetu: Kuchi Wanangana muuhasa kulinga upale wa Zambi hano hashi?
15. Upale wa Zambi uka hakutanga hano hashi?
15 Unewuluka mumu liaka Zambi atangile hano hashi, nyi? Tunakalilongesayo mu Kapitulu 3. Mu Endene Zambi kasolwele ngwenyi hashi hapwe paraisu nawa hazale to ni atu a ululi waze te kechi kufwa. Satana yapiangula Alama ni Eva alinge shili, mba umanunuko wa upale wa Zambi hano hashi yiuzezama, alioze kuwalumukine. Nihindu Yehova ngwenyi, “akwa ululi kumakazuka chifuchi; kumakatwamamo ku miaka ya mutolo.” (Samu 37:29) Wanangana wa Zambi muukamanununa upale wacho. Kuchi muukalinga chocho?
16, 17. Yika mukanda wa Daniele 2:44 watulweka hakutwala ku Wanangana wa Zambi?
16 Tala uprofeto uze uli mu Daniele 2:44. Unambe ngwo: “Ha matangwa ja mianangana aze Zambi ya mwilu makakolesa umwe wanangana uze kuuchi kanonga. Chipwe chiyulo chawo kechi kachiswanyisa kuli atu eka. Muukafwenya mawanangana ano akwo ni kuasulisa, alioze wene muukakola wa mutolo.” Yika yino yinatulongesa hakutwala ku Wanangana wa Zambi?
17 Chitangu ngwo, makakolesa Wanangana wa Zambi ha “matangwa ja mianangana aze” makayula chipwe ngwo manguvulu waze makapwako. Chamuchiali ngwo, Wanangana wacho muukapwa wa mutolo. Kechi kaukumba chipwe kuusalakana kuli manguvulu eka, ka. Chamuchitatu ngwo, Wanangana wa Zambi muukaasa jita ni mianangana a hano hashi. Wanangana wa Zambi muukakumba. Kusongo mba atu akapwe mu unguvulu umuwika. Atu makaayula kanawa.
18. Kuchi akuvuluka jita ya usula yize muyikapwa hakachi ka Wanangana wa Zambi ni manguvulu a hano hashi?
18 Mbimbiliya yahanjika yuma yinji ha jita ya usula yize Wanangana wa Zambi muyikasa ni mianangana a hano hashi. Chakutalilaho, yakulongesa ngwo ku matangwa akusula maspiritu a andemoniu makambujola mahuza hanga onge “mianangana a yifuchi yeswe ya hashi.” Mumu liaka? Hanga akunge mianangana jacho “ku jita ya tangwa linene lia Zambi Mukwa-Ndundo-Jeswe.” Ewa, mianangana a hashi heswe makaakunga “kuma kuze anavulukako mu Hepreu ngwo, Armagedone.” (Usolwelo 16:14, 16) Kulita ni versu jino jaali, jita ya usula yize muyikapwa hakachi ka Wanangana wa Zambi ni manguvulu ja atu kayivuluka ngwo, jita ya Armagedone.
19, 20. Mumu liaka upale wa Zambi kuushi ni kulingiwa musono hano hashi?
19 Yika Wanangana wa Zambi muukalinga kupalikila mu jita ya Armagedone? Iwuluka upale apwile nawo Zambi hakutanga hashi. Yehova Zambi kafupile ngwo hashi hapwe atu angunu a ululi, waze mamuwayila mu Paraisu. Mumu liaka yino kuyalingiwile musono? Chitangu, tulieswe tuli akwa-shili, twakuyiza nawa twakufwa. Twalilongesanga mu Kapitulu 5 ngwo Yesu kafwile hanga tupwe ni mwono wa mutolo. Hanji muwiwuluka maliji a mu Evangelu ya Yoano, akwamba ngwo: “Zambi wazangile akwa hashi, wechele Mwanenyi wa wika, hanga mweswawo mamufuliela, kechi katoka, alioze akapwe ni mwono wa mutolo.”—Yoano 3:16.
20 Chamuchiali, atu anji kakulinga yuma yipi. Ayo kakuhanjika mahuza, kakwiya nawa kakulinga upangala. Ayo keshi kuzanga kulinga upale wa Zambi. Atu waze akulinga yuma yipi makaanongesa mu jita ya Zambi ya Armagedone. (Tanga Samu 37:10.) Chuma chikwo chinahonesa upale wa Zambi kulingiwa hano hashi chili manguvulu waze keshi kukolweza atu hanga a ulinge. Manguvulu anji kali api nawa akwa-uswi hanji kalimbalimba. Mbimbiliya yinambe pundu ngwo: “Muze umwe mutu mapwa ni chiyulo helo lia mukwo ni kumupinjisa.”—Chilumbununyi 8:9.
21. Kuchi Wanangana muukalinga upale wa Zambi hano hashi?
21 Kulutwe lia Armagedone, atu makapwa mu unguvulu umuwika, wa Wanangana wa Zambi. Wanangana wacho muukalinga upale wa Zambi ni kuneha yiwape kuli atu. Muukachiza Satana ni andemoniu jenyi. (Usolwelo 20:1-3) Akwa-ululi kechi kayiza nawa kechi kafwa hamukunda wa chitapo cha Yesu. Ayo makatwama mu Wanangana wa Zambi miaka yeswe. (Tanga Usolwelo 22:1-3.) Hashi heswe muhakapwa paraisu. Kashika, Wanangana muukalinga upale wa Zambi hano hashi ni kupwisa jina lia Zambi lisandu. Ayi yika yinalumbununa? Chinalumbununa ngwo, mutu mweswe yoze makapwa mu Wanangana wa Zambi makalemesa jina lia Yehova.
SHIMBU LIKA WANANGANA WA ZAMBI MUUKALINGA YESWE AYI?
22. Kuchi tunanyingika ngwo Wanangana wa Zambi kuwakejile muze Yesu apwile hano hashi hanji ha shimbu yize yene amuhindwishile mu ufwe?
22 Yesu hakulweka tumbaji twenyi alembe kuli Zambi ngwo “wanangana wenu wize,” te kanasolola ngwo Wanangana wacho kanda uchiza ha shimbu liacho. Shina yiwiza muze Yesu afunyine mu malilu nyi? Ka, mumu Petulu ni Paulu ngwo, hanyima ya uhindukilo wa Yesu, uprofeto wa Samu 110:1 wamanunukine hali Yesu, wa kwamba ngwo: “Yehova kanambe kuli Mwene wami ngwenyi, Twama ku chindume chami ndo mungupwisa akwa kole je chitwamo cha yiliato ye.” (Yilinga 2:32-35; A-Hepreu 10:12, 13) Kashika kwapalikile shimbu.
Mu chiyulo cha Wanangana, upale wa Zambi makaulinga hano hashi ngwe chizechene unalingiwa mu malilu
23. (a) Mwaka uka Wanangana wa Zambi waputukile kuyula? (b) Yika mutulilongesa mu kapitulu masulaho?
23 Miaka yingahi te muyipalikamo? Kuputuka ha sekulu 19 ndo ha 20 alongi ashishika a Mbimbiliya yalula ngwo shimbu yakutwaminyina muyikahwa mu mwaka wa 1914. (Hakutwala ku mwaka wacho, tala Apendice, ha mafwo 215-218.) Yuma yinalingiwa hano hashi kukatuka mu 1914 yinasolola ngwo yize alongi a Mbimbiliya ambile yili yamwenemwene. Kumanunuka cha uprofeto wa Mbimbiliya chinasolola ngwo ha mwaka wa 1914 Kristu yapwa Mwanangana, nawa Wanangana wa Zambi wa mu malilu yiuputuka kuyula. Kashika, tuli ha “mwaka ukepe” uze Satana ali nawo. (Usolwelo 12:12; Samu 110:2) Mutuhasa kufuliela nawa ngwo kwasala hakepe hanga Wanangana wa Zambi ulinge upale wenyi hano hashi. Aji jili sango jipema, ngwetu? Ni yena unafuliela ngwe sango jacho ja umwenemwene nyi? Kapitulu masulaho makukwasa unyingike yize Mbimbiliya yakulongesa ha yino yuma.