SAPIT 9
Ki i Arive avek Bann Defen ki ti Pros avek Nou?
1. Ki mannyer en endividi i resanti kan lanmor i frap enn ki ti pros avek li?
“NOU soufer kan nou perdi en dimoun ki nou kontan, akoz lanmor i lafen en dimoun ki disparet pour en destinasyon enkoni.” Se koumsa ki en garson ti eksprim li kan i ti perdi son papa, e en pe letan apre son manman, dan lanmor. I ti resanti en douler e pert telman profon, ki i ti ganny lenpresyon ki i ti pe “noye emosyonnelman.” Petet ou’n soufer dan en menm fason. Probableman, ou’n demann ou lekor kote sa enn ki ti pros avek ou i ete e si ou pou revwar li en zour.
2. Ki bann kestyon troublan ki ganny poze konsernan lanmor?
2 Serten paran aflize in ganny dir, “Bondye i swazir bann pli zoli fler, pour gard avek li dan lesyel.” Eski sa i vre? Nou bann defen, eski zot in al dan en landrwa spirityel? Eski sa, i sa ki serten i apel Nirvana, en leta byennere kot napa okenn douler ek dezir? Bann ki nou kontan, eski zot in pas atraver en laport ki donn akse avek lavi imortel dan paradi? Oubyen parey lezot i panse, eski lanmor i plonz bann ki’n ofans Bondye dan bann tourman eternel? Eski bann ki’n mor i kapab afekte nou lavi? Pour ganny vre repons pour sa bann kestyon, nou bezwen konsilte Parol Bondye, Labib.
KISISA SA “LESPRI” KI DAN BANN IMEN?
3. Ki pwenn-vi Sokrat ek Platon ti annan lo lanmor, e ki lenfliyans sa i annan lo bann dimoun ozordi?
3 Bann ansyen filozof Grek, Sokrat ek Platon, ti krwar ki zonm ek fanm i bezwen annan en keksoz imortel dan zot—en nanm ki sirviv apre lanmor e ki pa zanmen vreman mor. Ozordi dan lemonn antye, plizyer milyon dimoun i krwar sa. Sa krwayans i fer ki souvan dimoun i per bann mor e menm enkyet pour zot byennet. Toutfwa, lansennyman Labib konsernan lanmor i tre diferan.
4. (a) Ki Zenez i dir nou konsernan nanm? (b) Ki Bondye ti met dan Adan pour donn li lavi?
4 Kan nou konsider kondisyon bann mor, nou bezwen mazinen ki nou papa orizinal, Adan, pa ti annan en nanm. I ti en nanm. Dan en akt kreasyon enpresyonan, Bondye ti kree zonm setadir sa nanm, apartir bann eleman fondamantal dan later e apre i ti soufle “souf lavi” dan li. Nou lir dan Zenez 2:7: “Zeova Bondye ti alor form zonm avek lapousyer, tire dan sirfas later e i ti soufle souf lavi dan son narin, e sa zonm ti vin en nanm vivan.” Lavi Adan ti ganny soutenir par respirasyon. Sepandan, kan Bondye ti met souf lavi dan Adan, i pa ti selman soufle ler dan son poumon. Labib i koz lo “lafors lavi” ki an aksyon dan bann kreatir vivan lo later.—Zenez 7:22.
5, 6. (a) Kisisa “lafors lavi”? (b) Ki i arive ler sa “lespri” ki ganny mansyonnen dan Psonm 146:4, i aret anim en lekor?
5 Kisisa “lafors lavi”? Se sa letensel lavi, ki Bondye ti met dan lekor, san-vi, Adan. Sa lafors ti answit ganny soutenir par respirasyon. Aprezan, kisisa sa “lespri” ki ganny mansyonnen dan Psonm 146:4? Konsernan en dimoun ki mor, sa verse i dir: “Son lespri i sorti, i retourn dan son sirfas later; sanmenm sa zour son bann panse i disparet.” Kan bann ekriven Labib ti servi sa mo “lespri” dan sa sans, zot pa ti pe pans lo en nanm spirityel ki kontinyen viv apre ki sa lekor i mor.
6 Sa “lespri” ki kit bann imen kan zot mor, se sa lafors lavi ki sorti kot nou Kreater. (Psonm 36:9; Akt 17:28) Sa lafors lavi pa posed okenn tre sa kreatir ki i pe donn lavi, zis parey elektrisite pa pran okenn karakteristik sa lekipman ki i pe fer fonksyonnen. Kan en dimoun i mor, sa lespri (lafors lavi) i aret anim bann selil sa lekor, zis parey lalimyer i tennyen kan kouran elektrik i koupe. Kan sa lafors lavi nepli soutenir lekor imen, zonm, setadir nanm, i mor.—Psonm 104:29; Eklezyast 12:1, 7.
“OU POU RETOURN AN POUSYER”
7. Ki ti pou arive avek Adan si i ti dezobei Bondye?
7 Zeova ti klerman eksplike ki lanmor ti pou sinifye pour sa peser, Adan. Bondye ti dir: “Dan lasyer ou vizaz ou pou manz dipen ziska ou retourn dan sirfas later, parski se ladan ki ou ti ganny pran. Parski ou lapousyer e ou pou retourn an pousyer.” (Zenez 3:19) Kote Adan ti pou retournen? Dan sirfas later, an pousyer avek ki, i ti ganny kree. Kan Adan ti pou mor, i ti pou senpleman aret egziste!
8. Etan bann nanm, dan ki sans ki imen pa pli siperyer ki bann zannimo?
8 Dan sa domenn, lanmor imen pa diferan avek lanmor bann zannimo. Zot osi zot bann nanm, e sa menm lespri oubyen lafors lavi i anim zot. (Zenez 1:24) Dan Eklezyast 3:19, 20, Salomon, en zonm saz, i dir nou: “Parey enn i mor, demenm lot i mor; e zot tou zot annan en menm lespri, ki fer ki [dan lanmor] zonm napa siperyorite lo bann bebet . . . Zot tou zot in vin apartir lapousyer e zot pe retourn an pousyer.” Zonm i pli siperyer ki zannimo dan lesans ki i ti ganny kree dan resanblans Bondye, setadir i reflekte bann kalite Zeova. (Zenez 1:26, 27) Sepandan, kan zot mor, imen konman zannimo i retourn an pousyer.
9. Ki kondisyon bann mor, e kote zot ale?
9 Salomon i answit eksplik plis ankor lo lanmor, an dizan: “Bann vivan i konnen ki zot pou mor; me bann mor, zot pa konn nanryen ditou.” Wi, sirman bann mor pa konn nanryen. Se pour sa ki Salomon ti donn sa konsey: “Tou sa ki ou lanmen i trouve pour fer, fer li avek ou lafors, parski napa ni travay, ni plan, ni konnesans, ni sazes dan Seol, sa landrwa kot ou pe ale.” (Eklezyast 9:5, 10) Kote bann mor i ale? Dan Seol (Ebre, sheʼohlʹ), latonm kot tou bann imen i ale. Nou bann defen pros, pa konsyan okenn keksoz. Alor zot pa pe soufer e zot pa kapab enfliyans nou dan okenn fason.
10. Akoz nou kapab dir ki lanmor pa neseserman lafen eternel nou legzistans?
10 Eski nou tou, osi byen bann ki nou kontan, nou devret selman viv pour en pe lannen e apre aret egziste pour touzour? Labib pa dir sa. Kan Adan ti rebel, Zeova Bondye ti deswit pran bann dispozisyon pour retir bann konsekans trazik, pese imen. Lanmor pa ti form parti plan Bondye pour limanite. (Ezekyel 33:11; 2 Pyer 3:9) Alors, lanmor pa neseserman eternel pour nou e bann ki nou kontan.
“PE DORMI”
11. Konman ki Zezi ti dekrir kondisyon son zanmi Lazar, ki ti’n mor?
11 I dan plan Zeova pour delivre nou ek nou bann defen ki nou kontan, dan lanmor Adamik. Se pour sa ki Parol Bondye i fer referans avek bann mor konmsi zot ti pe repoze. Par egzanp, kan Zezi Kri ti aprann lanmor son zanmi Lazar, i ti dir Son bann disip: “Nou zanmi Lazar pe dormi, me mon pe al lev li dan son sonmey.” Vi ki son bann disip pa ti sezi sans son parol deswit, Zezi ti dir klerman: “Lazar in mor.” (Zan 11:11, 14) Apre i ti al dan lavil Betani, kot bann ser Lazar, Mart ek Mari, ti pe pler lanmor zot frer. Kan Zezi ti dir Mart, “Ou frer pou resisite,” i ti eksprim son lafwa dan plan Bondye pour retir bann lefe lanmor lo lafanmiy imen. Mart ti dir: “Mon konnen ki i pou resisite zour larezireksyon,” dernyen zour.—Zan 11:23, 24.
12. Ki lespwar Mart ti annan konsernan bann mor?
12 Mart pa ti eksprim okenn krwayans dan en nanm imortel ki kontinyen viv kekpar apre lanmor. I pa ti krwar ki Lazar ti’n deza al dan kek landrwa spirityel pour kontinyen son lavi. Mart ti annan lafwa dan lespwar merveye, rezireksyon bann mor. I pa ti krwar ki, en nanm imortel ti’n kit lekor Lazar me plito ki i ti’n aret egziste. Sel lespwar pour son frer, ti pou rezireksyon.
13. Ki pouvwar sorti kot Bondye, Zezi i annan, e konman i ti demontre sa?
13 Zezi Kri i sa enn ki Zeova in aprouve pour reaste limanite. (Osea 13:14) Se pour sa ki Zezi ti reponn Mart: “Mwanmenm, larezireksyon ek lavi, sa ki krwar dan mwan, menm si i a’n mor, i pou viv.” (Zan 11:25) Zezi ti demontre ki Bondye in donn li pouvwar dan sa domenn kan i ti al kot latonm Lazar, ki ti’n mor depi kat zour, e redonn li lavi. (Zan 11:38-44) Zis imazin lazwa bann ki ti asiste sa rezireksyon oubyen lezot ki ti ganny akonpli par Zezi Kri!—Mark 5:35-42; Lik 7:12-16.
14. Akoz rezireksyon ek sa lide nanm imortel pa konpatib?
14 Reflesir en moman lo sa pwen: Personn pa ti pou bezwen resisite oubyen reganny lavi si en nanm imortel ti sirviv apre lanmor. Annefe, i pa ti pou byen pour resisit en dimoun parey Lazar pour viv sa lavi enparfe lo later, si deza i ti’n ganny en rekonpans merveye dan lesyel. An realite, Labib pa zanmen servi sa lekspresyon “nanm imortel.” Okontrer, Lekritir i dir ki nanm imen ki fer pese i mor. (Ezekyel 18:4, 20) Alor Labib i montre ki rezireksyon i sel remed pour lanmor.
“TOU BANN MOR KI DAN TONBO”
15. (a) Ki savedir sa mo “rezireksyon”? (b) Akoz rezireksyon en dimoun pa pou koz okenn problenm pour Zeova Bondye?
15 Sa mo ki bann disip Zezi ti servi pour “rezireksyon” i literalman sinifye “pe leve” oubyen “pe debout.” Savedir, en dimoun i leve dan sa leta lanmor inaktif, oubyen i “debout” an sortan dan latonm limanite. Zeova Bondye i fasilman kapab resisit en dimoun. Akoz? Parski Zeova i Sours lavi. Ozordi, bann imen i kapab anrezistre lavwa ek zimaz bann zonm ek fanm lo bann video kaset e kapab repas sa bann lanrezistreman apre zot lanmor. Sirman alor, nou Kreater tou pwisan i kapab rapel bann detay nenport ki endividi e resisit sa menm dimoun dan en nouvo lekor.
16. (a) Ki promes ki Zezi ti fer konsernan tou bann ki dan tonbo? (b) Kwa ki pou determinen ki kalite rezireksyon en dimoun pou gannyen?
16 Zezi Kri ti dir: “Ler pe arive kan tou bann mor ki dan tonbo pou tann son lavwa, e zot pou sorti dan zot tonbo. Bann ki’n fer sa ki byen, pou resisite pour resevwar lavi, me bann ki’n fer sa ki mal, pou resisite pou ganny kondannen.” (Zan 5:28, 29) Tou bann ki dan memwar Zeova pou ganny resisite e enstri dapre son bann prensip. Pour bann ki azir an armoni avek konnesans Bondye, sa pou vin en rezireksyon lavi. Me pour bann ki rezet bann lansennyman ek dominasyon Bondye, sa pou vin en rezireksyon zizman pour kondannasyon.
17. Lekel ki pou ganny resisite?
17 Natirelman, bann serviter Zeova ki’n pratik lazistis pou ganny resisite. Annefe, lesperans rezireksyon in fortifye bokou pour fer fas avek lanmor, menm dan bann persekisyon vyolan. Zot ti konnen ki Bondye ti pou kapab redonn zot lavi. (Matye 10:28) Me plizyer milyon dimoun in mor san montre si zot ti pou konform zot lavi avek bann prensip zis Bondye. Zot osi zot pou ganny resisite. Avek konfyans dan plan Bondye dan sa domenn, Pol ti dir: “Mon annan sa menm lesperans dan Bondye . . . ki tou dimoun bon konman move, pour resisite.”—Akt 24:15.
18. (a) Ki vizyon lapot Zan ti resevwar lo rezireksyon? (b) Kwa ki ti ganny detrir dan sa “lak dife” e ki sa “lak” senbolik i reprezante?
18 Lapot Zan ti resevwar en vizyon pasyonan, kot bann resisite ti pe debout devan tronn Bondye. I ti answit ekrir: “Lanmer ti rann son bann mor ki ti ladan. Lanmor ek lemonn lanmor ti rann son bann mor, e zot tou zot ti ganny zize dapre sa ki zot ti’n fer. Answit lanmor ek lemonn lanmor ti ganny zete dan lak dife. Sa lak dife ti dezyenm lanmor.” (Revelasyon 20:12-14) Zis mazinen! Tou bann mor ki dan memwar Bondye i annan sa posibilite pour sorti dan lemonn lanmor, Lades (Grek, haiʹdes) oubyen Seol, setadir latonm kot tou imen i ale. (Psonm 16:10; Akt 2:31) Zot pou annan en loportinite pour montre par zot aksyon si zot anvi servi Bondye. “Lanmor ek lemonn lanmor” pou answit ganny zete dan sa ki ganny apele “lak dife,” ki senboliz destriksyon konplet, parey sa mo zeenn (Langaz Grek geʹenna; tradwi “lanfer” dan Nouvo Testaman). (Lik 12:5, NW) Latonm limanite pou’n vid e i pou nepli egziste kan rezireksyon i konplete. Konman i rekonfortan pour aprann, gras a Labib, ki Bondye pa pe tourmant personn!—Zeremi 7:30, 31.
REZIREKSYON: ME KOTE?
19. Akoz serten imen pou ganny resisite pour viv dan lesyel, e ki kalite lekor Bondye pou donn zot?
19 En serten kantite zonm ek fanm pou ganny resisite pour al viv dan lesyel. Konman bann lerwa ek pret, zot pou kontribye ansanm avek Zezi pour defer bann konsekans lanmor, ki limanite in erite avek sa premye zonm, Adan. (Romen 5:12; Revelasyon 5:9, 10) Konbyen imen Bondye pou pran pour diriz avek Kris dan lesyel? Dapre Labib, selman 144,000. (Revelasyon 7:4; 14:1) Zeova pou donn zot sakenn en lekor spirityel afen ki zot a kapab viv dan lesyel.—1 Korentyen 15:35, 38, 42-45; 1 Pyer 3:18.
20. Ki byenfe bann imen obeisan enkli bann ki pou resisite, pou eksperyanse?
20 Lamazorite bann ki’n mor pou ganny resisite dan paradi lo later. (Psonm 37:11, 29; Matye 6:10) Enn bann rezon pour resisit en pe pour al viv dan lesyel, se pour konpletman realiz plan Bondye konsernan later. Zezi Kri ek sa 144,000 dan lesyel pou gradyelman anmenn bann imen obeisan dan sa leta parfe ki nou premye paran ti rezete. Parmi sa bann dimoun, pou annan bann ki’n resisite, parey Zezi ti endike avek sa zonm ki ti pe agonize lo poto akote li: “Ou pou avek mwan dan paradi.”—Lik 23:42, 43.
21. Dapre profet Izai ek lapot Zan, ki pou arive avek lanmor?
21 Lanmor ki ozordi i lakoz vanite, pou ganny retire dan Paradi teres. (Romen 8:19-21) Profet Izai ti deklare ki Zeova Bondye “pou anglouti lanmor pour touzour.” (Izai 25:8) Lapot Zan ti ganny en vizyon lo sa letan kot bann imen obeisan pou ganny libere dan douler ek lanmor. Wi, Bondye “pou reste avek zot . . . I pou eswiy tou larm dan zot lizye. Lanmor pou nepli egziste. Pou nepli annan ni dey, ni plere, ni soufrans, parski lemonn ansyen in disparet.”—Revelasyon 21:1-4.
22. Konman ki sa konnesans konsernan rezireksyon i afekte ou?
22 Bann lansennyman kler tire dan Labib, i retir tou konfizyon konsernan sa ki i arive avek bann mor. Lekritir i dir klerman ki lanmor i sa “dernyen lennmi” ki pou ganny detrir. (1 Korentyen 15:26) Ki kantite lafors e rekonfor nou kapab retire dan lesperans rezireksyon! E konbyen nou rezwir pour konnen ki nou bann defen ki dan memwar Bondye, pou reveye dan sonmey lanmor, pour ki zot a benefisye tou sa bann bon keksoz ki Bondye in rezerve pour bann ki kontan li! (Psonm 145:16) Sa bann benediksyon pou vin en realite gras a Rwayonm Bondye. Me kan ki son renny ti devret konmanse? Annou vwar.
TESTE OU KONNESANS
Kisisa sa lespri ki dan bann imen?
Konman ou ti a dekrir kondisyon bann mor?
Lekel ki pou ganny resisite?
[Portre lo paz 85]
Zis parey Zezi ti fer Lazar sorti dan latonm, plizyer milyon dimoun pou resisite
[Portre lo paz 86]
Lazwa pou rennyen kan ‘Bondye pou anglouti lanmor pour touzour’