Οικοδομικό Υλικό της Θαλάσσης
Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα στη Δομινικανή Δημοκρατία
ΑΛΛΑ μήπως αυτός δεν είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να ξεκουρασθούμε; Καθισμένοι εδώ επάνω στη λευκή άμμο, κάτω από μια τεράστια ομπρέλλα που μας κρύβει από τον ήλιο, παρατηρούμε τα κύματα που αγωνίζονται να φθάσουν στην ακτή.
Με την ευκαιρία, γνωρίζατε ότι υπάρχει ένα μεγάλο οικοδομικό πρόγραμμα που γίνεται εκεί σ’ αυτό το σημείο που τα κύματα σχηματίζουν εκείνο τον άσπρο αφρό; Δεν υπάρχει εκεί βέβαια κάποιο μεγάλο τεχνικό συνεργείο, ούτε σιδηρόβεργες, ούτε τσιμεντοκολώνες ούτε τούβλα. Εκεί, όμως, παράγεται το θαυμάσιο οικοδομικό υλικό—το κοράλλι.
Ο υποβρύχιος κόσμος του κοραλλιού είναι ένας παράξενος και όμορφος κόσμος—παράξενος σε μορφή και σχήμα, όμορφος σε χρώμα και ποικιλία. Υπάρχουν εγκεφαλικά κοράλλια όλων των μεγεθών, που ονομάζονται έτσι διότι αυτό ακριβώς μοιάζουν. Υπάρχουν κοράλλια σαν λουλουδένια άστρα και άλλα που μοιάζουν με κέρατα ελαφιού. Υπάρχουν επίσης κοράλλια στο σχήμα του μαρουλιού, κοράλλια που κεντρίζουν και πολλά άλλα παράξενα σχήματα. Ελκυστικά επίσης είναι τα χρώματά τους—καφέ, κίτρινα, πορτοκαλιά, ροζ, ερυθροκύανα και κόκκινα.
Πού Βρίσκεται το Υλικό
Πού θα μπορούσατε να πάτε για να εξετάσετε αυτό το θαυμάσιο οικοδομικό υλικό—το κοράλλι; Σε πολλά μέρη. Θα μπορούσατε να επισκεφθήτε τα ήσυχα γαλάζια νερά του Κόλπου του Μοντέγκο στη βόρεια ακτή της Τζαμάικας ή να ταξιδέψετε κάπου αλλού στον δυτικό Ατλαντικό από τις Βερμούδες νήσους ώς τη Βραζιλία. Μια άλλη περιοχή για επίσκεψι είναι η περιοχή του Ινδοειρηνικού ωκεανού, από την ανατολική ακτή της Αφρικής μέσω των νήσων του δυτικού Ειρηνικού ώς τη Χαβάη. Σ’ αυτή την περιοχή μπορεί κανείς να δη το Μεγάλο Φράγμα, έναν όγκο από κοράλλια που εκτείνεται σε 1.250 μίλια περίπου κατά μήκος της βορειοανατολικής ακτής της Αυστραλίας.
Σε μερικά μέρη μπορεί κανείς να παρατηρήση τον καταπληκτικό κόσμο του οικοδομικού υλικού της θάλασσας μέσα από τον γυάλινο πυθμένα μιας βάρκας. Ή μπορεί κανείς να προτιμήση να φορέση πτερύγια, μια μάσκα και μια φιάλη αέρος και να βουτήξη υποβρυχίως για να πάρη μια ιδέα από κοντά. Όταν όμως μπη κανείς στο νερό, θα χρειασθή να συνηθίση στην κίνησι που παρατηρείται γύρω του, διότι το θαλάσσιο τοπίο φαίνεται ότι ανυψώνεται και χαμηλώνει ταυτόχρονα με τις κινήσεις της θάλασσας. Θα πρέπει κανείς να είναι επίσης προσεκτικός, διότι τραύματα που μπορεί να υποστή από τα κοράλλια αργούν να θεραπευθούν.
Πώς Παράγεται το Κοράλλι
Οι οργανισμοί που κάνουν το κοράλλι ονομάζονται πολύποδες του κοραλλιού. Σχετίζονται με τις μέδουσες και τη θαλάσσια ανθοειδή ανεμώνη. Αφού κολυμπήσουν πολύ λίγο χρόνο ελεύθερα, όταν είναι στο στάδιο της κάμπιας, αυτοί οι πολύ μικροσκοπικοί οργανισμοί σταθεροποιούνται για μια τελείως καθιστική ζωή, προσκολλημένοι σταθερά στους σκελετούς άλλων κοραλλίων.
Αφού σταθεροποιηθούν οι πολύποδες, αναπτύσσονται σ’ ένα μικρό σάρκινο σωλήνα που ποικίλλει σε μέγεθος από μια ίντσα ώς ένα πόδι και περισσότερο σε διάμετρο. Στο επάνω άκρο είναι το στόμα περικυκλωμένο από μικρές κεραίες. Τη νύχτα αυτές απλώνονται προς τα έξω και συλλαμβάνουν μικροσκοπικούς πλαγκτονικούς οργανισμούς για τροφή.
Συγχρόνως, αυτοί οι μικροσκοπικοί οργανισμοί είναι πολυάσχολοι οικοδόμοι. Παίρνουν ασβέστιο από το νερό και βγάζουν ασβεστάνθρακα (ασβεστόλιθο). Χρησιμοποιώντας αυτό το υλικό που εκκρίνουν, οικοδομούν γύρω τους ένα σκληρό σχηματισμό σε σχήμα κύπελλου. Αυτό αποτελεί την κατοικία των κοραλλίων ή σκελετό μέσα στον οποίο μπορούν ν’ αποσύρωνται για προστασία.
Καθώς πολλοί πολύποδες κατασκευάζουν τις κοραλλένιες κατοικίες τους, αυτές κολλούν όλες μαζί και σχηματίζουν μια πολύχρωμη και σκληρή μάζα. Οι πολύποδες πεθαίνουν, αλλ’ άλλοι προσκολλώνται στους σκελετούς των και συνεχίζουν να οικοδομούν! Ως αποτέλεσμα, τεράστια οικοδομήματα εγείρονται σε απίστευτο βαθμό, μεγαλύτερα από οτιδήποτε έχει φτιάξει ο άνθρωπος.
Τι Οικοδομείται
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι δημιουργούνται από μικροσκοπικούς πολύποδας. Μερικοί ύφαλοι ξεκινούν από την ακτή προς τη θάλασσα. Αυτοί ονομάζονται κοραλλιογενή κράσπεδα. Εξ άλλου, το κοραλλιογενές φράγμα χωρίζεται από την ακτή με νερό αλλ’ ακολουθεί τη γραμμή της ακτής.
Το δεύτερο σε μήκος κοραλλιογενές φράγμα, μετά το Μεγάλο Φράγμα της Αυστραλίας, εκτείνεται 130 μίλια κατά μήκος των ακτών της Βρεττανικής Ονδούρας. Μεταξύ του κοραλλιογενούς φράγματος και της ακτής το νερό έχει βάθος τρία ώς δεκαπέντε πόδια.
Οι πολύποδες των κοραλλίων σχηματίζουν επίσης και ατόλλες. Αυτές είναι κοραλλιογενή νησιά στην ανοιχτή θάλασσα σχήματος δακτυλίου που περικλείουν έναν όγκο νερού που ονομάζεται λιμνοθάλασσα. Μια ατόλλη, δηλαδή ένα κοραλλιογενές νησί, μπορεί να σχηματισθή καθώς το κοράλλι χτίζει στην κορυφή του κρατήρος ενός βυθισμένου ηφαιστείου. Μερικά απ’ αυτά τα νησιά είναι κατοικήσιμα. Ένα απ’ αυτά στον Ινδικό Ωκεανό έχει και διάδρομο προσγειώσεως αερωθουμένων σε περίπτωσι ανάγκης.
Έτσι βλέπομε ότι η δημιουργία νησιών δεν είναι ένας μεγαλεπήβολος στόχος για να τον πραγματοποιήσουν αυτοί οι μικροσκοπικοί πολύποδες. Η νήσος Μπαρμπάντος στην Καραϊβική, επί παραδείγματι, αποτελείται ως επί το πλείστον από κοράλλια. Βαθμιαίες αποσυνθέσεις από το νερό και τον καιρό έχουν καλύψει τα κοράλλια της νήσου με ένα κόκκινο αργιλλώδες χώμα.
Κοραλλιογενείς σχηματισμοί είναι δυνατόν ν’ αναπτυχθούν σε οποιονδήποτε ωκεανό· τα κοράλλια, όμως, που φτιάχνουν τους υφάλους περιορίζονται στα νερά εκείνα που η πιο ψυχρή θερμοκρασία τους δεν κατεβαίνει από τους 65 βαθμούς Φαρενάιτ. Έτσι τα υπολείμματα των αρχαίων κοραλλιογενών υφάλων στα ύδατα του Αρκτικού ωκεανού δείχνουν ότι κάποτε στο παρελθόν επικρατούσε τροπικό κλίμα σ’ αυτές τις βόρειες θάλασσες.
Ενώ οι πολύποδες των κοραλλίων συνεχίζουν το θαυμάσιο οικοδομικό τους έργο στη θάλασσα, άλλοι οργανισμοί, όπως ο σκάρος και η ρίνα (είδη ψαριών) ανοίγουν τρύπες μέσα στους σκελετούς ή τους σιγοτρώγουν για να τους εξασθενίσουν και να τους σπάσουν. Σφουγγάρια και άλλα θαλάσσια φύκια έρχονται για σωτηρία, συγκολλώντας πολλά τεμάχια μαζί για να προλάβουν μια ολική αποσύνθεσι. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ενός πορώδους ασβεστολίθου με τούνελ, σπηλιές και κοιλώματα.
Ιστορία και Χρήσις των Κοραλλίων
Η Τύρος, εμπορικός λιμήν των Φοινίκων, υπήρξε κάποτε γνωστή για το εμπόριο των κοραλλίων. Από τη Μεσόγειο Θάλασσα έβγαινε και εξακολουθεί να βγαίνη ένα πολύτιμο κόκκινο κοράλι. Αυτό αναπτύσσεται σε μικρούς θαμνώδεις σχηματισμούς και έχει έναν σκληρό πυρήνα που μπορεί να γυαλισθή και ν’ αποδώση αποχρώσεις κόκκινου ή ροζ. Απ’ αυτό κατασκευάζονται έπειτα περιδέραια βραχιόλια και άλλα κοσμήματα.
Στα νησιά Μπαρμπάντος και Βερμούδες το κοράλλι χρησιμοποιείται και για την κατασκευή κατοικιών. Είναι εύκολο στο κόψιμο και όταν εκτεθή στον αέρα γίνεται σκληρό και ανθεκτικό.
Ίσως η πιο σπουδαία υπηρεσία που παρέχουν τα κοράλλια είναι ότι προστατεύουν τις θαλάσσιες ακτές από τις φουσκοθαλασσιές, από τα παλιρροιακά κύματα και τους τυφώνες. Πολλοί θαλασσινοί ταξειδιώτες βρήκαν καταφύγιο πίσω από τέτοιους κοραλλιογενείς υφάλους στη διάρκεια κάποιας θύελλας.
Καθώς τώρα συλλογίζεται κανείς τα θαυμάσια οικοδομικά κατορθώματα αυτών των ασήμαντων μικροοργανισμών, που είναι έργον των χειρών του Θεού, δεν μπορεί παρά να εκφράση τον θαυμασμό του.—Ψαλμ. 104:24.