Οι Γλώσσες των Ανθρώπων
Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στο Λάος
ΠΟΣΟ διηρημένο είναι το ανθρώπινο γένος με το να μιλάη διαφορετικές γλώσσες! 3.000 ομιλούμενες γλώσσες έχουν υπολογισθή από τους σοφούς.a Αν στον ως άνω αριθμό προστεθούν και όλες οι διάλεκτοι (τοπικές μορφές μιας γλώσσης), πιθανόν να ήταν πολύ μεγαλύτερος. Αλλ’ όμως, ακόμη και οι ειδικοί διαφωνούν σε μερικές περιπτώσεις για το τι είναι μια ξεχωριστή γλώσσα και τι απλώς είναι μια διάλεκτος. Γιατί; Διότι, ακόμη και όταν οι άνθρωποι μιλούν αυτές που ονομάζονται διάλεκτοι της ίδιας γλώσσας, δυνατόν να μη μπορούν να εννοούν ο ένας τον άλλον.
Και όμως, μια φορά όλοι οι άνθρωποι μιλούσαν την ίδια γλώσσα. Ο ίδιος ο Ιεχωβά Θεός, ο Δημιουργός του ανθρώπου, παρήγαγε διάφορες γλώσσες για να περιορίση την ανθρώπινη συνεργασία για κακό σκοπό. Η ενέργειά του έκαμε να τερματισθή η οικοδόμησις του πύργου της Βαβέλ που δυσφημούσε τον Θεό και υπεχρέωσε τους οικοδόμους του να διασπαρθούν σε όλη τη γη.—Γέν. 11:1-9.
Οι περισσότερες γλώσσες μπορούν να καταταχθούν σε δέκα γλωσσικές οικογένειες περίπου (κι εδώ πάλι διάφορες αυθεντίες δίνουν διαφορετικούς αριθμούς). Όλες οι γλώσσες της ιδίας οικογενείας αποτελούν παρακλάδια μιας αρχαίας μητρικής γλώσσας και σε πολλές περιπτώσεις η μητρική αυτή γλώσσα εξέλιπε.
Πολλά άτομα γνωρίζουν ότι η Γαλλική, η Ιταλική, η Ισπανική, η Πορτογαλική και άλλες γλώσσες είναι όλες σύγχρονες ποικιλίες της Λατινικής, που έχει αλλάξει πολύ. Ολίγοι γνωρίζουν ότι και η Λατινική ακόμη ταξινομείται ως ένα μέλος μιας γλωσσικής οικογενείας. Μαζί με πολλές άλλες γλώσσες της Ευρώπης και της Ινδίας, λέγεται ότι προήλθε από κάποια εκλιπούσα προγονική γλώσσα που ωνομαζόταν Ινδοευρωπαϊκή.
Δεν γνωρίζομε ακριβώς πόσες γλώσσες έφερε σε ύπαρξι ο Ιεχωβά στη Βαβέλ, διότι δεν φαίνεται ότι μερικές γλώσσες, σαν την Ιαπωνική και των Βάσκων, μπορούν να προσαρμοσθούν σε κάποια γνωστή οικογένεια, και πολλές άλλες γλώσσες έχουν εξαφανισθή. Πιθανόν να υπήρχαν σχετικά λίγες αρχικές γλώσσες. Με τον καιρό άνθρωποι που μιλούσαν την ίδια γλώσσα χώρισαν και δεν είχαν επαφή μεταξύ τους επί αιώνες κι έτσι οι γλωσσικές τους συνήθειες διαφοροποιήθηκαν και δυο ή και περισσότερες γλώσσες άρχισαν να χρησιμοποιούνται εκεί όπου υπήρχε μόνο μια.
Κάθε ζωντανή γλώσσα διαρκώς αλλάζει· διαβάστε μόνον την εξουσιοδοτημένη Μετάφρασι της Βίβλου για να δήτε πόσο έχει αλλάξει η Αγγλική μέσα σε 360 χρόνια παρά την επίδρασι του σταθεροποιητικού παράγοντος του τύπου και της καλής επικοινωνίας. Έτσι, βαθμηδόν, οι χωρισμένες ομάδες έπαυσαν να κατανοούν η μια την άλλη. Αλλά και έτσι ακόμη οι γλώσσες που προκύπτουν διατηρούν αρκετά χαρακτηριστικά κοινά, ώστε να γίνεται φανερό ότι σχετίζονται μεταξύ τους.
Η Ινδοευρωπαϊκή Οικογένεια
Ας κυττάξωμε με περισσότερες λεπτομέρειες μια γλωσσική οικογένεια. Περίπου ο μισός πληθυσμός της γης ομιλεί μια γλώσσα η οποία θεωρείται ότι ανήκει στην Ινδοευρωπαϊκή οικογένεια. Δεν είναι τυχαίο το ότι η λέξις τρία, λόγου χάριν, είναι τόσο όμοια με τη Ρωσική (τρι), τη Γερμανική (ντράι), τη Γαλλική (τρουά), τη Δανική (τρε), την Ολλανδική (ντρι). την Ιρλανδική (τρι), την Αγγλική (θρι), την Λιθουανική (τρυς), τη Σανσκριτική (τρι), την Αλβανική (τρε) και ούτω καθ’ εξής. Όλες αυτές οι γλώσσες λέγεται ότι προέρχονται από την εξαφανισθείσα Ινδοευρωπαϊκή.
Πολλές απ’ αυτές είναι όχι σαν θυγατέρες της αρχαίας γλώσσας αλλά μάλλον σαν εγγονές, διότι πολλές λέγεται ότι προέρχονται από εξαφανισθείσες γλώσσες που ήσαν οι ίδιες κλάδοι της Ινδοευρωπαϊκής. Παραδείγματος χάριν η Ουαλική, η Βρεττανική, η Γαλατική και ούτω καθ’ εξής αναφέρονται ότι προέρχονται από μια αρχαία Κελτική γλώσσα η οποία ξεπήδησε από την Ινδοευρωπαϊκή. Η Ρωσική, η Πολωνική, η Σερβική, η Τσεχική και λοιπές έλκουν την καταγωγή τους από μια αρχαία Σλαβονική μητρική γλώσσα. Η Αγγλική, η Ολλανδική, η Γερμανική και άλλες είχαν μια κοινή Γερμανική γλώσσα.
Ταξινόμησις των Γλωσσών
Συγκριτικά, μόνον προσφάτως, περίπου από το τέλος του δεκάτου ογδόου αιώνος, οι γλωσσολόγοι άρχισαν να αναλύουν την ιστορία και τη σχέσι των σημερινών γλωσσών. Πριν απ’ αυτό είχαν την τάσι να συγκρίνουν απλώς τις γραπτές μορφές των λέξεων των διαφόρων γλωσσών, αλλ’ υπάρχει πολύ περισσότερο απ’ αυτό στις οικογενειακές συγγένειες. Ακόμη και όταν δυο γλώσσες έχουν λίγες όμοιες λέξεις, μπορούν να συνθέτουν προτάσεις μ’ έναν τρόπο που δείχνει συγγένεια μεταξύ τους.
Πάρτε το παράδειγμα της Λαοτινής και της Κινεζικής. Θα ήταν δύσκολο να βρεθούν πολλές λέξεις όμοιες σ’ αυτές τις δυο γλώσσες εν τούτοις έχουν τρία άλλα σημαντικά κοινά χαρακτηριστικά. Πρώτον, μια λέξις και στις δύο γλώσσες μπορεί να έχη πολλές διαφορετικές σημασίες ανάλογα με τον τόνο της φωνής που χρησιμοποιείται όταν προφέρεται. Λόγου χάριν, η Λαοτινή λέξις μου, όταν προφέρεται με χαμηλό τόνο φωνής, σημαίνει φίλος, ενώ με υψωμένη φωνή σημαίνει γουρούνι.
Δεύτερον, πολλές λέξεις έχουν μόνον μια συλλαβή ή αποτελούνται από πολλές μονοσύλλαβες λέξεις.
Τρίτον, όταν ομιλή κανείς για ένα αριθμό αντικειμένων πρέπει να χρησιμοποιήση μια λέξι που ονομάζεται ταξινομητής κάθε φορά για να προσδιορίση την κατηγορία των αντικειμένων, στην οποία ανήκουν. Έτσι, ένας Λαοτινός δεν μπορεί απλώς να πη «τρία κορίτσια,» αλλά πρέπει να πη «τρία κορίτσια άτομα,» δείχνοντας ότι τα κορίτσια ανήκουν στην κατηγορία των ‘ανθρώπων.’ Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά δείχνουν ότι η Λαοτινή και η Κινεζική είναι συγγενείς μέσα στην ίδια γλωσσική οικογένεια.
Εξ άλλου, δεν αποδίδεται μεγάλη σημασία στον τύπο με τον οποίον γράφεται μια γλώσσα. Η Αγγλική και η Βιετναμική χρησιμοποιούν και οι δυο το Ρωμαϊκό αλφάβητο, το οποίον οι Βιετναμέζοι υιοθέτησαν οικειοθελώς κατά τον δέκατον έβδομον αιώνα, οι γλώσσες όμως είναι πολύ διαφορετικές. Η Ιαπωνική και η Κινεζική χρησιμοποιούν όμοιο γράψιμο, πράγμα που κάνει κάποιον να τις συσχετίζη. Και όμως έχουν ταξινομηθή σε τελείως διαφορετικές γλωσσικές οικογένειες. Αντιστρόφως, η Αγγλική και η Ρωσική, ενώ έχουν καταγραφή ότι έχουν μακρυνή συγγένεια και ανήκουν στην ίδια οικογένεια, χρησιμοποιούν διαφορετικό γράψιμο.
Δυσκολίες Μαθήσεως
Ίσως, τώρα, μπορείτε ν’ αντιληφθήτε γιατί μερικές γλώσσες μπορούμε να τις μάθωμε ευκολώτερα από άλλες. Μια ξένη γλώσσα που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη δική μας, συνήθως έχει πολλούς ήχους, λέξεις και φραστικά υποδείγματα που τα βρίσκομε γνωστά. Όσο λιγώτερο συγγενική μας είναι μια γλώσσα, τόσο πιο παράξενη θα φαίνεται. Στην αρχή δυνατόν και να μη μπορούμε να προφέρωμε τους ήχους και η σειρά με την οποία οι λέξεις ακολουθούν η μια την άλλη μπορεί να μας φαίνεται παράξενη.
Συγκρίνατε τους Γερμανικούς αριθμούς από το ένα ώς το δέκα που παρατίθενται με τους Αγγλικούς: άινς, τσβάι, ντράι, φιρ, φυνφ, ζεκς, ζίμπεν, αχτ, νώυν, τσεν. Ειδικά αν θυμάσθε ότι το Γερμανικό «Ζ» προφέρεται «τσ» και το Γερμανικό «ν» προφέρεται «φ,» μπορείτε αμέσως να δήτε πόσο όμοια είναι. Τώρα κυττάξτε τους Λαοτινούς αριθμούς: νέουνγκ, σόνγκ, σαμ, σι, χα, χοκ, τσεκ, μπάατ, γκόου, σιπ. Δεν υπάρχει κανένας ήχος κοινός με την Αγγλική. Πόσο λιγώτερο όμοιοι θα φαίνονταν αν θα μπορούσε να δειχθή γραπτώς ότι κάθε αριθμός στη Λαοτινή πρέπει να προφερθή με ωρισμένο τόνο φωνής που πρέπει να τον αποστηθίσουν μαζί με τη λέξι!
Ρίξτε μια ματιά στο συντακτικό. Στην Αγγλική μπορείτε να ρωτήσετε: «Πόσες θυγατέρες έχετε» (χάου μένι ντώτερς χεβ γιου;) Στη Γερμανική θα ήταν: «Βι φίλε νέχτερ χάμπεν ζι;» Εδώ λέξις προς λέξιν η σύνταξις είναι η ίδια όπως και στην Αγγλική. Αλλά ο Λαοτινός λέγει: «Τσόου μι λουκ σόου τσιάγκ κον;» Κατά γράμμα σημαίνει: «Έχετε παιδί θηλυκό πόσα άτομα;» Η σύνταξις τελείως διαφορετική από την Αγγλική.
Συχνά λέξεις που συναντώνται σε μια γλώσσα απλώς δεν έχουν αντίστοιχες σε γλώσσες άλλων οικογενειών. Συνεπώς είναι πολύ δύσκολο να μεταφρασθούν σε γλώσσα που ανήκει σε διαφορετική οικογένεια. Επί παραδείγματι, το περιοδικό η Σκοπιά στη γλώσσα των Θάι χρησιμοποιεί την ίδια λέξι για να εκφράση εκείνο που εννοείται από την Αγγλική λέξι συμπάθεια, εμπάθεια, περίσκεψις. Λέξεις χωριστές δεν υπάρχουν στη Θάι (ή τη Λαοτινή, την πλησιέστερη συγγενική της) για να εκφράσουν αυτές τις λεπτές διακρίσεις. Εξ άλλου η Αγγλική επιτυγχάνει με τη μια λέξι κάρρυ (φέρω) εκεί όπου η Λαοτινή και η Θάι έχουν χωριστές λέξεις που σημαίνουν «μεταφέρω με τα χέρια,» «μεταφέρω στους ώμους,» «μεταφέρω σε στύλο ισορροπίας,» «μεταφέρω στην αγκαλιά» ή «μεταφέρω στην πλάτη.»
Για να βοηθηθούν οι μαθηταί ν’ αντιμετωπίσουν αυτή την ιδιορρυθμία μερικών γλωσσών, έχουν επινοηθή νέες μέθοδοι διδασκαλίας. Μια απ’ αυτές καλείται άμεση μέθοδος. Ο μαθητής μαθαίνει καλά βασικές προτάσεις και πρότυπα προτάσεων αμέσως από την αρχή. Μαθαίνει γραμματική εν σχέσει με τις προτάσεις που ήδη γνωρίζει αντί να καταπονήται από την αρχή και να μαθαίνη μακρές σειρές λέξεων χωρίς να μπορή να μιλή ή να καταλαβαίνη και την απλούστερη πρότασι.
Στον πρώτον αιώνα μετά Χριστόν, ο Θεός έδωσε σε μερικούς ανθρώπους τη θαυματουργική ικανότητα να μιλούν γλώσσες που ποτέ δεν είχαν μάθει. Κανείς δεν κατέχει ένα τέτοιο χάρισμα από το Θεό σήμερα. Αλλά και δεν χρειάζεται. Άνθρωποι που θέλουν να βοηθήσουν να φέρουν τα αγαθά νέα της Βασιλείας του Θεού σε κάποιους νέους τόπους πρέπει με πολύ κόπο να μάθουν τις γλώσσες που μιλούνται εκεί. Ωστόσο, καθώς οι άνθρωποι με δίκαιη καρδιά ανταποκρίνονται, αναλαμβάνουν αμέσως το βάρος του έργου του κηρύγματος εντόπιοι άνδρες και γυναίκες, που μιλούν κάθε γλωσσική οικογένεια επάνω στη γη. Έτσι, ο ενωτικός λόγος της αληθείας, θριαμβεύει πάνω από τη διαιρετική σύγχυσι των γλωσσών μεταξύ εκείνων οι οποίοι επιθυμούν να συνεργασθούν στο να αινούν τον Ιεχωβά, Εκείνον που έδωσε στον άνθρωπο το χάρισμα της γλώσσας.
[Υποσημειώσεις]
a Η παγκόσμιος Εγκυκλοπαιδεία του Βιβλίου, έκδ. 1970, Τόμος 12, σελίς 62.
[Πίνακας στη σελίδα 13]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΙΝΔΟΕΥΡΩΠΑΪΚΑΙ
ΙΝΔΟ-ΣΑΝΣΚΡΙΤΙΚΗ
ΠΕΡΣΙΚΗ
ΑΡΧ. ΠΕΡΣΙΚΗ
ΑΡΙΑΝΗ
ΑΡΜΕΝΙΚΗ
ΑΛΒΑΝΙΚΗ
ΒΑΛΤΟΣΛΑΒΙΚΗ
ΒΑΛΤΟΛΙΘΟΥΑΝΙΚΗ
ΣΛΟΒΑΚΙΚΗ
ΣΛΑΒΙΚΗ
ΠΟΛΩΝΙΚΗ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ
ΡΩΣΙΚΗ
ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΟΣΚΑΝΙΚΗ
ΛΑΤΙΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΗ
ΡΟΥΜΑΝΙΚΗ
ΙΤΑΛΙΚΗ
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΗ
ΙΣΠΑΝΙΚΑ
ΓΑΛΛΙΚΗ
ΚΕΛΤΙΚΗ
ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ
ΒΡΕΤΟΝΙΚΗ
ΟΥΑΛΛΙΚΗ
ΣΚΩΤΙΚΗ
ΙΡΛΑΝΔΙΚΗ
ΓΟΤΘΙΚΗ
ΑΡΧ. ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ
ΑΡΧ. ΝΟΡΒΗΓΙΚΗ
ΙΣΛΑΝΔΙΚΗ
ΔΑΝΙΚΗ
ΝΟΡΒΗΓΙΚΗ
ΣΟΥΗΔΙΚΗ
ΑΓΓΛΟ-ΣΑΞΟΝΙΚΗ
ΑΓΓΛΙΚΗ
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ
ΟΛΛΑΝΔΙΚΗ