Η Αύξησις των Ποδηλάτων—Τι Είναι Πίσω απ’ Αυτή;
ΟΙ ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ που σπάνια τους έβλεπε κανείς σε πολλές Αμερικανικές πόλεις πριν από λίγα χρόνια—είναι τώρα ένα συνηθισμένο θέαμα. Ποδηλατόδρομοι έχουν καθορισθή τώρα στη Βοστώνη, στο Σικάγο, στο Σαν Φρανσίσκο, στο Μαϊάμι και σε πολλές άλλες μεγάλες πόλεις.
Το περασμένο καλοκαίρι 6.000 περίπου άτομα πήγαιναν τακτικά με ποδήλατο στην εργασία τους στην Ουάσιγκτον. Πολλοί κάνουν το ίδιο στη Νέα Υόρκη. Το ποδήλατο έχει γίνει τόσο δημοφιλές ώστε τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές τα αυτοκίνητα έχουν απαγορευθη στο φημισμένο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης στη διάρκεια της ημέρας, και πλήθη από ποδηλάτες καταλαμβάνουν τους δρόμους.
Η Ζήτησις Ξεπερνά την Προσφορά
Το 1960 πωλήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες 3.700.000 ποδήλατα. Το 1971 οι πωλήσεις υπερδιπλασιάσθηκαν, φθάνοντας τα 8.900.000, αξίας 500 εκατομμυρίων δολλαρίων.
Αν οι υπολογισθείσες πωλήσεις των 11.500.000 ποδηλάτων για το 1972 αποδειχθούν ακριβείς, τότε οι πωλήσεις ποδηλάτων πρέπει να έχουν υπερβή τις πωλήσεις αυτοκινήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες για πρώτη φορά από το 1897! Και σχετικά με το τρέχον έτος, ο Τζέρρυ Σέρκους, πρόεδρος μιας μεγάλης εταιρίας κατασκευής ποδηλάτων, προλέγει: «Τα πράγματα πρόκειται να φθάσουν σε μεγαλύτερο ακόμη ύψος το 1973.»
Παρόμοια είναι η κατάστασις στην Ιαπωνία. Το έτος αυτό αναμένεται να φθάση η παραγωγή τα 8 εκατομμύρια, από 5 εκατομμύρια που ήταν το 1970.
Υπήρξε μεγάλο πρόβλημα να αντιμετωπισθή η ζήτησις ποδηλάτων από το κοινό των Ηνωμένων Πολιτειών. Στη διάρκεια του 1971 οι επιχειρηματίαι αναγκάσθηκαν να εισαγάγουν σχεδόν δύο εκατομμύρια ποδήλατα για ν’ αντιμετωπίσουν τη ζήτησι. Ένας έμπορος λιανικής πωλήσεως ποδηλάτων στην Ουάσιγκτον είπε στο τέλος του 1971: «Η αγορά κυριολεκτικά τρελλάθηκε. Ώς τον Ιούνιο αυτού του έτους, είχαμε πωλήσει τον ίδιο αριθμό ποδηλάτων που είχαμε πωλήσει ως τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους. Έχομε 50 πελάτες για κάθε διαθέσιμο ποδήλατο.»
Τι υπάρχει πίσω απ’ αυτή την πρωτοφανή αύξησι ποδηλάτων; Θα διαρκέση;
Σημαντικός Τρόπος Συγκοινωνίας
Πολλοί θα ήθελαν να την δουν να διαρκή. Πιστεύουν ότι τα ποδήλατα είναι ένας πολύτιμος τρόπος συγκοινωνίας. Ο υπουργός Συγκοινωνιών των Ηνωμένων Πολιτειών Τζων Βολπ, επί παραδείγματι, είπε: «Δεν θεωρώ τα ποδήλατα μια ιδιοτροπία της μόδας. Όσον αφορά εμένα, . . . τα ποδήλατα έχουν τα ίδια δικαιώματα με τα αυτοκίνητα στους δρόμους των πόλεών μας.»
Στην πραγματικότητα, τα ποδήλατα υπήρξαν επί μακρόν σημαντικός τρόπος συγκοινωνίας σε πολλά μέρη. Στο Πεκίνο, επί παραδείγματι, αναφέρεται ότι υπάρχουν 1,5 εκατομμύριο ποδήλατα! Στην Ιρλανδία τα ποδήλατα είναι τόσο κοινά ώστε δεν είναι περίεργο να δήτε τον σύζυγο να πηγαίνη μ’ ένα ποδήλατο με τη σύζυγό του επάνω στο τιμόνι!
Σε πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις τα ποδήλατα ανταγωνίζονται τα αυτοκίνητα τις ώρες της μεγάλης κυκλοφορίας. Αλλ’ αντί για αύξησι των ποδηλάτων, σε ωρισμένα Ευρωπαϊκά μέρη φαίνεται ότι λιγωτεροι τα χρησιμοποιούν απ’ ό,τι πριν από μερικά χρόνια. Τώρα αντί γι’ αυτά πολλοί οδηγούν αυτοκίνητα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όμως, όπου το αυτοκίνητο επί πολλές δεκαετίες εκυριάρχησε ως βασιλιάς, το ποδήλατο κάνει μια επάνοδο. Οι Αμερικανοί έχουν περισσότερα από 50 εκατομμύρια ποδήλατα, και ο αριθμός των ποδηλατιστών λέγεται ότι έχει διπλασιασθή στα 80 εκατομμύρια την τελευταία δεκαετία. Παρόμοια είναι η κατάστασις στον Καναδά. Γιατί αυτή η αναζωογόνησις των ποδηλάτων;
Ένας Παράγων Είναι η Ταχύτης
Ένας λόγος είναι ότι το ποδήλατο είναι συχνά ένα ταχύτερο μέσον μεταφοράς στις σημερινές πηγμένες από την κυκλοφορία πόλεις. Ένας ποδηλάτης θεατρικός παραγωγός της Νέας Υόρκης λέγει ότι συνήθως πηγαίνει γρηγορώτερα από το λεωφορείο με το ποδήλατο από το σπίτι του, που είναι στο Γκρήνουιτς Βίλλατζ, στο γραφείο του που είναι στο κέντρο της πόλεως. Στην Ουάσιγκτον, ένας ποδηλάτης εκάλυψε άνετα ένα δρόμο 7.5 χιλιομέτρων γρηγορώτερα από ένα λεωφορείο η ιδιωτικό αυτοκίνητο.
Με λίγη προσπάθεια ένα φυσιολογικό άτομο μπορεί να διανύση με ποδήλατο 17 έως 20 χιλιόμετρα την ώρα. Οι καλοί ποδηλάτες μπορούν να τρέξουν πολύ γρηγορώτερα. Υπάρχει όμως κάποια σύγχυσις για το πόσο γρήγορο πραγματικά είναι το ποδήλατο. Επί παραδείγματι, οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, γράφοντας για ένα ποδηλατικό μαραθώνιο 200 μιλίων (335 περίπου χιλιομέτρων) στο Σέντραλ Παρκ, παρετήρησαν:
«Οι μετέχοντες περιελάμβαναν την εξαετή Παμέλα Σίγκερ . . . και τον Άλφρεντ (Κόκκινο Διάβολο) Λε Τουρνέρ, τον σπουδαίο εξαήμερο ποδηλατιστή αγώνων των δεκαετιών του 1920 και 1930. Αυτός επέτυχε ένα παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητος το 1941, στο Μπαίηκερσφηλντ της Καλιφόρνιας, τρέχοντας με ποδήλατο 108,92 μίλια την ώρα.»
Εν τούτοις, εκείνο το απίστευτο ρεκόρ κατερρίφθη το 1951 από τον Χοζέ Μιεφρέ της Γαλλίας. Διέτρεξε το γρηγορώτερο μίλι με ποδήλατο, φθάνοντας τα 109,12 μίλια την ώρα. Αυτό σημαίνει ότι εκάλυψε το μίλι σε 33 δευτερόλεπτα! Σας φαίνεται αυτό απίστευτο;
Ίσως να σας φαίνεται, ιδιαίτερα αν έχετε διαβάσει σε κάποια αξιόπιστη πηγή ότι το ρεκόρ ποδηλάτου για ένα μίλι από θέσι ξεκινήματος εν ακινησία είναι δυο λεπτά και έξη δέκατα του δευτερολέπτου. Και αυτό σημαίνει διάνυσι, κατά μέσον όρο, μόνο τριάντα μιλίων περίπου την ώρα. Γιατί αυτή η ασυνέπεια;
Αυτό συμβαίνει διότι οι ποδηλατισταί που τρέχουν πάνω από εκατό μίλια την ώρα η και γρηγορώτερα έχουν βοήθεια. Οδηγούν πολύ κοντά πίσω από ένα αυτοκίνητο ή μια μοτοσυκλέττα. Σ’ αυτή τη θέσι υπάρχει μερικό κενό που καθιστά ικανό τον ποδηλάτη να επιτύχη αυτές τις ταχύτητες.
Όταν όμως βασίζωνται αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις ποδηλασίας, τα άτομα που ταξιδεύουν με ποδήλατο μπορούν να καλύψουν εξήντα ως εκατό μίλια την ημέρα χωρίς δυσκολία. Και απολαμβάνουν τον καθαρό αέρα και βλέπουν πολύ περισσότερα τοπία.
Εν τούτοις, εκείνο που επηρέασε ιδιαίτερα την αναζωογόνησι της χρήσεως του ποδηλάτου είναι η ταχύτης με την οποία μπορούν να καλυφθούν οι μικρές αποστάσεις. Για απόστασι τεσσάρων ή πέντε μιλίων ως την εργασία, το σχολείο ή τα μαγαζιά χρειάζονται κανονικά μόνο είκοσι έως τριάντα λεπτά με το ποδήλατο, και δεν υπάρχει πρόβλημα παρκαρίσματος αυτοκινήτου!
Βελτιωμένα Ποδήλατα
Ένας παράγων στενά συνδεδεμένος με την αύξησι των ποδηλάτων είναι η παραγωγή νέων ελαφρών ποδηλάτων με πολλές ταχύτητες. Συνήθως αυτά έχουν δέκα ταχύτητες άλλα έχουν μέχρι και δεκαπέντε, αλλά μερικά έχουν μόνο πέντε. Ζυγίζουν μόνο γύρω στα δέκα έως δεκαπέντε κιλά, και στοιχίζουν 85 έως 400 δολλάρια και περισσότερο—τα ακριβώτερα είναι και τα ελαφρότερα. Αυτά τα ποδήλατα ανεβαίνουν εύκολα και τις πιο απότομες αναβάσεις.
Πριν από το 1969, περίπου τα 85 τοις εκατό των πωλουμένων ποδηλάτων ήσαν συνήθη παιδικά ποδήλατα. Αλλά το 1971 το 25 τοις εκατό περίπου των πωλήσεων ήσαν ανδρικά ελαφριάς κατασκευής, και πέρυσι αυτά αντιπροσώπευαν τα μισά απ’ όλα τα ποδήλατα που πωλήθηκαν.
Ένας διευθυντής υπηρεσίας και προωθήσεως της παραγωγής ενός από τα μεγαλύτερα εργοστάσια ποδηλάτων είπε στο τέλος του 1971: «Νομίζω ότι αυτό που μας εξέπληξε ήταν το μεγάλο ποσοστό των ανδρικών ποδηλάτων 10 ταχυτήτων που μας εζήτησαν να κατασκευάσωμε εφέτος, και η ταχύτης με την οποία παρουσιάσθηκε αυτή η ζήτησις. Πέρυσι τέτοιον καιρό κανένας δεν μπορούσε να φαντασθή τη ζήτησι που θα υπήρχε γι’ αυτά.»
Υγεία και Περιβάλλον
Ένας άλλος παράγων για την ανανέωσι της δημοτικότητος του ποδηλάτου είναι το αφυπνισθέν ενδιαφέρον για τη σωματική υγεία. Οι δυτικές χώρες περνούν μια επιδημία καρδιακών και αρτηριακών παθήσεων, και η ποδηλασία αναγνωρίζεται ως μια από τις καλύτερες ασκήσεις για την καρδιά. Γι’ αυτό μερικοί γιατροί συνιστούν την ποδηλασία.
Ο εξέχων καρδιολόγος Δρ. Πωλ Ντάντλυ Χουάιτ παρετήρησε: «Επειδή είμεθα δίποδα, χρειαζόμεθα κάτι που να μας βοηθή να κάνωμε το αίμα να κυκλοφορή προς τα επάνω από τα χαμηλότερα μέρη του σώματος. Οι μυς των ποδιών που χρησιμοποιούνται στην ποδηλασία είναι πολύ σημαντικοί. Όταν συσπώνται, συμπιέζουν τις φλέβες και ουσιαστικά ωθούν το αίμα προς την καρδιά.»
Το ενδιαφέρον για το περιβάλλον είναι ένας ακόμη παράγων για την αύξησι των ποδηλάτων. Ανόμοια με τα αυτοκίνητα, τα ποδήλατα δεν βγάζουν καυσαέρια, ούτε λερώνουν τους δρόμους με διαρροές βενζίνης ή λαδιού. Έτσι παρετηρήθη ότι ωρισμένες αυλές σχολείων είναι γεμάτες ποδήλατα, διότι ειδικά οι νέοι έχουν συναίσθησι των κινδύνων της μολύνσεως.
Μια Συναφής Αύξησις
Η αύξησις των ποδηλάτων έδωσε, δυστυχώς, ώθησι σε μια άλλη αύξησι—στις κλοπές ποδηλάτων. «Είναι ένα πρόβλημα που αυξάνει με τρομακτική ταχύτητα και δεν βλέπομε τέλος,» παρετήρησε ο Τομ Β. Γκολάιθαν, ένας ενωματάρχης της πόλεως Κίνκορντ της Καλιφόρνιας. «Το 1970 είχαμε 92.000 κλοπές ποδηλάτων [στην πολιτεία μας] αξίας 5.5 εκατομμυρίων δολλαρίων. Το 1971, εκλάπησαν 500.000 και η αξία τους πλησίαζε τα 30 εκατομμύρια δολλάρια.»
Το πρόβλημα, όμως, δεν περιορίζεται στην Καλιφόρνια. Είναι ένα εθνικό πρόβλημα και μεγαλώνει. Μια έρευνα σε δώδεκα μεγάλες πόλεις από τους Τάιμς της Νέας Υόρκης απεκάλυψε ότι στο πρώτο ήμισυ περίπου του 1972 οι κλοπές αυξήθηκαν, κατά μέσον όρον, περισσότερο από 35 τοις εκατό!
Η μεγαλύτερη αξία των νέων ποδηλάτων κατέληξε σε μια τερατώδη επιχείρησι, όπως εξηγεί ο ενωματάρχης Γκολάιθαν: «Υπάρχουν ωργανωμένες ομάδες που σαρώνουν μια πόλι, γεμίζουν ένα φορτηγό με κλεμμένα ποδήλατα και τα μεταφέρουν σ’ ένα εργοστάσιο όπου τα ξύνουν με αμμορριπή, αφαιρούν το χρώμα και τους αύξοντες αριθμούς, τα ξαναχρωματίζουν και τα ξαναβγάζουν σαν καινούργια ποδήλατα. Υπήρχε μια ομάδα εδώ στην πόλι Κόνκορντ που έκλεψε γύρω στα 400 με 500 ποδήλατα των 10 ταχυτήτων σ’ ένα χρόνο.»
Έτσι, αν έχετε ποδήλατο, να το προσέχετε. Μη το αφήνετε απλώς εκεί που είναι δύσκολο να το πάρη ένας κλέφτης χωρίς να γίνη αντιληπτός· να είσθε συνετός και να το κλειδώνετε με αλυσίδα και να δένετε το ποδήλατό σας σε κάποιο αμετακίνητο αντικείμενο όταν το αφήνετε.
Ανάγκη για Προφύλαξι
Συνδεδεμένη, επίσης, με την αύξησι των ποδηλάτων υπήρξε μια αύξησις σε ποδηλατικά ατυχήματα. Το 1971 συνέβησαν 850 θάνατοι από ποδήλατα και 40.000 τραυματισμοί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι αξιοσημείωτο ότι περισσότερο από το 60 τοις εκατό των φονευθέντων και 75 τοις εκατό των τραυματισθέντων ήσαν παιδιά πέντε μέχρι δεκατεσσάρων ετών. Έτσι μια πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας Συγκοινωνιών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα παιδιά «δεν λαμβάνουν αρκετές οδηγίες ώστε να είναι βέβαια ότι μπορούν να χειρισθούν τα ποδήλατα τους με ασφάλεια.»
Οι γονείς δεν πρέπει να συμπεράνουν ότι το να διδάξουν απλώς τα παιδιά τους πώς να οδηγούν ένα ποδήλατο καλά είναι αρκετό. Χρειάζονται περισσότερα πράγματα, όπως είπε ένας υπομοίραρχος του Οχάιο: «Αν μπορούσαμε να εντυπώσωμε στα παιδιά και τους γονείς ότι πρέπει να υπακούουν στους νόμους της κυκλοφορίας, όταν είναι επάνω στα ποδήλατα τους, θα μπορούσαμε να περιορίσωμε τους τραυματισμούς στο μισό.» Γι’ αυτό να υπακούετε στους νόμους της κυκλοφορίας και, αν έχετε παιδιά, διδάξτε τα να κάμουν το ίδιο.
Απολαύστε τα οφέλη της ποδηλασίας και αποφύγετε τους κινδύνους. Προσέχετε τις πόρτες των αυτοκινήτων που ανοίγουν μπροστά σας. Αποφεύγετε τις σχάρες των υπονόμων που θα μπορούσαν να παγιδεύσουν τη μπροσθινή ρόδα και να σας ρίξουν κάτω. Προχωρείτε μαζί με το ρεύμα της κυκλοφορίας, ποτέ αντιθέτως. Εφοδιάστε το ποδήλατό σας με αντανακλαστήρες για νυκτερινή ποδηλασία. Να είσθε άγρυπνοι. Να είσθε ευγενικοί. Όταν δοθή προσοχή, η ποδηλασία μπορεί να γίνη πολύ ευχάριστη, ένας έξοχος τρόπος να ταξιδεύση κανείς σε διάφορα μέρη. Δεν είναι, λοιπόν, παράξενο που αυξήθηκαν τα ποδήλατα.