Ενεργειακά Εφόδια με Αφθονία
Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ έχει μεγάλη ζήτησι. Κάθε ζωή στο σύμπαν εξαρτάται από αυτήν. Χωρίς ενέργεια δεν θα υπήρχε καθόλου τροφή για να τρώμε, νερό για να πίνωμε ή αέρας για ν’ αναπνέωμε.
Σε πρόσφατα έτη οι άνθρωποι ενδιαφέρθηκαν για την προμήθεια ενεργείας που είναι διαθέσιμη στον άνθρωπο. Περικοπές της ηλεκτρικής ενεργείας, συσκοτίσεις, ύψωσις τιμών για καύσιμα θερμάνσεως και μακρές ουρές στα πρατήρια βενζίνης έκαμαν «την ενεργειακή κρίσι» λέξεις του νοικοκυριού. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήση μερικούς να πιστεύουν ότι τα αποθέματα ενεργείας της γης λιγοστεύουν επικίνδυνα. Συμβαίνει αυτό πραγματικά; Καθόλου. Πράγματι, η γη έχει άφθονα, κατ’ ουσίαν απεριόριστα ενεργειακά αποθέματα. Πώς έτσι;
Ήλιος—Απεριόριστη Ενέργεια
Ο ήλιος είναι η κυρία πηγή ενεργείας για τη γη. Κάθε χρόνο αυτή η τεράστια, πυρηνική κάμινος λούζει τη γη με ενέργεια ισοδύναμη προς εκείνη που περιέχεται σε 250 εκατομμύρια εκατομμυρίων τόννους άνθρακος, περίπου 100.000 τόννους για κάθε άτομο που κατοικεί επί της γης. Σε μια μέρα αρκετή ηλιακή ενέργεια λάμπει επί της Λίμνης Ήρι και μόνον, ώστε να καλύπτη τις ανάγκες (αν μπορούσε πλήρως να χρησιμοποιηθή) ολοκλήρου του Αμερικάνικου λαού για ένα ολόκληρο έτος. Από που λαμβάνει ο ήλιος την ενέργεια του; Ο επιστήμων Ράφ Ε. Λαππ εξηγεί:
«Ο ήλιος είναι μια πελώρια πυρηνική μηχανή. Λειτουργεί με το να τήκη ιόντα ελαφρού υδρογόνου (Η1) για να σχηματίζη τα βαρύτερα άτομα του ηλίου (He4). . . . Η εξαπολυόμενη ενέργεια γίνεται θερμότης. Κάθε λεπτό περίπου 40 δισεκατομμύρια τόννοι ατόμων υδρογόνου τήκονται επί του ήλιου.»
Ο ήλιος είναι εμμέσως αίτιος για πολλές άλλες μορφές ενεργείας επίσης. Οι ακτίνες του ήλιου κάνουν τον τροπικό αέρα να θερμαίνεται και να ανέρχεται ενώ ο δροσερώτερος αέρας από τις πολικές περιοχές κινείται προς νότον για να τον αντικαταστήση. Αυτό δημιουργεί τους ανέμους που μπορούν να χρησιμοποιούνται από τα ιστιοφόρα πλοία, για το άλεσμα σιτηρών ή ακόμη για παραγωγή ηλεκτρισμού από γεννήτριες που κινούνται με ανεμόμυλους. Οι γαιάνθρακες είναι τα απολιθωμένα υπολείμματα φυτών τα οποία πριν από πολλούς αιώνες εναποθήκευσαν την ηλιακή ενέργεια στα κύτταρά των. Ομοίως, η χημική ενέργεια στο πετρέλαιο είναι το φως και η ακτινοβόλος ενέργεια του ηλίου η αποθηκευμένη στα κύτταρα των ζωντανών οργανισμών στο παρελθόν.
Η Ηλιακή Ενέργεια για ένα Σύγχρονο Κόσμο
Υπήρξαν ενδιαφέρουσες οι προσπάθειες στα πρόσφατα χρόνια για να γίνη μεγαλύτερη χρήσις της ηλιακής ενεργείας. Υπάρχουν τουλάχιστον είκοσι σπίτια στις Ηνωμένες Πολιτείες που χρησιμοποιούν ηλιακή ενέργεια για να ελαττώνουν τις δαπάνες θερμάνσεως. Ένα πειραματικό σπίτι στο Νιούαρκ της Νέας Υερσέης παράγει τα 80 τοις εκατό της απαιτουμένης ποσότητος ηλεκτρισμού, θερμάνσεως και κλιματισμού από τον ήλιο.
Δυο ερευνηταί της ηλιακής ενεργείας στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Δρ. και η Κα Άιντεν Μάινελ, εισηγήθηκαν την εξάπλωσι συλλεκτών ηλιακού φωτός επάνω σε εκτεταμένες περιοχές. Λέγουν ότι τέτοια «ηλιακά αγροκτήματα» που να καλύπτουν μια συνολική περιοχή 15.000 τετραγωνικών μιλίων στις νοτιοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να επιτύχουν μια ηλεκτροπαραγωγική ικανότητα ενός εκατομμυρίου μεγαβάττ,a αρκετή για να καλύψη τις ανάγκες ηλεκτρικού ρεύματος ολόκληρης της χώρας από τώρα μέχρι το έτος 2.000.
Μερικοί εισηγήθηκαν να τεθή ένας πελώριος συλλέκτης ηλιακής ενεργείας σε τροχιά γύρω από τη γη. Ένας τέτοιος δορυφόρος θα περιείχε «ηλιακά κύτταρα» που μετατρέπουν το ηλιακό φως αμέσως σε ηλεκτρισμό. Αυτός θα ακτινοβολούσε στη γη σε μια κεραία λήψεως αυτόν τον ηλεκτρισμό σαν μικροκύματα που θα ξαναμετατρέπονταν σε ηλεκτρισμό. Και ένας δορυφόρος δεν θα ενωχλείτο από κακοκαιρία.
Το μεγάλο δώρο του ηλίου από τον Θεό έκαμε διαθέσιμες για το ανθρώπινο γένος, κατ’ ουσίαν, απεριόριστες προμήθειες ενεργείας. Φυσικά, η επινόησις μέσων ‘για να συνδεθούμε’ με τον ήλιο για τις μαζικές ενεργειακές απαιτήσεις της εποχής μας παρουσιάζει μερικά δύσκολα τεχνολογικά, πολιτικά και οικονομικά προβλήματα.
Αλλά συντελεί η μαζική κατανάλωσις ενεργείας της εποχής μας πράγματι στην ευτυχία του ανθρώπου; Μήπως το γεγονός ότι τόσο πολλές υλικές εφευρέσεις είναι διαθέσιμες και προσιτές στις πολυπληθείς και γεμάτες από αιθαλομίχλη μεγαλουπόλεις, παρέχει ένα αίσθημα ευημερίας μεγαλύτερο από εκείνο που είχε η κοινωνία του παλαιού καιρού;
Μερικά άτομα έχουν καταλήξει στη σκέψι ότι μάλλον θα προτιμούσαν να έχουν ένα διάφορο τρόπο ζωής, να απολαμβάνουν ενέργεια απηλλαγμένη από μόλυνσι από τη δική τους ηλεκτρογεννήτρια που κινείται από ανεμόμυλο. Αυτή η πηγή ενεργείας ήταν κοινή σε αγροκτήματα του παρελθόντος. Αλλά τελευταίως, τόσο τα άτομα όσο και η κυβέρνησις των Ηνωμένων Πολιτειών, άρχισαν να στρέφουν και πάλι την προσοχή των στους ανεμομύλους. Με λίγη δυσκολία μια οικογένεια μπορεί τουλάχιστον ν’ αντλή νερό και να προμηθεύεται φως για το σπίτι της με αυτόν τον τρόπο.
Ενέργεια από Νερό εν Κινήσει
Επί χιλιάδες έτη ο άνθρωπος επωφελήθηκε από τη δύναμι του ρέοντος νερού σαν πηγή ενεργείας. Η πρώτη εγκατάστασις για παραγωγή ηλεκτρισμού με τη δύναμι του νερού εμφανίσθηκε στο Άππλετον του Ουισκόνσιν το 1882. Υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις τώρα χρησιμοποιούν τη δύναμι των ορμητικών υδάτων για να παραγάγουν σχεδόν το ένα τρίτο της παγκοσμίου παραγωγής ηλεκτρισμού.
Οι ωκεανοί, που καλύπτουν πάνω από τα 70 τοις εκατό της επιφανείας του πλανήτου μας, αποτελούν τεράστιο δυναμικό σαν πηγή ενεργείας. Η άμπωτις και η πλημμυρίς των παλιρροιών κρατούν αμέτρητα δισεκατομμύρια γαλλόνια νερού εν κινήσει κάθε μέρα. Στα έτη 1961-1967 μια μεγάλη υδροηλεκτρική εγκατάστασις που χρησιμοποιεί την παλιρροιακή ενέργεια κατασκευάσθηκε στη Βόρειο Γαλλία. Ένα φράγμα εξωπλισμένο με αναστρεφόμενες τουρμπίνες επιτρέπει την παραγωγή ηλεκτρισμού με τα ρεύματα που ρέουν προς κάθε διεύθυνσι. Το 1969 μια παλιρροιακή ενεργειακή εγκατάστασις συμπληρώθηκε στη Σοβιετική Ένωσι. Υπάρχουν σχεδόν εκατό τοποθεσίες στον κόσμο που θα μπορούσαν, με βάσι την παρούσα γνώσι του ανθρώπου, να χρησιμοποιηθούν για την προμήθεια παλιρροιακής ηλεκτρικής ενεργείας.
Ενέργεια Κάτω από τον Φλοιό της Γης
Μια άλλη πιθανή πηγή ενεργείας είναι μέσα στην ίδια τη γη. Λιγώτερο από σαράντα μίλια κάτω από την επιφάνεια της υπάρχει ένα στρώμα λυωμένων βράχων και αερίων, που ονομάζεται «μάγμα.» Αυτή η βραστή μάζα μπορεί να φθάνη σε θερμοκρασίες πολύ υψηλές έως 3.300 βαθμούς Φαρενάιτ. Τα αέρια από το ψυχόμενον μάγμα θερμαίνουν τα υπόγεια νερά και προκαλούν τη γένεσι πιδάκων θερμού νερού και ατμού, που υψώνονται, μερικές φορές, εκατοντάδες πόδια στον αέρα.
Επί δεκαετηρίδες μερικά σπίτια και θερμοκήπια χρησιμοποίησαν αυτές τις «γεωθερμικές» πηγές ενεργείας για προμήθεια θερμού ύδατος και θερμάνσεως. Το 1904 Ιταλοί στο Λαρνταρέλλο της Ιταλίας προσήρμοσαν ηλεκτρογεννήτριες σε μια πηγή φυσικού ατμού. Αυτή η ενεργειακή εγκατάστασις παράγει αρκετόν ηλεκτρισμό ώστε να λειτουργή με αυτόν το μεγαλύτερο τμήμα του σιδηροδρομικού συστήματος στην Ιταλία. Ο Δρ. Ρόμπερτ Ρεξ, γεωλόγος ο οποίος εργάσθηκε πολύ ερευνώντας τις πιθανότητες της γεωθερμικής ενεργείας, πιστεύει ότι μια ευρύτερη εξερεύνησις αυτού του τύπου της ενεργείας θα μπορούσε να αποφέρη μια ηλεκτρογεννητική δυνατότητα ενός δισεκατομμυρίου κιλοβάττ, σχεδόν τριπλάσια ποσότητα εκείνης που χρησιμοποιείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλλά οικονομικά και πολιτικά εμπόδια επίσης αναφαίνονται εδώ. Η αρχική δαπάνη θα ήταν υψηλή, διότι ο γεωθερμικός ατμός είναι ψυχρότερος εκείνου ο οποίος χρησιμοποιείται στις περισσότερες ηλεκτροπαραγωγούς εγκαταστάσεις και, επομένως, δεν είναι αρκετά αποτελεσματικός. Η απόσπασις ενεργείας από «ξηρές» υπόγειες περιοχές απαιτεί την κατασκευή φρεάτων εντός θερμών βράχων με τρόπον που να επιτρέπεται στο νερό από την επιφάνεια να εισδύη εκεί για να παράγη ατμό. Η μόλυνσις από άλατα και θείον στο θερμό νερό και τον ατμό είναι ένα άλλο πρόβλημα. Αλλ’ αν αυτές οι δυσκολίες μπορούσαν να υπερπηδηθούν σ’ ένα σύστημα πραγμάτων στο οποίο η αγάπη του πλησίον λαμβάνει προτεραιότητα από την ιδιοτέλεια, πόσο ευεργετική θα ήταν για την ανθρωπότητα αυτή η πλούσια πηγή ενεργείας που βρίσκεται κάτω από τον φλοιό της γης!
Τι θα Λεχθή για την Πυρηνική Ενέργεια;
Η πυρηνική ενέργεια, δηλαδή, η ενέργεια που είναι κλεισμένη στον πυρήνα, δηλαδή στην κεντρική μάζα ενός ατόμου, είναι η μεγαλύτερη γνωστή πηγή ενεργείας στο υλικό σύμπαν. Οι δυο τρόποι απελευθερώσεως αυτής της ενεργείας ονομάζονται «διάσπασις» και «τήξις.»
Η πυρηνική διάσπασις σημαίνει σχίσιμο ενός πυρήνος σε δύο ελαφρότερους. Οι επιστήμονες έμαθαν ότι το συνδυασμένο βάρος των δύο νέων πυρήνων είναι ελαφρώς μικρότερο από το βάρος του αρχικού. Η διαφορά μετατρέπεται σε ενέργεια. Τόσο μεγάλη είναι η δύναμις στο άτομο, όπως λέγουν, ώστε η διάσπασις ενός τεμαχίου ουρανίου όχι βαρύτερο από ένα καρβέλι ψωμί και μικρότερο από μια μπάλλα του γκολφ μπορεί να προμηθεύση τόση ενέργεια όση αποδίδουν πάνω από 1.000.000 χιλιόγραμμα άνθρακος.
Αλλά η πυρηνική διάσπασις σαν πηγή ενεργείας παρουσιάζει προβλήματα. Αφ’ ενός, μόνον 7 τοις εκατό του ουρανίου, του καυσίμου που χρησιμοποιείται για διάσπασι, είναι του είδους που διασπάται εύκολα (που ονομάζεται ουράνιον-235). Οι επιστήμονες προσπάθησαν να υπερνικήσουν αυτή τη δυσκολία με το να κατασκευάσουν ειδικούς «αναπαραγωγούς αντιδραστήρες» που παράγουν ή «αναπαράγουν» περισσότερο «διασπάσιμο» υλικό απ’ όσο καταναλίσκουν. Σύμφωνα με την έκδοσι Δη Αμερικάνα Άννιουαλ του έτους 1973 επιτυχείς αναπαραγωγοί αντιδραστήρες θα επέτρεπαν στον άνθρωπο να χρησιμοποιή τα 50 έως 80 τοις εκατό των γνωστών πόρων ουρανίου του κόσμου, αρκετή ποσότητα ώστε να ικανοποιή τις ανάγκες όλου του κόσμου σε ηλεκτρισμό, «για μερικούς αιώνες τουλάχιστον.»
Οι κίνδυνοι της ακτινοβολίας από ατομικές ενεργειακές εγκαταστάσεις, ειδικώς στην απόρριψι των ραδιενεργών καταλοίπων, παρουσιάζουν σοβαρώτερο πρόβλημα κατά την άποψι πολλών. Ο κίνδυνος του καρκίνου και της λευχαιμίας σαν συνέπεια της ακτινοβολίας είναι εικοσαπλασίως υψηλότερες απ’ όσο ενόμιζαν οι ειδικοί λιγώτερο από δέκα έτη πριν. Και τι θα λεχθή αν ένας πυρηνικός αντιδραστήρ ετίθετο εκτός ελέγχου ή υφίστατο σαμποτάζ από μια εχθρική δύναμι; Αυτό πιθανώς θα μπορούσε να έχη ως συνέπεια τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων.b
Η πυρηνική τήξις, όπως λαμβάνει χώρα μέσα στον ήλιο, συμβαίνει όταν πυρήνες δύο ατόμων ενώνονται, παράγοντας ενέργεια κατά την αντίδρασιν. Η πυρηνική τήξις μπορεί να παραγάγη θερμική ενέργεια 1.750 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που είναι αναγκαία για να την προκαλέση. Και η τήξις δεν παρουσιάζει τους κινδύνους της ακτινοβολίας της διασπάσεως.
Η δυσκολία της εκτελέσεως της πυρηνικής τήξεως είναι η κατασκευή ενός μηχανήματος που θα μπορούσε να φυλάξη ένα «πλάσμα» τηξίμων πυρήνων σε μια αρκετά μικρή περιοχή σε επαρκώς υψηλή θερμοκρασία (περίπου 180.000.000 βαθμών Φάρεναϊτ) ώστε να συμβή η τήξις. Αν αυτός ο τρόπος ενεργείας μπορούσε να τελειοποιηθή, ποιες θα ήσαν οι δυνατότητες του παραγωγής ενεργείας; Το περιοδικό Σάιενς Γήαρ του 1972 παρατηρεί:
«Εγκαταστάσεις παραγωγής ενεργείας μέσω τήξεως θα χρησιμοποιούν πιθανώς λίθιον και δύο μορφές υδρογόνου—το δευτέριον και το τρίτιον—ως καύσιμα. Το θαλάσσιο νερό έχει αρκετό δευτέριον για να καλύψη τις ανάγκες επί 3 δισεκατομμύρια έτη και το λίθιον στο ανώτερο χιλιόμετρον του φλοιού θα μπορούσε να καλύπτη αυτή την ανάγκη επί 15 εκατομμύρια έτη.»
Αν η γη έχη τέτοια ενεργειακά εφόδια σε αφθονία, γιατί να γίνεται λόγος για ελλείψεις; Κυρίως λόγω ελαττώσεως διαθεσίμων ορυκτών καυσίμων υλών (γαιάνθρακος, πετρελαίου και φυσικού αερίου.)
Το Πρόβλημα των Ορυκτών Καυσίμων Υλών—Ποια η Αιτία;
Τι προξένησε την έλλειψι ορυκτών καυσίμων υλών;
Ο Τζων Νομπλ Ουίλφορδ, στην εφημερίδα Τάιμς Νέας Υόρκης, 22ας Απριλίου 1973 τονίζει τη βασική αιτία της σημερινής ενεργειακής ελλείψεως:
«Η ενεργειακή κρίσις θα μπορούσε να προβλεφθή, ίσως δε και ν’ αποτραπή—αλλ’ αυτό δεν έγινε. Οι Αμερικανοί εδιάλεξαν μια τεχνολογική κοινωνία με υψηλές απαιτήσεις ενεργείας. Ωδήγησαν περισσότερα και μεγαλύτερα αυτοκίνητα και προχώρησαν να κάμουν γεωτρήσεις και στη θάλασσα για να εξασφαλίσουν καύσιμα γι’ αυτά. Εγκατέστησαν πλυντήρια και μηχανήματα κλιματισμού και κάθε είδους εφευρήματα, και απεγύμνωσαν βουνοπλαγιές για να βρουν τον λιθάνθρακα που θα παρήγε τον ηλεκτρισμό για την κίνησί των. . . .
»Κανείς δεν θέλει να εγκαταλείψη την καλή ζωή με τα γρήγορα αυτοκίνητα, τα αεριωθούμενα αεροπλάνα και τα κλιματιστικά μηχανήματα . . . Λίγοι Αμερικανοί επιζητούν σοβαρά επιβράδυνσι της οικονομικής αναπτύξεως, διότι οι συνέπειές της στην ανεργία, στην αγοραστική ικανότητα και την πολιτική ισχύ είναι προς το παρόν αφάνταστες.»
Έτσι ένα υποδουλωτικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα, η ανθρώπινη απληστία και μυωπία έχουν οδηγήσει στη σημερινή έλλειψι ενεργείας με ορυκτά καύσιμα και συχνά παρεκώλυσε την ανάπτυξι των άλλων ενεργειακών πηγών. Όσο για τον Δημιουργό, Αυτός έδωσε στον άνθρωπο άφθονα ενεργειακά εφόδια.
[Υποσημειώσεις]
a Ένα μεγαβάττ ισοδυναμεί με 1.000.000 βαττ, ή 1.000 κιλοβάττ.
b Βλέπε το άρθρο «Λύνει η Πυρηνική Ενέργεια το Πρόβλημα;» στο τεύχος του «Ξύπνα!» της 22ας Φεβρουαρίου 1973.