Ινδουισμός—Μπορεί να Ικανοποιήση τις Πνευματικές σας Ανάγκες;
ΠΟΤΕ προηγουμένως ο άνθρωπος δεν αντιμετώπιζε μεγαλύτερη ανάγκη πνευματικής καθοδηγήσεως όσο σήμερα, αλλά πού μπορεί να βρεθή αυτή η καθοδήγησις; Τα τελευταία χρόνια πολλοί εγκατέλειψαν τις θρησκείες του Χριστιανικού κόσμου και του Ιουδαϊσμού και αναζητούν αυτή την καθοδήγησι σε φιλοσοφίες και συνήθειες που πηγάζουν από τον Ινδουισμό. Εσείς πώς το βλέπετε αυτό; Αν επρόκειτο να υιοθετήσετε Ινδουιστικές απόψεις, θα ικανοποιούσαν αυτές τις πνευματικές σας ανάγκες;
Ο Ινδουισμός κατέχει μια ευρεία συλλογή ιερών συγγραμμάτων, που περιλαμβάνουν τις Βέδες και τα Ουπάνισαντς. Μπορεί κανείς ν’ αντλήση απ’ αυτά τα συγγράμματα πραγματικές πληροφορίες για τον Δημιουργό και πώς να τον λατρεύη; Τι έχει να πη ο Ινδουισμός για την προέλευσι της γης και την αρχική ιστορία του ανθρωπίνου γένους;
Θα απογοητευθήτε από τα συγγράμματά του απ’ αυτή την άποψι. Σχετικά με την αρχή του κόσμου, παραδείγματος χάριν, η Ριγκ-Βέδα, μεταξύ των πιο αρχαίων και αυθεντικών Ινδουιστικών θρησκευτικών κειμένων, λέγει:
«Ποιος ξέρει, λοιπόν, πώς πρωτοήλθε σε ύπαρξι; Εκείνος, η πρώτη αρχή αυτής της δημιουργίας, είτε τα έφτιαξε όλα είτε δεν τα έφτιαξε, . . . αυτός το γνωρίζει στην πραγματικότητα, ή ίσως δεν το γνωρίζει.»
Υπάρχουν, βέβαια, μερικοί μύθοι στα Ινδουιστικά συγγράμματα που περιγράφουν τη δημιουργία του κόσμου, όπως εκείνος που λέγει για ένα χρυσό αυγό που χωρίσθηκε στη μέση για να σχηματίση τον ουρανό και τη γη. Αλλά πολύ λίγα άτομα θα πάρουν στα σοβαρά αυτές τις διηγήσεις.
Κάτω από τον τίτλο «Ινδουισμός,» η Βρεταννική Εγκυκλοπαιδεία (εκδοσις 1974) αναφέρει τα εξής: «Η κεντρική ιδέα της [Ινδουιστικής] θρησκείας δεν εξαρτάται καν από την ύπαρξι ή την ανυπαρξία του Θεού ή από το αν υπάρχη ένας Θεός ή πολλοί θεοί.» Θα μπορούσε ένα θρησκευτικό σύστημα που είναι τόσο ασφαλές σχετικά με τον υπέρτατο Δημιουργό να ικανοποιήση την πνευματική ανάγκη που έχετε να γνωρίσετε και να υπηρετήσετε τον Θεό;
Μετεμψύχωσις και «Κάρμα»
Τι μπορούμε να πούμε για τον σκοπό της ζωής και την ελπίδα για το μέλλον; Μια πολύ διαδεδομένη δοξασία στον Ινδουισμό αφορά την μετεμψύχωσι και το «κάρμα.» «Μετεμψύχωσις» σημαίνει ότι οι άνθρωποι έχουν μέσα τους μια αόρατη πνευματική ψυχή, που είναι ο πραγματικός εαυτός τους. Στον θάνατο η ψυχή λέγεται ότι «μετεμψυχώνεται» δηλαδή περνά σ’ ένα άλλο σώμα. Τα άτομα που το πιστεύουν αυτό νομίζουν ότι έχουν ζήσει αμέτρητες ζωές στο παρελθόν και ότι θα συνεχίσουν να περνούν από τη μια ζωή στην άλλη σ’ έναν ατελείωτο κύκλο αναγεννήσεων.
«Κάρμα» (πράξις) σημαίνει ότι οι πράξεις που έχει κάμει το άτομο στη μια ζωή του προσδιορίζουν τι είδους ζωή θα είναι η επομένη. Γι’ αυτό η παρούσα κατάστασις της ζωής ενός ατόμου θεωρείται σαν άμεσο αποτέλεσμα του αν είχε ενεργήσει καλά ή άσχημα στη ζωή που προηγήθηκε της ζωής που απολαμβάνει τώρα. Ένα από τα Ινδουιστικά συγγράμματα, το Τσαντόγκυα Ουπάνισαντ, εξηγεί τον νόμο του κάρμα ως εξής:
«Για κείνους που έχουν καλή διαγωγή εδώ—η προοπτική είναι, πράγματι, ότι θα εισέλθουν σε μια ευχάριστη μήτρα, είτε στη μήτρα ενός Βραχμίν [ιερέως], είτε στη μήτρα ενός Βατρίγια [στρατιωτικού], είτε στη μήτρα ενός Βαΐσγια [αγρότου ή εμπόρου]. Αλλά για κείνους των οποίων η διαγωγή εδώ είναι αισχρή—η προοπτική είναι ότι θα εισέλθουν είτε στη μήτρα ενός σκύλου, είτε στη μήτρα ενός χοίρου, είτε στη μήτρα ενός απόβλητου.»
Θα μπορούσαν αυτές οι απόψεις να ικανοποιήσουν την ανάγκη σας για πνευματική καθοδήγησι; Ωφέλησαν πράγματι τους κατοίκους της Ινδίας, όπου ακολουθείται ο Ινδουισμός σε όλες του τις μορφές;
Μερικά Αποτελέσματα της Ινδουιστικής Διδασκαλίας
Επειδή στα Ινδουιστικά συγγράμματα υπάρχουν πολύ λίγες συγκεκριμένες πληροφορίες για τον υπέρτατο Δημιουργό και για το πώς να τον πλησιάσωμε στη λατρεία, πολλοί Ινδουισταί καταφεύγουν σε πρωτόγονες θρησκευτικές συνήθειες. Στο άρθρο της «Ινδουισμός,» η Βρεταννική Εγκυκλοπαιδεία (1974) λέγει σχετικά με τις «κατώτερες κάστες» της Ινδίας:
«Αυτές οι κάστες είναι ικανοποιημένες όταν ξεφεύγουν τις δυνάμεις του κακού ματιού· όταν ανακατεύονται με τα πνεύματα που κατοικούν στα πηγάδια, στα δέντρα, στις πέτρες, στο νερό και στο έδαφος· όταν καταπολεμούν τις κατάρες, τα μάγια, την πανώλη και τη χολέρα· και όταν λατρεύουν τις θεότητες του χωριού που μπορεί να φέρνουν βροχή ή μια πλούσια συγκομιδή. Πιστεύουν στην αστρολογία, στο ωροσκόπιο, στη μαντεία, στην οιωνοσκοπία και στην καλή τύχη.»
Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα της διδασκαλίας της μετεμψυχώσεως και του κάρμα; Ο Καθηγητής Τζων Νος γράφει στο βιβλίο Οι Θρησκείες του Ανθρώπου: «Οι Ινδουισταί έφθασαν να μιλούν για τη λειτουργία της αναγεννήσεως ως ‘Τόν Τροχό.’ Αποβλέπουν σ’ αυτό με απελπισία. . . . οι καρδιές τους δεν αντέχουν στην προοπτική ενός πιθανού δισεκατομμυρίου αναγεννήσεων που απλώνεται μπροστά τους.»
Ένας ακόμη χειρότερος καρπός αυτού του δόγματος είναι η πίστις ότι η «κάστα» ενός ατόμου, δηλαδή το κοινωνικό του επίπεδο, προσδιορίζεται από τα έργα που έχει κάμει στην προηγούμενη ζωή του. Αυτό δεν παρακινεί καθόλου τα άτομα των κατωτέρων κοινωνικών στρωμάτων ειδικά τους «αποβλήτους» ή «παρίες» (άτομα της κατωτέρας κοινωνικής τάξεως) να βελτιώσουν την τύχη τους σ’ αυτή τη ζωή. Σχετικά με αυτό, οι Τάιμς της Νέας Υόρκης στις 22 Σεπτεμβρίου 1974, ανέφεραν τα σχόλια του Σατυαβάνι Μάθου, ενός πρώην υπουργού προνοίας για τους «Χαριτζάν» (παρίες) σε μια πολιτεία της Ινδίας:
«Κανείς δεν ενδιαφέρεται. Τόσα χρόνια ανεξαρτησίας, τόσες συνταγματικές εγγυήσεις, και οι Χαριτζάν είναι ακόμη απόβλητοι, οι κατώτεροι από τους κατώτερους. Σχεδόν σε όλα τα χωριά, οι Χαριτζάν δεν μπορούν να πιουν τσάι στο ίδιο ξενοδοχείο με Ινδουιστάς που ανήκουν σε μια κάστα, δεν μπορούν να πάρουν νερό από το ίδιο πηγάδι.
«Είναι ντροπή. Ο Ινδουισμός λέγει ότι οι Χαριτζάν γεννήθηκαν για να είναι δούλοι. Και οι Ινδουισταί που ανήκουν σε κάστα το δέχονται αυτό και δεν εφαρμόζουν πολιτική που ευνοεί τους Χαριτζάν. Λέγουν, ‘Πώς είναι δυνατόν να είσθε ίσοι μ’ εμάς;’»
Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, τα ακόλουθα αποσπάσματα από τον Ινδουιστικό κώδικα του Μανού σχετικά με τις γυναίκες:
«Μολονότι ο σύζυγος μπορεί να στερήται αρετής, ή να αναζητή αλλού απολαύσεις, ή να μην έχη καλές ιδιότητες, εν τούτοις, ο σύζυγος πρέπει διαρκώς να λατρεύεται σαν θεός από μια πιστή σύζυγο. . . . Για δική της ευχαρίστησι ας κακουχή το σώμα της ζώντας απλώς με λουλούδια, ρίζες και φρούτα· αλλά δεν πρέπει ποτέ να αναφέρη το όνομα ενός άλλου ανδρός μετά το θάνατο του συζύγου της. . . . Αν παραβή το καθήκον της προς τον σύζυγο της, η σύζυγος ατιμάζεται σ’ αυτόν τον κόσμο· μετά τον θάνατό της εισέρχεται στη μήτρα ενός τσακαλιού και βασανίζεται από αρρώστειες, που είναι η τιμωρία της αμαρτίας της.»
Σχετικά με την επίδρασι που ασκούν οι Ινδουιστικές αρχές πάνω σε εκατομμύρια κατοίκους της Ινδίας, ο συγγραφείς Μουλκ Ραζ Ανάντ σχολίασε: «Δυστυχώς, η επιβεβαίωσις του Ινδουιστικού Ντάρμα [εθίμου] στον κώδικα του Μανού, με ένα πιο άκαμπτο σύστημα κάστας, με την υποβίβασι της γυναίκας και την επιμονή του στην τελετουργία, διετήρησε τις διακρίσεις που επρόκειτο να διαιρέση την Ινδική κοινωνία για πάντα.»—Η Εικονογραφημένη Εβδομαδιαία των Ινδιών, 17 Νοεμβρίου 1974, σελ. 13.
Έχοντας υπ’ όψιν όλα αυτά, τι ήταν εκείνο που είλκυσε τόσο πολλά άτομα από τις Δυτικές χώρες στην Ινδουιστική πίστι και συνήθειες στα τελευταία χρόνια;
Ένας Τρόπος «Διαφυγής»
Το βιβλίο Οι Θρησκείες του Ανθρώπου αναφέρει: «Το κίνητρο κατά μεγάλο ποσοστό της Ινδουιστικής . . . και Βουδδιστικής σκέψεως στην Ινδία υπήρξε η διαφυγή.» Με ποια έννοια;
Μια δημοφιλής μορφή Ινδουιστικής φιλοσοφίας υποστηρίζει ότι η αόρατη «ψυχή» μέσα σε κάθε άτομο, ο πραγματικός εαυτός του, είναι στην πραγματικότητα ξεχωριστή από τη διάνοια του και το σώμα του. Η ψυχή θεωρείται ότι αποτελεί μέρος μιας πρωταρχικής αιτίας που περιβάλλει τα πάντα (μερικές φορές καλείται «Θεός»), με τον ίδιο τρόπο που οι ακτίνες που εκπέμπονται από τον ήλιο μπορούν να θεωρηθούν ως μέρος τον ήλιου. Σύμφωνα μ’ αυτή τη διδασκαλία, όταν ένα άτομο συνειδητοποιήση ότι ο πραγματικός εαυτός του είναι ένα μέρος του Θεού και ότι η σαρκική του ύπαρξις είναι το αποτέλεσμα της φυλακίσεως της ψυχής σ’ ένα φυσικό σώμα, μπορεί να χάση την επιθυμία για περαιτέρω φυσική ζωή. Παύει να κάνη έργα για να εξασφαλίση μια βελτιωμένη ζωή στην επομένη του ενσάρκωσι. Αφού δεν υπάρχει πια κάρμα με την συνηθισμένη σημασία γι’ αυτό το άτομο, ξεφεύγει από τον κύκλο των αναγεννήσεων. Μερικοί λέγουν ότι το άτομο που έχει επιτύχει μια τέτοια κατάστασι έχει φθάσει στη «Νιρβάνα,» μολονότι αυτή η λέξις είναι πιο δημοφιλής μεταξύ των Βουδδιστών.
Η γνώσις όμως αυτής της παράξενης «ενότητος» με τον Θεό, δεν επιτυγχάνεται με τις κανονικές διανοητικές λειτουργίες. Αντιθέτως, έρχεται «με μια εκστατική λάμψι βεβαιότητας μέσα σε βαθιά αυτοσυγκέντρωσι,» σύμφωνα με τον Καθηγητή Νος. Ένα κλασσικό Ινδουιστικό κείμενο, το Μπαγκαβάντ Γκιτά (το Άσμα του Κυρίου), περιγράφει μια τέτοια διαδικασία αυτοσυγκεντρώσεως με τα εξής λόγια που αποδίδονται στον Θεό Κρίσνα:
«Ένας λάτρης πρέπει συνεχώς ν’ αφοσιώνεται στην αφηρημένη ιδέα, παραμένοντας σ’ ένα κρυφό τόπο, μόνος, . . . ακίνητος, κοιτάζοντας την άκρη της μύτης του, . . . πρέπει να συγκρατήση τη διάνοια του και να την συγκεντρώση σ’ Εμένα . . . ένας λάτρης που η διάνοια του είναι συγκεντρωμένη επιτυγχάνει αυτή την γαλήνη που κορυφώνεται στην τελική απελευθέρωσι και αφομοίωσι μ’ Εμένα.»
Αυτή η διαδικασία σχετίζεται με το «σύστημα Γιόγκα» του Ινδουισμού. Σύμφωνα μ’ ένα άλλο Ινδουιστικό σύγγραμμα, η Γιόγκα μπορεί να προκαλέση «ύπνωσι κατά την οποία η διάνοια, κενή τώρα από κάθε περιεχόμενο και χωρίς να έχη πια συναίσθησι του υποκειμένου ή του αντικειμένου, απορροφάται από το Απόλυτο και γίνεται ένα με το Μοναδικό Ον.» Το άτομο που φθάνει σ’ αυτό το σημείο μπορεί να δοκιμάση αισθήματα αταραξίας ή ακόμη και έκστασι. Αναφέρεται ότι έχουν παρατηρηθή υπερανθρώπινες διανοητικές και σωματικές δυνάμεις, όπως μαντικές ικανότητες και ανύψωσις, ως αποτέλεσμα αυτής της ειδικής μορφής αυτοσυγκεντρώσεως.
Μια σχολή Κινέζων Βουδδιστών που έδινε έμφασι σ’ αυτή τη συνήθεια πρόφερε τη Σανσκριτική λέξι που σημαίνει αυτοσυγκέντρωσις (ντιάνα) ως «τσαν,» και στην Ιαπωνία αυτή η λέξις έγινε «ζεν.» Έχετε ακούσει για τη δημοφιλή συνήθεια της «υπερβατικής σκέψεως» σήμερα; Και αυτή επίσης, συνδέεται με τις παραπάνω Ινδουιστικές απόψεις.
Μια άλλη μέθοδος για να επιτευχθή ελευθερία από τον κύκλο των αναγεννήσεων και ‘συνειδητότης της ενότητος’ με τον Θεό ονομάζεται μπάκτι. Πρόκειται για ένα τρόπο ειδικής αφοσιώσεως σε μια Ινδουιστική θεότητα, που μερικές φορές συνοδεύεται από εκστασιακούς χορούς και ψαλμωδία μιας φράσεως ή προσευχής που λέγεται «μάντρα.» Ένα άρθρο του περιοδικού που εκδίδει η Διεθνής Εταιρία για τη Συνειδητότητα του Κρίσνα διακηρύσσει:
«Η Μπάκτι γιόγκα είναι η μέθοδος για να υψωθή κάποιος στο επίπεδο συνειδητότητος [του Κρίσνα]. . . . Αυτή η ψαλμωδία του Χάρε [Κρίσνα] . . . είναι το απλούστερο και πιο αποτελεσματικό μέσον για την ανάπτυξι συνειδητότητος [του Κρίσνα]. . . . Όταν έχετε μάθει καλά την ψαλμωδία και έχετε προσκολληθή στη συνεχή επανάληψι του ονόματος, [ο Κρίσνα] θα παρουσιασθή στα μάτια της ψυχής και θα χορέψη πάνω στη γλώσσα σας. Θα γευθήτε τότε τον Υπέρτατο· η σκέψις σας θα απορροφηθή [από τον Κρίσνα], και η συνειδητότης σας θα είναι τέλεια.»
Πιστεύετε ότι αυτές οι Ινδουιστικές απόψεις περί «διαφυγής» θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις πνευματικές σας ανάγκες; Θα σας ωφελούσε να ασχοληθήτε μ’ αυτό το είδος αυτοσυγκεντρώσεως ή με τους λατρευτικούς χορούς και τις ψαλμωδίες που έχουν φέρει σε έκστασι μερικά άτομα;
Μπορεί να Ικανοποιήση τις Ανάγκες Σας;
Θα ήταν ωφέλιμο να εξετάσωμε την άποψι της Αγίας Γραφής γι’ αυτά τα ζητήματα. Μελετηταί απ’ όλο τον κόσμο έχουν εντυπωσιασθη από την ιστορική ακρίβεια της Αγίας Γραφής, από το γεγονός ότι είναι τελείως απηλλαγμένη από μύθους και από τις απαράμιλλες αρχές της για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Αγία Γραφή, στις Πράξεις 17:26, 27, εξέθεσε την πιο βασική από τις ανθρώπινες ανάγκες, με τα εξής λόγια: «Και [ο Θεός] έκαμεν εξ ενός αίματος παν έθνος ανθρώπων . . . δια να ζητώσι τον Κύριον, ίσως δυνηθώσι να ψηλαφήσωσιν αυτόν και να εύρωσιν.»
Δεν επιθυμείτε και σεις κάτι τέτοιο; Αλλά θα μπορούσατε ‘να ψηλαφήσετε και να ‘εύρητε’ τον αληθινό Θεό σε συγγράμματα που μιλούν για μια αόριστη «απόλυτη» πραγματικότητα ή που σας προτρέπουν να λατρεύετε πολυάριθμους μυθολογικούς θεούς και θεές;
Όσον αφορά τις συνήθειες της σκέψεως τύπου Γιόγκα και τους χορούς και τις ψαλμωδίες τύπου μπάκτι, να έχετε υπ’ όψι σας ότι βασίζονται πάνω στη θεμελιώδη Ινδουιστική πίστι ότι ο άνθρωπος έχει μέσα του μια αόρατη «ψυχή» που μπορεί και να μετοικήση και να «απορροφηθή από το Απόλυτο.» Αλλά αντιπροσωπεύει την αλήθεια αυτή η διδασκαλία;
Αξιόλογες επιστημονικές έρευνες έχουν γίνει για ν’ αποδειχθή αν οι άνθρωποι έχουν μια πνευματική ψυχή που εγκαταλείπει το σώμα κατά τον θάνατο ή όχι. Αλλά παρ’ όλες τις επιμελείς προσπάθειες και τη μεγάλη δαπάνη χρημάτων, κανένα επιστημονικό αποδεικτικό στοιχείο αναχωρήσεως μιας τέτοιας ψυχής δεν βρέθηκε ακόμη. Όταν ένα άτομο πεθαίνη φαίνεται ότι πεθαίνη τελείως, χωρίς κάτι να επιζή αυτόματα.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθή ότι και η Βίβλος συμφωνεί μ’ αυτό. Γνωρίζατε ότι η Αγία Γραφή πουθενά δεν αναφέρει ότι ο άνθρωπος έχει μια αθάνατη ψυχή που αποχωρίζεται από το σώμα στον θάνατο; Αντιθέτως, η Αγία Γραφή διακηρύττει ότι η ανθρώπινη ψυχή είναι ολόκληρο το άτομο. (Γέν. 2:7· Έξοδ. 1:5· 1 Πέτρ. 3:20· 2 Πέτρ. 2:14) Όταν το άτομο πεθαίνη, η ψυχή είναι εκείνη που πεθαίνει. (Ιεζ. 18:4, 20) Και σύμφωνα με τις Άγιες Γραφές, «οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν.»—Εκκλησ. 9:5.
Επομένως, η ιδέα της αποκτήσεως «ενότητος» της ψυχής με μια υπερβατική πραγματικότητα μέσω αυτοσυγκεντρώσεως ή μέσω κάποιας άλλης μυστικιστικής μεθόδου, δεν είναι αληθινή. Δεν υπάρχει ξεχωριστή ψυχή στους ανθρώπους για να επιτευχθή μια τέτοια ενότης. Θα μπορούσατε να λάβετε διαρκή οφέλη από μια διαδικασία που βασίζεται σ’ ένα θρησκευτικό ψεύδος;
Η Αγία Γραφή μάς προειδοποιεί, για την ύπαρξι ‘πνευμάτων πονηρίας εν τοις επουρανίοις’ και προτρέπει τους ανθρώπους ν’ αντισταθούν ενδυόμενοι «την πανοπλίαν του Θεού.» (Εφεσ. 6:11, 12) Για να επιτύχωμε σ’ αυτό το είδος πολέμου απαιτείται να υπηρετούμε τον Θεό «εξ όλης της διανοίας» και με τη ‘λογική μας λατρεία.’ (Ματθ. 22:37· Ρωμ. 12:1) Θα μπορούσατε ν’ ακολουθήτε αυτή τη συμβουλή με το ν’ ασχολήσθε σε πράξεις που καταπιέζουν τη φυσιολογική συνειδητότητα; Δεν θα μπορούσε αυτό να σας εκθέση σε πιθανή επιρροή δαιμονικών δυνάμεων; Όταν, παραδείγματος χάριν, ένα άτομο βρίσκεται σε ύπνωσι, υπόκειται στον έλεγχο ενός άλλου νοήμονος ατόμου, του υπνωτιστού. Και σύμφωνα με τη Βρεταννική Εγκυκλοπαιδεία (εκδοσις 1974), το αρχικό βήμα για να υπνωτισθή ένα άτομο είναι «να χαλαρώση αναπαυτικά και να συγκεντρώση το βλέμμα του σ’ ένα αντικείμενο.» Δεν μοιάζει αυτό ακριβώς με τα αρχικά στάδια της Ινδουιστικής αυτοσυγκεντρώσεως;
Η Αγία Γραφή συνδέει θετικά τις μαντικές ικανότητες, όπως αυτές τις οποίες κατέχουν προχωρημένοι θιασώτες της Γιόγκα, με τους δαίμονες. (Πράξ. 16:16-18· Δευτ. 18:10-12) Θα ήταν συνετό ν’ αφιερώνη κανείς ακόμη και λίγο χρόνο κάθε μέρα σε ενέργειες που σε πιο προχωρημένο στάδιο οδηγούν σε δαιμονική επιρροή; Ασφαλώς μ’ αυτούς τους τρόπους δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε πραγματικά τις πνευματικές σας ανάγκες.
Τα άτομα που επιθυμούν μια καλή σχέσι με τον Δημιουργό πρέπει να την επιζητούν βάσει των απαιτήσεων του ιδίου του Θεού, οι οποίες βρίσκονται στην Αγία Γραφή. Γιατί να μην ερευνήσετε και να διαπιστώσετε μόνος σας αν η λογική και πραγματική παρουσίασις της θείας αληθείας από την Αγία Γραφή μπορεί να σας πείση ότι είναι αληθινά ο λόγος του Θεού; (2 Τιμ. 3:16) Αν επιθυμήτε βοήθεια για να μάθετε τις βασικές Γραφικές αλήθειες, οι μάρτυρες του Ιεχωβά είναι πρόθυμοι να σας βοηθήσουν.