Η Ανατολή Συναντά τη Δύσι στο Σουρινάμ

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στο Σουρινάμ

ΤΙ συμβαίνει όταν άτομα από πολλά μέρη του κόσμου ζουν μαζί σ’ ένα τόπο; Κάτοικοι πολλών χωρών με μικτούς πληθυσμούς θα συμφωνήσουν πιθανώς ότι δεν δημιουργούνται κατ’ ανάγκην σοβαρά προβλήματα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας πληθυσμιακής «χοάνης» είναι το Σουρινάμ. Μια επίσκεψις σ’ αυτό αποκαλύπτει πολύ διαφορετικούς λαούς από πολλά έθνη που ζουν μαζί ειρηνικά. Θα σας ευχαριστούσε μια περιήγησις στη χώρα μας με τα όμορφα χρώματα και τους έγχρωμους ανθρώπους;

Το Σουρινάμ βρίσκεται στη βορειοανατολική ακτή της Νότιας Αμερικής, φωλιασμένο ανάμεσα στη Γουιάνα προς τα δυτικά και τη Γαλλική Γουιάνα προς τα ανατολικά. Η χώρα αυτή καταλαμβάνει μια έκτασι περίπου 63.000 τετραγωνικών μιλίων (163.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων). Ένας υπολογισμός των Ηνωμένων Εθνών για το 1975 έδειξε ότι ο πληθυσμός του Σουρινάμ είναι περίπου 420.000. Οι περισσότεροι κατοικούν στη στενή παραλιακή λωρίδα. Το μεγαλύτερο μέρος του Σουρινάμ καλύπτεται από πυκνή ζούγκλα και είναι σχεδόν ακατοίκητο.

Σχετικά με την αρχική ιστορία αυτού του τόπου, η Νέα Βρεταννική Εγκυκλοπαιδεία (έκδοσις 1976) λέγει: «Μέχρι τον 15ον αιώνα οι μόνοι κάτοικοι του Σουρινάμ ήσαν οι Ινδιάνοι Καρίμπ, οι Άραγουακ, και οι Γουάρροου. Μια άλλη φυλή, οι Σουρίνεν, που κατοικούσαν στη χώρα ακόμη παλαιότερα, άλλα εκδιώχθηκαν από τους Ινδιάνους Καρίμπ, θεωρούνται ως εκείνοι από τους οποίους προήλθε η ονομασία Σουρινάμ.»

Οι Ισπανοί είχαν ανακαλύψει το Σουρινάμ κατά το έτος 1500, αλλά δεν έδειξαν επιθυμία να εγκατασταθούν εκεί, ούτε να επωφεληθούν από την ανακάλυψι. Το 1651 ο Άγγλος Φράνσις Λορντ Γουίλλοουμπυ ίδρυσε την αποικία του Σουρινάμ. Απεφάσισε να κάνη καλή χρήσι του γόνιμου εδάφους καλλιεργώντας ζαχαροκάλαμο. Σύντομα δημιουργήθηκαν πολλές ζαχαροφυτείες, οι οποίες συνέβαλαν στην ανάμιξι του πληθυσμού.

Ανάπτυξις του Ποικίλου Πληθυσμού

Η λειτουργία των φυτειών απαιτούσε φθηνό εργατικό προσωπικό, πράγμα που ωδήγησε στην εισαγωγή Αφρικανών δούλων. Πολύ συχνά, οι κύριοι των δούλων τούς μετεχειρίζοντο σκληρά. Σαν αποτέλεσμα, χιλιάδες δούλοι δραπέτευαν και, κατέφευγαν στην πυκνή ζούγκλα, όπου διωργανώνοντο σε διάφορες φυλές και ξανάρχιζαν τον Αφρικανικό τρόπο ζωής. Έτσι, μεταφυτεύθηκε στο Σουρινάμ ένα κομμάτι της Αφρικής.

Οι απόγονοι των Αφρικανών δούλων είναι γνωστοί ως «Κρεολοί.» Αυτοί που ζουν στο εσωτερικό είναι οι Κρεολοί της «ζούγκλας.» Εκείνοι που προτίμησαν να κατοικήσουν στις πόλεις ονομάζονται «αστοί» Κρεολοί. Χιλιάδες μέλη της πολυφυλετικής κοινωνίας του Σουρινάμ πιστεύουν ότι σχετίζονται μ’ αυτή τη μεταφύτευσι Αφρικάνικου πληθυσμού.

Οι Ολλανδοί έφθασαν το 1667, αλλ’ αυτό δεν άλλαξε την κοινωνία των φυτειών που ανθούσε εκεί. Ωστόσο, το 1863 ήλθε η κατάργησις της δουλείας, πράγμα που δημιούργησε μεγάλη έλλειψι εργατικού προσωπικού. Η ανάγκη εργατικών χεριών για να συνεχίσουν τη λειτουργία των φυτειών έγινε οξεία. Αλλά από πού να ερχόταν η βοήθεια;

Ένα από τα πρώτα μέτρα για την αντιμετώπισι της ελλείψεως εργατών ήταν το να ενθαρρυνθούν να εγκατασταθούν στο Σουρινάμ Ολλανδοί μικροκτηματίες. Μ’ αυτό τον τρόπο, ο ντόπιος πληθυσμός κέρδισε ένα κομμάτι από τις Κάτω Χώρες. Ωστόσο, το πρόβλημα εργατών παρέμεινε οξύ και χρειάσθηκε ν’ αναζητηθούν εργάτες από άλλες περιοχές.

Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1800, το Σουρινάμ καλωσώρισε στα όρια του εκατοντάδες Κινέζους εργάτες με σύμβασι. Μολονότι πολλοί επέστρεψαν στην πατρίδα τους όταν τέλειωσε η σύμβασίς τους, ωστόσο, αρκετοί παρέμειναν και ασχολήθηκαν με επιτυχία στον εμπορικό τομέα. Επί χρόνια, η πρωτεύουσα Παραμαρίμπο, ήταν χαρακτηριστική για τα παντοπωλεία των Κινέζων που υπήρχαν σχεδόν σε κάθε γωνιά. Μ’ αυτό τον τρόπο, ο πληθυσμός πήρε κάποια Κινέζικη χροιά.

Εν τούτοις, υπήρχε ακόμη περισσότερη ανάγκη για πρόθυμους εργάτες. Έτσι, από το 1873 ως το 1916 το αγροτικό εργατικό δυναμικό του Σουρινάμ αυξήθηκε με πολλά φορτία πλοίων Ινδουστανών μεταναστών από την Ινδία. Όπως και οι Κινέζοι, πολλοί Ινδουστανοί θέλησαν να παραμείνουν ακόμη και όταν έληξαν τα συμβόλαιά τους. Για να γίνη αυτό δυνατό, η κυβέρνησις τούς προσέφερε μικρά αγροτεμάχια για να μπορέσουν να εγκατασταθούν ως μικροκτηματίες.

Προστίθενται κι Άλλοι στην Πληθυσμιακή «Χοάνη»

‘Λοιπόν, τους γνωρίσαμε όλους;’ θα ρωτήσετε. Κάθε άλλο. Επιτρέψτε μου, παρακαλώ, να σας συστήσω ένα ακόμη από τα δομικά τμήματα του πληθυσμού, που είναι επίσης από την Ανατολή. Είναι οι Ινδονήσιοι, οι οποίοι από το 1890, πήραν τον δρόμο γι’ αυτή τη χώρα όπου η Ανατολή συναντά τη Δύσι. Ειδικά από τη νήσο Ιάβα χιλιάδες δέχθηκαν την πρόσκλησι να έλθουν προς τα δυτικά, όπου θα μπορούσαν να κάνουν καλή χρήσι των γεωργικών τους ικανοτήτων.

Και αυτό δεν ήταν το τέλος στο πληθυσμιακό συγχώνευμα του Σουρινάμ. Αυτοί που επισκέπτονται την Παραμαρίμπο, θα δουν Λιβανέζους, διάφορους Ευρωπαίους και πολλούς μιγάδες. Οι τελευταίοι είναι το αποτέλεσμα των επιγαμιών των Ανατολιτών και Δυτικών πληθυσμών που ανεφέραμε πιο πάνω.

Τι είναι αυτό που προσελκύει τόσο διαφορετικούς πληθυσμούς στο Σουρινάμ; Πολλοί θεωρούν ελκυστική τη μεγάλη ποικιλία αγροτικών προϊόντων που καλλιεργούνται εδώ, όπως το ρύζι, τα ζαχαροκάλαμα, τα κίτρα και οι μπανάνες. Άλλοι ελκύονται από τις πολλές ποικιλίες ξύλων του Σουρινάμ. Κι ένας άλλος σημαντικός παράγων ήταν, στο παρελθόν, η ανακάλυψις χρυσού.

Πιο πρόσφατα, ωστόσο, η έλξις δημιουργείται από τον πρώτο ορυκτό θησαυρό της χώρας, τον βωξίτη. Αυτός είναι ένα ορυκτό υλικό που μοιάζει με άργιλο και είναι η κύρια πηγή του αλουμινίου και των συνθέσεών του. Η βιομηχανία αλουμινίου καταβροχθίζει εκατοντάδες χιλιάδες τόννους βωξίτη από το Σουρινάμ και υπάρχουν τεράστια αποθέματα για μελλοντική χρήσι.

Ωφέλεια από την Πληθυσμιακή «Χοάνη»

Πολλά είναι τα οφέλη από την ανάμιξι των πληθυσμών Ανατολής και Δύσεως στο Σουρινάμ. Οι Κρεολοί της ζούγκλας αποδείχθηκαν πολύ χρήσιμοι για τα ταξίδια σε ποταμούς ή προς το εσωτερικό. Χρησιμοποιώντας πιρόγες, αυτοί οι επιδέξιοι ναυτικοί μπορούν να διαπλεύσουν ακόμη και μικρούς καταρράκτες. Οι Κρεολοί της ζούγκλας διακρίνονται, επίσης, για το έντεχνο σκάλισμα του ξύλου.

Ο Κινέζικος πληθυσμός είναι ένα έξοχο παράδειγμα προσαρμοστικότητος, Αν και διακρατούν τη γλώσσα τους, από μερικές απόψεις οι Κινέζοι έχουν υιοθετήσει Δυτικά πρότυπα. Αυτό είναι καταφανές στον κοινωνικό, εκπαιδευτικό και θρησκευτικό τομέα. Όσον αφορά τα επαγγέλματα που προτιμούν εδώ οι Κινέζοι, εκτός από καταστηματάρχες, μερικοί γίνονται γιατροί, δάσκαλοι και εργολάβοι. Όλοι αυτοί είναι κεφάλαιο για το Σουρινάμ.

Μεταξύ των Ινδουστανών, η νεώτερη γενιά αποδείχθηκε πολύ προοδευτική. Οι πρόγονοί τους ήσαν σχεδόν αποκλειστικά γεωργική κοινωνία. Σήμερα, όμως, δεν εκπλησσόμεθα που συναντούμε Ινδουστανούς σε άλλους τομείς όπως η ιατρική, η εκπαίδευσις, τα νομικά και το εμπόριο. Έχουν επισύρει επαίνους για την εργατικότητα και την οικονομία τους.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τους Ινδονήσιους. Πολλοί εγκατέλειψαν τον αγροτικό τρόπο ζωής και επεδίωξαν επαγγέλματα στους ίδιους τομείς όπως οι Κινέζοι και οι Ινδουστανοί συμπατριώτες τους. Οι Ινδονήσιοι, επίσης, έχουν χαρακτηρισθή επιμελείς και ικανοί εργάτες.

Εξ αιτίας των πολλών γλωσσών που μιλούν οι άνθρωποι, θα μπορούσε κανείς ν’ απορήση για το πώς επικοινωνούν. Μολονότι πολλοί της νεώτερης γενιάς έχουν μάθει Ολλανδικά, ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων μπορούν να συνεννοούνται μόνο μέσω της γλώσσης που είναι γνωστή ως «Σράναν-τόνγκο.» Πολλοί θεωρούν αυτή τη γλώσσα ως Νέγρο-Αγγλική και τοπικά είναι ακόμη γνωστή ως «τάκι-τάκι.» Αν και έχει σαν βάσι την Αγγλική, η Σράναν-τόνγκο παίρνει στοιχεία και από την Ολλανδική, τη Γαλλική, την Πορτογαλική και διάφορες γλώσσες της Αφρικής και της Ινδίας. Μολονότι μπορεί στην αρχή να φαίνεται αστεία σε άτομα που μιλούν αυτές τις άλλες γλώσσες, η Σράναν-τόνγκο αποδείχθηκε αποτελεσματικό μέσον επικοινωνίας ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύσι αυτής της περιοχής.

Στοιχεία Θρησκευτικών Δοξασιών

Τα θρησκευτικά έθιμα και συνήθειες εδώ στο Σουρινάμ είναι πολυποίκιλα, όπως και ο πληθυσμός. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα είναι αυτό που συμβαίνει στον θάνατο των Κρεολών της ζούγκλας, που είναι επίσης γνωστοί ως «μαρούνς» (δραπέτης μαύρος).

Ο μόνος θάνατος που αυτοί οι άνθρωποι θεωρούν φυσικό είναι από γηρατειά. Σχετικά με τους πρόωρους θανάτους, ο Ολλανδός συγγραφεύς Βίλλεμ βαν ντε Πολλ, αναφέρει «την περιφορά του πτώματος, επί μέρες μετά τον θάνατο. Αν είναι δυνατόν, το κακό πνεύμα που ευθύνεται γι’ αυτόν τον θάνατο, πρέπει να βρεθή πριν ο νεκρός ταφή στη γη. Ο νεκρός θεωρείται ικανός να υποδείξη σ’ αυτούς που μεταφέρουν το πτώμα του, πού κατοικεί το [κακό πνεύμα], που είναι υπεύθυνο για τη συμφορά.»

Αυτό βρίσκεται σε οξεία αντίθεσι με τη θρησκεία της Βίβλου. Οι Γραφές λένε ότι οι νεκροί δεν έχουν καμμιά απολύτως συνειδητότητα. (Εκκλησ. 9:5· Ψαλμ. 146:4) Όσο για τον πρόωρο θάνατο, αυτός είναι συχνά το αποτέλεσμα, όχι κακών πνευμάτων, αλλά ‘καιρού και περιστάσεως.’—Εκκλησ. 9:11.

Και οι Ινδουστανοί, επίσης, διατηρούν έθιμα από τη Βιβλική θρησκεία. Μπορεί να δη κανείς στις αυλές τους κόκκινες σημαίες να κυματίζουν στην κορυφή ενός ινδοκαλάμου (μπαμπού). Οι σημαίες υποτίθεται ότι εξυπηρετούν ως φυλακτό εναντίον του κακού. Ένα άλλο ασυνήθιστο έθιμο των Ινδουστανών αφορά τους γάμους. Έξω από το σπίτι μπορεί να δη κανείς κάπου-κάπου λευκά αποτυπώματα χεριού. Είναι απόδειξις ότι η νύφη έχει βυθίσει το χέρι της σε μια ζύμη φτιαγμένη από αλεσμένο λευκό ρύζι και το πίεσε πάνω στο εξωτερικό του σπιτιού. Αυτό υποτίθεται ότι δείχνει ότι το χέρι της έχει δοθή σε γάμο.

Ικανοποιητική σε αποτελέσματα ήταν η δραστηριότης των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Σουρινάμ. Το 1946 υπήρχαν μόνο 20 Μάρτυρες σ’ αυτή την περιοχή. Μέχρι το τέλος του 1971, ο αριθμός είχε αυξηθή σε περισσότερους από 600 και το 1978 επετεύχθη ένα ανώτατο όριο 879. Η πλειονότης αυτών είναι Κρεολοί των πόλεων και μιγάδες που πιστεύουν ότι είναι Δυτικοί. Ωστόσο, τακτικά καλωσορίζουν στις τάξεις τους Ανατολίτες (κυρίως από τον Ινδονησιακό τομέα), ιθαγενείς Ινδιάνους και Κρεολούς της ζούγκλας.

Αυτή η εξέτασις του Σουρινάμ και του λαού του δεν θα ήταν πλήρης αν δεν αναφέραμε τη γέννησι της νέας ανεξάρτητης Δημοκρατίας του Σουρινάμ στις 25 Νοεμβρίου 1975. Οι άνθρωποι ανέμεναν αυτή την αλλαγή με ενθουσιασμό· και συνέβη μ’ ένα ειρηνικό και εύτακτο τρόπο. Μεταξύ των ελευθεριών που εγγυάται το σύνταγμα της νέας Δημοκρατίας είναι και η ελευθερία λατρείας, λόγου και τύπου.

Πραγματικά, η ιστορία και η ανάπτυξις του Σουρινάμ και του λαού του είναι ενδιαφέρουσα. Είναι ένα σπουδαίο παράδειγμα του τι μπορεί να συμβή όταν η Ανατολή συναντά τη Δύσι.

[Χάρτης/Εικόνα στη σελίδα 13]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΝΟΤΙΟΣ ΑΜΕΡΙΚΗ