Αφρική—Ένας Αγώνας για τις Διάνοιες των Ανθρώπων
«Οι Νέγροι είναι προικισμένοι με μερικές αξιοθαύμαστες ιδιότητες. Σπάνια είναι άδικοι . . . Υπάρχει πλήρης ασφάλεια στη χώρα τους. Ούτε ο ταξιδιώτης ούτε ο ιθαγενής έχει να φοβηθή τίποτε από ληστές.»
ΑΥΤΑ έγραψε ο ανά τον κόσμο ταξιδιώτης Ιμπν Μπατούταχ, ο οποίος επισκέφθηκε τη Δυτική Αφρική πριν από 600 και πλέον χρόνια. Αναφερόταν στους μαύρους Αφρικανούς που ζούσαν στα μέρη της μεγάλης Αυτοκρατορίας Μάλι, την οποία κυβερνούσε ο Βασιλιάς Μάνσα Μούσα.
Πόσο ευχάριστο θα ήταν αν τέτοιες συνθήκες δικαιοσύνης και ασφάλειας μπορούσαν να υπάρχουν σήμερα, όχι μόνο στην Αφρική, αλλά και σ’ ολόκληρο τον κόσμο! Προφανώς, αν αυτή η αφήγησις ήταν βασικά ακριβής, θα έπρεπε να υπάρχουν δυναμικές επιδράσεις που επηρέαζαν τις διάνοιες αυτών των Αφρικανών.
Γνωρίζατε ότι αυτή η περίοδος της Αφρικανικής ιστορίας, που ονομάζεται Χρυσούς Αιών, χαρακτηρίσθηκε από πολλές διανοητικές εξελίξεις μεταξύ των μαύρων Αφρικανών; Μια από τις πόλεις σ’ αυτή τη μεγάλη Αυτοκρατορία του Μάλι—η Τιμπουκτού—ήταν παγκοσμίως γνωστή ως κέντρο μαθήσεως και διανοητικών επιτευγμάτων. Ο ταξιδιώτης του δεκάτου έκτου αιώνος και ιστορικός Λεό ο Αφρικανός περιέγραψε την πόλι, όπως ήταν στην εποχή του, ως εξής:
«Στην Τιμπουκτού υπάρχουν πολυάριθμοι, δικαστές, γιατροί και κληρικοί, που λαμβάνουν καλούς μισθούς από τον βασιλιά. Ο βασιλιάς εκτιμά πολύ τους μορφωμένους. Υπάρχει μεγάλη ζήτησις για χειρόγραφα βιβλία, τα οποία εισάγονται από τη Μπάρμπαρη (Βόρεια Αφρική). Περισσότερα είναι τα κέρδη από το εμπόριο των βιβλίων παρά από οποιοδήποτε άλλο είδος εμπορίου.»
Πολλοί πιστεύουν ότι αυτές οι διδασκαλίες και τα διανοητικά επιτεύγματα ήσαν υπεύθυνα για το υψηλό επίπεδο πολιτισμού και ηθικής. Γι’ αυτό τον λόγο, πολλοί σήμερα αποβλέπουν στη μόρφωσι ή στο να πλησιάσουν τις διάνοιες των Αφρικανών διανοητικά, για να δώσουν κάποια λύσι σε μερικά από τα σοβαρά προβλήματα που πλήττουν τώρα την Αφρική. Έτσι, στη λεγόμενη «Μαύρη Ήπειρο» γίνεται ένας αγώνας για την προσέγγισι των διανοιών των ανθρώπων!
Σοβαρά Προβλήματα Πλήττουν την Ήπειρο
Οι περισσότεροι ενήμεροι Αφρικανοί θα παραδεχθούν ότι το μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου αντιμετωπίζει πολλά δυσάρεστα προβλήματα. Η θεαματική οικονομική πρόοδος σε μερικά μέρη αντιπαραβάλλεται με τη μεγάλη πλειονότητα που ζη στη φτώχεια.
Το έγκλημα αφθονεί στη μια Αφρικανική χώρα μετά την άλλη. Η πόλις του Σοβέτο, στα περίχωρα του Γιοχάννεσμπουργκ, αναφέρεται ότι πλήττεται, από «φοβερή εγκληματικότητα. Πράγματι, λίγες πόλεις, αν όχι και καμμιά, στον κόσμο έχουν μεγαλύτερη αναλογία εγκλήματος από το Σοβέτο.» Σ’ ένα μήνα αναφέρθηκαν εκεί 145 φόνοι!
Όπως σ’ άλλα μέρη του κόσμου, ο πληθωρισμός, η έλλειψις πείρας, η απληστία και η διαφθορά δυσκολεύουν την πρόοδο. Σ’ ένα ειδικό άρθρο σχετικά με την Αφρική, το περιοδικό Έμπονυ ανέφερε ότι «400 εκατομμύρια ανθρώπινες υπάρξεις. . . . διεξάγουν ένα ολοκληρωτικό πόλεμο κατά της φτώχειας, της άγνοιας, της ασθένειας και της νέας αποικιοκρατίας.»
Αφρικανικά Προβλήματα—Παγκόσμια Προβλήματα
Τα προβλήματα του ενός δεκάτου της ανθρώπινης οικογένειας, που περικλείονται σε μια εδαφική περιοχή δεύτερη σε μέγεθος μετά την Ασία, θα επηρεάσουν ασφαλώς την παγκόσμια κοινότητα. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα επειδή αυτή η «εδαφική έκτασις» είναι γεμάτη από φυσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές τεράστιας σημασίας, μεταξύ των οποίων όλα σχεδόν τα παγκοσμίως γνωστά κοιτάσματα χρυσού, διαμαντιών και χρωμίτου.
Η Νιγηρία έρχεται δεύτερη μόνο μετά την Σαουδική Αραβία στην εξαγωγή πετρελαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ένα τρίτο των αποθεμάτων ουρανίου στον κόσμο, το 15 τοις εκατό φυσικών αερίων, και το 10 τοις εκατό του πετρελαίου, βρίσκονται στην Αφρική. Σ’ έναν κόσμο που ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για ενέργεια, αυτά τα πλούσια αποθέματα δεν μπορούν να αγνοηθούν και η έλλειψις αυτών των πηγών θα είχε σοβαρό αντίκτυπο στις βιομηχανοποιημένες χώρες. Θα μπορούσε να επηρεάση και σας προσωπικά!
Για να επιλυθούν τα προβλήματα, πολλοί μαύροι ηγέτες, αναγνωρίζουν την ανάγκη να πλησιάσουν τις διάνοιες των μαζών. Εκτεταμένα εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν καταρτισθή σε πολλές Αφρικανικές χώρες. Ακόμη και οι ηγέτες προσπαθούν να μεταφέρουν την ιδέα μιας τέτοιας ανάγκης, παίρνοντας για τον εαυτό τους τίτλους όπως «Ο Διδάσκαλος» και «Ο Οδηγός.» Εν τούτοις, η παιδεία δεν είναι εύκολη. Γιατί;
Πολλές Δυνάμεις Μάχονται για να Υποτάξουν τη Σκέψι των Αφρικανών
«Ο φυλετισμός είναι η μάστιγα της Αφρικής,» τόνισε ο Πρόεδρος Φέλιξ Χουφουέτ-Μπόιγκνι της Ακτής του Ελεφαντόδοντος. Ο φυλετισμός είναι ισχυρή διανοητική δύναμις που δημιουργεί ανταγωνισμούς. Είναι η θερμή αφοσίωσις στη φυλή από την οποία προέρχεται κανείς. Και ενώ ένα άτομο μπορεί να εκδηλώνη καλωσύνη και εντιμότητα προς ένα μέλος της δικής του φυλής, συχνά διακατέχεται από αισθήματα καχυποψίας, ίσως ακόμη και εχθρότητος προς άτομα μιας άλλης φυλής. Μια είδησις του Ηνωμένου Τύπου από μια Αφρικανική χώρα λέγει ότι «ο φυλετισμός έχει γίνει το κύριο πρόβλημα σε κάθε σχεδόν διαμάχη στην Αφρική.»
Ομοίως, πολλοί τρέφουν εχθρικά αισθήματα εναντίον ατόμων με διαφορετικό χρώμα δέρματος. Οι φυλετικές εντάσεις αυξάνονται σ’ ολόκληρη την Αφρική. Ένας λευκός επιχειρηματίας που ζη σε μια περιοχή που πλήττεται από φυλετικές διακρίσεις, περιέγραψε ως εξής την κατάστασι: «Είναι σαν να έχης μια βόμβα στην αυλή σου.»
Επίσης, δεν μπορεί ν’ αγνοηθή το απότομο κύμα του σύγχρονου υλισμού στην Αφρικανική κοινωνία. Πολλοί Αφρικανοί έχουν εγκαταλείψει ως επί το πλείστον τα παλιά έθιμα και τώρα δημιουργούν ένα πολιτισμό γύρω από τα οφέλη της σύγχρονης τεχνολογίας. Το μόνο τους μέλημα στην ζωή είναι ν’ αποκτήσουν όλες τις ανέσεις ενός σύγχρονου αιώνος. Σε πολλά μέρη της Αφρικής, το χρήμα κυβερνά σαν ένας άσπλαγχνος «βασιλιάς,» και οι άνθρωποι καταφεύγουν σ’ ο,τιδήποτε σχεδόν—κλοπή, απάτες και λοιπά—για να το αποκτήσουν! Έτσι, η πλημμύρα του υλισμού προσβάλλει τις διάνοιες και των Αφρικανών.
Μια άλλη ισχυρή δύναμις που μάχεται για τον έλεγχο της σκέψεως των Αφρικανών, είναι ο εθνικισμός. Οι μαύροι πολιτικοί προσπαθούν να ενώσουν τους συμπατριώτες τους, δημιουργώντας ένας αίσθημα αφοσιώσεως προς το έθνος. Πολλές Αφρικανικές χώρες απέκτησαν πρόσφατα αυτονομία, και πολλά άτομα έχουν καταληφθή από μια εσωτερική υπερηφάνεια λόγω αυτού του επιτεύγματος.
Έτσι, οι πιέσεις του φυλετισμού, του υλισμού και του εθνικισμού δεν έχουν λύσει τα προβλήματα της Αφρικής. Γιατί όχι; Διότι, όπως κατανοούν πολλοί διορατικοί Αφρικανοί, οι διάνοιες χρειάζονται εκπαίδευσι σε άλλους τομείς, αν πρόκειται ποτέ να επιτευχθή γνήσια ειρήνη και ενότης.
Για Ποιο Πράγμα Χρειάζεται Κατάλληλη Εκπαίδευσις;
«ΖΗΤΕΙΤΑΙ: ΕΝΑΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΙΑΓΩΓΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΝΙΓΗΡΙΑΝΟΥΣ.» Αυτός ο τίτλος κυριαρχούσε σε μια πρόσφατη εφημερίδα της πιο πυκνοκατοικημένης χώρας της Αφρικής. Το άρθρο που ακολουθούσε, θρηνούσε την έλλειψι υψηλής ηθικής και καταλλήλων αρχών ανάμεσα σε πολλούς κατοίκους του έθνους. Παρά την πρόοδο στην εκπαίδευσι και στην τεχνολογία, το άρθρο σχολίαζε ως εξής: «Όλοι οι Νιγηριανοί πρέπει να το σκεφθούν πάλι. Μια χώρα πρέπει να ζη βάσει ενός ελαχίστου κώδικος ηθικών αρχών, αν πρόκειται να επιζήση ως έθνος.» Γιατί;
Ένας Αφρικανός δημοσιογράφος θρηνολόγησε ως εξής:
«Έχομε δαπανήσει τεράστια ποσά κατασκευάζοντας δρόμους και λεωφόρους, αλλά δεν μπορούμε πια να ταξιδεύωμε σ’ αυτούς με πολλές πιθανότητες να φθάσωμε στον προορισμό μας ασφαλείς. Οι τοίχοι των σπιτιών μας είναι ακόμη πιο ανεπαρκείς για να μας προστατεύσουν. . . . Όλοι μας ζούμε με τον φόβο για τη ζωή μας και τη ζωή των αγαπημένων μας. Αυτό σημαίνει να είναι κανείς Νιγηριανός σήμερα. Και τι τρόπος ζωής είναι αυτός;»
Τι συνιστάται ως λύσις; Η παραπάνω εφημερίδα έκαμε την ακόλουθη υπόδειξι: «Συνεπώς, τα αναπτυσσόμενα έθνη πρέπει να καταβάλουν πιο προσεκτικές προσπάθειες για να αλλάξουν τη νοοτροπία των λαών τους.» (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.)
Πράγματι η «νοοτροπία» των ανθρώπων είναι εκείνη που χρειάζεται αλλαγή, ώστε να μπορέσουν ν’ αναπτύξουν ένα κατάλληλο «κώδικα διαγωγής.» Αλλά μια τέτοια εκπαίδευσις δεν είναι εύκολη. Οι άνθρωποι μπορούν να διδαχθούν να διαβάζουν και να γράφουν. Αλλά για να διδάξη κανείς ηθική, απαιτείται να φθάση όχι μόνο στην διάνοια, αλλά και στην ίδια την καρδιά. Οι κρατικοί λειτουργοί, σε μια προσπάθεια να νομοθετήσουν αυτή την ηθική, αγωνιζόμενοι να φθάσουν τις διάνοιες των Αφρικανών, θεωρούν το σχέδιο σαν μια προσπάθεια για την «επίτευξι του αδυνάτου.» Εν τούτοις, μια τέτοια εκπαίδευσις είναι κρίσιμη.
Οι ισχυρές οικογένειες δημιουργούν ισχυρές πόλεις, οι οποίες, με την σειρά τους, δημιουργούν ισχυρά έθνη. Για τον λόγο αυτό, ένας Μαύρος Μουσουλμάνος ηγέτης, προέβαλε «την ανόρθωσι της οικογενείας ως τη βασική μονάδα της κοινωνίας μας.» (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Επομένως, χρειάζεται εκπαίδευσις για την ενίσχυσι της Αφρικανικής οικογενείας, η οποία διαβρώνεται σταθερά. Ιδιαίτερα, υπάρχει ανάγκη να εκπαιδευθούν τα παιδιά, επειδή το 45 τοις εκατό του Αφρικανικού πληθυσμού είναι κάτω των 15 ετών!
Απαραίτητη είναι η κατάλληλη εκπαίδευσις σχετικά με την ορθή στάσι που πρέπει να έχη κανείς προς ένα άτομο μιας άλλης φυλής ή χρώματος. Όπως είδαμε, ο φυλετισμός και ο ρατσισμός έχουν κατακερματίσει το μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής. Ένα άρθρο σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν σε κάποια χώρα, κατέληγε εκφράζοντας την εξής ελπίδα: «Είθε το μαύρο χέρι να σφίξη το λευκό με φιλία και να σώση στη Ροδεσία την ειρήνη που ταιριάζει στην ομορφιά της χώρας.»
Για να είναι μια χώρα ή ένα έθνος πραγματικά όμορφο, οι άνθρωποι πρέπει να προχωρούν ενωμένοι. Αλλά για να επιτευχθή μια τέτοια κοινωνία, οι διάνοιες πρέπει να επηρεασθούν πολύ βαθιά. Η αγάπη, καθώς και οι κατάλληλες ηθικές αρχές, δεν μπορούν να νομοθετηθούν. Επομένως, η πιο ουσιώδης εκπαίδευσις πρέπει να επιτυγχάνη κατάλληλη ηθική, να ενισχύη την οικογένεια και να αναπτύσση πραγματική αγάπη ανάμεσα σε ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικές φυλές και έχουν διαφορετικό χρώμα.
«Αδύνατον!» υποστηρίζουν πολλοί. Ωστόσο μια τέτοια εκπαίδευσις όχι μόνο είναι δυνατή αλλά, στην πραγματικότητα, επιτυγχάνεται με τον καλύτερο τρόπο από ανθρώπους σε 41 τουλάχιστον Αφρικανικές χώρες και γειτονικά νησιά. Ποιοι κάνουν αυτό το έργο; Πόσο επιτυγχάνουν οι μέθοδοί τους; Γιατί οι τελευταίοι μήνες του 1978 είχαν εξέχουσα σημασία σ’ αυτό το μαζικό πρόγραμμα διδασκαλίας; Διαβάστε τις ενδιαφέρουσες απαντήσεις στο επόμενο άρθρο.