Γιατί Εγκαταλείπουν την Εκκλησία της Σουηδίας;
Από τον ανταποκριτή του Ξύπνα! στη Σουηδία
«Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ της Σουηδίας Πήρε τον Κατήφορο, Περισσότεροι Παραιτούνται, Λίγοι Βαπτίζονται.» «Σοβαρή Κρίση Απειλεί την Εκκλησία.» «Υπάρχει μεγάλη ανησυχία μέσα στην Εκκλησία για το μέλλον.» «Η Εκκλησία έχει χάσει την επιρροή της στον Σουηδικό λαό.»
Παρόμοιοι τίτλοι εφημερίδων και δηλώσεις αφθονούν στον Σουηδικό τύπο. Πιστοποιούν το γεγονός ότι η επίσημη Εκκλησία της Σουηδίας περνά αυτό που πολλοί μέσα στην Εκκλησία θεωρούν σαν τη χειρότερη κρίση που πέρασε ποτέ. Ένας από τους ιερείς γράφοντας τα εξής σε μια καθημερινή εφημερίδα διατύπωσε ως εξής την εκτίμηση του για την κατάσταση: «Η παρούσα κατάσταση είναι πολύ σκοτεινή μέσα στην Εκκλησία της Σουηδίας. Πραγματικά υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι εμείς μέσα στην Εκκλησία έχουμε φθάσει στον πυθμένα.»
Τι συνέβη σ’ αυτή την Εκκλησία, που είχε ιστορικά μια ισχυρή θέση στη Σουηδία; Στο έτος 1593 είχε δηλωθεί επίσημα σαν Ευαγγελική-Λουθηρανή εκκλησία κατά το δόγμα της. Στο έτος 1686 είχε συνδεθεί με την Πολιτεία, κι έγινε Κρατική Εκκλησία της Σουηδίας. Αυτό σήμαινε ότι πρακτικά όλοι οι Σουηδοί θα γίνονταν εκ γενετής μέλη της Εκκλησίας.
Στην αρχή, αυτή η ιδιότητα τους ως μελών ήταν μόνιμη. «Ήταν αδύνατο να παραιτηθεί κανείς. Σύμφωνα μ’ έναν εκκλησιαστικό νόμο του 1686, κάθε είδους αποσυνταύτιση ή αποστασία κηρύχτηκε απαγορευμένη και ετιμωρείτο με απώλεια δικαιώματος κληρονομιάς και με εκπατρισμό. Μόνο από την 1η Ιανουαρίου 1952 ήταν δυνατόν να παραιτηθεί κανείς από την Εκκλησία, αφού εκδόθηκε ένας νέος νόμος θρησκευτικής ελευθερίας.
Μάρτυρες του Ιεχωβά οι Πρώτοι που Παραιτήθηκαν
Μέσα στα πρώτα χρόνια από τότε, λίγοι άνθρωποι χρησιμοποίησαν το δικαίωμα τους να παραιτηθούν. Οι Σουηδοί γενικά δεν ενδιαφέρονταν. Μια εξαίρεση ήταν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτοί παραιτήθηκαν σχεδόν αμέσως. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δήλωσαν ότι ήθελαν να δείξουν ότι ανήκουν σε μια διεθνή Χριστιανική αδελφότητα, σε μια εκκλησία που είναι απαλλαγμένη από την επιρροή οποιουδήποτε πολιτικού κράτους ή κυβερνήσεως και διοικούμενη αποκλειστικά από τον Θεό μέσω του Υιού του, Ιησού Χριστού. Ως τώρα, περισσότεροι από 17.000 Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Σουηδία έχουν παραιτηθεί από την Εκκλησία.
Εκείνο τώρα που ανησυχεί τις αρχές της Εκκλησίας της Σουηδίας είναι ότι πάρα πολλοί άλλοι παραιτήθηκαν μέσα στα τελευταία 10 χρόνια. Περίπου 110.000 άτομα υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους στους τοπικούς ιερείς τους. Επίσης, μια πρόσφατη απογραφή έδειξε ότι 10 τοις εκατό των μελών της Εκκλησίας σκέπτονται να παραιτηθούν. Αυτό θα σήμαινε άλλα 800.000 άτομα.
Το Ζήτημα των Γυναικών Ιερέων
Μια μελέτη του Σουηδικού Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας της Θρησκείας αποκάλυψε ότι ο πρώτιστος λόγος για τον οποίον οι άνθρωποι εγκαταλείπουν την Εκκλησία είναι ότι έχασαν την πίστη τους και το ενδιαφέρον τους γι’ αυτήν. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό οφείλεται στον σκληρό αγώνα που μαίνεται μέσα στην Εκκλησία σχετικά με το ζήτημα των γυναικών ιερέων.
Στο έτος 1958 η Σουηδική Βουλή αποφάσισε να επιτρέψει στις γυναίκες να χειροτονούνται. Από ένα σύνολο περίπου 2.900 ιερέων που υπηρετούσαν στην Εκκλησία της Σουηδίας, τώρα 330 περίπου είναι γυναίκες. Αυτό προξένησε θύελλα αντιδράσεων μεταξύ των ιερέων και των λαϊκών. Η πλειονότητα, περίπου 58 τοις εκατό, των ιερέων ευνοούν τις γυναίκες ιερείς, κυρίως χάρη της ισότητας των φύλων. Αλλά μια φάλαγγα από το 42 τοις εκατό περίπου των επισκόπων και ιερέων αντιστάθηκαν σ’ αυτή την ιδέα, μερικοί πολύ σθεναρά, τονίζοντας τα λόγια του αποστόλου Παύλου στην επιστολή 1 Κορινθίους 14:34: «Αι γυναίκες σας ας σιωπώσιν εν ταις εκκλησίαις.»
Το εβδομαδιαίο περιοδικό Βέκο-Τζουρνάλεν της 20ής Μαρτίου 1978, ανέγραψε αυτά: «Το ζήτημα των γυναικών ιερέων έγινε κακόηθες έλκος στην Εκκλησία.» Και σε μια συνέντευξη του ιδίου περιοδικού ο αρχιεπίσκοπος Όλοφ Σάντμπυ, είπε τα εξής σχετικά με την παραίτηση μελών εξ αιτίας του ζητήματος των ιερέων: «Δεν είναι και τόσο ζήτημα διαφορετικών γνωμών για το θέμα αυτό όσο είναι ο τρόπος με τον οποίο φερόμαστε στην αντιπολίτευση, τρόπος που συχνά χαρακτηρίζεται από έλλειψη αγάπης και ανεξιθρησκίας.»
Η καθημερινή εφημερίδα Σμαλαντσπόστεν της 27ης Ιανουαρίου 1979, είπε: «Είθε ο ανταγωνισμός μέσα στην εκκλησία μας να σταματήσει προτού χαθεί κάθε σεβασμός για την εκκλησία και τους ιερείς μας και τα αγιαστήριά μας μείνουν άδεια από το πιο σπουδαίο πράγμα: τον λαό.»
Αλλά ο αγώνας μαίνεται και τα «αγιαστήρια» αδειάζουν από ανθρώπους. Μια πρόσφατη μελέτη αποκαλύπτει ότι μόνο 1,98 τοις εκατό του Σουηδικού πληθυσμού πηγαίνουν στις εκκλησίες, και στη Στοκχόλμη, την πρωτεύουσα της Σουηδίας, ο αριθμός είναι 0,18—δηλαδή λιγότερο από ένα τοις εκατό! Ένας από τους επόπτες της Εκκλησίας, ένας ιερέας, πρότεινε πρόσφατα στις Εκκλησιαστικές αρχές να κλεισθούν οι μισές εκκλησίες της Σουηδίας για ν’ απαλλαγούν τουλάχιστον 1.000 ιερείς και ψάλτες από το καθήκον τους να προετοιμάζουν και να διεξάγουν λειτουργίες. Η εξοικονόμηση του κόπου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την «υποβοήθηση της εκκλησίας και της κοινωνίας να εξέλθουν από την κρίσιμη κατάσταση τους.»—Σβένσκα Νταγκμπλάντετ, 20 Νοεμβρίου 1980.
Παρέκκλιση από την Αγία Γραφή
Υπάρχει κι άλλος λόγος για την αύξηση των παραιτήσεων. Κατά το Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας της Θρησκείας, πολλοί φρονούν ότι οι ιερείς παρεκκλίνουν από την Αγία Γραφή σε πολλές από τις απόψεις τους και τους τρόπους ενεργείας τους. Λόγου χάρη, πολλοί, επισημαίνοντας γραφικά εδάφια όπως το Ρωμαίους 1:26, 27 και 1 Κορινθίους 6:9, 10, κρίνουν αποκρουστικό το ότι ένας αυξημένος αριθμός ιερέων δέχονται και μάλιστα ευλογούν την ομοφυλοφιλία. Άλλοι, κρίνουν ως απρεπές το ότι οι ιερείς, προσπαθώντας να κάνουν τους ανθρώπους να πηγαίνουν στην εκκλησία, έχουν ανοίξει τα αγιαστήριά τους για τους κοσμικούς πολιτικούς, τους τραγουδιστές, τους μουσικούς και άλλους διασκεδαστές, αφήνοντας τους μάλιστα και να αναλαμβάνουν τη λειτουργία. Πρόσφατα, μέλη της Εκκλησίας σε όλη τη χώρα συγκλονίσθηκαν όταν ο πάστωρ πριμάριος της Στοκχόλμης προσκάλεσε μερικούς αστρολόγους και μάντεις να παρουσιάσουν τις ιδέες τους και να εξετάσουν τα ωροσκόπια των επισκεπτών στον Καθεδρικό ναό της Στοκχόλμης (Στορκυρκάν).
Μέλη των εκκλησιών επίσης στρέφονται εναντίον της επιεικούς απόψεως που διαδίδεται μεταξύ των ιερέων σχετικά με τη σεξουαλική ανηθικότητα. Ένας πρόσφατα αποσυρθείς επίσκοπος της Στοκχόλμης φανερά συνέστησε στους νεαρούς της εκκλησίας του να συζούν ελεύθερα, δηλώνοντας ότι είναι πρόθυμος να τελέσει τον γάμο τους μόλις το αποφασίσουν.
Η συμπάθεια πολλών ιερέων προς τις ελεύθερες εκτρώσεις, που έφθασαν τώρα σε επίπεδο μιας εκτρώσεως σε κάθε τρεις γεννήσεις στη Σουηδία, έκανε επίσης πολλά μέλη να φύγουν φοβισμένα από την Εκκλησία.
Στην καθημερινή εφημερίδα Νόρρα Σκάνε της 22 Οκτωβρίου 1980, ένας βοηθός εφημέριου συνοψίζει ως εξής την άποψή του για την κατάσταση σχετικά με την «κοσμικότητα» στην Εκκλησία: «Στις μέρες μας, σχεδόν τα πάντα επιτρέπονται μέσα στην Εκκλησία μας. Εκείνοι που σκοπεύουν να γίνουν ιερείς μπορεί να απαρνούνται το μεγαλύτερο μέρος της Αγίας Γραφής κι εν τούτοις να χειροτονούνται. Οι ομιλίες μπορεί να πραγματεύονται για οτιδήποτε εκτός από τον αγνό και καθαρό Λόγο του Θεού χωρίς παρέμβαση από οποιονδήποτε. Η ευχή των κληρικών να κηρύττουν τον Λόγο σύμφωνα με τις Γραφές και με τα σύμβολα πίστεως της Εκκλησίας φαίνεται να είναι μια κενή ευχή χωρίς καμιά σπουδαιότητα και δέσμευση.»
Φυσικά, οι Σουηδοί χάνουν την πίστη τους στον Θεό και στον Χριστό καθώς παρατηρούν την έλλειψη πίστεως μεταξύ των πνευματικών οδηγών τους. Αυτό ισχυρίζεται ένας καθεδρικός επίτιμος πρεσβύτερος της Εκκλησίας της Σουηδίας, ο Γουσταύος Αδόλφος Ντάνελ, σ’ ένα δριμύ άρθρο του «την καθημερινή εφημερίδα Σμάλαντς Νταγκμπλάντ της 3ης Ιανουαρίου 1980. Λέει τα εξής: «Πώς θα μπορέσουν οι ιερείς, που εκπαιδεύονται ν’ αμφιβάλλουν για τις αλήθειες της Αγίας Γραφής, να καθοδηγούν τους άλλους σε μια πίστη που δεν έχουν ούτε αυτοί οι ίδιοι; Η Εκκλησία γίνεται ένα εξαίρετο όργανο για να συνεχιστεί η αποχριστιανοποίηση του λαού μας.»