Πώς Έγινε στη Χιροσίμα

Θα Καταστραφεί η Γη με Πυρηνικό Πόλεμο;

ΣΤΙΣ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1945 στις 8.16΄ το πρωί, ο λαός της Χιροσίμα ξύπνησε και άρχισε τις καθημερινές του ασχολίες. Ήταν ένα ζεστό, γαλήνιο πρωινό.

Κλάσματα του δευτερολέπτου αργότερα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι απανθρακώθηκαν, τινάχτηκαν στον αέρα και συντρίφθηκαν. Το κέντρο μιας πόλεως 340.000 κατοίκων κυριολεκτικώς ισοπεδώθηκε.

Τα θύματα που δεν πέθαναν αμέσως, βρέθηκαν σε μια εξωπραγματική κατάσταση. «Βρέθηκα καταγής σκεπασμένη με κομμάτια από ξύλο,» αφηγείται η κυρία Χανούκο Ογκασαβάρα, μικρό κορίτσι την εποχή εκείνη. «Όταν στάθηκα στα πόδια μου σε μια ξέφρενη προσπάθεια να κοιτάξω γύρω μου, όλα ήταν σκοτεινά. Τρομοκρατημένη, σκέφτηκα ότι ήμουν μόνη μέσα σ’ ένα κόσμο με νεκρούς και ψηλάφισα να βρω κάποιο φως . . . Ξαφνικά, αναρωτήθηκα τι είχε συμβεί στη μητέρα μου και στην αδελφή μου . . . Όταν το σκοτάδι άρχισε να σβήνει, είδα ότι δεν υπήρχε τίποτα γύρω μου. Το σπίτι μου, το σπίτι του διπλανού, και το πάρα διπλανό είχαν εξαφανιστεί . . . Ήταν ήσυχα πολύ ήσυχα—μια απόκοσμη στιγμή. Ανακάλυψα ότι η μητέρα μου βρισκόταν σε ένα βαρέλι με νερό. Είχε λιποθυμήσει. Φωνάζοντας, ‘Μαμά, μαμά’ την τράνταξα για να την ξαναφέρω στις αισθήσεις της. Όταν συνήλθε, η μητέρα μου άρχισε να φωνάζει μανιασμένα για την αδελφή μου, ‘Έικο! Έικο!’».

Στις φωνές της προστέθηκαν και οι φωνές άλλων. Οι σκηνές αυτές που τις πήραμε από ένα τόμο με αναμνήσεις από τη μέρα εκείνη με τον τίτλο Η Αξέχαστη Φωτιά, περιλαμβάνουν και την εξής αφήγηση του Κικούνα Σεγκάουα:

Μια γυναίκα που φαινόταν να είναι έγκυος ήταν νεκρή. Δίπλα της βρισκόταν ένα κοριτσάκι περίπου τριών χρόνων που είχε φέρει λίγο νερό σε ένα άδειο κονσερβοκούτι που είχε βρει. Προσπαθούσε να το δώσει στη μητέρα του για να πιει.

Μέσα σε μισή ώρα, καθώς διαλύθηκε κάπως το σκοτάδι από το σύννεφο που είχε δημιουργηθεί στον ουρανό, ξέσπασε η θύελλα της φωτιάς. Ο καθηγητής Τακενάκα προσπάθησε να σώσει σύζυγό του που βρισκόταν παγιδευμένη κάτω από ένα δοκάρι της οροφής. Οι φλόγες τον έσπρωξαν πίσω ενώ εκείνη φώναζε, «Φύγε, αγάπη μου!» ήταν μια σκηνή που έγινε πολλές φορές καθώς οι άνδρες και οι γυναίκες και τα παιδιά και οι φίλοι και οι ξένοι ήταν υποχρεωμένοι να εγκαταλείψουν εκείνους που πέθαιναν μέσα στις φλόγες.

Μία ώρα μετά την έκρηξη μια «μαύρη βροχή» άρχισε να πέφτει στα μέρη της πόλεως που έφτανε ο αέρας. Η ραδιενεργή πτώση συνεχίστηκε αργά το απόγευμα. Η πυρκαγιά με τις αναθυμιάσεις και τις φλόγες αναδευόταν από έναν παράξενο, βίαιο ανεμοστρόβιλο που κράτησε για ώρες. Κουρελιασμένες πομπές από καμένους και πληγωμένους άρχισαν να βγαίνουν από τη θύελλα της φωτιάς. Η αφήγηση ενός μπακάλη που υπάρχει στο βιβλίο Θάνατος σε Ζωή του Ρόμπερτ Τζέι Λίφτον λέει: «Κρατούσαν τα χέρια τους γυρτά . . . και το δέρμα τους—όχι μονάχα στα χέρια τους αλλά και στο πρόσωπο και στο σώμα τους επίσης—κρεμόταν . . . Πολλοί από αυτούς πέθαναν στο δρόμο. Φέρνω ακόμη την εικόνα στο μυαλό μου—σαν φαντάσματα που περπατούσαν. Δεν έμοιαζαν με ανθρώπους αυτού του κόσμου».

Μερικοί από αυτούς έκαναν εμετό—πρώτο σημάδι της αρρώστιας από ραδιενέργεια. Η σωματική κατάρρευση συνόδευε τη συναισθηματική και την πνευματική κατάρρευση. Οι άνθρωποι υπέφεραν και πέθαιναν, αποβλακωμένοι και ξεψυχισμένοι χωρίς να προφέρουν λέξη. «Όσοι μπορούσαν, περπατούσαν σιωπηλοί προς τα προάστια στους απομακρυσμένους λόφους με το πνεύμα τους συντριμμένο, την πρωτοβουλία τους νεκρή,» έγραψε ο Δρ Νικικχίτο Χατσίγια στο Ημερολόγιο της Χιροσίμα.

Μέσα σε τρεις μήνες ο αριθμός των νεκρών από τη βόμβα της Χιροσίμα υπολογίστηκε σε 130.000 άτομα. Αλλά οι συνολικές απώλειες συνεχίζονται μέχρι αυτή τη μέρα. Εβδομάδες μετά από τον βομβαρδισμό αμέτρητοι άνθρωποι που είχαν επιβιώσει άρχισαν να παρουσιάζουν αιμορραγίες του δέρματος. Τα πρώτα εκείνα σημάδια, που συνοδεύονταν από εμετό και πυρετό και δίψα, πιθανόν να ακολουθούσαν μια απατηλή ελπιδοφόρα περίοδο. Αλλά αργά ή γρήγορα η ραδιενέργεια πρόσβαλε τα αναπαραγωγικά κύτταρα, ιδιαίτερα το μεδούλι των οστών. Τα τελικά στάδια—το πέσιμο των μαλλιών, η διάρροια και η αιμορραγία από τα έντερα, το στόμα ή άλλα μέρη του σώματος—έφερναν το θάνατο.

Από την έκθεση στη ραδιενέργεια αναπτύχθηκε μια πλατιά ποικιλία από ασθένειες. Οι αναπαραγωγικές λειτουργίες αλλοιώθηκαν. Γεννητικές ανωμαλίες, καταρράκτες, λευχαιμία και άλλες μορφές καρκίνου ήταν το μέλλον εκείνων που εκτέθηκαν στη βόμβα της Χιροσίμα.

Και όμως αυτή δεν ήταν παρά μια μικρή βόμβα. Η δύναμή της που έφτανε σε 12,5 χιλιοτόνους (ισοδυναμεί με 12,5 χιλιάδες τόννους ΤΝΤ) σήμερα θεωρείται ένα απλό τακτικό όπλο. Σε σύγκριση με αυτή η υδρογονική βόμβα μπορεί να ξεπερνάει μέχρι και 1.600 φορές τη δύναμή της. Αυτό που συνέβη στη Χιροσίμα δεν είναι ούτε το ένα εκατομμυριοστό από το ολοκαύτωμα που θα μπορούσε να φέρει η σημερινή πυρηνική ετοιμότητα του κόσμου! «Η εμπειρία του λαού της Χιροσίμα,» έγραψε ο Τζόναθαν Σελ, «. . . είναι μια εικόνα αυτού που θα μπορούσε να γίνει όλος ο κόσμος μας κάθε στιγμή, ένα σκηνικό ενός τρόμου που δύσκολα μπορεί να το διανοηθεί κανείς, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια της φυσιολογικής μας ζωής και που μπορεί να εισβάλλει στη φυσιολογική αυτή ζωή κάθε δευτερόλεπτο.»—Δε Νιου Γιόρκερ, 1 Φεβρουαρίου 1982.

Είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίον θα τελειώσει ο κόσμος;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

Μέσα σε τρεις μήνες ο αριθμός των νεκρών από τη βόμβα της Χιροσίμα υπολογίστηκε σε 130.000 άτομα. Αλλά οι συνολικές απώλειες συνεχίζονται μέχρι αυτή τη μέρα.