Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, Αθλητισμός και Θρησκεία—Ασυμβίβαστα Μεταξύ Τους;

Οι τελευταίοι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 393 μ.Χ. Το επόμενο έτος το διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδόσιου απαγόρευσε τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων». (Η Ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, από τον Ξενοφώντα Λ. Μεσσινέζι) Γιατί ο «Χριστιανός» αυτοκράτορας απαγόρευσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες; Ήθελε να καθαρίσει την αυτοκρατορία από όλες τις ειδωλολατρικές δραστηριότητες. Αλλά γιατί οι Ολυμπιακοί Αγώνες θεωρούνταν ειδωλολατρικοί;

Ο συγγραφέας Μεσσινέζι προσθέτει: «Μας έχει ειπωθεί ότι στη διάρκεια των θυσιών στον [Έλληνα θεό] Δία . . . ένας ιερέας στεκόταν στο τέλος του σταδίου κρατώντας μία δάδα. Οι αθλητές ανάμεσα στους λάτρεις . . . έτρεχαν προς το τέλος του σταδίου προς τον ιερέα . . . [ο νικητής] είχε το προνόμιο να ανάψει τη φωτιά του θυσιαστηρίου για τις θυσίες. Η φλόγα στο θυσιαστήριο έκαιγε συμβολικά στη διάρκεια ολόκληρης της περιόδου των Αγώνων . . . Αυτό το μέρος εκείνης της τελετουργίας αναβίωσε για τους σύγχρονους Αγώνες».

Η ειδωλολατρική προέλευση των Αγώνων συνεχίζεται μέχρι σήμερα με πολλούς τρόπους. Η Ολυμπιακή δάδα ανάβεται από τις συγκεντρωμένες ακτίνες του ήλιου σε μια τελετουργία στο Ιερό Άλσος της Ολυμπίας στην Ελλάδα. Η πρώτη ιέρεια και άλλες ιέρειες συμμετέχουν στην τελετουργία. Μετά, η ιερή φλόγα μεταφέρεται από την Ολυμπία στην πόλη που γίνονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Εκατομμύρια άνθρωποι παρατηρούν από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο το ταξίδι της φλόγας. Το αποκορύφωμα είναι η τελική φάση όταν φέρνεται στο Ολυμπιακό στάδιο για ν’ ανάψει τη φλόγα που θα καίει στη διάρκεια των Αγώνων.

Ο ιστορικός Μεσσινέζι εξηγεί: «Καμιά από όλες τις τελετουργίες δε φαίνεται να δημιουργεί τέτοια εντύπωση όσο η Φλόγα η οποία έρχεται από την Ολυμπία . . . Αυτή συνδέει τους Αγώνες που πρόκειται να γίνουν με τη θρησκευτική έκφραση που έχει αγιαστεί στο πέρασμα των αιώνων». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Αυτή η γνώμη επιβεβαιώνεται από τα λόγια του σύγχρονου ιδρυτή της Ολυμπιακής κίνησης, του Βαρώνου Πιερ ντε Κουμπερτέν, ο οποίος ένα χρόνο πριν από το θάνατο του δήλωσε: «Νομίζω λοιπόν ότι είχα δίκιο που προσπάθησα από την αρχή της Ολυμπιακής αναβίωσης να αναζωπυρώσω μια θρησκευτική αφύπνιση».—Τα πλάγια γράμματα δικά μας.

Ακόμη όπως παρατηρήθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες, υπάρχει μια ατμόσφαιρα που μοιάζει με θρησκευτικές εκδηλώσεις—παίζεται ο εθνικός ύμνος της χώρας στην οποία γίνονται οι Αγώνες, υψώνεται η Ολυμπιακή σημαία και ψάλλεται ο Ολυμπιακός ύμνος. Με όλα αυτά υπόψη, πώς πρέπει να θεωρεί ένας Χριστιανός τους Ολυμπιακούς Αγώνες; Επιπλέον, ποια ιδεώδη θα πρέπει να τον κατευθύνουν; Μήπως ‘το μόνο πράγμα είναι η νίκη;’ Ή μήπως το να συμμετέχει απλώς κάποιος είναι γι’ αυτόν ικανοποίηση;

Τα Σπορ στη Βίβλο

Οποιοσδήποτε διαβάζει τα συγγράμματα των Χριστιανών αποστόλων Πέτρου και Παύλου πρέπει ν’ αναγνωρίσει ότι είχαν γνώση των αθλητικών γεγονότων της εποχής τους. Για παράδειγμα, ο Παύλος συμβούλεψε τους Κορίνθιους, οι οποίοι ήταν καλά ενήμεροι για τους αθλητικούς αγώνες που γίνονταν και ονομάζονταν Ίσθμια: «Δεν εξεύρετε ότι οι τρέχοντες εν τω σταδίω πάντες μεν τρέχουσιν, είς όμως λαμβάνει το βραβείον; ούτω τρέχετε, ώστε να λάβητε αυτό. . . . Εκείνοι μεν δια να λάβωσι φθαρτόν στέφανον, ημείς δε άφθαρτον».—1 Κορινθίους 9:24, 25.

Μήπως ο Παύλος έλεγε ότι στα σπορ ‘η νίκη είναι το μόνο πράγμα’; Όχι καθόλου. Τόνιζε το σημείο ότι υπάρχει μόνο ένα πρώτο βραβείο σ’ ένα κοσμικό αγώνισμα—αλλά στον Χριστιανικό αγώνα δρόμου καθένας μπορεί να κερδίσει το πρώτο βραβείο. Έτσι να τρέχετε έχοντας προσηλωμένο το νου στην απόκτηση του βραβείου!

Το στεφάνι του νικητή αναφέρεται επίσης από τον Πέτρο. Και οι δυο απόστολοι γνώριζαν ότι στους διάφορους αγώνες έδιναν στεφάνια—από φύλλα αγριελιάς στους Ολυμπιακούς Αγώνες, φύλλα δάφνης στους Αγώνες της Πυθίας και στεφάνι από πεύκο στα Ίσθμια. Όλα αυτά μαραίνονταν και χάνονταν με το χρόνο. Έτσι ο Πέτρος συνέστησε στους Χριστιανούς πρεσβυτέρους «τον αμαράντινο στέφανο της δόξης».—1 Πέτρου 5:4.

Επομένως το σημείο τονίζεται καλά—η δόξα που πετυχαίνεται στα σπορ είναι εφήμερη, περαστική. Αυτός είναι ο λόγος που ο Παύλος μπορούσε να λέει: «Διότι η σωματική γυμνασία είναι προς ολίγον ωφέλιμος, αλλ’ η ευσέβεια είναι προς πάντα ωφέλιμος, έχουσα επαγγελίαν της παρούσης ζωής και της μελλούσης». (1 Τιμόθεον 4:8) Αυτός δείχνει καθαρά ότι κάποια φυσική εκπαίδευση και άσκηση είναι ωφέλιμη ή έχει μια περιορισμένη αξία. Αλλά δε θα πρέπει να αντικαταστήσει την αφιέρωση ενός Χριστιανού στο Θεό του Χριστού. Η Βασιλεία του Θεού, όχι τα σπορ, θα πρέπει να καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στη ζωή κάθε Χριστιανού. (Ματθαίος 6:33) Τι καλό θα προέκυπτε να έχει κανείς αθλητικό σώμα αλλά η διάνοια του διαφθαρεί και εξαχρειωθεί; Ή τι θα πούμε αν γινόταν αποστάτης συμμετέχοντας σε ειδωλολατρικά θρησκευτικά σπορ; (2 Κορινθίους 6:14-17) Και εκεί βρίσκεται ο κίνδυνος. Πολλά πράγματα στη σύγχρονη φιλοσοφία των σπορ συμβιβάζουν Χριστιανικές αρχές και ιδεώδη, όπως και εκείνοι που ακολουθούν μια τέτοια φιλοσοφία. Πώς συμβαίνει αυτό;

Η Νίκη Δεν Είναι το Μόνο Πράγμα

Μεγάλες πιέσεις δημιουργούνται σήμερα στα σπορ. Για παράδειγμα, τεράστια ποσά χρημάτων πληρώνονται φανερά ή καλυμμένα σε όλα τα είδη των αθλητών. Πρόσφατα ένας ποδοσφαιριστής στις Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψε ένα συμβόλαιο που του έδινε 40 εκατομμύρια δολάρια. Γι’ αυτό το ποσό των χρημάτων, και ακόμη για μικρότερα ποσά, ο αθλητής πρέπει να ξεπληρώσει με νίκες. Πρέπει να προσελκύσει το κοινό που πληρώνει και τους διαφημιστές της τηλεόρασης.

Αυτοί οι μεγάλοι αθλητές είναι τα πρότυπα, που παίζουν το ρόλο των μοντέλων, για εκατομμύρια παιδιά και νεαρούς. Οι επιθετικές, ανταγωνιστικές τους τάσεις διεισδύουν στις πιο χαμηλές τάξεις αθλητών. Γι’ αυτό το ρητό «Τα καλά παιδιά τελειώνουν τελευταία» δείχνει τις αρνητικές ψυχολογικές επιδράσεις αρκετών από τα σύγχρονα σπορ.

Το νόημα του ρητού είναι ότι για να νικήσεις συνήθως θα πρέπει να είσαι ανελεήμων και βίαιος. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι αυτές οι ιδιότητες επικρατούν ακόμη και στα σχολεία. Ο Τζων ΜακΜούρτρυ, ένας πρώην ποδοσφαιριστής στην Καναδική Ποδοσφαιρική Ένωση, έγραψε: «Προοδευτικά και αδυσώπητα, καθώς προχώρησα από το γυμνάσιο στο κολέγιο και στις επαγγελματικές ενώσεις, το σώμα μου αχρηστεύτηκε από το ποδόσφαιρο. Λίγο λίγο. . . . Λένε ότι στόχος του ποδοσφαίρου είναι η αχρήστευση του σώματος. Όπως στόχος του πολέμου είναι οι σκοτωμοί και οι ακρωτηριασμοί. . . . Οι ανταγωνιστικοί, εσκεμμένοι τραυματισμοί είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας, και το ποδόσφαιρο είναι ένα από τα αθλήματα που το δείχνει αυτό πολύ καθαρά: σε κάνει να πιστεύεις πόσο ηθικό, συναρπαστικό και αποδοτικό είναι να Συντρίψεις Τον Πλησίον Σου».

Το υπόδειγμα των Χριστιανών, ο Ιησούς Χριστός, παρότρυνε τους ακολούθους του: «Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν». «Λοιπόν πάντα όσα αν θέλητε να κάμνωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, ούτω και σεις κάμνετε εις αυτούς». (Ματθαίος 19:19· 7:12) Η νίκη με κάθε θυσία που είναι η υποκινούσα δύναμη πίσω από πολλά αθλήματα σήμερα είναι φανερά ασυμβίβαστη με τις διδασκαλίες του Χριστού. Ένα ισορροπημένο άτομο δε χρειάζεται να νικάει κάθε φορά για ν’ απολαμβάνει υγιή συμμετοχή σ’ ένα σπορ. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο να το καταλάβουν μερικοί, αλλά βέβαια είναι κάτι που πρέπει να προσέξουμε. Τα σπορ θα πρέπει να προάγουν την υγεία, και μια απασχόληση για ξεκούραση. Βέβαια για τον μέσο ερασιτέχνη, η συμμετοχή στα σπορ θα πρέπει να τον ικανοποιεί. Αλλιώς γιατί να συμμετέχουν χιλιάδες αθλητές στα αγωνίσματα αν πρόκειται να ικανοποιούνται μόνο μια χούφτα νικητών; Η μεγάλη πλειονότητα ξέρει ότι δεν μπορεί να νικήσει. Για πολλούς, είναι ευχαρίστηση το να συμμετέχουν και να τελειώσουν τον αγώνα.

Το ανταγωνιστικό πνεύμα οδηγεί σε διαιρέσεις, υπερηφάνεια και κομπασμό. Επίσης, η αξιοπρέπεια του ηττημένου δεν είναι σεβαστή. Λόγω αυτού του κοσμικού πνεύματος, οι Χριστιανοί δε θα θέλουν να συμπεριληφθούν σε ανταγωνιστικά πρωταθλήματα, ούτε ακόμη και ανάμεσα τους. Ούτε θα ήθελαν να παίζουν η μία Χριστιανική εκκλησία εναντίον μιας άλλης σε οποιοδήποτε σπορ. Να θυμάστε, ότι άσχετα με την τρέχουσα φιλοσοφία, η νίκη δεν είναι το παν. Όπως έγραψε και ο Τζέημς Μίτσενερ: «Το να χάσει κάποιος σ’ ένα αγώνισμα δεν ισοδυναμεί με θάνατο. Αποτυχαίνοντας να είμαι ο υπ’ αριθμόν ένα δε με κάνει κατώτερο ανθρώπινο πλάσμα».

Πολύ σπουδαιότερο από οποιαδήποτε επιτεύγματα στο χώρο των σπορ είναι οι ιδιότητες που αναπτύσσουμε σαν μιμητές του Χριστού. Το να νικήσουμε άλλους σ’ ένα σπορ δε μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Αυτό θα μπορούσε μάλιστα να μας κάνει χειρότερους. Όπως συμβούλεψε ο απόστολος Παύλος: «Μη γινώμεθα κενόδοξοι, αλλήλους ερεθίζοντες, αλλήλους φθονούντες». «Αλλ’ έκαστος ας εξετάζη το εαυτού έργον, και τότε εις εαυτόν μόνον θέλει έχει το καύχημα, και ουχί εις τον άλλον».—Γαλάτας 5:26^· 6:4.

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Η ειδωλολατρική Ολυμπιακή τελετουργία επαναλαμβάνεται στους σύγχρονους καιρούς