Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Μπορώ να Υπερνικήσω την Ένταση;
ΕΧΕΙΣ ποτέ κλοτσήσει την καρέκλα πάνω στην οποία σκόνταψες; Ή έχεις μπουχτίσει τόσο πολύ από τη σχολική σου εργασία ώστε να πετάξεις όλα σου τα βιβλία κάτω; Τότε θα ξέρεις πώς η ένταση μπορεί να προξενήσει ανόητες ενέργειες για τις οποίες αργότερα μετανιώνεις. Μήπως υπάρχουν καλύτεροι τρόποι για να υπερνικήσεις την ένταση από το να κλοτσάς και να καταστρέφεις; Ναι, αλλά πρώτα χρειάζεται να ξέρεις κάτι για την ένταση.
«Γενικά έχει δοθεί ο ορισμός ότι, ένταση είναι αυτό που συμβαίνει στο σώμα όταν εκτίθεται σε οτιδήποτε—νευρική υπερένταση, αρρώστια, κρύο, ζέστη, τραυματισμό κ.ο.κ.», λένε οι συγγραφείς του Teenage Stress. Στο «οτιδήποτε» αυτοί συμπεριλαμβάνουν ακόμα και καλά πράγματα. Λένε ότι «μερικές από τις πιο όμορφες στιγμές σου μπορεί επίσης να είναι εκείνες που σου προκάλεσαν τη μεγαλύτερη ένταση».
Πώς σε επηρεάζει η ένταση; Ξέρεις τι είναι αυτό που συμβαίνει όταν νευριάζεις και φοβάσαι: Η καρδιά χτυπά, οι παλάμες ιδρώνουν, τα χέρια τρέμουν, το πρόσωπο κοκκινίζει, το στομάχι σφίγγεται και το στόμα ξεραίνεται. Ένα σωρό πράγματα λαβαίνουν χώρα στο σώμα σου για να δημιουργηθούν αυτά τα αποτελέσματα.
Οι αδένες αρχίζουν να αδειάζουν μέσα στο αίμα σου δραστικές ορμόνες όπως η κορτιζόνη και η αδρεναλίνη. Το συκώτι σου προσθέτει περισσότερο σάκχαρο στο αίμα σου. Όλα αυτά διεγείρουν καρδιακές συσπάσεις, προκαλούν συστολή των αιμοφόρων αγγείων, αύξηση της πίεσης του αίματος και υπερένταση των μυών.
Οι Έφηβοι Είναι Στόχος της Έντασης
Φυσιολογικά οι έφηβοι είναι εκτεθειμένοι σε πολλή ένταση. Λόγω της εφηβείας το σώμα σου περνά από διάφορες αλλαγές. Και, ζούμε σ’ έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει. (Παράβαλε 1 Κορινθίους 7:31.) Ωστόσο, οι ενήλικοι ίσως δικαιολογηθούν λέγοντας, ‘Εσύ είσαι νέος, είσαι χωρίς υποχρεώσεις, θα ’πρεπε να είσαι ευτυχισμένος’. Αλλά πιθανόν να έχουν ξεχάσει τι θα πει να είσαι νέος. Στο κάτω-κάτω και εσύ έχεις στενοχώριες—για την εμφάνισή σου, για το σεξ, για την υγεία, για τους γονείς, για τους φίλους, για τους δασκάλους, για τους βαθμούς, για το οικονομικό, για την κατάσταση του κόσμου, για το θάνατο. Ναι, ο καιρός της νεότητάς σου ίσως να είναι η διάρκεια της ζωής σου με την περισσότερη ένταση! Αλλά μην πανικοβάλλεσαι. Υπάρχει ελπίδα.
Πρώτα απ’ όλα, λίγη ένταση θα σου κάνει καλό. Πώς; Σκέψου ότι δίνεις εξετάσεις. «Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, αν έχεις λίγη ένταση αυτό διατηρεί τη διάνοιά σου άγρυπνη και τον εαυτό σου σε ετοιμότητα» γράφει στο περιοδικό των νέων Seventeen η Τζούντιθ Κέλμαν. Ο πιανίστας κονσέρτων Αντρέ-Μισέλ Σκιουμπ, νικητής του φημισμένου Διαγωνισμού Βαν Κλίμπουρν, είπε κάποτε: «Κάθε εκτελεστής όταν βγαίνει στη σκηνή έχει κάποια δόση τρακ. . . . Μ’ αυτόν τον τρόπο αποκτάς περισσότερη ενέργεια και περισσότερη ζωντάνια, συγκεντρώνεσαι κι έτσι επικοινωνείς καλύτερα». Έτσι η ένταση δεν θα ’πρεπε να αποφεύγεται πάση θυσία.
Οι Νέοι τα Καταφέρνουν Καλύτερα με την Ένταση!
Εξάλλου, οι νέοι είναι συνήθως εφοδιασμένοι με αρκετή ενέργεια και αισιοδοξία για να αντιδρούν στις πιέσεις. Η Αγία Γραφή λέει: «Καύχημα των νέων είναι η δύναμις αυτών». (Παροιμίαι 20:29) «Οι νέοι άνθρωποι . . . είναι ικανοί . . . να ξεπεράσουν τις επιβλαβείς επιδράσεις της υπερβολικής έντασης πολύ πιο γρήγορα από τους πιο ηλικιωμένους ανθρώπους», λένε οι συγγραφείς του Teenage Stress. Η εικοσιτριάχρονη Βιτσέντζα από τη Νέα Υόρκη είναι ένα παράδειγμα γι’ αυτό. Λέει:
«Όταν ήμουν έφηβη, η μητέρα μου πέθανε από καρκίνο. Δεκαοχτώ μήνες αργότερα πέθανε ξαφνικά και ο πατέρας μου από καρδιακή προσβολή. Έμεινα μόνη με τους δυο νεώτερους αδελφούς μου. Κατόπιν συνάντησα ένα αγόρι και έγινα το κορίτσι του. Αλλά μετά από ένα-δυο μήνες τα διαλύσαμε. Μερικές φορές αναρωτήθηκα, ‘Πώς και δεν είχα σκοτωθεί ή τρελαθεί, ή καταλήξει σε κάποιο τρελοκομείο;’ Μπόρεσε η Βιτσέντζα να επιζήσει μέσα απ’ αυτή την απελπιστικά πιεστική κατάσταση; Αυτή λέει: «Τώρα όταν το σκέφτομαι, δεν μπορώ να πιστέψω ότι τα κατάφερα. Αλλά επέζησα! Και έμαθα πάρα πολλά».
Επιπλέον, η Βιτσέντζα έμαθε από τη θεία της, που είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά, για την ελπίδα που δίνει η Αγία Γραφή σχετικά με την ανάσταση των νεκρών σ’ ένα μελλοντικό παράδεισο πάνω στη γη. (Ιωάννης 5:28, 29) Αναφέρει: «Αν και ήμουν καθολική εκείνο τον καιρό, βάσισα όλη μου την εμπιστοσύνη σ’ αυτή την καινούρια ελπίδα που είχα βρει στην Αγία Γραφή. Με βοήθησε πάρα πολύ».—Παράβαλε 2 Κορινθίους 1:9.
Δεν Μπορείτε να την Υπερνικήσετε Εντελώς
Παρ’ όλα αυτά, ποτέ δεν μπορεί να απαλλαχτεί κάποιος εντελώς από την ένταση. «Είμαστε πάντοτε σε ένταση», γράφει ο συγγραφέας του Childstress! «Όταν δεν υπάρχει πια, είμαστε νεκροί». Αν πάμε πίσω στον καιρό των Βιβλικών χρόνων οι άνθρωποι είχαν επίσης ένταση. Διαβάζουμε για την Άννα, η οποία για χρόνια, συχνά θρηνούσε και αρνιόταν να φάει επειδή απεγνωσμένα ήθελε παιδί, αλλά ήταν στείρα. (1 Σαμουήλ 1:7) Με παρόμοιο τρόπο ο νεαρός Ιερεμίας ήταν δισταχτικός όταν ο Θεός τον χρειαζόταν για να κηρύξει στα έθνη. (Ιερεμίας 1:6) Ο Ιώβ, αφού έχασε την περιουσία του, την οικογένειά του, την υγεία του, ευχόταν να μην είχε ποτέ γεννηθεί. (Ιώβ 3:10) Σε μια περίπτωση, ο Ιησούς βρισκόταν σε τέτοια αγωνία που ο ιδρώτας του έτρεχε «σαν σταγόνες αίματος».—Λουκάς 22:44, Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση.
Έτσι κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει από την ένταση. Τι θα κάνεις λοιπόν; Μάθε να την αντιμετωπίζεις. Χρειάζεται να το κάνεις αυτό γιατί η υπερβολική ένταση μπορεί να σε κάνει σωματικά άρρωστο και να σε καταβάλει συναισθηματικά. Μπορεί να σου δημιουργήσει διανοητική σύγχυση και να γίνει αιτία να πεις και να κάνεις πράγματα για τα οποία θα μετανιώσεις. Μπορεί να φθείρει τη διάνοιά σου και το σώμα σου. Να, λοιπόν, μερικοί τρόποι για να αντιμετωπίσεις την ένταση:
1. Ελάττωσε τα ερεθίσματα. Μια βρύση που στάζει, μια πόρτα που τρίζει, ένα τραπέζι που κουνιέται, μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό. Μικρά ερεθίσματα μαζί μεγαλώνουν την έντασή σου. Κάνε κάτι γι’ αυτά. Σφίξε τη βρύση, λάδωσε την πόρτα, φτιάξε το τραπέζι. Να έχεις κοντά σου τα πράγματα που χρειάζεσαι συχνά. Οργανώσου. Οι ειδικοί λένε ότι το 20 ως 30 τοις εκατό του χρόνου μας σπαταλιέται απλώς με το να ψάχνουμε για πράγματα. Διευθέτησε, τακτοποίησε και διακόσμησε το χώρο. Διαμόρφωσέ τον έτσι ώστε να νιώθεις άνετα. Όμως μη φτάσεις στο να επιζητάς το τέλειο. Η επιδίωξη της τελειότητας είναι ένα φορτίο που προσθέτει ένταση σ’ αυτόν που το μεταφέρει.
2. Οργανώσου και περιόρισε τις δραστηριότητές σου. Υπάρχει μια παροιμία που λέει ότι όποιος κυνηγά πολλούς λαγούς, δεν πιάνει κανένα. Κάνε έναν κατάλογο για τα πράγματα που θέλεις να κάνεις κάθε μέρα και μετά άρχισε να τα κάνεις ένα-ένα. Κάνε ένα πρόγραμμα με τους γονείς σου για το πότε και πώς να φροντίζεις για τα καθήκοντά σου στο σπίτι. Μετά κάνε αυτά τα πράγματα πρόθυμα και χαρούμενα. Μην παίρνεις μέρος σε ριψοκίνδυνες δραστηριότητες που οδηγούν σε καταστάσεις που φέρνουν αγωνία και φόβο. Μπορεί εκείνη τη στιγμή να είναι συναρπαστικές αλλά να καταλήγουν σε καταστροφή.
3. Ελάττωσε το φόβο της αποτυχίας. Οι σχολικοί διαγωνισμοί μπορεί πραγματικά να δημιουργήσουν ένταση σε οποιονδήποτε. Μπορείς όμως να ελαττώσεις το φόβο της αποτυχίας, αν προετοιμαστείς καλά, αν προετοιμάσεις το καθετί από την προηγούμενη μέρα, αν πας νωρίς για ύπνο και αν κοιμηθείς καλά. Μην πάρεις διεγερτικά φάρμακα. Θα σου φέρουν νευρικότητα και τίποτα άλλο. Χαλάρωσε, αλλά κατάβαλε τις καλύτερές σου προσπάθειες. Να θυμάσαι, ένα διαγώνισμα σπάνια είναι αυτό που θα καθορίσει το μέλλον κάποιου ατόμου. Αν αποτύχεις θα υπάρξουν άλλες ευκαιρίες. Μην παραιτηθείς. Στο εδάφιο Παροιμίαι 24:16 η Αγία Γραφή ενθαρρύνει μια θετική στάση: «Ο δίκαιος πίπτει επτάκις και σηκόνεται».
4. Μίλησε σε κάποιον. Όταν ένα καζάνι βράζει ο ατμός πρέπει να βγει από κάποια βαλβίδα. Εμείς ως άνθρωποι έχουμε ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη. Όταν αισθάνεσαι πως το άγχος και η ανησυχία έχουν συσσωρευτεί μέσα σου πρέπει να μιλήσεις σε κάποιον—ένα φίλο, ένα γονέα, έναν αδελφό ή αδελφή. Μερικές φορές είναι ανάγκη να μιλήσεις σε κάποιον, που μπορεί να σε βοηθήσει να εφαρμόσεις τις δίκαιες αρχές του Θεού, όπως είναι ένας πρεσβύτερος στη Χριστιανική εκκλησία. Μη διστάζεις να το κάνεις.—Παροιμίαι 12:15.
5. Προσευχήσου. Σκέψου τους τέσσερις Γραφικούς χαρακτήρες που αναφέρθηκαν προηγουμένως, την Άννα, τον Ιερεμία, τον Ιώβ και τον Ιησού. Τι ήταν αυτό που τους βοήθησε πάρα πολύ να αντιμετωπίσουν τη σοβαρή ένταση; Όλοι τους μίλησαν στον Ιεχωβά για τα προβλήματά τους. Η Άννα μίλησε και ο Ιεχωβά την ευλόγησε μ’ ένα γιο. (1 Σαμουήλ 1:11, 20) Ο Ιερεμίας μίλησε και ο Θεός τον έκανε δυνατό και άφοβο προφήτη των εθνών. (Ιερεμίας 1:6-10) Ο Ιώβ έκανε το ίδιο και ο Ιεχωβά τον αποζημίωσε με αφθονία για ό,τι έχασε. (Ιώβ 42:10-17) Ο Ιησούς μίλησε και ο Ιεχωβά τον ενδυνάμωσε ώστε να πάρει θάρρος και να συνεχίσει τη θυσιαστική του πορεία.—Λουκάς 22:44-46.
Τι συνέβη στη Βιτσέντζα αφού έχασε τη μητέρα της, τον πατέρα της και το φίλο της; Λέει: «Έπρεπε να βρω κάποιον που δεν θα τον έχανα. Έπρεπε να αγαπήσω κάποιον που ήξερα πως ποτέ δεν θα με εγκατέλειπε. Τότε σκέφτηκα: ‘Φυσικά ο Θεός! Είναι πάντα εκεί. Αυτός πρέπει να γίνει ο Πατέρας μου. Αυτός είναι ο Δημιουργός του Σύμπαντος’. Έτσι προσευχήθηκα: ‘Εάν εσύ, Ιεχωβά είσαι ο αληθινός Θεός, ο Δημιουργός του Σύμπαντος, τότε εγώ είμαι μια που θέλει να σε υπηρετήσει. Σε παρακαλώ, έλα και πες μου το’. Αργότερα μια Μάρτυρας του Ιεχωβά ήρθε στην πόρτα μου και μου είπε: ‘Είμαι εδώ γιατί κάποιος σε αγαπά’». Η Βιτσέντζα δέχτηκε μια Γραφική μελέτη. Έμαθε να κάνει αυτό που λέει το εδάφιο 1 Πέτρου 5:7 (Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση): «Αφήστε όλες σας τις φροντίδες [ανησυχίες (ΜΝΚ)] σ’ αυτόν [τον Θεό], γιατί αυτός φροντίζει για σας». Τώρα αυτή διδάσκει άλλους να κάνουν το ίδιο.
Έτσι ας επαναλάβουμε: Δεν μπορείς να εξαφανίσεις την ένταση. Αλλά μπορείς να μάθεις να την ελαττώνεις, να την ελέγχεις και να ‘ρίχνεις την ανησυχία σου’ στον Θεό. Τότε η ένταση δεν θα σε καταβάλει ποτέ.—Ψαλμός 55:22.