Πώς Μπόρεσαν να το Κάνουν Αυτό;
ΠΩΣ δικαιολόγησαν οι άνθρωποι το δουλεμπόριο; Οι ιστορικοί τονίζουν ότι ως το 18ο αιώνα ελάχιστοι θεωρούσαν τη δουλεία ανήθικη. Το βιβλίο Η Άνθηση και η Παρακμή της Δουλείας των Μαύρων (The Rise and Fall of Black Slavery) κάνει την εξής παρατήρηση: «Όταν ο Κολόμβος βρέθηκε απροσδόκητα στις Δυτικές Ινδίες, ούτε η εκκλησία ούτε τα συγγράμματα που αποδεχόταν αυτή είχαν δώσει στους μελλοντικούς έποικους κάποια ένδειξη του ότι έπρεπε να θεωρούν ανήθικη την υποχρεωτική εργασία, μολονότι μεμονωμένοι κληρικοί είχαν εκφράσει συγκαλυμμένα την ανησυχία τους. . . . Δεν υπήρχε σκέψη για το ότι έπρεπε να αμφισβητηθεί ο θεσμός της δουλείας, η οποία ήταν συνυφασμένη με όλη την ευρωπαϊκή κοινωνία».
Μετά την πλήρη άνθηση του υπερατλαντικού εμπορίου, πολλοί κληρικοί χρησιμοποίησαν θρησκευτικά επιχειρήματα για να υποστηρίξουν τη δουλεία. Το βιβλίο Δουλεία στην Αμερική (American Slavery) δηλώνει: «Οι Προτεστάντες διάκονοι [στην Αμερική] έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο στην υπεράσπιση της δουλείας . . . Πιθανότατα το πιο διαδεδομένο και αποτελεσματικό θρησκευτικό επιχείρημα ήταν η απλή ιδέα ότι η δουλεία ήταν μέρος του σχεδίου του Θεού για να φέρει σε επαφή τους ως τώρα ειδωλολάτρες με τις ευλογίες της Χριστιανοσύνης».
Αλλά η συνήθως βάναυση και θηριώδης μεταχείριση των δούλων απαιτούσε άλλες δικαιολογίες πέρα από το πρόσχημα της προσφοράς ‘των ευλογιών της Χριστιανοσύνης’. Έτσι οι ιδιοκτήτες δούλων στις αποικίες καθώς και συγγραφείς και φιλόσοφοι στην Ευρώπη αποφάσισαν ότι οι μαύροι δεν ήταν το ίδιο με τους λευκούς. Ο Έντουαρντ Λονγκ, ιδιοκτήτης φυτείας ο οποίος έγραψε αργότερα την Ιστορία της Τζαμάικας (History of Jamaica), παρατήρησε: «Όταν εξετάζουμε τη φύση αυτών των ανθρώπων, και την ανομοιότητά τους με την υπόλοιπη ανθρωπότητα, δεν πρέπει να συμπεράνουμε ότι αποτελούν διαφορετικό είδος;» Τις συνέπειες αυτού του τρόπου σκέψης εξέφρασε ένας κυβερνήτης της Μαρτινίκας: «Έχω φτάσει στο σημείο να πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να φερόμαστε στους νέγρους όπως φερόμαστε στα ζώα».
Τελικά, το οικονομικό συμφέρον και οι ανθρωπιστικές προσπάθειες συντέλεσαν στον τερματισμό του υπερατλαντικού δουλεμπορίου. Από την αρχή, οι Αφρικανοί αντιστάθηκαν στην υποδούλωσή τους, και ως τα τέλη του 18ου αιώνα, οι εξεγέρσεις ήταν συχνές. Οι ανήσυχοι ιδιοκτήτες διαπίστωσαν ότι η θέση τους γινόταν ολοένα και πιο επικίνδυνη. Επίσης έφτασαν στο σημείο να αναρωτιούνται μήπως, αντί να συντηρούν δούλους, ήταν φτηνότερο να προσλαμβάνουν εργάτες όταν τους χρειάζονταν.
Ταυτόχρονα, ηθικές, θρησκευτικές και ανθρωπιστικές θέσεις κατά της δουλείας βρήκαν αυξανόμενη υποστήριξη στην Ευρώπη και στην Αμερική. Τα κινήματα υπέρ της κατάργησης της δουλείας απέκτησαν ισχύ. Παρά τη νομική κατάργηση του δουλεμπορίου σε πολλές χώρες από το έτος 1807 και έπειτα, οι συνέπειες της δουλείας παρέμειναν.
Η τηλεοπτική σειρά Οι Αφρικανοί: Τριπλή Κληρονομιά (The Africans: A Triple Heritage) εξέφρασε με συγκινητικό τρόπο τα αισθήματα των Αφρικανών: «Πολύ πριν από την εποχή της δουλείας, ζούσαμε στην . . . Αφρική. Κατόπιν ήρθαν οι ξένοι και πήραν μαζί τους μερικούς από εμάς. Σήμερα, είμαστε τόσο διασκορπισμένοι ώστε ο ήλιος δεν δύει ποτέ για τους απογόνους της Αφρικής». Η παρουσία εκατομμυρίων ανθρώπων αφρικανικής καταγωγής στη Βόρεια και στη Νότια Αμερική, στην Καραϊβική και στην Ευρώπη είναι φανερό αποτέλεσμα του δουλεμπορίου.
Οι άνθρωποι εξακολουθούν να αντιλέγουν όσον αφορά το ποιος φέρει την ευθύνη για το υπερατλαντικό δουλεμπόριο. Ο Μπάζιλ Ντέιβιντσον, ειδικός στην αφρικανική ιστορία, γράφει στο βιβλίο του Το Αφρικανικό Δουλεμπόριο (The African Slave Trade): «Η Αφρική και η Ευρώπη είχαν αναμειχτεί από κοινού».
«Ας Έρθει η Βασιλεία Σου»
Υπάρχει κάτι που μπορούμε να μάθουμε—κάτι που αφορά την ανθρώπινη διακυβέρνηση. Ο σοφός άντρας έγραψε: «Είδον πάσας τας αδικίας τας γινομένας υπό τον ήλιον· και ιδού, δάκρυα των αδικουμένων [καταπιεσμένων, ΜΝΚ], και δεν υπήρχεν εις αυτούς ο παρηγορών· η δε δύναμις ήτο εν τη χειρί των αδικούντων αυτούς [των καταπιεστών τους, ΜΝΚ]».—Εκκλησιαστής 4:1.
Δυστυχώς, εκείνα τα λόγια, τα οποία γράφτηκαν πολύ προτού αρχίσει το αφρικανικό δουλεμπόριο, συνεχίζουν να αληθεύουν σήμερα. Οι καταπιεσμένοι και οι καταπιεστές υπάρχουν ακόμη ανάμεσά μας, και σε μερικές χώρες εξακολουθούν να υπάρχουν οι δούλοι και οι αφέντες τους. Οι Χριστιανοί γνωρίζουν ότι σύντομα, μέσω της κυβέρνησης της Βασιλείας του Θεού, ο Ιεχωβά «θέλει ελευθερώσει τον πτωχόν κράζοντα και τον πένητα και τον αβοήθητον». (Ψαλμός 72:12) Για αυτόν και για άλλους λόγους, συνεχίζουν να προσεύχονται στον Θεό: «Ας έρθει η βασιλεία σου».—Ματθαίος 6:10.